Ανδρέας Ζαφειράτος - Μπάμπης Ζαφειράτος
ΣΤΙΓΜΕΣ, Από Τη Σιωπή Στην Έκρηξη
Μνήμη Χιροσίμας - Ναγκασάκι, 6 και 9 Αυγούστου 1945
Για ναυαγούς που θέλουν να κολυμπήσουν. Το σημείωμα άλλοτε βιαστικό και ταραγμένο, άλλοτε φλύαρο ή λακωνικό, ακατάληπτο κι ερμητικό, κακογραμμένο κι αδέξιο, ευδιάκριτο ή ξεθωριασμένο. Μπουκαλάκια, φιαλίδια, φιάλες αερίου. Μποτίλιες, μποτίλιες, μποτίλιες... Με καθορισμένο, πάντοτε, στίγμα. Καλή στεριά, συνταξιδιώτες... Ή καλή θάλασσα.
Ανδρέας Ζαφειράτος - Μπάμπης Ζαφειράτος
ΣΤΙΓΜΕΣ, Από Τη Σιωπή Στην Έκρηξη
Μνήμη Χιροσίμας - Ναγκασάκι, 6 και 9 Αυγούστου 1945
Επίσκεψη στην έκθεση της Εύας Μελά (23/6/2024)
Ελληνική Επιτροπή Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης (ΕΕΔΔΑ)
Στέκι Εργαζομένων Και Νεολαίας Πατησίων - Κυψέλης «Καίτη Πανοπούλου»
Ένωση Συνταξιούχων ΟΑΕΕ Αθηνών και Περιχώρων
Οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν έργα στα οποία αποτυπώνεται η φρίκη του πολέμου, της προσφυγιάς, της καταστροφής του περιβάλλοντος, όλα «δεμένα» υπέροχα με μια υποβόσκουσα αισιοδοξία για το αύριο, για την τελική νίκη λαών και φύσης απέναντι στις κάθε είδους ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις.
Η προσπάθεια της Εύας Μελά πέτυχε το στόχο της γιατί η εμπειρία που αποκομίσαμε θα μείνει αποτυπωμένη στην καρδιά και το μυαλό όσο διαρκεί ο εφιάλτης των πολέμων, την προσφυγιάς, της μετανάστευσης, του θανάτου.
Ευχαριστούμε, Εύα Μελά!
Αθήνα, 25 Ιουνίου 2024
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 30 Ιούνη ➽ Μέρες και ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Σάββατο: 11.00 -
19.00, Κυριακή: 10.00 - 16.00, Δευτέρα κλειστά ➽ Η είσοδος είναι ελεύθερη
*
Η έκθεση που πραγματοποιείται στην Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων (Μυλλέρου και Γερμανικού, κτίριο Α, Μεταξουργείο) τιτλοφορείται από τον στίχο του Παλαιστίνιου ποιητή Μαχμούντ Νταρουίς «Θα τραγουδάω τη χαρά πίσω απ’ τα βλέφαρα των φοβισμένων ματιών», από το ποίημα «Υποσχέσεις της θύελλας», ενώ εμπνευσμένα από τον συγκεκριμένο στίχο είναι και έργα που παρουσιάζονται.
*
Η Εύα Μελά μιλά στον «Ριζοσπάστη» με αφορμή την έκθεση με έργα της
Η Εύα Μελά είναι εκείνο το παράδειγμα του καλλιτέχνη που όχι μόνο εμπνέεται από την εποχή του, αλλά αγωνίζεται να την αλλάξει και μέσα από την τέχνη του. Πανταχού παρούσα, σε κάθε μικρό και μεγάλο αγώνα της καθημερινότητας. Ωστόσο κανένας αγώνας δεν είναι μικρός όταν αγωνίζεσαι για το σύνολο της κοινωνίας.
