Μπάμπης Ζαφειράτος: Ο Καμίλο (6.2.1932 - 28.10.1959) του Εδουάρδο Γκαλεάνο, ο ήρωας του Γιαγουαχάι

Camilo Cien-fuegos: Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές

Καμίλο Σιενφουέγος Γορριαράν (Camilo Cienfuegos Gorriarán)

Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932.
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

Ο Καμίλο ήταν το τελευταίο, 82^o ναυτολογημένο μέλος του Granma

 

Ο Καμίλο του Εδουάρδο Γκαλεάνο

 

Μετάφραση – Φωτογραφικές σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

[Φωτό: Perfecto Romero (1936-). Πηγή: Cubadebate]

 

 

Εδουάρδο Γκαλεάνο

1958, Γιαγουαχάι – Καμίλο

 

Ο Καμίλο κουρεμένος πια, λίγο μετά τη νίκη της Επανάστασης. Φωτό: Perfecto Romero (1936-). Πηγή: Cubadebate

Περνώντας από βομβαρδισμούς και ενέδρες με τρόπο μαγικό, οι φάλαγγες των εισβολέων φτάνουν στο κέντρο του νησιού. Η Κούβα είναι πλέον κομμένη στα δυο, αφού ο Καμίλο Σιενφουέγος, μετά από εντεκαήμερη μάχη, κατέλαβε τους στρατώνες του Γιαγουαχάι και ο Τσε Γκεβάρα μπήκε στη Σάντα Κλάρα. Η κεραυνοβόλα επίθεση αρπάζει τη μισή χώρα απ’ τον Μπατίστα.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Καμίλο οι Εκατό πυρκαγιές - Ένα τρυφερό ποιητικό πορτρέτο του από την Μίρτα Αγίρε και η ιστορική φράση (του) «Ἑδώ κανείς δεν παραδίνεται...(αρχίδια)» που ανήκει, εντέλει, στον Χουάν Αλμέιδα!

Enrique Ávila González: Camilo, Che, Almeida. Aπό την ιστοσελίδα του γλύπτη: enriqueavilacuba.com)

 

 

Aquí no se rinde nadie... cojones − Εδώ κανείς δεν παραδίνεται...
(παραλείπεται, φυσικά, το «αρχίδια»).
Το... ιστορικό αυτό λάθος, που απέδιδε την ατάκα στον Καμίλο έχει διορθωθεί πλέον στην τρίτη φωτεινή γιγαντογραφία που εικονίζει τον Χουάν Αλμέιδα, έργο του γλύπτη Ενρίκε Άβιλα (Αβάνα, 15 Δεκ. 1952), και βρίσκεται σε μια όψη του Θεάτρου Ερέδια, στο Σαντιάγο δε Κούβα (βλ. κάτω).

 

*

Πες μου, πες μου —ρωτάω έναν φίλο—
Πώς ήτανε, πες μου, ο Καμίλο;

 

*

 

Καμίλο  Σιενφουέγος

Τρυφερό πορτρέτο του Καμίλο από την Μίρτα Αγίρε

 

*

 

CMDTE Camilo Cien-fuegos: Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές

Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

(CMDTE: Comandante)

 

*

Μετάφραση – Σημείωση 
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

*

 

Καμίλο Σιενφουέγος, 6.2.1932 – 28.10.1959. Φωτό: Perfecto Romero (1936-). Πηγή: Cubadebate

 

*

 

Πορτρέτο

Μίρτα Αγίρε

 

Πες μου, πες μου —ρωτάω έναν φίλο—
Πώς ήτανε, πες μου, ο Καμίλο;

 

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν, Καμίλο

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν, Καμίλο

Ο Καμίλο πήρε μέρος σ’ εκατό μάχες, ήταν ο έμπιστος του Φιντέλ στις δύσκολες στιγμές του πολέμου, ο όλο αυταπάρνηση αγωνιστής, ο άνθρωπος που τη θυσία την έκανε όργανο για ατσάλωμα του χαρακτήρα του και σφυρηλάτηση του χαρακτήρα του στρατεύματος.

(Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, Ο Ανταρτοπόλεμος)

*

Καμίλο Σιενφουέγος

Από τον Νικολάς Γκιγιέν

*

Camilo Cien-fuegos: Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές

Καμίλο Σιενφουέγος Γορριαράν (Camilo Cienfuegos Gorriarán)

Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932.
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

Ο Καμίλο ήταν το τελευταίο μέλος, 82^o, που ναυτολογήθηκε στο Granma

*

Μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 28/10/2021

*

3/1/1959. Ο Καμίλο Σιενφουέγος στο Μπαγιάμο (πρωτεύουσα της επαρχίας Γκράνμα) ενημερώνει τον Φιδέλ για την κατάσταση στην Αβάνα, όπου είχε μόλις αναλάβει την ευθύνη του Στρατοπέδου Κολούμπια. (Η φωτό προέρχεται από το Πανεπιστήμιο του Ολγουίν. Πηγή φωτό: http://www.fidelcastro.cu/it/node/89372)

