Γιάννης Ρίτσος: Ο ποιητής των ποιητών, ο ζωγράφος, ο μουσικός, ο ηθοποιός-χορευτής ─ Στο Υπερώον της ποίησης, ανέγγιχτος από την κόψη του θανάτου!

Γιάννης Ρίτσος: 1 Μαΐου 1909, Μονεμβασιά - 11 Νοεμβρίου 1990, Αθήνα

Σχέδιο (1ο από 4 του Ρίτσου), Μπάμπης Ζαφειράτος, 29.IV.2015 (Μολύβι, 29χ21 εκ.)

«...Ίσως εκεί που κάποιος αντιστέκεται χωρίς ελπίδα, ίσως εκεί να αρχίζει η ανθρώπινη ιστορία, που λέμε, κι η ομορφιά του ανθρώπου ανάμεσα σε σκουριασμένα σίδερα...»
ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ, Η ΕΛΕΝΗ, 1972 (σελ. 28)

 

*

 

ΑΝΑΠΑΝΤΗΤΟ

 

Πού με πας από ’δω; Πού βγάζει αυτός ο δρόμος; Πες μου.

Δε βλέπω τίποτα. Δεν είναι δρόμος. Πέτρες μονάχα.

Μαύρα δοκάρια. Φανοστάτης. Να ’χα τουλάχιστον

εκείνο το κλουβί, – όχι αυτό των πουλιών, τ’ άλλο

με τα μεγάλα σύρματα, με τα γυμνά αγαλμάτια. Τότε

που ρίχναν τους νεκρούς απ’ την ταράτσα, εγώ δε μίλησα,

μάζευα εκείνα τ’ αγαλμάτια – τα λυπήθηκα. Τώρα, το ξέρω:

το τελευταίο που πεθαίνει είναι το σώμα. Μίλα μου, λοιπόν.

Πού με πας από ’δω; Δε βλέπω τίποτα. Τι καλά που δε βλέπω.

Το πιο μεγάλο εμπόδιο για να σκεφτώ ως το τέλος, είναι η δόξα.

 

                                                                             Αθήνα, 19.V.68

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

Από την ενότητα ΠΕΤΡΕΣ, της συλλογής
ΠΕΤΡΕΣ - ΕΠΑΝΑΛΗΨΕΙΣ – ΚΙΓΚΛΙΔΩΜΑ, ΚΕΔΡΟΣ, 1972 (σελ. 16)

 

*

 

ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Σαπουνόνερα, λάσπη, αγριόχορτα,
σημαδεμένοι τοίχοι –
πόσοι εκτελεσμένοι.
Τα κουμπιά απ’ τα σακάκια τους,
απ’ τα πουκάμισά τους,
μαζεμένα
σ’ ένα κουτί σιδερένιο,
κουδουνίζουν τις νύχτες.
Ράβω, ξεράβω στίχους
να τούς κουμπώσω ως το λαιμό
μη μου κρυώσουν,
μη και μου ξεχαστούνε,
μην ξεχαστώ μαζί κι εγώ.

                                    Αθήνα, 15.ΙΙΙ.85

 

 

 

ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΗ

 

Παράξενος άνθρωπος· μαζεύει

σκουριασμένα καρφιά,

καμένους γλόμπους,

άδειες κουβαρίστρες.

Ίσως αυτή ή αχρηστία

του δίνει κάποια χρησιμότητα

γιατί

όταν ανοίγει το παράθυρο

το πρώτο σύννεφο είναι φίλος του,

το δεύτερο συνάδελφός του,

το τρίτο αστέρι είναι μολύβι του

να γράφει και να σβήνει

τα μυστικά του κόσμου.

 

                                    Αθήνα, 15.ΙΙΙ.85

 


ΔΗΜΟΣΙΟ ΠΑΡΚΟ

Στη μικρή λίμνη τα χρυσόψαρα κι ένας κύκνος.
Στο παγκάκι η Περσεφόνη σταυροπόδι. Τα γόνατά της
λάμπουν ωραία. Όμως, προπάντων,
αυτός ο κύκνος ακριβώς ήταν το επιχείρημά σου
να συνεχίζεις να γράφεις μετά θάνατον.

