Μπάμπης Ζαφειράτος: Μια ακροστιχίδα για τον αθάνατο Κομαντάντε (13.8.1926, Μπιράν – 25.11.2016 Αβάνα)

 

Φιντέλ Κάστρο Ρους

(Fidel Alejandro Castro Ruz)

Κούβα, Μπιράν 13 Αυγούστου 1926 – Αβάνα, 25 Νοεμβρίου 2016

 

Στη μνήμη του Φιντέλ

Μπάμπης Ζαφειράτος

 

Αυτός που τους σκλάβους ανύψωσε
στην κορφή της μυρτιάς και της δάφνης

                  ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ, Φιντέλ (1977)

 

Φυσάει ζεστός ο αγέρας του Χοσέ Μαρτί μες στη φυτεία
 Iμεροι πάνω απ’ τα καλάμια του Μπιράν φτεροκοπάνε
Διαβάζει ένα μικρό παιδί κι άγρια μέσα του ξεσπάνε
Ελευθερίας Στίχοι Απλοί με μια παράξενη γοητεία…
Λα Αβάνα, η Νομική Σχολή κι ο Μαρξ στα πρώτα βήματά του,

Κινεί τη σκέψη, το είναι του, φλογίζει τα ιδανικά του.
Απ’ το Μονκάδα –και μετά το «Θα μ’ αθωώσει η Ιστορία»–
Στο Ίσλα δε Πίνος… Μεξικό, μια χούφτα νέοι· κι αυτός, πως θα ’ναι,
Τους λέει, το ’56 ελεύθεροι ή μάρτυρες· ζητάνε,
Ρεαλιστές, το αδύνατο να καταφέρουν στην πορεία·
Ο Τσε, ο Καμίλο, ο Αλμέιδα… Και ο Ραούλ πάντα μαζί του.

Ρίχνουν στον ώμο τους το όνειρο μονάχα· η δύναμή του
Οπλο θα γίνει απ’ αυτά που ξύπνιο κι όρθιο σε κρατάνε,
Υψώνεται μπροστά σου, σε οδηγάει να μη λυγάς το γόνα,
Σε αιώνια, αβάσταχτη σκλαβιά αν δε θες η ζήση σου να δύσει.

Μπαίνουν στο Granma ογδόντα δυο, γυμνοί στο θάνατο τραβάνε·
26χρονα παιδιά, μα στον τιτάνιον αγώνα
 7 ζωές έχει καθένα τους στην Κούβα να χαρίσει.

 

Μπάμπης Ζαφειράτος, 28 Αυγούστου 2020

Περισσότερα με σημειώσεις για τις αναφορές του ποιήματος, σύντομο χρονολόγιο και 13 φωτό από εδώ:

Μπάμπης Ζαφειράτος, Μια ακροστιχίδα στη Μνήμη του Φιντέλ

Βλέπε και:

Μπάμπης Ζαφειράτος, ΜΕπίγραμμα Για τους Ήρωες της 26 Ιουλίου 1953 (267/2022)

Μπάμπης Ζαφειράτος, Επίγραμμα Για τον Φιντέλ (25/11/2022)

___________________________ 

Φωτό: 1.8.1953. Υπό τη σκέπη του Μαρτί πάντα. Μετά την επίθεση στους Στρατώνες Μόνκαδα. Φωτογραφία, Ερνέστο Οκάνια για την εφημερίδα “Diario de Cuba”.

 

 * * *

Μπάμπης Ζαφειράτος ➽ Χοσέ Μαρτί: Ο Φωτοδότης της Λατινικής Αμερικής (28.1.1853 - 19.5.1895) ➽ Χο Τσι Μινχ: Εκείνος Που Φωτίζει (19.5.1890 - 2.9.1969) ➽ Δύο ποιήματα του εθνικού ποιητή της Κούβας, Νικολάς Γκιγιέν

 

Χο Τσι Μινχ  – Χοσέ Μαρτί
Σχέδια: Μπάμπης Ζαφειράτος (βλ. κάτω)

 

 

Χο Τσι Μινχ (19.5.1890-2.9.1969) – Χοσέ Μαρτί (28.1.1853-19.5.1895): Μαρξιστές, επαναστάτες κομμουνιστές, αισθαντικοί ποιητές, φωτισμένοι ηγέτες. Άσβηστοι φάροι στη μέση ενός κόσμου που φλέγεται. Χιλιομετρικές στήλες που δείχνουν την πορεία προς μια κοινωνία χωρίς σίδερα, αφού όπως λέει ο Μαρτί στους Απλούς Στίχους του (XXXIV):

Πιο μεγάλο στον κόσμο μαράζι 

Δεν υπάρχει άμα ζεις σκλαβωμένος!