Ο Φερνάντο Μποτέρο (19.4.1932, Μεδεγίν, Κολομβία -15.9.2023, Μονακό), ένας από τους δημοφιλέστερους δημιουργούς της εποχής μας, με καταβολές από την παραστατική τέχνη της πατρίδας του, αφομοίωσε τη μεγάλη παράδοση της δυτικοευρωπαϊκής δημιουργίας, από τον Τζότο και τον Πιέρο ντε λα Φραντσέσκα ως τον Βελάσκεθ και τον Πικάσο.
Με πλούσια φαντασία και αμεσότητα, δημιούργησε έναν δικό του εικαστικό κόσμο και ένα έργο με αναγνωρίσιμη ταυτότητα σε όλον τον κόσμο.
Το 2006 ο Μποτέρο παρουσιάστηκε στη χώρα μας σε μια διπλή έκθεση.
➽ Εθνική Πινακοθήκη, 23/3 - 23/9/2006: 142 έργα ζωγραφικής και γλυπτικής.
Ανάμεσά τους ήταν και δημιουργίες του της τελευταίας εκείνη την εποχή δουλειάς του, που αναφέρονταν στα βασανιστήρια των Ιρακινών κρατούμενων από τους Αμερικανούς, στις φυλακές του Αμπού Γκράιμπ στο Ιράκ.
Πρόκειται για την ενότητα η οποία είχε προκαλέσει διεθνές ενδιαφέρον, καθώς ο Μποτέρο ήταν από τους πρώτους καλλιτέχνες που διαμαρτυρήθηκε με το έργο του για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράκ.
➽ Μέγαρο Μουσικής, 25/5 -10/9/2006. 21 γλυπτά, φιλοτεχνημένα από τη δεκαετία του '70 μέχρι τότε.
(Από Ριζοσπάστη, 23//5/2006)
Ανδρέας Ζαφειράτος - Μπάμπης Ζαφειράτος: ΣΤΙΓΜΕΣ, Από Τη Σιωπή Στην Έκρηξη (Μνήμη Χιροσίμας - Ναγκασάκι, 6 και 9 Αυγούστου 1945)
Φασιανός Αλέκος, Βαρκάρης, 1990 Ακρυλικό σε μουσαμά, 44,5 x 33,5 εκ. Δωρεά Μαρίνας Λαμπράκη Πλάκα (αρ. έργου: Π.10496)
ΚΚΕ
Ανακοίνωση για το θάνατο του ζωγράφου Αλέκου Φασιανού (βλέπε κάτω) εξέδωσε το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ
Αποχαιρετούμε με θλίψη τον σπουδαίο και εμβληματικό ζωγράφο Αλέκο Φασιανό, που «μας έμαθε έναν καινούργιο τρόπο να αγαπάμε», όπως εύστοχα είχε πει γι’ αυτόν ο κομμουνιστής ποιητής Λουί Αραγκόν.
Ο Αλέκος Φασιανός με το ξεχωριστό ύφος και την απλότητα των γραμμών του έδωσε χρώμα και ποίηση στην καθημερινότητά μας.
Οι ανθρώπινες φιγούρες του, οι κολυμβητές, οι ποδηλάτες, τα ερωτευμένα ζευγάρια, οι καπνιστές, οι άγγελοι αποπνέουν ένα βαθύ συναίσθημα και μια πλατιά αγάπη για τον άνθρωπο.
Αποτελούν έκφραση του πλούσιου ψυχικού κόσμου ενός σεμνού, παρά τη φήμη και τη διεθνή αναγνώριση, καλλιτέχνη.
«Όταν δεν ζωγραφίζω είμαι δυστυχής» συνήθιζε να λέει και αυτή τη χαρά, τη συγκίνηση της δημιουργίας, που ξεπηδά αβίαστα μέσα από τις εικόνες του, τη νοιώθει καθένας που έρχεται σε επαφή με τη ζωγραφική του.
Οι τιμές και η δόξα δεν χαρίστηκαν στον Αλέκο Φασιανό.
