Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 4 Σονέτα του Έρωτα | Ισπανικό κείμενο - Μετάφραση - Σημειώσεις: Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο

Επέτειος γέννησης του Poeta General

 

Πάμπλο Νερούδα
 

(Pablo Neruda – Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto)
Χιλή. 12 Ιουλίου 1904, Παράλ – 23 Σεπτεμβρίου 1973, Σαντιάγο
Σχέδιο (1ο από 2 του Νερούδα), Μπάμπης Ζαφειράτος, 23.XII.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

 

 

4 Σονέτα του Έρωτα

Από τη συλλογή Cien Sonetos de Amor, 1959

 

 

Μετάφραση – Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση - παρουσίαση, για το BookSitting, 12/7/2024

Φωτό: Ο Πάμπλο Νερούδα και η Ματίλντε Ουρούτια στο Κάπρι. © Archivo Fundación Pablo Neruda. (Πηγή: https://www.nytimes.com)

 

Σχέδιο (2ο από 2 του Νερούδα), Μπάμπης Ζαφειράτος, 23.IX.2016 (Μολύβι σε χαρτί, 29 χ 21 εκ.)

 

 

Πρωί

 

III

 

ΣΚΛΗΡΕ ΕΡΩΤΑ ΜΟΥ εσύ, βιολέτα, με τ’ αγκάθινο στεφάνι,
μέσα στις λόχμες που φουντώνουνε τα πάθη,
λόγχη στη θλίψη και άνθος στην οργή, πώς ήρθες
κι από ποια μονοπάτια κουμαντάρεις την ψυχή μου;

 

Γιατί γκρεμίζεις ξάφνου την αβάσταχτη φωτιά σου,
στα παγωμένα φύλλα, στο δικό μου μονοπάτι;
Ποιος σου ’μαθε τα βήματα που σ’ έφεραν κοντά μου;
Ποια πέτρα, ποιο άνθος, ποιος καπνός σού δείξανε πού μένω;

Ο Κώστας Γουλιάμος για την Τίνα Μοντότι (16.8.1896-5.1.1942)

Η φωτογραφία είναι της Tina Modotti. Δεν κρύβω πως μ’ ερεθίζει η ζωή και το φωτογραφικό της έργο.

Για την αισθητική της καθιερώθηκε ως μια από τις πιο σπουδαίες φυσιογνωμίες στο χώρο της φωτογραφίας του μοντερνισμού.

Αν και γεννημένη στην Ιταλία (Udine, Friuli), εντούτοις έζησε μικρό διάστημα.

Υπήρξε από τις μορφές της τέχνης και της πολιτικής του 20ού αιώνα.

Κινήθηκε στους καλλιτεχνικούς κύκλους του Μεξικού μαζί με την Φρίντα Κάλο και τον Ντιέγκο Ριβέρα.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 21 Σονέτα του Έρωτα – Πρόλογος - Ισπανικό κείμενο - Σημειώσεις (Αφιέρωμα)

Ο Νερούδα και η Ματίλντε στο σπίτι τους στην Ισλα Νέγρα.
[…] στης θάλασσας τα βράχια, / μες στην κρυφή μονιά τους, θ’ αράξουν τα φιλιά μας.
(σονέτο XXXII κάτω)

Πάμπλο Νερούδα

Πάβλο Νερούδα – Ρικάρδο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο
(Pablo Neruda – Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto)
Χιλή. 12 Ιουλίου 1904, Παράλ – 23 Σεπτεμβρίου 1973, Σαντιάγο

*

21 Σονέτα του Έρωτα

(Από τη συλλογή Cien Sonetos de Amor, 1959)

*

Πρόλογος – Μετάφραση – Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση: Κατιούσα, 23/9/2021

*

Με το ισπανικό κείμενο

*

 

Το αντικείμενο του πόθου (του)

Τα 100 Σονέτα του Έρωτα (Cien Sonetos de Amor) γράφτηκαν για τον μεγάλο έρωτα του Νερούδα, την Ματίλντε Ουρούτια (Matilde Urrutia Cerda, Τσιγιάν -Chillán, 5 Μαϊου 1912 – Σαντιάγο, 5 Ιανουαρίου του 1985). Είναι η τρίτη σύζυγος του Πάβλο Νερούδα, από το 1966 μέχρι το θάνατό του το 1973, η οποία εργαζόταν ως φυσιοθεραπεύτρια στη Χιλή και ήταν η πρώτη γυναίκα παιδοθεραπεύτρια στη Λατινική Αμερική.