 

Νικολάς Γκιγιέν

Καμίλο

 

Ι

Καβαλάρης στο διάφανο αέρα.
Πού να ’χει τώρα χαθεί
ο κομαντάντε Καμίλο,
ποιος μπορεί να μου πει;

Ανάμεσα στη γη και στα ουράνια.
Πού πήγε, πού πέταξε πού,
ο διοικητής Σιενφουέγος
κι εγώ τον ψάχνω παντού;

Μπάμπης Ζαφειράτος: Χουάν Χέλμαν - Κάρλος Πουέμπλα, Ένα ποίημα και ένα τραγούδι για τον Ράφτη με του περιστεριού το πρόσωπο

Καμίλο Σιενφουέγος. Φωτό:Perfecto Romero (1936-). Πηγή: juventudrebelde.cu

Καμίλο Σιενφουέγος (Cienfuegos: εκατό φωτιές / πυρκαγιές). Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932 - Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.

Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

*

Xουάν Χέλμαν – Κάρλος Πουέμπλα 

O Ράφτης με του περιστεριού το πρόσωπο – Σε τραγουδάω Καμίλο

Μετάφραση – Σημειώσεις – Επιμέλεια Φωτό και Βίντεο
Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 6/2/2019

(Με προσθήκες από Μποτίλια, 6/2/2017)

 

*

Ο Καμίλο δεν λογάριαζε τον κίνδυνο, έπαιζε μαζί του, τον προκαλούσε, τον έλκυε και τον χειριζόταν. Για την αντάρτικη νοοτροπία του δεν μπορούσε ένα σύννεφο ν’ αλλάξει πορεία σε μια χαραγμένη γραμμή.
Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, Ο Ανταρτοπόλεμος

*

Απρίλιος  1959. Ο Camilo και ο Raúl κατά την επιθεώρηση των στρατιωτών που χτίσζουν ένα σχολείο για τα ορφανά του πολέμου στη Las Mercedes, στη Σιέρα Μαέστρα. Αυτό το σχολείο μετά τη φυσική εξαφάνιση του Camilo πήρε το όνομα του αντάρτη.
Φωτό: Perfecto Romero (1936-). Πηγή: juventudrebelde.cu

*

Ο Καμίλο είναι μια μορφή μυθική, ως και στο ασυνήθιστο όνομά του, το γεμάτο δύναμη και ποίηση ταυτόχρονα. Αν ήταν να επινοήσουμε ένα όνομα για έναν θρυλικό χαρακτήρα, θα μπορούσαμε να του δώσουμε το όνομα του Camilo Cienfuegos.

Βίλμα Εσπίν

*

Χουάν Χέλμαν. 3 Μαΐ. 1930, Μπουένος Άιρες, Αργεντινή - 14 Ιαν. 2014, Πόλη του Μεξικού, Μεξικό. Φωτό: Ραφαέλ ντελ Ρίο, 27 Νοε. 2011. Πηγή: juangelman.net

Καμίλο Σιενφουέγος

Juan Gelman


άγρυπνος ζωντανός μες στις ριπές της θάλασσας περνάει ο καμίλο
μες στα κοράλλια και στα τέρατα με τη γενειάδα του
και σε μαζώξεις αλλόκοτων πλασμάτων
μιλάει για την Κούβα ο κομαντάντε

Γλυκό Πορτρέτο του Καμίλο από την Μίρτα Αγίρε

Καμίλο Σιενφουέγος (Cienfuegos: εκατό φωτιές / πυρκαγιές).
Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι.
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.
(Πηγή φωτό: cubadebate)

*

Γλυκό πορτρέτο του Καμίλο από την Μίρτα Αγίρε
Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος
Πρώτη δημοσίευση: Μποτίλια Στον Άνεμο, 28/10/2020

*

 

Πορτρέτο

Μίρτα Αγίρε

Πες μου, πες μου —ρωτάω έναν φίλο—
Πώς ήτανε, πες μου, ο Καμίλο;

Καπετάνιος γλυκός
περιστέρι και λιόντας
και καπέλο φαρδύ
στα ίσια μαλλιά του·
ματσέτα γυμνή κοφτερή·
γενειάδα σγουρή,
ένα γέλιο πλατύ
που το γέμιζε φως
η μεγάλη καρδιά του.

