Η Βαμβακίαση των Πεύκων και η Μαλάκυνση των Εγκεφάλων

Αυτή η παρέμβαση είναι η προσπάθεια προβολής ενός θέματος το οποίο ανακινείται για μικρή μόνο περίοδο κάθε χρόνο, αλλά σωρρευτικά έχει σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στη δημόσια υγεία. Είναι επίσης ένα κάλεσμα για εγρήγορση και μια (ακόμα) έκκληση συμπαράστασης από την ευαίσθητη κοινότητα της μπλογκόσφαιρας. Η έκκληση γίνεται με αφορμή το −για τρίτη χρονιά− συνεχιζόμενο από τους Δήμους της Αττικής πρόγραμμα ψεκασμών εντός του αστικού και περιαστικού ιστού. Σκοπός των ψεκασμών, που διενεργούνται από 20 Μαΐου έως 20 Ιουνίου περίπου, είναι η καταπολέμηση της βαμβακίασης των πεύκων (marchalina hellenica). Τώρα αν με τους ψεκασμούς καταπολεμούνται και οι άνθρωποι και πλήττεται το ήδη ευπαθές περιβάλλον, είναι κάτι που έρχεται σε δεύτερη μοίρα για τους εγκεφάλους της πολιτείας. Τέτοιου είδους ενέργειες είναι πιστεύω άκρως επικίνδυνες. Και όσοι συμμερίζονται τις απόψεις που θα εκτεθούν στη συνέχεια, ας βοηθήσουν με όποιον τρόπο θεωρούν πρόσφορο. Ευχαριστώ εκ των προτέρων για την κατανόηση και την υπομονή σας και να δηλώσω ότι δεν είμαι μελισσοκόμος. Γνωρίζουμε ότι: ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ Το πρόβλημα με τη marchalina hellenica είναι αποτέλεσμα «παρά φύσιν» εμβολιασμού των πεύκων με το συγκεκριμένο έντομο από τους μελισσοκόμους για να αυξήσουν την παραγωγή τους. Να σημειωθεί εδώ ότι τα εκκρίματα του εντόμου είναι η καλύτερη τροφή της μέλισσας. Και με δεδομένο ότι το 80% του μελιού της Αττικής, και το 60% της χώρας, είναι πευκόμελο… τα ευκόλως εννοούμενα. Αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα η κατάσταση είναι ίδια. Στη Σαμαριά π.χ. η αύξηση του πληθυσμού της marchalina είναι ανεξέλεγκτη. Ταυτόχρονα το έντομο μεταλλάσσεται, αλλάζει ξενιστή και κάνει πια την εμφάνισή του και στα κυπαρίσσια(!) Το 1996, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (χιλιάδες ψήφοι που πιέζουν) νομιμοποιεί το έγκλημα και εγκρίνει 750.000.000 δρχ. από το Β’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, επιδοτώντας στην ουσία την… επανεκλογή του! Και τώρα που χάθηκε ο έλεγχος του εντόμου, το ίδιο υπουργείο με διαφορετικού χρώματος... υπαρξιακές ανησυχίες, επεμβαίνει ψεκάζοντας τη ζωή μας με επικίνδυνα εντομοκτόνα. Αντιμετωπίζει δηλαδή τη μια οικολογική διαταραχή με μια άλλη! Με απόφασή του το Α.ΣΥ.ΓΕ.Φ (Ανώτατο Συμβούλιο Γεωργικών Φαρμάκων) εγκρίνει στις 18/4/2006, και «κατά παρέκκλιση», επτά (7) φυτοφάρμακα (σκευάσματα τα ονομάζει κατ’ ευφημισμό) και δίνεται η κατεύθυνση στους Δήμους για πυρ κατά βούληση. ΚΙ ΟΠΟΙΟΝ ΠΑΡΕΙ Ο ΧΑΡΟΣ Γνωρίζουμε ότι: Δεν υπάρχουν ακίνδυνα χημικά φυτοφάρμακα. Όλα τα εντομοκτόνα −με τη διαταραχή της οικολογικής αλυσίδας και τη δηλητηρίαση του υδροφόρου ορίζοντα− καταστρέφουν το οικοσύστημα, εξοντώνοντας όχι μόνο τον εχθρό, αλλά και όλους τους ωφέλιμους οργανισμούς, και