Ρόκε Δάλτον: Ιστορία Ενός Έρωτα — ΙΙ. Γραμμένο σε χαρτοπετσέτα — Μετάφραση – Σημειώσεις: Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

Ρόκε  Δάλτον

Γεννήθηκε στο Σαν Σαλβαδόρ στις 14 Μαΐου 1935

Δολοφονήθηκε από «συντρόφους» του οπορτουνιστές στο Κεσαλτεπέκε, στις 10 Μαΐου 1975

 

 

Roque Dalton

Historia de un amor

Μετάφραση – Σημειώσεις

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη παρουσίαση - δημοσίευση, BookSitting, 28/5/2024

Φωτό: Ο Ρόκε πυροβολεί με τη γραφομηχανή του. Αρχείο οικογένειας Δάλτον

 

 

Ρόκε Δάλτον

Ιστορία Ενός Έρωτα

                                             (Ντοκουμέντα)

ΙΙ. Γραμμένο σε χαρτοπετσέτα

 

Την κούπα υψώνω, σύντροφοι,

και πριν απ’ όλα ζητάω τη συγγνώμη σας

που θα περάσω έτσι αυθαίρετα και χωρίς αυτοσυγκράτηση

το κατώφλι της συγκίνησης:

Μπάμπης Ζαφειράτο: Ένα συγκλονιστικό έργο της παγκόσμιας ποίησης για τον Σαντίνο (18.5.1895 - Δολοφονήθηκε από τη CIA 21.2.1934) του μαρξιστή παπά, του αντάρτη Σαντινίστα, του κομμουνιστή ποιητή Ερνέστο Καρδενάλ ➽ Για πρώτη φορά στα Ελληνικά (Μετάφραση – Σχολιασμός – Σαντίνο – Σημειώσεις – Επίμετρο)

Augusto César Sandino (Αugusto Nicolás Calderón de Sandino y José de María Sandino): Νικαράγουα. Γεννήθηκε στις 18 Μαΐ. 1895 στο Νικινόμο – Δολοφονήθηκε στις 21 Φεβ. 1934 στη Μανάγουα. Ο Στρατηγός των Ελεύθερων Ανδρών και Γυναικών.

Φωτό: Ο Σαντίνο στο Μεξικό, 1930. (Πηγή: http://www.mediateca.inah.gob.mx)

Είμαι εργάτης της πόλης, τεχνίτης που λέμε σε τούτη τη χώρα, όμως το ιδανικό μου βλασταίνει σε έναν πλατύ διεθνιστικό ορίζοντα, στο δικαίωμα του να είσαι ελεύθερος και να απαιτείς δικαιοσύνη, αν και για να αγγίξεις αυτή την τελειότητα είναι απαραίτητο να χυθεί το δικό σου και το ξένο αίμα.
(Από το Πρώτο Μανιφέστο του Σαντίνο, 1 Ιουλ. 1927)

Ώρα 0: Ένα συγκλονιστικό έργο της παγκόσμιας ποίησης· ένα αριστούργημα της ποίησης διαμαρτυρίας (Μπριτάνικα)· από τα πιο δυνατά και αποτελεσματικά που έχει δώσει η πολιτική ποίηση στη Λατινική Αμερική (Μπενεδέτι).

Για πρώτη φορά στα Ελληνικά.

Μετάφραση – Σχολιασμός – Σαντίνο – Σημειώσεις – Επίμετρο
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

 

Ερνέστο Καρδενάλ

Ώρα 0

1.