                                                          Αθήνα, 19.ΙΙΙ.85

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ, ΥΠΕΡΩΟΝ, Κέδρος, Νοέ. 2013 (σσ. 54, 55, 70)

 

*

[...] ο ποιητής, όπως τον μάθαμε στο διαρκές του πηγαινέλα: Από το λίγο στο πολύ. Από τον έρωτα στη φθορά. Από το προσωπικό στο κοινωνικό. Χωρίς το ένα να καταπιέζει το άλλο. Αλλά ούτε και το ένα να υπάρχει χωρίς το άλλο. Χωρίς παραχωρήσεις. Όπως πάντα. Εδώ. Στο Δημόσιο Πάρκο της ζωής (του).

[Καθισμένος] Στο [ίδιο] παγκάκι με την Περσεφόνη,

συνεχίζει να γράφει μετά θάνατον

[και] ράβει, ξεράβει στίχους για τους εκτελεσμένους,

[κι ένα]

αστέρι είναι το μολύβι του

να γράφει και να σβήνει

τα μυστικά του κόσμου.

Ανέγγιχτος από την κόψη του θανάτου.

 

Μπάμπης Ζαφειράτος, 4/5/2014

─ Ολόκληρο το κείμενο από το μπλογκ Μποτίλια Στον Άνεμο: Γιάννης Ρίτσος: Στο Υπερώον της ποίησης, ανέγγιχτος από την κόψη του θανάτου – 25 ποιήματα. Και ένα κριτικό σημείωμα του Μπάμπη Ζαφειράτου και μέσω της Επίσημης ιστοσελίδας του ποιητή

*

4 πορτρέτα από την Μποτίλια Στον Άνεμο: Μπάμπης Ζαφειράτος

Ρίτσος - Γκιγιέν από την ιστοσελίδα του ποιητή της Ρωμιοσύνης - Και 4 πορτρέτα διά χειρός

 

 

Γιάννης Ρίτσος: Στο Υπερώον της ποίησης, ανέγγιχτος από την κόψη του θανάτου – 25 ποιήματα. Και ένα κριτικό σημείωμα του Μπάμπη Ζαφειράτου

Μονεμβασιά, Πρωτομαγιά 1909 - Αθήνα, 11 Νοεμβρίου 1990
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 10.V.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

 

***

 

Μετά τα ποιήματα ακολουθεί το κριτικό κείμενο του Μπάμπη Ζαφειράτου:
Γιάννης Ρίτσος: Στο Υπερώον της ποίησης, ανέγγιχτος από την κόψη του θανάτου

*

Η συγκεκριμένη ανάρτηση περιλαμβάνεται στην επίσημη ιστοσελίδα του Γιάννη Ρίτσου:
Γιάννης Ρίτσος: Στο Υπερώον της ποίησης, ανέγγιχτος από την κόψη του θανάτου – 25 ποιήματα. Και ένα κριτικό κείμενο του Μπάμπη Ζαφειράτου

*

 

ΥΠΕΡΩΟΝ

(25 ΠΟΙΗΜΑΤΑ)

 

 

 

ΣΥΧΝΑ

Στ’ αλήθεια

δεν είχα τίποτα να πω.

Έτσι

άφησα το παράθυρό μου

ολάνοιχτο.

Οι δυο κουρτίνες

έχουν αναλάβει τις κινήσεις

των ξενιτεμένων,

ενώ εγώ προσπαθώ

να φέξω τη νύχτα

μ’ ένα μοναδικό

πορτοκάλι. 

 

                  Αθήνα, 2.ΙΙΙ.85

 

 

ΜΥΣΤΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

Ιδιοκτήτες της νύχτας –

άστεγα άστρα,

δυο δίφραγκα στην τσέπη μας,

το σφύριγμα του τραίνου

κάτω απ’ το πουκάμισό μας

κατάσαρκα.

