Φρίντριχ Ένγκελς (Friedrich Engels)
28 Νοεμβρίου 1820,
Βούπερταλ, Γερμανία
5 Αυγούστου 1895,
Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
Σχέδιο, Μπάμπης
Ζαφειράτος, 28.XI.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)
*
Και στο αλέγρο σάλπισμα των νέων πατρίδων
νιώθω να ’ρχεται καταπάνω μου ο αχός
από του Μαρξ και του Ένγκελς το τραγούδι·
το παίζει ο Λένιν και το λένε οι λαοί.
Τσε Γκεβάρα, Σκοτεινή
Αυτοπροσωπογραφία
(Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος)
Ο
ποιητής Τσε Γκεβάρα - Με του Μαρξ και του Ένγκελς το τραγούδι ─ 5 ποιήματα ─
Μια κριτική προσέγγιση
*
Φρίντριχ Ενγκελς: «Για το ζήτημα της κατοικίας»
«Είναι ολοφάνερο ότι το σημερινό κράτος ούτε μπορεί ούτε
θέλει να θεραπεύσει την πληγή της κατοικίας. Το κράτος δεν είναι τίποτα άλλο
παρά η οργανωμένη συνολική εξουσία των ιδιοκτητριών τάξεων, των γαιοκτημόνων
και των κεφαλαιοκρατών ενάντια στις εκμεταλλευόμενες τάξεις, τους αγρότες και
τους εργάτες.
Ό,τι δεν θέλουν οι ξεχωριστοί κεφαλαιοκράτες (...) δεν το
θέλει και το κράτος τους».
«Δεν είναι η λύση του ζητήματος της κατοικίας που λύνει
ταυτόχρονα και το κοινωνικό ζήτημα, αλλά αντίθετα πρώτα η λύση του κοινωνικού
ζητήματος, η κατάργηση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, κάνει σύγχρονα
δυνατή τη λύση του ζητήματος της κατοικίας (...)
Και όταν θα αρχίσει αυτή η κατάργηση τότε θα πρόκειται
για εντελώς διαφορετικά ζητήματα, από το πώς θα δώσουμε στον κάθε εργάτη το
δικό του ιδιόκτητο σπιτάκι.
Στην αρχή όμως κάθε κοινωνική επανάσταση θα πρέπει να τα
βολέψει με τα πράγματα που θα βρει και να θεραπεύσει τα πιο χτυπητά δεινά με τα
μέσα που υπάρχουν.
Και εδώ είδαμε ότι η στενότητα της κατοικίας μπορεί να
θεραπευτεί αμέσως με απαλλοτρίωση ενός μέρους των κατοικιών πολυτελείας που
ανήκουν στις ιδιοκτήτριες τάξεις και με την υποχρεωτική κατοίκηση στις
υπόλοιπες».
(Σύγχρονη
Εποχή, 2012)
*
Φρίντριχ Ένγκελς: Δημοκρατία, η πιο τελειοποιημένη μορφή
εξουσίας της αστικής τάξης
[...] Από το 1789 μέχρι το 1869 [η δημοκρατία] αποτελούσε
το ιδανικό ενθουσιωδών μαχητών ης ελευθερίας, οι οποίοι πάντα φιλοδοξούσαν να
την πετύχουν μέσα από σκληρό, αιματηρό αγώνα· και κάθε φορά που πλησίαζαν να
την πετύχουν, αυτή δραπέτευε και πάλι.
Από τη στιγμή που ένας βασιλιάς της Πρωσίας [ο Γουλιέλμος
Α'] κατάφερε να δημιουργήσει μια γαλλική δημοκρατία, όλα αυτά άλλαξαν. Από το
1870 –και αυτό αποτελεί πρόοδο– οι δημοκρατίες δεν γίνονται πια από δημοκράτες,
ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν πια καθαροί δημοκράτες, αλλά από βασιλικούς
απελπισμένους από τη μοναρχία.
Για ν' αποφύγει τον εμφύλιο πόλεμο η μοναρχικά σκεπτόμενη
αστική τάξη εδραιώνει τη δημοκρατία στη Γαλλία και την διακηρύσσει στην Ισπανία
–στη Γαλλία επειδή υπάρχουν πολλοί υπερασπιστές της, στην Ισπανία επειδή ο
τελευταίος πιθανός βασιλιάς είναι σε απεργία.
Εδώ βρίσκεται μια διπλή πρόοδος.
Πρώτο, η μαγεία που περιέβαλλε μέχρι τώρα τ' όνομα της
δημοκρατίας διαλύθηκε.
Μετά από τα γεγονότα στη Γαλλία και την Ισπανία μόνο ένας
Karl Blind
[οπαδός της δημοκρατίας, που κράτησε σοβινιστική στάση στο γερμανογαλλικό
πόλεμο] μπορεί να παραμείνει προσκολλημένος στη μεταφυσική πίστη στα
θαυματουργά οφέλη της δημοκρατίας.
Η δημοκρατία εμφανίζεται επιτέλους και στην Ευρώπη ως
αυτό που είναι σύμφωνα με τη φύση της και ως αυτό που αποτελεί πραγματικότητα
στην Αμερική –ως η πιο τελειοποιημένη μορφή της εξουσίας της αστικής τάξης.
[...] Από ‘δω και στο εξής η εργατική τάξη δεν μπορεί να
έχει πια αυταπάτες για τη φύση της σύγχρονης δημοκρατίας ως τη μορφή του
κράτους στην οποία η εξουσία της αστικής τάξης επιτυγχάνει την τελική, την πιο
τελειοποιημένη της έκφραση.
Στη σύγχρονη δημοκρατία η πολιτική ισότητα, η οποία σε
όλες τις μοναρχίες υπόκειται ακόμα σε κάποιες εξαιρέσεις, επιβάλλεται επιτέλους
πλήρως.
Και αυτή η πολιτική ισότητα τι άλλο μπορεί να είναι πέρα
από τη διακήρυξη της θέσης ότι οι ταξικές διαφορές δεν αφορούν το κράτος, ότι η
αστική τάξη έχει στον ίδιο βαθμό το δικαίωμα να είναι αστική τάξη όπως και οι
εργάτες να είναι προλετάριοι;
[Η
Δημοκρατία στην Ισπανία (1873), ΚΟΜΕΠ 2013, τευχ. 6]
*