Μια μακρόχρονη μελέτη και εργασία κρύβεται πίσω από τη λιτότητα και την καθαρότητα της φόρμας του, κύρια πάνω στην αρχαία ελληνική τέχνη, που την είχε αφομοιώσει βαθιά, αλλά και πάνω στο έργο του Γιάννη Τσαρούχη.
Φασιανός Αλέκος, Νωχελική, 1975 Λινόλαιο σε
χαρτί, 42 x 55 εκ. Δωρεά του καλλιτέχνη (αρ. έργου: Π.10429)
Γεννημένος το 1935 στο Μεταξουργείο μυήθηκε από μικρός στην αρχαία ελληνική γραμματεία και τέχνη από το φιλόλογο μητέρα του.
Ανδρέας Ζαφειράτος, [13 ανάσες – Έξοδος]. Πάνελ από την επτασέλιδη ιστορία “δεκα3”, 13ο Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς – Αθήνα, Γκάζι, 22-26 Ιαν. 2009 (Από την ιστοσελίδα του καλλιτέχνη στο deviantart) |
*
Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 16/11/2020
*
Καθημερινή Προσευχή
Μπάμπης Ζαφειράτος
Άγιος ο θεός
Άγιος ισχυρός
Άγιος αθάνατος
Παρά θίν’ αλός
Βούρκος και πηλός
Κι είναι ο τόπος θάνατος
Όλα βολικά
Με αναβολικά
Πίσω από μια χίμαιρα
Ένδοξοι δρομείς
Μιας διαδρομής
Σε σκληρά πενθήμερα
Μέγαρα αστών
Στίφη μικροαστών
Τρέχουν σε συμπόσια
Σέχτες πολιτών
Σμάρια κολλητών
Προσκυνάνε τα όσια
Θέλουν οι εποχές
Αντιπαροχές
Τ’ όνειρό μας δάνειο
Ώρες βιαστικές
Και οι Κυριακές
Γίνανε είδος σπάνιο
Άγιος ο θεός
Άγιος ισχυρός
Άγιος αθάνατος
Παρά θίν’ αλός
Βούρκος και πηλός
Μοιάζεις μελλοθάνατος
Μες στη συντριβή
Έρωτες βουβοί
Και νεκρά διαλείμματα
Δίχως επειδή
Έγινες παιδί
Για μικροθελήματα
Δείχνεις αντοχές
Ζεις με προσευχές
Και θολό βιδάνιο
Αίσιοι οιωνοί
Ώσπου οι ουρανοί
Βρέξανε ουράνιο
Κάτω στο μετρό
Πλήθος άμετρο
Που η ζωή του βούλιαξε
Κι η κραταιά πατρίς
Άδεια οτομοτρίς
Μες στη νύχτα ούρλιαξε
Άγριες υλακές
Μα στις φυλακές
Βρίσκεις πάντα ρήγματα
Πάψε ν’ απορείς
Δες ότι μπορείς
Κι άνοιξε ορύγματα
Για τις συμπλοκές
(Μπάμπης Ζαφειράτος, Νοέμβρης 2020)
* * *
Βιογραφικό και άλλα έργα του Ανδρέα Ζαφειράτου:
Νικολάς Γκιγιέν: Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος (Προδημοσίευση)
*
Ο Μαγικός Ζωολογικός Κήπος του Νικολάς Γκιγιέν
*
Πυριφλεγέθων Κωκυτός Αχέροντας
Νίκος Εγγονόπουλος, «Θέτις και Πηλεύς, 1976» |
ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΤΟ ΛΙΚΝΟΝ Ο ΛΥΧΝΟΣ
πάντοτε αγαπούσα
— με πάθος —
κάθε εκδήλωση της ζωής
όμως δεν μ’ ένοιαζε
ο θάνατος
τώρα που μ’ άφησες
να ξαποσταίνω
πλάι στο λαμπρό φως
των ωραίων ματιών σου
τώρα αγαπώ ακόμη περισσότερο τη ζωή
και δε θα ’θελα
να πεθάνω πια
ποτέ
Από το βιβλίο
Νίκος Εγγονόπουλος
Στην κοιλάδα με τους ροδώνες
με είκοσι έγχρωμους πίνακες και ένα σχέδιο
Ίκαρος, Αθήνα 1978, σελ.30.