Τροπικές νύχτες της Κεντρικής Αμερικής,
με λίμνες και ηφαίστεια κάτω από το φεγγάρι
και φώτα των προεδρικών μεγάρων,
στρατώνες και θλιβερές απαγορεύσεις της κυκλοφορίας.
«Πολλές φορές καπνίζοντας το σιγαρίγιο μου
αποφάσισα να πεθάνει ένας άνθρωπος»,
είπε ο Ουβίκο ^[1] εκεί που κάπνιζε ένα σιγαρίγιο...
Μέσα στο ροζ, σαν μια γαμήλια τούρτα, μέγαρό του
ο Ουβίκο έχει κρυάδες. Έξω ο λαός
διαλύθηκε με βόμβες φωσφόρου.
Το Σαν Σαλβαδόρ κάτω απ’ τη νύχτα και τη σπιουνιά
ψιθυρίζοντας μέσα στα σπίτια και στις πανσιόν
κι ουρλιάζοντας στα αστυνομικά τμήματα.
Το μέγαρο του Καρίας ^[2] πετροβολήθηκε απ’ τον λαό.
Ένα παράθυρο του γραφείου του έσπασε
κι η αστυνομία έριξε στο ψαχνό.
Και η Μανάγουα στην μπούκα των πολυβόλων
από το μέγαρο μιας σοκολατένιας τούρτας ^[2α]
κι απ’ τ’ ατσαλένια κράνη που αλωνίζουνε στους δρόμους.

Σκοπός! Τι ώρα να ’ναι μέσα στη νύχτα; ^[2β]
Σκοπός! Τι ώρα να ’ναι μέσα στη νύχτα;

[...]

Ένας στρατός ξυπόλυτος ή με κάιτες σχεδόν με δίχως όπλα
που δεν είχε πειθαρχία, ούτε και σκόρπιος ήτανε,
κι ούτε οι επικεφαλής ούτε οι στρατιώτες πληρωνόντουσαν
και που κανείς δεν τους ανάγκαζε να πολεμήσουνε κανέναν:
κι είχανε ιεραρχία στρατιωτική, μα ήτανε όλοι ίσοι
χωρίς διάκριση να μοιραστούνε το φαΐ,
τα ρούχα, με ίδιες μερίδες όλοι τους.
Και οι ανώτεροι δεν είχανε κατώτερους:
σαν μια κομούνα θα ’λεγες παρά ένας στρατός
κι από αγάπη ενωμένοι πιο πολύ παρά από πειθαρχία στρατιωτική
αν και ποτέ δεν έχει υπάρξει σε στρατό μεγαλύτερη ενότητα.
Ένας στρατός κεφάτος, με κιθάρες και αγκαλιές.
Ένα τραγούδι αγάπης ήτανε το εμβατήριό τους.

                       Κι αν η Αδελίτα ^[17] μ’ έναν άλλον θα φύγει από ’δω
                       σε στεριά ή σε θάλασσα θα την βρω να την πάρω.
                       Αν είναι σε θάλασσα σε τρανό θωρηκτό θ’ ανεβώ
                       κι αν είναι στεριά σ’ ένα τρένο του στρατού θα σαλτάρω.

«Μια αγκαλιά είν’ ο χαιρετισμός μας»
—έλεγε ο Σαντίνο— κι όπως αυτός κανένας δεν αγκάλιαζε.
Κι όποτε μιλάγανε για λόγου τους λέγανε ό λ ο ι:
«Όλοι εμείς...» «Είμαστε όλοι ίσοι»,
«Εδώ όλοι αδέρφια είμαστε», έλεγε ο Ουμανσόρ.
Και μείνανε όλοι ενωμένοι μέχρι που τους σκότωσανε όλους.
Πολεμώντας ενάντια σε αεροπλάνα μ’ έναν στρατό μόνο κατ’ όνομα
χωρίς καμιάν ανταμοιβή πέρα απ’ το φαΐ, τα ρούχα και τα όπλα,
την κάθε σφαίρα λογαριάζοντας σαν να ’τανε χρυσάφι·
με όλμους από σωλήνες καμωμένους
και μπόμπες φτιαγμένες από πέτρες και γυαλιά
παραγεμισμένες με δυναμίτη απ’ τα ορυχεία κι όλα μαζί σε δέρμα τυλιγμένα·
με χειροβομβίδες από σαρδελοκούτια.

[...]