Η σχέση του ποιητή με την Ματίλντε, «παράνομη» αρχικά, κρατήθηκε μυστική και οι συναντήσεις τους γίνονταν στο σπίτι τους στο Σαντιάγο, το καταφύγιό τους (μουσείο σήμερα), τη La Chascona (αυτή με τα ατίθασα, τα ανυπότακτα, τα ανακατεμένα μαλλιά, τα μαλλιά αφάνα που λέμε). Εκεί βρίσκεται και το διπλό πορτρέτο της Ματίλντε –έργο του Διέγο Ριβέρα– όπου «κρυμμένο» μέσα στα κόκκινα σγουρά μαλλιά βρίσκεται το προφίλ του Νερούδα.

Διέγο Ριβέρα, La Chascona (1953).

Τα 100 Σονέτα πρωτοδημοσιεύτηκαν στην Αργεντινή το 1959.

Η Ματίλντε με τον Νερούδα είχαν πρωτοσυναντηθεί στο Σαντιάγο το 1946 και ξανά στο Μεξικό το 1949, όπου ο ποιητής βρισκόταν εξόριστος επειδή ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Χιλής.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Τα μάτια της Φρίντας (5+1 πορτρέτα)

Φρίντα Κάλο: Κογιοακάν, Μεξικό, 6 Ιουλ. 1907 - 13 Ιουλ. 1954

Διέγο Ριβέρα: Μεξικό. 8 Δεκ. 1886, Γουαναχουάτο - 24 Νοε. 1957, Πόλη του Μεξικού

«Τα μάτια της Φρίντας»

Σχέδιο-Σύνθεση, Μπάμπης Ζαφειράτος, 24.XI.2015 (Μελάνι, 29χ21 εκ.)

 

 

Αυτοπροσωπογραφία με αγκάθινο κολιέ και κολιμπρί, 1940. Λάδι σε καμβά, 61,25χ47 εκ. (Πηγή: fridakahlo.org)

Φρίντα Κάλο. Αυτοπροσωπογραφία με μαϊμούδες, 1943. Λάδι σε καμβά, 82χ63 εκ. (Πηγή: fridakahlo.org)

 

Φρίντα κάλο, Αυτοπροσωπογραφία. Ο Φουλάνγκ Τσανγκ κι εγώ, 1937. Λάδι σε χαρτόνι (56,5χ44,1 εκ.). Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Νέα Υόρκη. (Πηγή: fridakahlo.org)

 

 

Φρίντα κάλο, Αυτοπροσωπογραφία για τον Γιατρό Ελοέσερ, 1940. Ο Διέγο στις σκέψεις μου), 1943. Λάδι σε μασονίτη (59.5χ40 εκ.) (Πηγή: 3minutosdearte.com)

 

 

Φρίντα κάλο, Αυτοπροσωπογραφία σαν Τεχουάνα (Ο Διέγο στις σκέψεις μου), 1943. Λάδι σε μασονίτη (76χ61 εκ.) (Πηγή: fridakahlo.org)

 

 

Χούλιο Αντόνιο Μέγια: Ιδρυτής του ΚΚ της Κούβας - Γεννήθηκε στις 25 Μαρ. 1903 στην Αβάνα — Δολοφονήθηκε στα 26 του χρόνια από τον δικτάτορα Ματσάδο, στις 10 Ιαν. 1929, στο Μεξικό — Η Τίνα Μοντότι και ο Διέγο Ριβέρα

Χούλιο Αντόνιο Μέγια (Julio Antonio Mella McPartland)

Γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1903 στην Αβάνα

Δολοφονήθηκε από τον Ματσάδο στις 10 Ιανουαρίου 1929 στην Πόλη του Μεξικού

Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 2.VII.2015 (Μελάνι, 29χ21 εκ.)

(Από φωτό της Τίνας Μοντότι το 1928)

Julio Antonio Mella, ιδρυτής του ΚΚ της Κούβας

Η πυρετώδης πολιτική και επαναστατική του δράση τον κατατάσσει, παρά το νεαρό της ηλικίας του, στους ηγέτες διεθνούς εμβέλειας.

