Μπάμπης Ζαφειράτος: Μια ακροστιχίδα για τον αθάνατο Κομαντάντε (13.8.1926, Μπιράν – 25.11.2016 Αβάνα)

 

Φιντέλ Κάστρο Ρους

(Fidel Alejandro Castro Ruz)

Κούβα, Μπιράν 13 Αυγούστου 1926 – Αβάνα, 25 Νοεμβρίου 2016

 

Στη μνήμη του Φιντέλ

Μπάμπης Ζαφειράτος

 

Αυτός που τους σκλάβους ανύψωσε
στην κορφή της μυρτιάς και της δάφνης

                  ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ, Φιντέλ (1977)

 

Φυσάει ζεστός ο αγέρας του Χοσέ Μαρτί μες στη φυτεία
 Iμεροι πάνω απ’ τα καλάμια του Μπιράν φτεροκοπάνε
Διαβάζει ένα μικρό παιδί κι άγρια μέσα του ξεσπάνε
Ελευθερίας Στίχοι Απλοί με μια παράξενη γοητεία…
Λα Αβάνα, η Νομική Σχολή κι ο Μαρξ στα πρώτα βήματά του,

Κινεί τη σκέψη, το είναι του, φλογίζει τα ιδανικά του.
Απ’ το Μονκάδα –και μετά το «Θα μ’ αθωώσει η Ιστορία»–
Στο Ίσλα δε Πίνος… Μεξικό, μια χούφτα νέοι· κι αυτός, πως θα ’ναι,
Τους λέει, το ’56 ελεύθεροι ή μάρτυρες· ζητάνε,
Ρεαλιστές, το αδύνατο να καταφέρουν στην πορεία·
Ο Τσε, ο Καμίλο, ο Αλμέιδα… Και ο Ραούλ πάντα μαζί του.

Ρίχνουν στον ώμο τους το όνειρο μονάχα· η δύναμή του
Οπλο θα γίνει απ’ αυτά που ξύπνιο κι όρθιο σε κρατάνε,
Υψώνεται μπροστά σου, σε οδηγάει να μη λυγάς το γόνα,
Σε αιώνια, αβάσταχτη σκλαβιά αν δε θες η ζήση σου να δύσει.

Μπαίνουν στο Granma ογδόντα δυο, γυμνοί στο θάνατο τραβάνε·
26χρονα παιδιά, μα στον τιτάνιον αγώνα
 7 ζωές έχει καθένα τους στην Κούβα να χαρίσει.

 

Μπάμπης Ζαφειράτος, 28 Αυγούστου 2020

Περισσότερα με σημειώσεις για τις αναφορές του ποιήματος, σύντομο χρονολόγιο και 13 φωτό από εδώ:

Μπάμπης Ζαφειράτος, Μια ακροστιχίδα στη Μνήμη του Φιντέλ

Βλέπε και:

Μπάμπης Ζαφειράτος, ΜΕπίγραμμα Για τους Ήρωες της 26 Ιουλίου 1953 (267/2022)

Μπάμπης Ζαφειράτος, Επίγραμμα Για τον Φιντέλ (25/11/2022)

___________________________ 

Φωτό: 1.8.1953. Υπό τη σκέπη του Μαρτί πάντα. Μετά την επίθεση στους Στρατώνες Μόνκαδα. Φωτογραφία, Ερνέστο Οκάνια για την εφημερίδα “Diario de Cuba”.

 

 * * *

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ο Καμίλο (6.2.1932 - 28.10.1959) του Εδουάρδο Γκαλεάνο, ο ήρωας του Γιαγουαχάι

Camilo Cien-fuegos: Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές

Καμίλο Σιενφουέγος Γορριαράν (Camilo Cienfuegos Gorriarán)

Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932.
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

Ο Καμίλο ήταν το τελευταίο, 82^o ναυτολογημένο μέλος του Granma

 

Ο Καμίλο του Εδουάρδο Γκαλεάνο

 

Μετάφραση – Φωτογραφικές σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

[Φωτό: Perfecto Romero (1936-). Πηγή: Cubadebate]

 

 

Εδουάρδο Γκαλεάνο

1958, Γιαγουαχάι – Καμίλο

 

Ο Καμίλο κουρεμένος πια, λίγο μετά τη νίκη της Επανάστασης. Φωτό: Perfecto Romero (1936-). Πηγή: Cubadebate

Περνώντας από βομβαρδισμούς και ενέδρες με τρόπο μαγικό, οι φάλαγγες των εισβολέων φτάνουν στο κέντρο του νησιού. Η Κούβα είναι πλέον κομμένη στα δυο, αφού ο Καμίλο Σιενφουέγος, μετά από εντεκαήμερη μάχη, κατέλαβε τους στρατώνες του Γιαγουαχάι και ο Τσε Γκεβάρα μπήκε στη Σάντα Κλάρα. Η κεραυνοβόλα επίθεση αρπάζει τη μισή χώρα απ’ τον Μπατίστα.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Καμίλο οι Εκατό πυρκαγιές - Ένα τρυφερό ποιητικό πορτρέτο του από την Μίρτα Αγίρε και η ιστορική φράση (του) «Ἑδώ κανείς δεν παραδίνεται...(αρχίδια)» που ανήκει, εντέλει, στον Χουάν Αλμέιδα!