 

 

 

Χοσέ Μαρτί (José Julián Martí y Pérez – Jose Marti)
Εθνικός ήρωας της Κούβας και ποιητής
Αβάνα, 28 Ιαν. 1853 – Ντος Ρίος, 19 Μαΐ. 1895
Σχέδιο – Σύνθεση: Η δική μας Αμερική (Nuestra América)
Μπάμπης Ζαφειράτος, 18.V.2015 – Bandera Cuba Ιαν. 2020. (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

 

Νικολάς Γκιγιέν

Τέρμα πια!

(Σε ρυθμό «Σον»)

 

 

ΣΤΟ ’χε τάξει ο Μαρτί,
κι ο Φιντέλ στο ’χε ορκιστεί·
Κούβα μου, πάει, τέρμα πια,
τέρμα και ποτέ ξανά,
τέρμα πια.

 

ΚΟΥΒΑ μου, ω, ναι, γλυκιά,
τέρμα πια
κνούτο από μανάτου δέρμα
που ’χε ο γιάνκης να χτυπά.
Τέρμα πια.
Στο ’χε τάξει ο Μαρτί
κι ο Φιντέλ στο ’χε ορκιστεί.
Τέρμα πια!

Μπάμπης Ζαφειράτος: Χοσέ Μαρτί (28.1.1853 - 19.5.1895), Είμαι ο Έρωτας, είμαι ο Στίχος!

Χοσέ Μαρτί

Ο Απόστολος της Ανεξαρτησίας

(José Julián Martí y Pérez)

Κούβα, Αβάνα 28 Ιανουαρίου 1853 – Δος Ρίος, 19 Μαΐου 1895

Συγγραφέας, Ποιητής, Εθνικός ήρωας της Κούβας

 

 

[Είμαι ο Έρωτας]

Μετάφραση

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 19/5/2022

 

Χοσέ Μαρτί

Είμ’ ο Έρωτας, είμαι ο Στίχος!
Soy el amor, soy el verso!

XVII

ΤΑ ΞΑΝΘΑ και λυμένα μαλλιά της
Τα κατάμαυρα μάτια φωτίζουν:
Μια ολόχρυση δίνη μπροστά της,
Γύρω μου όλα τρελά στροβιλίζουν.

Καλοκαίρι, η μέλισσα βουίζει
Κι από άνθος σε άνθος γυρνάει
Τώρα πια για θανή δεν μιλάει
«Εύα», «Εύα» γλυκά ψιθυρίζει.

Κατεβαίνω βαθιά στο σκοτάδι
Τρομερός καταρράχτης κυλάει,
Μα η μωβ ίριδα λάμπει το βράδυ
Τ’ ασημένια τα φύλλα φιλάει.

STUDIO New Star Cinema: 127 χρόνια από τον θάνατο του Χοσέ Μαρτί (28.1.1853 – 19.5.1895) ― Τιμητική εκδήλωση και προβολή της ταινίας, «Χοσέ Μαρτί - Το Μάτι του Καναρινιού»

«Σε κάμπο ανθισμένο κρατήσου
Εκεί που τις μάχες σου δίνεις
Για όσα ποτέ δεν προδίνεις
Θα παίζεις διαρκώς τη ζωή σου»

Χοσέ Μαρτί

(Μετάφραση: Μπ. Ζαφειράτος)

 

*

Με αφορμή τα 127 χρόνια από τον θάνατο του Χοσέ Μαρτί θα πραγματοποιηθεί τιμητική εκδήλωση και προβολή ταινίας στον ιστορικό κινηματογράφο Τέχνης

STUDIO New Star Cinema

(Σταυροπούλου 33 και Σπάρτης, Πλ. Αμερικής), την Πέμπτη 19 Μάη 2022, στις 19:00

Η είσοδος είναι ελεύθερη

*

 

Θα παραβρεθεί και θα χαιρετήσει ο νέος Πρέσβης της Κούβας στην Ελλάδα

Aramis Fuente Hernández

 