Κατά τη δικτατορία του Ματσάδο φυλακίζεται για τρομοκρατία, χωρίς στοιχεία, αποφυλακίζεται με εγγύηση από τον Ρουβέν Μαρτίνες Βιγιένα (1899-1934, συγγραφέας, εξέχουσα επαναστατική φυσιογνωμία της Κούβας, συνιδρυτής με τον Μέγια του ΚΚ), καταφεύγει στο Μεξικό και διαδραματίζει ενεργό ρόλο στα πολιτικά δρώμενα της εποχής, συμμετέχοντας μεταξύ άλλων και στο κίνημα απελευθέρωσης των Σάκο και Βαντσέτι.

Θα πέσει νεκρός, περπατώντας δίπλα στην Ιταλίδα φωτογράφο, μοντέλο, ηθοποιό και πολιτική ακτιβίστρια, Τίνα Μοντότι (1896-1942), με την οποία συνδεόταν και ερωτικά. Είναι την περίοδο ακριβώς που ετοιμάζεται να επιστρέψει στην Κούβα για να οργανώσει την ένοπλη πάλη κατά του δικτάτορα.

Τα τελευταία του λόγια ήταν:

«Ο Ματσάδο μού είπε ότι θα με σκοτώσει… πεθαίνω για την Επανάσταση… Πεθαίνω, Τίνα».

Ο δικτάτορας το είχε δηλώσει και στον Βιγιένα:

«Εμένα κανείς δε μου πιάνει τον κώλο. Ούτε φοιτητές, ούτε εργάτες, ούτε πατριώτες… ούτε ο Μέγια. Εγώ θα τον σκοτώσω, θα τον σκοτώσω!...»

Για τη δολοφονία κατηγόρησαν τον κομμουνιστή ακτιβιστή Βιτόριο Βιντάλε (1900-1983) που αργότερα θα κατηγορηθεί για συμμετοχή και στη δολοφονία του Τρότσκυ (1879-1940).

Τους Βιντάλε, Τίνα, Μέγια απαθανατίζει ο Ντιέγο Ριβέρα στην τοιχογραφία του «Στο Οπλοστάσιο (En el Arsenal, 1928) με κεντρικές φιγούρες τη σύζυγό του, τη ζωγράφο Φρίντα Κάλο, που μοιράζει όπλα, και τη Τίνα που δίνει πυρομαχικά στον Μέγια (βλ. κάτω).

Από το Βιβλίο του Μπάμπη Ζαφειράτου: Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος

Εκδόσεις ΚΨΜ, Μάρτης 2018
Εισαγωγή • Μετάφραση • Σχολιασμός • Σημειώσεις • Σχέδια
Μπάμπης Ζαφειράτος
Εικόνες
Ανδρέας Ζαφειράτος

*

 

Στο Οπλοστάσιο, τοιχογραφία του Diego Rivera από τον κύκλο Political Vision of the Mexican People, 1928. Στο κέντρο, διακρίνεται η Frida Kalho να μοιράζει όπλα, ενώ η Tina Modotti (η Ιταλίδα φωτογράφος, μοντέλο, ηθοποιός και πολιτική ακτιβίστρια), στη δεξιά πλευρά του έργου, τροφοδοτεί με πυρομαχικά τον Julio Antonio Mella, ιδρυτή του ΚΚ της Κούβας, κάτω από το (καχύποπτο, όπως αποδείχτηκε) βλέμμα του Vittorio Vidale (με το μαύρο καπέλο, στα δεξιά του Αντόνιο Μέγια). Ο Vittorio Vidale κατηγορήθηκε για συμμετοχή στη δολοφονία τόσο του Julio Antonio Mella, με τον οποίον συνδεόταν η Tina Modotti, όσο και του Trotsky. Αριστερό άκρο ο μεγάλος μεξικάνος ζωγράφος και μουραλίστας David Alfaro Siqueiros.