Μοναχική ευτυχία,

κι ένα ποτήρι νερό

λάμποντας

μέσα στο κλειδωμένο σπίτι.

 

                                Αθήνα, 2.ΙΙΙ.85

 

 

ΔΕΙΛΙ

Λιπόσαρκο δείλι. Ωστόσο

καλά χρωματισμένο.

Ωχρές και ρόδινες ανταύγειες

στις προσόψεις των σπιτιών.

Όταν θα φύγεις

μη μου πάρεις στη βαλίτσα σου

αυτά τα χρώματα τουλάχιστον.

Αλλιώς

πώς θα περιμένω;

 

                              Αθήνα, 2.ΙΙΙ.85

 

 

ΜΙΑ ΠΟΡΤΑ

Τo ξυλουργείο,

τo σιδηρουργείο,

το παντοπωλείο,

οι γαλότσες του γεωργού

στο χαγιάτι,

χαμηλή συννεφιά,

σαπουνόνερα,

κι η απροσδόκητη

γαλάζια πόρτα πεσμένη

στα χαλάσματα

με το κλειδί της

στη θέση του.

 

                  Αθήνα, 3.ΙΙΙ.85

 

 

Ο ΑΥΛΗΤΗΣ

 

Ξυλοκόποι –

σκοτωμένα δέντρα.

Κυνηγοί –

σκοτωμένα πουλιά.

Ο αυλητής φυσάει στο καλάμι

όλη του την ανάσα.

Και, να, το δάσος,

να, τα πουλιά.

Ένα πουλί καστανόχρυσο

κάθισε στο τραπέζι μου,

με κοιτάει,

δεν ξέρω τι να του πω.

 

                  Αθήνα, 4.ΙΙΙ.85

Δέκα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου από την ποιητική συλλογή «Υπερώον», που κυκλοφόρησε σήμερα (11/11/2013) από τον ΚΕΔΡΟ

Γιάννης Ρίτσος 1 Μαΐου 1909, Μονεμβασιά -11 Νοεμβρίου 1990, Αθήνα
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 10.ΧΙ.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

 ___________________________________________________

Βλέπε και επόμενο δημοσίευμά της Μποτίλιας (4/5/2015), με μια κριτική αποτίμηση από τον Μπάμπη Ζαφειράτο

Γιάννης Ρίτσος: Στο Υπερώον της ποίησης, ανέγγιχτος από την κόψη του θανάτου – 25 ακόμα ποιήματα και μια κριτική παρουσίαση της συλλογής από την Μποτίλια

και: Μποτίλια Στον Άνεμο: Πρόσωπα

______________________________________________

Στις 4 Δεκεμβρίου στο Μουσείο Μπενάκη, στην οδό Κουμπάρη, θα γίνει (δημοσ. Μποτίλιας 11/11/2013) η παρουσίαση της νέας ποιητικής συλλογής του Γιάννη Ρίτσου «Υπερώον» που κυκλοφόρησε από τον ΚΕΔΡΟ σήμερα, 11 Νοέμβρη 2013, ακριβώς 23 χρόνια από το θάνατο του ποιητή.

Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία της η κόρη του ποιητή, Έρη Ρίτσου.

Π Ρ Ο Σ Ε Γ Γ  Ι Σ Η

Μιλούσε για μυστικές αρτηρίες,

για σιωπηλά εφόδια,

για κείνο το ανάλαφρο βάρος στις πλάτες

όταν η Μαρία λύνει την ποδιά της και κοιτάει απ’ το παράθυρο,

όταν δυο νέοι εμπορεύονται στο πεζοδρόμιο

λαθραία υφάσματα,

όταν ο Λαοδίκης στον εξώστη, με ριγέ πιτζάμες,

κλείνει τα μάτια του στο μέγα φως,

κι η θάλασσα μας πλησιάζει

όλους ανεξαιρέτως

διδακτική, αμερόληπτη, αμνησίκακη.