Δείτε το από εδώ:

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ερνέστο Καρδενάλ, Σαντίνο, Ώρα 0 (56 Φωτό και άλλα πολλά)

και ο Σαντίνο του Πάμπλο Νερούδα

Πάμπλο Νερούδα: 3 ποιήματα για τον Αουγούστο Σέσαρ Σαντίνο που δολοφονήθηκε σαν σήμερα (18.5.1895-21.2.1934) – Mετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος

Μπάμπης Ζαφειράτος: Μίρτα Αγίρε, Παλιό Τραγούδι για τον Τσε Γκεβάρα (14.6.1928 – 9.10.1967) - 3 VIDEO

—Πού να βρίσκεσαι ιππότη αγνέ, όλο λάμψη,
μες στους άλλους ιππότες εσύ ο πιο ωραίος;
— Του αντάρτικου ανάβω τη δάδα· έχω χρέος
το σκοτάδι, κυρά, το σκοτάδι να κάψει.

Τσε

Ερνέστο Γκεβάρα δε λα Σέρνα, γνωστός και ως «Τσε»
(Che Guevara – Ernesto Guevara de la Serna)
Γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου 1928 στο Ροσάριο της Αργεντινής
Δολοφονήθηκε από τη CIA, στις 9 Οκτωβρίου 1967, στη Λα Ιγέρα της Βολιβίας

Μίρτα Αγίρε

(Αβάνα, 18 Οκτ. 1912 – 8 Αυγ. 1980)

Μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση, Κατιούσα, 14/6/2022

 

Παλιό Τραγούδι για τον Τσε Γκεβάρα

Μίρτα Αγίρε

“Sans peur et sans reproche…”
«Δίχως φόβο και δίχως ψεγάδι…»

—Πού να είσαι Μπαγιάρδο, γενναίε μου ιππότη
δίχως φόβο ή ψεγάδι, παντού σε ζητάω;
—Στις ριπές των ανέμων, κυρά μου, γυρνάω,
που της φλόγας μου άγρια σαρώνουν τη νιότη.

—Πού να βρίσκεσαι ιππότη εσύ ο αντρειωμένος,
ο αψεγάδιαστος κι άφοβος, να ’ρχόσουν μαζί μου;
—Στο ανθάκι που κάνω προσφορά στη ζωή μου:
στο αγριαγκάθι, κυρά, στο αγριαγκάθι ορισμένως.

Μάριο Μπενεδέτι: Τα άγρυπνα μάτια του Τσε – Κάρλος Πουέμπλα: Ως τη νίκη Κομαντάντε

*

Ερνέστο “Τσε” Γκεβάρα

Γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου 1928 στο Ροσάριο της Αργεντινής
Δολοφονήθηκε από τη CIA, στη Λα Ιγέρα της Βολιβίας, στις 9 Οκτωβρίου 1967
Δεν πέθανε ποτέ!

*

Μάριο Μπενεδέτι – Κάρλος Πουέμπλα

*

Μετάφραση – Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Δημοσίευση και στην Κατιούσα, 9/10/2021

*

 

Τσε 1997

Μάριο Μπενεδέτι

 

Τον εσκεπάσανε μ’ αφίσες / με πλακάτ
με συνθήματα στους τοίχους
με συκοφαντίες αναδρομικές
με ύστερες τιμές

τον μετατρέψανε σε εμπόρευμα
σε ασήμαντη ανάμνηση
σε παρελθόν χωρίς επιστροφή
σε οργή βαλσαμωμένη

αποφασίσανε να τονε βάλουν σαν επίλογο
σαν τελευταίο οχυρό της μάταιης αθωότητας
σαν ξοφλημένο αρχέτυπο αγίου ή σατανά

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ερνέστο Καρδενάλ, Σαντίνο, Ώρα 0 (56 Φωτό) — Ένα συγκλονιστικό έργο της παγκόσμιας ποίησης από τον μαρξιστή παπά, που δίδαξε το Ευαγγέλιο της Επανάστασης στους φτωχούς, για να κατακτήσουνε τον επίγειο παράδεισο με το όπλο στο χέρι

Από τον Βενεζουελανό σκιτσογράφο Αβίλιο Παδρόν (βλ. πιο κάτω)

 

Ώρα 0: Ένα συγκλονιστικό έργο της παγκόσμιας ποίησης· ένα αριστούργημα της ποίησης διαμαρτυρίας (Μπριτάνικα)· από τα πιο δυνατά και αποτελεσματικά που έχει δώσει η πολιτική ποίηση στη Λατινική Αμερική (Μπενεδέτι).