 

***

Ντιέγκο Ριβέρα: Με τα μάτια της Φρίντας

 Ντιέγκο Ριβέρα
8 Δεκεμβρίου 1886, Γκουαναχουάτο, Μεξικό
24 Νοεμβρίου 1957, Πόλη του Μεξικού, Μεξικό
Σχέδιο-Σύνθεση, Μπάμπης Ζαφειράτος, 24.XI.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

 

Από
Μποτίλια Στον Άνεμο
Ριβέρα

Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα του Πάμπλο Νερούδα (4 VIDEO)

Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα (8 Αυγούστου 1879 - 10 Απριλίου 1919)
από τον Γιάννη Θωμά (Γίγα) και την Παναγιώτα (Πέγκυ) Κούβαρη*

10 Απριλίου

1919 ‒Κυβερνητικά στρατεύματα του Μεξικού σκοτώνουν σε ενέδρα τον θρυλικό επαναστάτη Εμιλιάνο Ζαπάτα και βάζουν τέλος στην ένοπλη εξέγερση των αγροτών που είχε ξεκινήσει εννέα χρόνια πριν.

Ουκρανία: Δύο ταινίες του Αλεξάντρ Ντοβζένκο - Το Οπλοστάσιο (Άρσεναλ), Μια σημερινή ταινία του 1929 και Η Γη (1930) – Μια κριτική παρουσίαση από τον Μπ. Ζαφειράτο - Και καλή Επ-Ανάσταση

Αύτη η  ταινία-ποίημα της Ουκρανίας μάς οδηγεί [...] στην αιματηρή κατάπνιξη ενός ξεσηκωμού εργατών, που έχουν οχυρωθεί σ’ ένα εργοστάσιο πολεμοφοδίων του Κιέβου, τον Ιανουάριο του 1918.

Το φιλμ ασχολείται αποκλειστικά με συγκρουόμενες δυνάμεις μάλλον παρά με άτομα σε σύγκρουση.

Τζαίη Λέυντα

Για σας ο κινηματογράφος είναι ένα θέαμα.

Για μένα είναι σχεδόν μια αντίληψη του κόσμου.

Βλαντιμίρ Μαγιακόβσκη, 1922

Άρσεναλ–(Арсенал), 1929

Αλεξάντερ Ντοβζένκο 
(1894-1956)

Μια κριτική παρουσίαση από την Μποτίλια

Το Άρσεναλ (Οπλοστάσιο) δεν θεωρείται μόνο η μεγαλύτερη ταινία του Ντοβζένκο, «Το πρώτο αριστούργημα του ουκρανικού κινηματογράφου», αλλά και ένα από τα μεγάλα αριστουργήματα του σινεμά. Είναι μια ταινία αναφοράς στην παγκόσμια φιλμογραφία.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

1. Ντιέγκο Ριβέρα. Ο Κόσμος του Σήμερα και του Αύριο (τμήμα τοιχογραφίας, 1935).
Εθνικό Παλάτσο, Πολη του Μεξικού.

Με 10 τοιχογραφίες του
Ντιέγκο Ριβέρα
μία του
Πάμπλο Ο' Χίγκινς
και μία του
Τζων Χάστινγκς

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

του Κύριλλου Παπασταύρου

(Mέλους της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνου της Ιδεολογικής Επιτροπής).

ΚΟΜΕΠ, 2013 Τεύχος 2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

1.    ΣΕ ΠΟΙΟ ΕΔΑΦΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΙΤΑΙ Η ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ  

2.   ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ  

3.   Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ  

4.   ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ  

5.   ΟΙ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΗΣ ΛΕΓΟΜΕΝΗΣ «ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΑΣ»  

6.   Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΑΥΤΟΑΠΟΚΑΛΟΥΜΕΝΩΝ «ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ»  

7.   ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΣΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΚΟΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ  

8.   Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΤΑΞΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

2. Ντιέγκο Ριβέρα. Ο Άνθρωπος, Ελεγκτής του Σύμπαντος
ή Άνθρωπος στη Μηχανή του Χρόνου (τμήμα τοιχογραφίας, 1934),
Παλάτσο Καλών Τεχνών, Πολη του Μεξικού.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Το αστικό πολιτικό σύστημα συγκροτείται από ένα σύνολο αστικών θεσμών (κόμματα, κοινοβούλιο, Πρόεδρος της Δημοκρατίας), στους οποίους στηρίζεται η διαμόρφωση της αστικής διακυβέρνησης, ως οργάνου της καπιταλιστικής εξουσίας.

Η αστική αντίληψη θεωρεί ότι όλα τα κόμματα που συμμετέχουν στο αστικό κοινοβούλιο ή στις εκλογές γι’ αυτό, μεταξύ αυτών και το ΚΚ, είναι αναπόσπαστο μέρος του πολιτικού συστήματος.