επιστρέφουν πάλι σ’ εμάς μέσω της τροφής και του νερού με ολέθρια αποτελέσματα. Κανένα από τα επτά «σκευάσματα» που συνέστησε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δεν είναι ατοξικό. Τα συγκεκριμένα εντομοκτόνα δεν μπορεί να μην είναι επιβλαβή για τα υδάτινα οικοσυστήματα. Όλα, το λιγότερο που αναγράφουν στις ετικέτες τους είναι: «εύφλεκτο, ερεθίζει τα μάτια και το δέρμα, επικίνδυνο για το περιβάλλον». Και δεν μπορεί να γίνεται συζήτηση για το αν βλάπτουν «λίγο» ή «πολύ», αφού με τη διασπορά τους στον υδροφόρο ορίζοντα καταλήγουν πολλαπλασιαστικά και σωρευτικά μέσω του νερού και των τροφών ξανά και ξανά στο σώμα μας. Αρκεί απλά να αναλογιστούμε τι θα απογίνει με την τοξική σκόνη μετά τη βροχή και το πότισμα των ψεκασμένων περιοχών. Στον Δήμο Μελισσίων έβρεξε αμέσως μετά τους ψεκασμούς των δημόσιων χώρων, στην Αγία Παρασκευή εκτεταμένοι ψεκασμοί διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια του περσινού λίβα, στον Χολαργό τα αλσύλλια που ψεκάστηκαν είναι τόποι με παιδικές χαρές! Είναι σοβαρές οι επιπτώσεις από τη χρήση φυτοφαρμάκων: Καρκίνοι, ενδοκρινολογικές παθήσεις, αλλεργίες, αναπνευστικά και άλλα προβλήματα συνδέονται άρρηκτα με τα εντομοκτόνα και με το βομβαρδισμό μας από κάθε λογής χημικά. Να επιβαρύνουμε κι άλλο τη ζωή μας; Και καλά τη δική μας. Των παιδιών μας, όμως!; Χαρακτηριστικό της προχειρότητας με την οποία αποφασίζουν οι «αρμόδιοι» είναι ότι το Insegar, ένα από τα επτά σκευάσματα που ενέκρινε το Υπ.Α.Α, ένα μήνα από την έγκρισή του, κατόπιν προσφυγής της καθηγήτριας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών κ. Νικολοπούλου -Σταμάτη και με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, αποσύρθηκε επειδή είναι καρκινογόνο! Στον Δήμο Δροσιάς και στον Δήμο Αθηναίων… πρόλαβαν όμως και ψέκασαν. Όλα δε ανεξαιρέτως τα «σκευάσματα» καταστρέφουν μεγάλους πληθυσμούς κάποιων εντόμων, φυσικών εχθρών της marchalina (Neoleucopis karliana, σελ.3). Λεπτομέρειες! ΣΩΤΗΡΕΣ «Θα σώσουμε τα πεύκα» αναφέρουν οι δήμαρχοι στα φυλλάδιά τους. Δεν αναφέρουν όμως και τις επιπτώσεις των φαρμάκων στο περιβάλλον και στην Υγεία των Πολιτών, ούτε και τα μέτρα ασφαλείας και προφύλαξης μετά τους ψεκασμούς (π.χ. οδηγίες σε περίπτωση εισπνοής των φυτοφαρμάκων). Σε όλες τις περιπτώσεις αγνοήθηκαν στοιχειώδεις διαδικασίες, αφού δεν υπήρξε ενημέρωση (φυλλάδια, συζητήσεις, ανοιχτές συνελεύσεις όπου θα ακουγόταν και η γνώμη των δημοτών, αλλά και κάποιων ειδικών) αρκετά πριν την υλοποίηση του προγράμματος. Μετά βεβαιότητος, αν οι δημότες είχαν ενημερωθεί σωστά από τους Δήμους για όλα τα παραπάνω, αλλά και για τις ανεξέλεγκτες και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις των ψεκασμών, θα δίσταζαν να κάνουν σχετικές αιτήσεις. Γνωρίζουν άραγε οι κάτοικοι των Δήμων που ζητούν να ψεκαστούν τα πεύκα τους ότι για τις επόμενες ημέρες δεν πρέπει να παίξουν τα παιδιά τους