Enrique Ávila González: Camilo, Che, Almeida. Aπό την ιστοσελίδα του γλύπτη: enriqueavilacuba.com)

 

 

Aquí no se rinde nadie... cojones − Εδώ κανείς δεν παραδίνεται...
(παραλείπεται, φυσικά, το «αρχίδια»).
Το... ιστορικό αυτό λάθος, που απέδιδε την ατάκα στον Καμίλο έχει διορθωθεί πλέον στην τρίτη φωτεινή γιγαντογραφία που εικονίζει τον Χουάν Αλμέιδα, έργο του γλύπτη Ενρίκε Άβιλα (Αβάνα, 15 Δεκ. 1952), και βρίσκεται σε μια όψη του Θεάτρου Ερέδια, στο Σαντιάγο δε Κούβα (βλ. κάτω).

 

*

Πες μου, πες μου —ρωτάω έναν φίλο—
Πώς ήτανε, πες μου, ο Καμίλο;

 

*

 

Καμίλο  Σιενφουέγος

Τρυφερό πορτρέτο του Καμίλο από την Μίρτα Αγίρε

 

*

 

CMDTE Camilo Cien-fuegos: Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές

Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

(CMDTE: Comandante)

 

*

Μετάφραση – Σημείωση 
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

*

 

Καμίλο Σιενφουέγος, 6.2.1932 – 28.10.1959. Φωτό: Perfecto Romero (1936-). Πηγή: Cubadebate

 

*

 

Πορτρέτο

Μίρτα Αγίρε

 

Πες μου, πες μου —ρωτάω έναν φίλο—
Πώς ήτανε, πες μου, ο Καμίλο;

 

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν, Καμίλο

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν, Καμίλο

Ο Καμίλο πήρε μέρος σ’ εκατό μάχες, ήταν ο έμπιστος του Φιντέλ στις δύσκολες στιγμές του πολέμου, ο όλο αυταπάρνηση αγωνιστής, ο άνθρωπος που τη θυσία την έκανε όργανο για ατσάλωμα του χαρακτήρα του και σφυρηλάτηση του χαρακτήρα του στρατεύματος.

(Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, Ο Ανταρτοπόλεμος)

*

Καμίλο Σιενφουέγος

Από τον Νικολάς Γκιγιέν

*

Camilo Cien-fuegos: Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές

Καμίλο Σιενφουέγος Γορριαράν (Camilo Cienfuegos Gorriarán)

Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932.
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

Ο Καμίλο ήταν το τελευταίο μέλος, 82^o, που ναυτολογήθηκε στο Granma

*

Μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 28/10/2021

*

3/1/1959. Ο Καμίλο Σιενφουέγος στο Μπαγιάμο (πρωτεύουσα της επαρχίας Γκράνμα) ενημερώνει τον Φιδέλ για την κατάσταση στην Αβάνα, όπου είχε μόλις αναλάβει την ευθύνη του Στρατοπέδου Κολούμπια. (Η φωτό προέρχεται από το Πανεπιστήμιο του Ολγουίν. Πηγή φωτό: http://www.fidelcastro.cu/it/node/89372)

 

Νικολάς Γκιγιέν

Καμίλο

 

Ι

Καβαλάρης στο διάφανο αέρα.
Πού να ’χει τώρα χαθεί
ο κομαντάντε Καμίλο,
ποιος μπορεί να μου πει;

Ανάμεσα στη γη και στα ουράνια.
Πού πήγε, πού πέταξε πού,
ο διοικητής Σιενφουέγος
κι εγώ τον ψάχνω παντού;

Καμίλο Σιενφουέγος: Ένα τρυφερό ποίημα της Μίρτα Αγίρε για τις Εκατό Πυρκαγιές, η ιστορική του φράση «Aquí no se rinde nadie… (cojones)», που... δεν του ανήκει, και ο αθάνατος Κομαντάντε του Κάρλος Πουέμπλα (VIDEO)

(Πηγή φωτό: CubaSi)

 

Σε ποιoν ανήκει η φράση;

 

*

Πες μου, πες μου —ρωτάω έναν φίλο—
Πώς ήτανε, πες μου, ο Καμίλο;

 

*

 

Καμίλο  Σιενφουέγος

Τρυφερό πορτρέτο του Καμίλο από τη Μίρτα Αγίρε

 

*

 

CMDTE. Camilo Cien-fuegos: Καμίλο οι Εκατό Πυρκαγιές

Γεννήθηκε στην Αβάνα, 6 Φεβρουαρίου 1932
Χάθηκε στη θάλασσα, 28 Οκτωβρίου 1959.
Ο Κομαντάντε του Λαού, ο Ήρωας του Γιαγουαχάι
δεν είχε προλάβει να κλείσει τα 28 του χρόνια.