Για πρώτη φορά στα Ελληνικά.

Μετάφραση – Σχολιασμός – Σαντίνο – Σημειώσεις – Επίμετρο
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση: Κατιούσα, 18/5/2020

Αουγούστο Σέσαρ Σαντίνο – Augusto César Sandino (Αugusto Nicolás Calderón de Sandino y José de María Sandino): Νικαράγουα. Γεννήθηκε στις 18 Μαΐ. 1895 στο Νικινόμο – Δολοφονήθηκε στις 21 Φεβ. 1934 στη Μανάγουα.

Κοπιάστε λοιπόν εσείς, βρομερή γλίτσα των μορφινομανών· κοπιάστε στη δική μας γη να μας δολοφονήσετε, εδώ που σας περιμένω όρθιος, επικεφαλής του στρατού των συμπατριωτών μου, δίχως να νοιάζομαι για το πόσοι είσαστε· αλλά βάλτε το καλά στο μυαλό σας πως όταν αυτό συμβεί, η συντριβή του μεγαλείου σας θα τραντάξει συθέμελα το Καπιτώλιο της Ουάσινγκτον, και το αίμα σας θα βάψει τον τρούλο του περίφημου Λευκού Οίκου σας, αυτού του άντρου όπου σχεδιάζετε τα εγκλήματά σας.

(Το Πρώτο Μανιφέστο του Σαντίνο: Ορυχείο Σαν Αλμπίνο, Νέα Σεγόβια, Νικαράγουα, 1 Ιουλίου 1927 [βλ. στο τέλος])

 

Από τον Βενεζουελανό σκιτσογράφο Αβίλιο Παδρόν

Υπήρχε ένας Νικαραγουανός στο εξωτερικό,
ένας «nica» από το Νικινόμο,
που δούλευε στην Huasteca Petroleum Co. του Ταμπίκο
Και δεν ήταν ούτε πολιτικός ούτε στρατιωτικός.
Τα ’βαλε κάτω και τα μέτρησε, και τελικά είπε στον εαυτό του:
Κάποιος θα πρέπει να το κάνει.
Και τότε έγραψε το πρώτο του μανιφέστο.

Ερνέστο Καρδενάλ, Ώρα 0

 

Ο Ερνέστο Καρδενάλ, στα 93α γενέθλιά του (2018), διαβάζοντας ένα από τα βιβλία του στο σπίτι του. Του άρεσε να διαβάζει στην αιώρα πριν κοιμηθεί. (Φωτό: Franklin Villavicencio | Niú)

Eρνέστο Καρδενάλ (Ernesto Cardenal Martínez): Νικαράγουα. 20 Ιαν. 1925, Γρανάδα – 1 Μαρ. 2020, Μανάγουα. Ο μαρξιστής παπάς, ο αντάρτης Σαντινίστα. Ο κομμουνιστής ποιητής που δίδαξε το Ευαγγέλιο της Επανάστασης στους φτωχούς, για να κατακτήσουνε τον επίγειο παράδεισο με το όπλο στο χέρι:

[..] Φυσικά και δεν υπάρχει ελευθερία όσο υπάρχουνε πλούσιοι
Όσο υπάρχουνε τάξεις ελευθερία δεν υπάρχει.
[..] Kαπιταλισμός· τι άλλο από αγοραπωλησία ανθρώπων;

[..] Αυγή της νέας μέρας και νέες σχέσεις παραγωγής.
Από τον καθένα σύμφωνα με την ικανότητά του στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του. Ένα σύστημα που ικανοποιεί τις ανάγκες της ζωής και οι ανάγκες καθορίζουν την παραγωγή Παράδειγμα: όπου τα ρούχα δεν φτιάχνονται για να βγάλεις χρήμα, παρά
μόνο για να ντύσεις τον άνθρωπο, γαμώτο.