κοντά σε αυτά, ή ότι δεν πρέπει να καθίσουν στις αυλές τους και στα μπαλκόνια τους; Γνωρίζουν ότι πρέπει να «κλείνουν» για αρκετά μεγάλο διάστημα οι πλατείες και οι παιδικές χαρές; Η Γη μας, ο αέρας μας, το οικοσύστημά μας, η υγεία μας δεν έχουν άλλα περιθώρια! Αβλαβείς τρόποι αντιμετώπισης της βαμβακίασης ευτυχώς υπάρχουν, όπως ταινία με ειδική μαστίχη που παγιδεύει το έντομο, ή πλύσιμο σε κάποιες περιπτώσεις. Αλλά ο κόσμος δεν ενημερώθηκε και για αυτές τις μεθόδους. Το 2007, ο Δήμος Αμαρουσίου εφάρμοσε τον ψεκασμό με νερό και με την ταινία-παγίδα. Οικολογικοί και βιολογικοί τρόποι καταπολέμησης υπάρχουν; Ο Π. Β. Πετράκης (Ινστιτούτο Μεσογειακών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων) έχει υποστηρίξει, και έχει αποδείξει, την καταπολέμηση με φυσικά έλαια (σκίνο και θυμάρι), τα οποία κάνουν το έντομο να μην γνωρίζει τον ξενιστή του. Οι φαρμακευτικές εταιρείες όμως, φυτοφάρμακα παράγουν. Σημειώνει ο κ. Πετράκης: «Προτείναμε στο υπουργείο μία βιολογική μεθοδολογία που βασίζεται στη σημειοχημική μέθοδο της τροφικής εκδίωξης (όχι θανάτωση): Τα πεύκα θα ψεκαστούν με φυτικό έλαιο από θυμάρι και σχίνο της ελληνικής χλωρίδας που δεν προκαλεί το παραμικρό είδος βλάβης. Μάλιστα, τα δύο αυτά έλαια είναι αποδεκτά ως συστατικά τροφίμων. Εχουμε διαπιστώσει όμως ότι το υπουργείο δεν επιθυμεί τη διαχείριση του εντόμου έπειτα από πιέσεις των μελισσουργών. Η πρόφασή του ήταν ότι το ψεκαστικό υγρό περιέχει συστατικά που δεν είναι εγγεγραμμένα στον ελληνικό κατάλογο φυτοφαρμάκων». (Υπογράμμιση δική μας). Πώς είναι δυνατόν οι Δήμοι της Αττικής (όσοι έτυχε να έχουν πεύκα) να ενεργούν το λιγότερο επιπόλαια θεωρώντας συνήθη πρακτική τη λύση των ψεκασμών; ΠΑΡΑ ΤΙΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ Παρόμοια ζητήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πολύ μεγάλη σοβαρότητα και με υπευθυνότητα. Και να μην αγνοούνται οι τεκμηριωμένες ενστάσεις πολλών επιστημόνων για το μέτρο των ψεκασμών: «Καμία από τις δραστικές ουσίες των σκευασμάτων που έδωσε το Υπουργείο στους δήμους της Αττικής δεν περιλαμβάνεται στον επίσημο κατάλογο με τις ουσίες που επιτρέπει η Ε.Ε. Για την ακρίβεια υπήρχαν παλιότερα αλλά αποσύρθηκαν. Το στοιχείο αυτό, άλλωστε έγινε αποδεκτό από το ΣτΕ». [Γ. Μπάλιας, νομικός, ειδικός στο Περιβαλλοντικό Δίκαιο —Καθημερινή 12-07-06]. «Η χρήση εντομοκτόνων είναι μονόδρομος. Προκαλεί τεράστια προβλήματα στο περιβάλλον και στον άνθρωπο, όπως έχουν πολλές φορές τονίσει τόσοι Έλληνες ιατροί, αλλά και πολλές έρευνες (ολόκληρος πολιτισμός ερευνών) σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο μονόδρομος δημιουργείται από τη χρήση των εντομοκτόνων, διότι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά αυτά και μόνο αυτά τα σκευάσματα για οποιαδήποτε διαχείριση εντόμων. Αυτό φυσικά παραβιάζει όλες τις υποδείξεις της αστικής εντομολογίας, η οποία απαγορεύει οποιουσδήποτε