Βαγγέλης Γονατάς: «Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος» του εθνικού ποιητή της Κούβας Νικολάς Γκιγιέν — Ένα σημαντικό έργο της παγκόσμιας ποίησης — Οι ελληνικές εκδόσεις του από το 1966 μέχρι σήμερα

1968. El gran Zoo. Η πρώτη κουβανική έκδοση. (Προσωπικό αρχείο Μπ.Ζ.)

*

Αναδημοσίευση από Cuba de Corazón

Γράφει ο Βαγγέλης Γονατάς

*

Πρόκειται για ένα βιβλίο που έχει μια ταραχώδη πορεία στην Ελλάδα. Η συνάντηση του ποιητή της Ρωμιοσύνης με τον Νικολάς Γκιγιέν, αποτέλεσε ορόσημο στην ιστορία του πολιτισμού των δύο λαών.

Το Δεκ. του 1966 ο Γιάννης Ρίτσος μετέφρασε και εξέδωσε στην Ελλάδα την ποιητική συλλογή του Γκιγιέν «Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος» («El gran zoo»), ένα χρόνο πριν εκδοθεί στην Κούβα (Ιαν. 1968), και αποτελεί παγκόσμια εκδοτική πρωτοτυπία. (Όλα τα ποιήματα εκείνης της έκδοσης και πολλά άλλα για το βιβλίο).

1966. Η πρώτη παγκοσμίως έκδοση του Θεμέλιου στη μετάφραση του Γιάννη Ρίτσου. (Προσωπικό αρχείο Μπ.Ζ.)

Σημειωτέον ότι λίγο νωρίτερα, και ο Γκιγιέν είχε παρουσιάσει σε δική του μετάφραση, για πρώτη φορά στα ισπανικά, δέκα ποιήματα του Ρίτσου στο περιοδικό Bohemia, Ν^ο 31, Αύγ. 1967. Αυτά τα ποιήματα συμπεριλαμβάνονται στη συγκεντρωτική έκδοση του έργου του Γκιγιέν, Ποίηση, Τόμος ΙΙ. Αβάνα, 1973. (Από Μποτίλια Στον Άνεμο: Τα 10 ποιήματα και η ισπανική μετάφραση του Γκιγιέν).

*

Το καλοκαίρι, επίσης του 1967 κυκλοφορεί μια δεύτερη γαλλική έκδοση σε μετάφραση του Αϊτινού ποιητή René Depestre, στην οποία στηρίχτηκε η απόδοση του Ρίτσου.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν - Άνεμοι και Κυκλώνες (2 ποιήματα)

ΚΥΚΛΩΝΑΣ

Κυκλώνας ράτσας,

νεοφερμένος στην Κούβα απ’ τις Μπαχάμες.

Αναθρεμμένος στις Βερμούδες,

αλλά έχει σόι στα Μπαρμπάντος.

Ήταν στο Πόρτο Ρίκο.

Ξερίζωσε το μεσιανό κατάρτι της Τζαμάικας.

Κόντεψε τη Γουαδελούπη να βιάσει.

Κατάφερε και βίασε τη Μαρτινίκα. 

Ηλικία: Δυο ημερών.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν - El Gran Zoo - Η τερατωδώς αθώα Παπάγια και 4 ακόμη, πιο σπάνια, ζώα − Μια νέα προσέγγιση (5 ποιήματα)

Νικολάς Γκιγιέν - Νικολάς Κριστόμπαλ Γκιγιέν Μπατίστα
 (Nicolás Guillén - Nicolás Cristóbal Guillén Batista
10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα
Σχέδιο (το 5^ο από 5 του Γκιγιέν), Μπάμπης Ζαφειράτος, 15.VII.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)
Μποτίλια Στον Άνεμο

Το 39^ο ποίημα ή Το 35^ο «τέρας»

___________________________________

Δημοσίευση, Σάββατο, 16/7/2016, 5:03 μμ
Ανανέωση, Σάββατο, 16/7/2016, 11:59 μμ
Ανανέωση, Κυριακή, 17/7/2016, 11:33 πμ
_______________________________

Κείμενο, νέα προσέγγιση των παλιών τεράτων - νέα μετάφραση των ποιημάτων,
σχέδια, σύνδεσμοι:
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο.
Πρώτη δημοσίευση


Οι φωτογραφίες των βιβλίων του Γιάννη Ρίτσου, του Νικολάς Γκιγιέν και του Ρενέ Ντεπέστρ προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του Μπάμπη Ζαφειράτου.
______________________________________

Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος
(Θεμέλιο, Δεκέμβρης 1966 (24,5 x 17 εκ. 52 σσ.)
(Φωτό βιβλίου: Από το προσωπικό αρχείο του Μπάμπη Ζαφειράτου)

Ο (αλλόκοτα πραγματικός) Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος του Νικολάς Γκιγιέν, στην απόδοση του Γιάννη Ρίτσου (Θεμέλιο, Δεκ. 1966) αποτελείται από 38 ποιήματα: 3 Ανακοινώσεις του Διευθυντή, η καταληκτική Έξοδος, και ανάμεσά τους 34 σπάνια «είδη» από την παγκόσμια πανίδα.