[..] Κομμουνισμός ή το βασίλειο του Θεού στη γη που είναι το ίδιο

 

Ερνέστο Καρδενάλ
(ελάχιστο απόσπασμα από το)
Canto Nacional (1972)
[Βλ. Σχολιασμό]

Ορισμένοι έχουν μιλήσει στη Λατινική Αμερική για τη νηφαλιότητα της ποίησής μου, για το ότι είναι απαλλαγμένη από στολίδια, για το ότι είναι άμεση, κλπ. Δεν είναι τίποτα παραπάνω απ’ την αφομοίωση των διδαγμάτων του Πάουντ, υπό την έννοια του να κάνεις ποίηση τοποθετώντας εικόνες τη μία μετά την άλλη, χωρίς να καταφεύγεις σε ρητορείες, αφού δεν είναι απαραίτητο. [...] δύο πράγματα αντίθετα ή καλύτερα δύο πράγματα παρόμοια που, όταν τοποθετούνται το ένα δίπλα στο άλλο, παράγουν μια τρίτη εικόνα. [...] Είναι αυτό που κάνει ο κινηματογράφος με το μοντάζ των εικόνων.

(Συνέντευξη του ποιητή στον ομότεχνό του Μάριο Μπενεδέτι. Δημοσιεύτηκε υπό τον τίτλο, Ερνέστο Καρδενάλ: Ευαγγέλιο και Επανάσταση, Αβάνα, Ιαν. 1970).

 

Δυο λόγια

 

Σέρτζιο Μιτσιλίνι (Ιταλία, 1948). Ο Ποιητής Ερνέστο Καρδενάλ, 2005 (λάδι 80x55 cm) (Φωτό: la-bottega-del-pittore)

 

Ώρα 0 (Hora 0): Είναι το πρώτο ποιητικό έργο του Ερνέστο Καρδενάλ που είδε το φως της δημοσιότητας (1960). Γράφτηκε μεταξύ 1954-1956, όταν ο μαρξιστής-παπάς-ποιητής-επαναστάτης ήταν 30 ετών. Ένα ποίημα-χρονικό, ένας ποταμός 574 στίχων, για δυο σημαντικές στιγμές στην ιστορία της Νικαράγουας:

— Ο Σαντίνο, ο αγώνας του, η δολοφονία του το 1934.
— Η «Εξέγερση του Απριλη» του 1954, στην οποία συμμετείχε και ο ποιητής, κι ενώ στην εξουσία βρίσκεται ο αιμοσταγής δικτάτορας Τάτσο Σομόσα, ο δολοφόνος του Σαντίνο, διοικητής τότε της εγκληματικής Εθνοφρουράς.

Μια πένα-κάμερα και εικόνες μονταρισμένες με τη σκληρότητα του Αϊζενστάιν και το λυρισμό του Πουντόβκιν.

Πρώτο μέρος (21 στίχοι). Πρόλογος για τις μπανανίες της Κεντρικής Αμερικής.

Δεύτερο μέρος (124 στίχοι). Μια «λογιστική» αποτίμηση των διεφθαρμένων μητρικών, θυγατρικών και κρατικών εταιρειών της Νικαράγουας.

Τρίτο μέρος (248 στίχοι). Σαντίνο.

Τέταρτο μέρος (181 στίχοι). Μετά 20 έτη. Ο Ξεσηκωμός του Απρίλη, η δολοφονία των φίλων, η καινούργια κατοχή και το όραμα του Σαντίνο, που θα πραγματοποιηθεί εντέλει το 1979 με τη νίκη της Επανάστασης των Σαντινίστας, μετά από σκληρούς αγώνες και με την ενεργό, πάλι, συμμετοχή του ποιητή.