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 28/10/2020

 

(Πρώτη δημοσίευση: Μποτίλια Στον Άνεμο, 28/10/2020)

Κάρλος Πουέμπλα: Δεν έχεις πεθάνει Καμίλο

Vas bien Fidel. Πας καλά Φιντέλ (Έχεις δίκιο Φιντέλ ή Καλά κάνεις Φιντέλ)*
(Φωτό Μπ.Ζ., 6.VII.2015)
Καμίλο Σιενφουέγος (Camilo Cienfuegos)
Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932 - Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Καμίλο o Εκατοφωτιές (cien fuegos), Ο Κομαντάντε του Λαού, Ο Ήρωας του Γιαγουαχάι δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

*

Canto A Camilo

Σε τραγουδάω Καμίλο

Από τον Τροβαδούρο της Κουβανικής Επανάστασης
Κάρλος Πουέμπλα

Μετάφραση, που μπορεί να τραγουδηθεί με τη μελωδία,
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο

*
Βλέπε και:
Χουάν Χέλμαν: Καμίλο, οι Εκατό Φωτιές

*

Canto A Camilo Carlos Puebla Te canto, porque no es cierto Que te hayas muerto, Camilo. Te canto, porque estás vivo Y no porque te hayas muerto Porque estás vivo en el alma Del pueblo de tu cariño En la risa de los niños Y en el verde de las palmas Te canto, porque estás vivo, Camilo Y no porque te hayas muerto (bis)

Ο Τσε, ο Ανταρτοπόλεμος και ο Ράφτης με του περιστεριού το πρόσωπο

Καμίλο Σιενφουέγος
(Camilo Cienfuegos)
Γεννήθκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932 - Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959
Ερνέστο Γκεβάρα δε λα Σέρνα, γνωστός και ως «Τσε»
(Che Guevara - Ernesto Guevara de la Serna)
Γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου 1928 στο Ροσάριο της Αργεντινής
Δολοφονήθηκε από τη CIA, στις 9 Οκτωβρίου 1967, στη Λα Ιγέρα της Βολιβίας

*
ο ράφτης ο γλυκός ρετάλια ράβει του σπαραγμού και του έρωτα
ακόμα έχει πολλή δουλειά
μια μέρα θα γυρίσει
Χουάν Χέλμαν: Καμίλο, οι Εκατό Φωτιές

*

Ο ΑΝΤΑΡΤΟΠΟΛΕΜΟΣ
(Στρατιωτικά κείμενα)

Αφιέρωση του Τσε Γκεβάρα στον Καμιλο Σιενφουέγος

Το έργο τούτο αφιερώνεται στη μνήμη του Καμίλο Σιενφουέγος· ήταν να το διαβάσει και να κάνει τις απαραίτητες διορθώσεις: η μοίρα δεν τού το επέτρεψε. Οι γραμμές ετούτες μπορούν να θεωρηθούν σαν απόδοση τιμών του επαναστατικού Στρατού στο μεγάλο καπετάνιο του, στο μεγαλύτερο αντάρτη ηγέτη που έβγαλε αυτή η Επανάσταση, στον ακηλίδωτο επαναστάτη, στον αδελφικό φίλο.

Ο Καμίλο πήρε μέρος σ’ εκατό μάχες, ήταν ο έμπιστος του Φιντέλ στις δύσκολες στιγμές του πολέμου, ο όλο αυταπάρνηση αγωνιστής, ο άνθρωπος που τη θυσία την έκανε όργανο για ατσάλωμα του χαρακτήρα του και σφυρηλάτηση του χαρακτήρα του στρατεύματος. Πιστεύω πως θα είχε εγκρίνει αυτό το κείμενο, όπου έχω συγκεντρώσει τις εμπειρίες μας από τον αντάρτικο πόλεμο, γιατί είναι δημιούργημα της ζωής. Αλλά θα είχε προσθέσει εκείνος σε τούτες τις σελίδες τη βαθιά ζωτικότητα της ιδιοσυγκρασίας του, του μυαλού του και της τόλμης του, που σε τόση τελειότητα φτάνουν μόνο σε κάποια σπάνια πρόσωπα της Ιστορίας.

Santa Klara
(Μπαρτ Γκλιν - Magnum Photos)

Δεν πρέπει ωστόσο να φανταζόμαστε τον Καμίλο σαν ήρωα θρύλου, που κάνει θαυμαστά κατορθώματα με μόνη την παρόρμηση της μεγαλοφυΐας του. Πρέπει να τον βλέπουμε σαν έκφραση του λαού που τον διαμόρφωσε, όπως διαμορφώνει τους ήρωές του, τους μάρτυρές του, τους αρχηγούς του μέσα στην ατέλειωτη επιλογή του αγώνα και των σκληρών συνθηκών του.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Χουάν Χέλμαν, Ο Καμίλο οι Εκατό Φωτιές − Κάρλος Πουέμπλα: Τραγούδι για τον Καμίλο

Καμίλο Σιενφουέγος
(Camilo Cienfuegos)
Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932 - 28 Οκτωβρίου 1959
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 6.ΙI.2017 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Πρώτη ελληνική μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο

Καμίλο Σιενφουέγος

Χουάν Χέλμαν

άγρυπνος ζωντανός μες στις ριπές της θάλασσας περνάει ο καμίλο

μες στα κοράλλια και στα τέρατα με τη γενειάδα του

και σε μαζώξεις αλλόκοτων πλασμάτων

μιλάει για την Κούβα ο κομαντάντε

φωτιές ανάβει στα τρίσβαθα η φωνή του

συνάζει τους πνιγμένους φουκαράδες

τους τσακισμένους τους χαμένους μέσα στα συντρίμμια