El gran Zoo, Instituto del Libro,
La Habana, Cuba, 1968 (1967)
(21 x 14 εκ. 88 σσ.)
(Φωτό βιβλίου: Από το προσωπικό αρχείο
του Μπάμπη Ζαφειράτου)

Τόσα παρέδωσε ο Γκιγιέν στον Ρίτσο, τόσα περιλαμβάνει η κουβανική έκδοση της συλλογής, τόσα και ο δίσκος με τη φωνή του ποιητή που κυκλοφόρησε λίγο αργότερα με τον τίτλο ZOO.

Ο Ρίτσος δεν έχει παραλείψει κανένα!

Η βεβαιότητα περί του (αρχικού) αριθμού «38» πηγάζει εκ του γεγονότος ότι κάποια στιγμή απέκτησα ένα αντίτυπο από την πρώτη κουβανική έκδοση του El Gran Zoo (Ιαν. 1968), και ένα ακόμη από την επίσης πρώτη γαλλική έκδοση (δίγλωσση), στη μετάφραση του Ντεπέστρ (από όπου η ελληνική), η οποία είχε κυκλοφορήσει στο Παρίσι από τις εκδόσεις Segers, έξι περίπου μήνες νωρίτερα  (2ο τρίμηνο του 1967).

Κατά την ενασχόλησή μου όμως με το έργο του Γκιγιέν και με την ποίησή του –αφού αποφάσισα να δώσω συνέχεια στα πρώτα μεταφράσματα της Μποτίλιας–, αναζητώντας τα βιβλία του, έκανα την εξής ανακάλυψη:

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν 1967 — Πέδρο Μπάδενας δε λα Πένια: Για πρώτη φορά στα ισπανικά η επίμονα ανθρωπιστική γραφή του Γιάννη Ρίτσου ‒ 9 ποιήματα από τις Μαρτυρίες και 1 από τις Ασκήσεις

Νικολάς Γκιγιέν - Νικολάς Κριστόμπαλ Γκιγιέν Μπατίστα
(Nicolás Guillén - Nicolás Cristóbal Guillén Batista)
10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 20.VIII.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

Δημοσίευση, Κυριακή, 12/6/2016, 8:03 μμ
Ανανέωση, Δευτέρα, 13/6/2016, 4:14 μμ
_______________________________
Έρευνα, μετάφραση του συνοδευτικού των ποιημάτων κειμένου, πρόλογος, λοιπά κείμενα, σημειώσεις-σύνδεσμοι, επιμέλεια και σχέδια:
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο.
Οι φωτογραφίες των βιβλίων του Γιάννη Ρίτσου, του Νικολάς Γκιγιέν και του Ρενέ Ντεπέστρ προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του Μπ.Ζ.
________________________________


ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ – ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

ΑΓΑΠΕΣ ΑΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ

Ο Γκιγιέν μεταφράζει Ρίτσο

Γράφει ο Μπάμπης Ζαφειράτος

*
Η συγκεκριμένη ανάρτηση περιλαμβάνεται στην επίσημη ιστοσελίδα του Γιάννη Ρίτσου:

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν 1967: Για πρώτη φορά στα ισπανικά η επίμονα ανθρωπιστική γραφή του Γιάννη Ρίτσου ‒ 9 ποιήματα από τις Μαρτυρίες και 1 από τις Ασκήσεις

*

Τον Νικολάς Γκιγιέν (Nicolás Cristóbal Guillén Batista, 10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι -16 Ιουλίου 1989, Αβάνα), τον εθνικό ποιητή της Κούβας, έναν ποιητή με τεράστια απήχηση στο λαό του, μας τον έμαθε πολύ πίσω στο χρόνο ο ανεξάντλητος Γιάννης Ρίτσος: Νικολάς Γκιλλιέν, Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος, Αθήνα, Θεμέλιο, 1966.

Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος (Θεμέλιο, Δεκέμβρης 1966)
(Φωτό βιβλίου: Από το προσωπικό αρχείο του Μπάμπη Ζαφειράτου)

Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, η αγάπη μου γι’ αυτόν είναι αξεχώριστη ‒δεν τον γνώρισα άλλωστε και με μεγάλη χρονικά απόσταση‒ από την αγάπη μου για τον δικό μας Homo Universalis (ηθοποιός, χορευτής, μουσικός, και ζωγράφος, που έγραφε ποίηση όπως εμείς ανασαίνουμε), παρά το ότι η γνωριμία μου με τον Κουβανό άρχιζε και τέλειωνε σ’ εκείνον τον αλλόκοτο μαγευτικό του Κήπο, όπου, ύστερα από τα δυο ταξίδια που έκανα στην Κούβα (2011, 2015), τα βήματά μου μοιραία με οδήγησαν ξανά.