— Στο ισπανικό κείμενο οι 4 ενότητες χωρίζονται μεταξύ τους με διπλό κενό. Στην παρούσα μετάφραση τέθηκε αρίθμηση για ευχερέστερη παρακολούθηση του Σχολιασμού και των Σημειώσεων.

— Τα Αγγλικά του πρωτότυπου παραμένουνε αμετάφραστα.

Μπρούνο Πορτουγές (Λίμα, 1956). Ο Στρατηγός Αουγούστο Σ. Σαντίνο. Από τη σειρά Πορτρέτα του Ανέμου και της Φωτιάς (Φωτό: el19digital.com)

 

Ώρα 0

Ερνέστο Καρδενάλ

1.

Τροπικές νύχτες της Κεντρικής Αμερικής,
με λίμνες και ηφαίστεια κάτω από το φεγγάρι
και φώτα των προεδρικών μεγάρων,
στρατώνες και θλιβερές απαγορεύσεις της κυκλοφορίας.
«Πολλές φορές καπνίζοντας το σιγαρίγιο μου
αποφάσισα να πεθάνει ένας άνθρωπος»,
είπε ο Ουβίκο ^[1] εκεί που κάπνιζε ένα σιγαρίγιο...
Μέσα στο ροζ, σαν μια γαμήλια τούρτα, μέγαρό του
ο Ουβίκο έχει κρυάδες. Έξω ο λαός
διαλύθηκε με βόμβες φωσφόρου.
Το Σαν Σαλβαδόρ κάτω απ’ τη νύχτα και τη σπιουνιά
ψιθυρίζοντας μέσα στα σπίτια και στις πανσιόν
κι ουρλιάζοντας στα αστυνομικά τμήματα.
Το μέγαρο του Καρίας ^[2] πετροβολήθηκε απ’ τον λαό.
Ένα παράθυρο του γραφείου του έσπασε
κι η αστυνομία έριξε στο ψαχνό.
Και η Μανάγουα στην μπούκα των πολυβόλων
από το μέγαρο μιας σοκολατένιας τούρτας ^[2α]
κι απ’ τ’ ατσαλένια κράνη που αλωνίζουνε στους δρόμους.

Σκοπός! Τι ώρα να ’ναι μέσα στη νύχτα; ^[2β]
Σκοπός! Τι ώρα να ’ναι μέσα στη νύχτα;

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ερνέστο Τσε Γκεβάρα - Μια θάλασσα ανυπότακτη — Ο αρχαιολόγος, ο φωτογράφος, ο ποιητής (6 ποιήματα)

Havana 14-6-1963. Ministry of Industry. Portrait of Ernesto GUEVARA (Che), 1928-1967. By Rene Buri, Magnum Photos.

*

Πρέπει να γίνεις σκληρός
χωρίς όμως να χάσεις ποτέ
την τρυφερότητά σου
(Τσε Γκεβάρα, 1967)

6 ακόμη ποιήματα του Τσε, με αφορμή την 51^η επέτειο της δολοφονίας του από τη CIA, στις 9 Οκτ. 1967. Είναι το Β΄ Μέρος του αφιερώματος για τον Επαναστάτη Ποιητή. Το Α΄ Μέρος (5 ποιήματα) έχει δημοσιευτεί στην Κατιούσα επίσης, στις 14 Ιουν. 2018, 90^η επέτειο γέννησής του: Τσε Γκεβάρα: Με του Μαρξ και του Ένγκελς το τραγούδι (5 ποιήματα) – Μια κριτική προσέγγιση.

Τα 9 από τα 11 συνολικά ποιήματα (Α’ και Β’ Μέρος) μεταφράζονται και δημοσιεύονται για πρώτη φορά στα Ελληνικά.