ψεκασμούς σε αστικές περιοχές». [Dr Π. Β. Πετράκης, Υπόθεση Marchalina Hellenica]. «Πουθενά στον κόσμο δεν έχουν καταγραφεί εκτεταμένοι ψεκασμοί σε αστικές περιοχές. Μια περίπτωση υπάρχει στην Ουγγαρία, πριν από χρόνια, η οποία μάλιστα απετράπη μετά την αντίδραση των πολιτών». [Πολυξένη Νικολοπούλου-Σταμάτη, καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών] «Και φυσικά, επεμβάσεις με ψεκασμούς στα δέντρα, όπως πρόσφατα αποφασίστηκε από το ΥπΑΑ, θυμίζουν το γιατρό που κόβει το μέλος που νοσεί και μετά ψάχνει τα αίτια της ασθένειας». [Σοφία Γούναρη, Ερευνήτρια Δ΄, Ινστ. Κτηνιατρικών Ερευνών Αθηνών, ΕΘΙΑΓΕ —Μελιτογόνα Έντομα της Πεύκης, σελ. 14] Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΤΕΡΑΤΩΝ Τα συμφέροντα είναι μεγάλα: Εισαγωγείς και έμποροι φυτοφαρμάκων, εργολαβικές αναθέσεις (με ό,τι αυτές συνεπάγονται), παρελκόμενες ενέργειες με διαφημιστικά φυλλάδια για την προβολή του «έργου» των Δημοτικών Αρχόντων, και πρωτίστως τα οφέλη τους «εδώ και τώρα» με ορατές ενέργειες −δυστυχώς κανείς δεν υπολογίζει τις αόρατες και μη μετρήσιμες (άμεσα) τραγικές επιπτώσεις των φυτοφαρμάκων στη ζωή μας−, που σκοπό έχουν την άγρα ψήφων από τον ήδη λεηλατημένο μπαξέ του περιβάλλοντος. Δυστυχώς, ο κύριος υπεύθυνος σ’ αυτό το παιγνίδι είναι το Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο επέτρεψε την χρήση των συγκεκριμένων «σκευασμάτων» εντός του αστικού και περιαστικού ιστού, κάτω από την πίεση των τοπικών αρχόντων, παραμονές δημοτικών εκλογών του 2006, και για να μετατοπίσει το ίδιο τις ευθύνες του. (ΦΥΤΟ)ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ Στις 12 Μαρτίου, εφέτος, σε μια «καταπληκτική» ημερίδα που διενεργήθηκε από το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, προξένησαν θλίψη τα απλοϊκά (και γι αυτό αφοπλιστικά) επιχειρήματα των επίσημων ομιλητών. H απαξίωση διαφορετικών (ισχυρά τεκμηριωμένων) απόψεων και θεσμών και η απουσία έκθεσης εναλλακτικών μεθόδων είναι στοιχεία που προδίδουν τον (προφανή) σκοπό αυτής της σύναξης. Ο Δήμος Αμαρουσίου και ο Δήμος Ρέντη, που προσεγγίζουν χωρίς φυτοφάρμακα το πρόβλημα, δεν εκλήθησαν στη σεμνή τελετή. Εκλήθη όμως ο Δήμος Κηφισιάς που... ευχαρίστησε και αφιέρωσε την παρέμβασή του στο Μπενάκειο, αφού συνεργάζεται στενά μαζί του. Σκοπός της ημερίδας ήταν η αποενοχοποίηση των δημάρχων και η κατεύθυνση «δι’ επισήμων χειλέων» στους γεωπόνους των Δήμων: «Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσαμε!». Τη στιγμή μάλιστα που ΔΕΝ επιτρέπονται ―καλώς― οι ψεκασμοί στο γειτονικό μας προσβεβλημένο δάσος, και ΔΕΝ απαγορεύονται ―κακώς― οι εμβολιασμοί εκτός Αττικής, αφού η απαγόρευση της 27/5/2005 ισχύει μόνο για την Αττική, τότε προφανώς θα γίνει μια τρύπα στο νερό. Αλλά οι «εκλεκτοί του λαού» θα έχουν δείξει πόσο μοχθούν για τους αγαπητούς δημότες τους. Βλέπε και σχετική προειδοποιητική επιστολή του επιτρόπου Σταύρου Δήμα