*

Κεντρικός ομιλητής

Νίκος Καρανδρέας, Πρόεδρος του Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου Φιλίας και Αλληλεγγύης

 

*

Παρέμβαση

Λιάνα Κανέλλη

 

Χαιρετισμοί οργανώσεων και φορέων

*

Θα προβληθεί η ταινία

«Χοσέ Μαρτί – Το Μάτι του Καναρινιού» (José Martí: el ojo del canario) του Fernando Pérez, που παρουσιάζει τα παιδικά και νεανικά χρόνια του εθνικού ήρωα και ποιητή της Κούβας. Κουβανική παραγωγή του 2011, διάρκεια 105’.

(https://www.imdb.com/title/tt1956538/?ref_=fn_al_tt_1)

Γραφείο Τύπου NEW STAR

Phone: 2108640054 - 2108220008 - 2108640017

E-mail: newstarcine@gmail.com

Καρλ Μαρξ (5.5.1818 - 14.3.1883): Εκείνος έβλεπε σε καθετί αυτό που χαρακτήριζε τον ίδιο, εξέγερση, υψηλούς στόχους, αγώνα (Χοσέ Μαρτί)

Καρλ Μαρξ

Τρίερ Ρηνανίας, 5 Μαΐου 1818 - Λονδίνο, 14 Μαρτίου 1883

Σχέδιο (ΙΙ), Μπάμπης Ζαφειράτος, 5.V.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Ο Καρλ Μαρξ μελέτησε τους τρόπους που μπορεί να θεμελιωθεί ο κόσμος σε νέες βάσεις και αφύπνισε τους κοιμισμένους και τους έδειξε πώς να γκρεμίσουν το σάπιο ετούτο ικρίωμα [...] Δεν υπήρξε μόνο τιτάνιος υποκινητής της οργής των Ευρωπαίων εργατών, αλλά και διεισδυτικότατος παρατηρητής των αιτιών της δυστυχίας και της μοίρας των ανθρώπων, καθώς και άνθρωπος που τον κατέτρωγε η αγωνία να κάνει το καλό. Εκείνος έβλεπε σε καθετί αυτό που χαρακτήριζε τον ίδιο: εξέγερση, υψηλούς στόχους, αγώνα.

Χοσέ Μαρτί (Αβάνα, 28 Ιαν. 1853 - Ντος Ρίος, 19 Μαΐ. 1895): «Ομιλία με τίτλο Τιμητική Εκδήλωση Για Τον Καρλ Μαρξ», στις 29 Μαρτ. 1883 (Δημοσιεύτηκε στη La Νaciόn, του Μπουένος Άιρες, 13 Μαΐου 1883).

Από το βιβλίο: «Η δική μας Αμερική, Ιστορικά κείμενα, 1882-1895» (Διεθνές βήμα, 2013, σ. 69)

 

Ολόκληρο το κείμενο:

ΟΧοσέ Μαρτί των λαών της Αμερικής και ο Καρλ Μαρξ του Χοσέ Μαρτί

 

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ο Χοσέ Μαρτί (28.1.1853 – 19.5.1895), ο Απόστολος της Ανεξαρτησίας, και η Σπανιολοελληνίδα χορεύτρια του φλαμένκο με το πρόσωπο της Παρθένου

*

Στη σκηνή τα τακούνια χτυπάει,
Αντηχούνε και γλείφουν σαν φίδια,
Λες και πάνω σ’ αυτά τα σανίδια
Έχει στρώσει καρδιές και πατάει.

*

Χοσέ Μαρτί

Ο Απόστολος της Ανεξαρτησίας

(José Julián Martí y Pérez)

Κούβα, Αβάνα 28 Ιανουαρίου 1853 – Δος Ρίος, 19 Μαΐου 1895

Συγγραφέας, Ποιητής, Εθνικός ήρωας της Κούβας

*

Απλοί Στίχοι

(1891)

 

Μετάφραση – Σημειώσεις

(Καρολίνα Οτέρο – Γαβριέλα Μιστράλ)
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 28/1/2022

*

Ας συνειδητοποιήσουμε το θαύμα που φανερώνουν αυτά τα τετράστιχα των Απλών Στίχων, τα καμωμένα από γρήγορα ασημένια βέλη.
Γαβριέλα Μιστράλ, 1938 (βλ. κάτω)

*

 

Χοσέ Μαρτί

[Η Σπανιόλα Χορεύτρια]

 

X

Η ΨΥΧΗ τρεμουλιάζει μονάχη
Όταν πέσει το βράδυ υποφέρει
Πάμε λέω χορός κάπου υπάρχει
Μια σπουδαία Σπανιόλα χορεύει.