(CMDTE: Comandante)

 

*

Μετάφραση – Σημείωση 
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

****

 

Καμίλο Σιενφουέγος (Cienfuegos: Εκατό Φωτιές). 6 Φεβρουαρίου 1932 – 28 Οκτωβρίου 1959. (Πηγή φωτό: http://www.sierramaestra.cu)

*

 

Πορτρέτο

Μίρτα Αγίρε

 

Πες μου, πες μου —ρωτάω έναν φίλο—
Πώς ήτανε, πες μου, ο Καμίλο;

 

Μπάμπης Ζαφειράτος: Μια ακροστιχίδα στη Μνήμη του Φιντέλ

Φιντέλ Κάστρο Ρους

(Fidel Alejandro Castro Ruz)

Κούβα, Μπιράν 13 Αυγούστου 1926 – Αβάνα, 25 Νοεμβρίου 2016

 

Στη μνήμη του Φιντέλ

Μπάμπης Ζαφειράτος

 

Αυτός που τους σκλάβους ανύψωσε
στην κορφή της μυρτιάς και της δάφνης

                  ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ, Φιντέλ (1977)

 

Φυσάει ζεστός ο αγέρας του Χοσέ Μαρτί μες στη φυτεία
 Iμεροι πάνω απ’ τα καλάμια του Μπιράν φτεροκοπάνε
Διαβάζει ένα μικρό παιδί κι άγρια μέσα του ξεσπάνε
Ελευθερίας Στίχοι Απλοί με μια παράξενη γοητεία…
Λα Αβάνα, η Νομική Σχολή κι ο Μαρξ στα πρώτα βήματά του,

Κινεί τη σκέψη, το είναι του, φλογίζει τα ιδανικά του.
Απ’ το Μονκάδα –και μετά το «Θα μ’ αθωώσει η Ιστορία»–
Στο Ίσλα δε Πίνος… Μεξικό, μια χούφτα νέοι· κι αυτός, πως θα ’ναι,
Τους λέει, το ’56 ελεύθεροι ή μάρτυρες· ζητάνε,
Ρεαλιστές, το αδύνατο να καταφέρουν στην πορεία·
Ο Τσε, ο Καμίλο, ο Αλμέιδα… Και ο Ραούλ πάντα μαζί του.

Ρίχνουν στον ώμο τους το όνειρο μονάχα· η δύναμή του
Οπλο θα γίνει απ’ αυτά που ξύπνιο κι όρθιο σε κρατάνε,
Υψώνεται μπροστά σου, σε οδηγάει να μη λυγάς το γόνα,
Σε αιώνια, αβάσταχτη σκλαβιά αν δε θες η ζήση σου να δύσει.

Μπαίνουν στο Granma ογδόντα δυο, γυμνοί στο θάνατο τραβάνε·
26χρονα παιδιά, μα στον τιτάνιον αγώνα
 7 ζωές έχει καθένα τους στην Κούβα να χαρίσει.

 

(Μπάμπης Ζαφειράτος, 28 Αυγούστου 2020)

 

 

 

***

 

Σημειώσεις για τις αναφορές του ποιήματος σε σύντομο χρονολόγιο και κάτι ακόμη

Κείμενα και μετάφραση κειμένων

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση, Κατιούσα, 25/11/2020

 

Ο Φιντέλ με το βιβλίο ανά χείρας, σε ηλικία τριών ετών, στο σπίτι του στο Μπιράν.

Φιδέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρους (Fidel Alejandro Castro Ruz –Φιδέλ στα Ισπανικά). Υπέγραφε Fidel Castro Ruz και για εμάς θα είναι πάντα ο Φιντέλ. Γεννήθηκε στις 13 Αυγούστου 1926 στο Μπιράν, της επαρχίας Ολγίν (Holguín), πρώην επαρχία Οριέντε. Ο πατέρας του, Άνχελ Κάστρο Αρχίς (Ángel Castro Argiz), γιος φτωχών αγροτών από τη Γαλικία, ήταν γαιοκτήμονας με φυτεία ζαχαροκάλαμου. Η μητέρα του, Λίνα Ρους Γονσάλες (Lina Ruz Gonzlez), προερχόταν από οικογένεια αγροτών της επαρχίας Πινάρ δελ Ρίο (Pinar del Río).