για τη μη απαγόρευση των εμβολιασμών στην υπόλοιπη χώρα. Στην ίδια ημερίδα το ΑΣΥΓΕΦ και το Μπενάκειο εξαντλήθηκαν σε άκρως επιστημονικές τοποθετήσεις όπως: «τρώμε που τρώμε τόσα φυτοφάρμακα, για μια μικρή δόση ακόμα χαλάμε τον κόσμο;» ή «ευχαριστούμε την κυρία Νικολοπούλου (με νέα προσφυγή της το Συμβούλιο της Επικρατείας απορρίπτει τη χρήση των φυτοφαρμάκων) αλλά θα λύσουμε το προβληματάκι της δικαστικής απόφασης» ή «παρακολουθούμε και αν υπάρξουν επιπτώσεις θα παρέμβουμε»(!!) Αυτές οι θέσεις δεν είναι μόνο επιεικώς επικίνδυνες, αλλά προδίδουν το μέγεθος της διαπλοκής, νομιμοποιούν την αθλιότητα, αποκαλύπτουν την τσαπατσουλιά και την αδιαφορία των «θεματοφυλάκων» και δείχνουν τη δεινή θέση στην οποία βρισκόμαστε. Το πιο θλιβερό όμως είναι ότι όλες αυτές οι μαλακίες βρίσκουν πρόσφορο έδαφος, επειδή η ευαισθησία (μας) για το περιβάλλον δεν βλέπει πέρα από το γειτονικό (μας) πεύκο −και πολύ μακριά λέω− και ξεχειλίζει από τους κάδους απορριμμάτων και από τις ξεκοιλιασμένες σκουπιδοσακούλες, διαγράφοντας με σαφήνεια τον οικολογικό (μας) ορίζοντα: «Μακριά από την πόρτα μας κι όπου θέλει ας είναι». ΠΟΛΛΟΙ ΜΟΝΟΙ ΜΑΣ Ή ΕΝΑΣ... ΜΑΖΙ; Η μοναδική, κατά την γνώμη μας, εναλλακτική πρόταση είναι αυτή που «υψώνει άλλον πύργο, ατίθασο, απέναντί τους». Αυτή με την οποία οι πολίτες (και όχι πελάτες) πιέζουν ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα από την κεντρική πολιτική εξουσία που το προκάλεσε, σε βάθος χρόνου και όχι στο στενό ορίζοντα μιας εκλογικής τετραετίας. Προϋποθέτει όμως την απόδραση από το δικό μας γυάλινο πύργο, ώστε να μην επιτρέψουμε να ρυθμίζει τη ζωή μας ο δημοτικός σύμβουλος της ενορίας μας και ο κομματάρχης της περιφερείας μας. Και μια τέτοια πρόταση δεν είναι καθόλου ρεαλιστική. Μάλλον όμως είναι η ουσία. Ο «άλλος πύργος», που λέγαμε. Αν δεν υπήρχε η διαπλοκή, να κατευθύνει μαζί με τον εφησυχασμό μας και την υποκριτική στάση ολόκληρης της κοινωνίας για το «κατακαημένο πεύκο», τότε οι δημοτικοί άρχοντες, με ελάχιστο κόστος, με μικρή ενημέρωση των πολιτών, με παγίδες στο πεύκο της πολυκατοικίας μας, του αλσυλλίου μας και του πεζοδρομίου μας, και με το ελαφρύ συστηματικό πλύσιμο θα είχαν λύσει το πρόβλημα. Άλλωστε η marchalina δεν είναι η κύρια αιτία ξήρανσης του πεύκου. Η έλλειψη οξυγόνου από τη ρύπανση της ατμόσφαιρας, και η τσιμεντοποίηση της ζωής μας προξενούν εξίσου μεγάλο κακό. Όμως το πεύκο δεν έχει φωνή. Ή εμείς, είμαστε ανίκανοι πια να ακούσουμε την κραυγή της σιωπής του. Αλλά το μεγαλύτερο κακό είναι ότι είμαστε πολλοί μόνοι μας. Και πρέπει να γίνουμε ένας... μαζί. Καθόλου εύκολο και όχι οπωσδήποτε τελεσφόρο. Αυτός είναι και ο λόγος που πέρα από την ανάρτηση του θέματος η μποτίλια στο πέλαγο «εκπέμπει» SOS στην κοινωνία του διαδικτύου, για άμεση παύση των ψεκασμών. Επειδή εντέλει «Το περιβάλλον δεν το κληρονομούμε από τους πατεράδες μας. Το δανειζόμαστε από τα παιδιά μας».