Ο πίνακας του Εγγονόπουλου, «Θέτις και Πηλεύς, 1976», από τη διπλανή σελ. 31 της έκδοσης, είναι δάνειος από https://paletaart3.wordpress.com
Νίκος Εγγονόπουλος: Αθήνα, 21 Οκτ. 1907 - 31 Οκτ. 1985 Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 21.Χ.2015 (Μελάνι, 29χ21 εκ.) |
Πάμπλο Πικάσο (25 Οκτ. 1881, Μάλαγα, Ισπανία - 8 Απρ.
1973, Μουζέν, Γαλλία) Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 1973. Μαρκαδόρος σε σκληρό χαρτί, 29χ21 εκ. |
*
Όταν ήμουν παιδί, ήθελα να μπορώ να ζωγραφίζω σαν τους μεγάλους. Τώρα που μεγάλωσα, θέλω να μπορώ να ζωγραφίζω σαν τα παιδιά.
Η τέχνη είναι ένα ψέμα που μας βοηθάει να ανακαλύψουμε την αλήθεια.
Πάμπλο Πικάσο
Dora Maar (1907–1997): Πορτραίτο του Πάμπλο Πικάσο, 1936. Λάδι, μελάνι και μολύβι σε χαρτί, 31x24.5 cm (Richard and Ellen Sandor Family Collection) |
*
Η Ντόρα Μάαρ που Θρηνεί – Η Ντόρα της Γκερνίκας
Ένα από τα κεντρικά μοτίβα που συνδέονται με την Γκερνίκα είναι οι φιγούρες, γνωστές ως Γυναίκες που Θρηνούν, εμπνευσμένες από την παρουσία της Ντόρας Μάαρ.
Η Ντόρα Μάαρ είναι το μοντέλο και η έμπνευση του ζωγράφου στις Γυναίκες με το Μαντήλι, αλλά και ο άνθρωπος που ζωγράφισε στον μερικά δευτερεύοντα στοιχεία στον διάσημο πίνακα.
Πάμπλο Πικάσο: Κεφάλι Γυναίκας (Ντόρα Μάαρ) με Μαντήλι
που Θρηνεί [II]. Λάδι, μελάνι και μολύβι σε χαρτί, 31x24.5 cm (Paloma Esteban Leal - Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía) |
[...]
Μέσα στο 1937 ο Πικάσο θα κάνει 60 συνολικά μικρές Γκερνίκες: 45 «σχέδια-σπουδές», από την 1 Μαΐου έως τις 4 Ιουνίου που διαρκεί η διαδικασία της σύνθεσης, θα συνεχίσει μετά την ολοκλήρωση του έργου με 13 Υστερόγραφα της Γκερνίκας, μέχρι της 7 Οκτωβρίου, και θα «τελειώσει" με δύο ακόμη Θρηνούσες Γυναίκες με Μαντήλι, χωρίς όμως ένδειξη ημέρας και μήνα γι' αυτές.
Η Ντόρα Μάαρ που Θρηνεί θα ακολουθεί τον Πικάσο ως επαναλαμβανόμενο μοτίβο στα έργα του, μέχρι και το 1940.
*
Βλέπε το μεγάλο αφιέρωμα της Μποτίλια Στον Άνεμο:
Η Γκερνίκα της Ντόρας Μάαρ (45 πίνακες - Επίμετρο - VIDEO)
Κείμενα, μεταφράσεις κειμένων, έρευνα, επιμέλεια:
Μπάμπης
Ζαφειράτος
*