Είχαν κάνει καλά κι είχαν βγάλει
Τη σημαία που κυμάτιζε εκεί·
Γιατί αυτή με γεμίζει οργή,
Θα ’χα φύγει δε θα ’μπαινα πάλι.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν - Τέρμα πια!

Το Ιστορικό Μουσείο στο Πάρκο Χοσέ Μαρτί, Σιενφουέγος, Κούβα

 

*

 

Νικολάς Γκιγιέν

Τέρμα πια!

(Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος)

 

Για Μ-26-7 ή 26-7 βλέπε: 

Μπάμπης Ζαφειράτος: Μια ακροστιχίδα στη Μνήμη του Φιντέλ

 

 

*

 

SE ACABÓ Nicolás, Guillén (Son) TE lo prometió Martí y Fidel te lo cumplió; ay Cuba, ya se acabó se acabó por siempre aquí, se acabó. AY Cuba, que sí, que sí, se acabó el cuero del manatí con que el yankee te pegó. Se acabó. Te lo prometió Martí y Fidel te lo cumplió. Se acabó. GARRA de los garroteros, uñas de yankees ladrones de ingenios azucareros: ¡a devolver los millones que son para los obreros! LA nube en rayo bajó, ay, Cuba, que yo lo vi; el águila se espantó, yo lo vi; la coyunda se rompió yo lo vi; el pueblo canta, cantó, cantando esta el pueblo así: ‒Vino Fidel y cumplió lo que prometió Martí: Se acabó. ¡AY que linda mi bandera, mi banderita Cubana, sin que la manden de afuera, ni venga un rufián cualquiera, a pisotear en la Habana! SE acabó. Yo lo vi te lo prometió Martí y Fidel te lo cumplió. Se acabó.     Tengo (ενότητα Romancero), 1984

ΤΕΡΜΑ ΠΙΑ!  Νικολάς Γκιγιέν (Σε ρυθμό «Σον») ΣΤΟ ’χε τάξει ο Μαρτί, κι ο Φιντέλ στο ’χε ορκιστεί· Κούβα μου, πάει, τέρμα πια, τέρμα και ποτέ ξανά, τέρμα πια. ΚΟΥΒΑ μου, ω, ναι, γλυκιά, τέρμα πια κνούτο από μανάτου δέρμα που ’χε ο γιάνκης να χτυπά. Τέρμα πια. Στο ’χε τάξει ο Μαρτί κι ο Φιντέλ στο ’χε ορκιστεί. Τέρμα πια! ΔΑΝΕΙΣΤΕΣ με νύχια γύπα, μας αρπάζουν τα τραχτέρια: Κλέφτες που ήρθατε απ’ τις ΗΠΑ, φέρτε πίσω τα λεφτά μας που είν’ των εργατών τα χέρια! ΤΟ σύγνεφο φτύνει αστραπή, αχ, Κούβα, κι εκεί το ’χα δει· σκιαγμένο γυμνό τον αετό είχα δει· σπασμένο το μαύρο ζυγό είχα δει· τραγούδι ο λαός τραγουδά τραγούδι ξανά αρχινά: ‒Είχε ο Φιντέλ ορκιστεί αυτό που ’χε τάξει ο Μαρτί: Τέρμα πια! ΑΧ, η όμορφή μου η παντιέρα, η παντιερούλα μου η Κουβάνα, καμιά δεν την διατάζει λέρα απ’ έξω, και καμιά ρουφιάνα δεν την τσαλαπατάει μες στην Αβάνα! ΤΕΡΜΑ πια. Το είδα, γιατί, στο ’χε τάξει ο Μαρτί κι ο Φιντέλ στο ’χε ορκιστεί. Τέρμα πια!     Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, Σεπ. 2015

 

Από το βιβλίο

Αηδόνια και Μπαζούκας

Μετάφραση • Σχολιασμός • Σχέδια

Μπάμπης Ζαφειράτος

Β΄ έκδοση αναθεωρημένη, Δίαυλος, Ιούλ. 2018

 __________________________________________