*

Ερνέστο Τσε Γκεβάρα: Έξι ποιήματα

Μετάφραση – Σημειώσεις – Σχόλια – Επιμέλεια
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

*

Πρώτη δημοσίευση: Κατιούσα, 09-10-2018

Ύμνος στον Νείλο

Ερνέστο Τσε Γκεβάρα

Το παρελθόν σου είναι βαρύ,
θάλασσα ανυπότακτη μέσα από δυο παλίρροιες.
Το συμφωνικό σου ποίημα παιγμένο από ανήσυχους κορκόδιλους
καθόρισε το μονολιθικό αρχιτέκτονα·
οι προσευχές του ανθρώπου σμιλέψανε το μέλλον του
από τη βασική αρχή που η ζωή σού δίδαξε,
το γόνιμο αίμα σου
πλημμύρισε τη γη με τις λευκές τις τρίλιες των φυτών·
η δύναμη της κοσμικής ορμής σου
ταξίδεψε την Αφρική μες στους αιώνες
πολύ πιο πριν κι από τους ιερούς σου ταύρους.

Αλλά πόσον καιρό κοιμήθηκες·
σαράντα αιώνες πέρασαν μέχρι τη θαρραλέα κραυγή
που έκανε μόλις τα γενναία σου μούσκουλα να τρίξουνε.
Κι αν τραγουδάω σήμερα τη μέχρι χτες νεκρή σου πέτρα
κι ανακαλώ της Θήβας την ανάμνηση,
είναι που το παρόν βγαίνει απ’ το παρελθόν σου,
είναι που ζει στο φράγμα του Ασουάν
και στο Σουέζ είναι ξανά καταχτημένο.

Και τραγουδάω τη νέα κραυγή που αντιβουίζει απ’ το λαρύγγι σου
για να τιμήσει τη βροντή της ιερής περπατησιάς
ζυμώνοντας τη μοίρα της μέσα στη σκόνη της ερήμου.

Και υμνώ το νηφάλιο το χέρι που σφίγγει με βεβαιότητα
του τελευταίου βεδουίνου την πρωτόγονη βεβαιότητα.

Και φτάνει ο ύμνος στα παιδιά που υπερασπίζονται τα χώματά σου
με πίστη ακλόνητη απ’ τα όπλα του λαού.
(Μπορεί κανείς να υποστηρίξει χωρίς ίχνος ντροπής
το θρίαμβο της ισχύος πάνω απ’ την πίστη του ανθρώπου;)

Σε θαυμάζω και σε κρατάω εδώ μέσα στα μύχια της ψυχής μου
με τη δικαιοσύνη της ζωογόνας αρτηρίας σου,
και σ’ αγαπώ, γιατί αδέρφια είναι η δική μου χαραυγή κι η χαραυγή σου
και μπήγονται στη σάρκα μου οι άγριες δαγκωματιές
απ’ τα αποικιοκρατικά σαγόνια
(τα διεφθαρμένα αρπαχτικά σαγόνια του Ισραήλ)
κι αντιλαλεί μες στους ναούς μου, μες στα δικά μου son,
η ηχώ από τις βόμβες που χτυπούν τον αδερφό σου
εκείνον τον ευθύγραμμο και ήρεμο, τον τεχνητό αδερφό σου,
χωρίς καν να λυγίσει ο ουρανός σου που είναι φτιαγμένος
από ατρόμητους κορμούς.

Σήμερα η χώρα μου είναι σπαρμένη κόκαλα
και ετοιμάζω το όπλο μου για τις μικρές μου νίκες,
το έπος σου οδηγεί τα ιδανικά μου
κινεί η θύμησή σου τον αγώνα μου
σήμαντρο απ’ το μακρινό σου μεγαλείο.

Αν η ορμή σου δεν φανεί στου Πλάτα εκεί τις όχθες
κι αν το παράδειγμά σου δεν καρπίσει για να τον βγάλει απ’ το λήθαργο,
θα έχω τις κόρες των ματιών μου φορτωμένες με το σπέρμα σου
για να το σκορπίσω πάνω στη γη την τσακισμένη.
Λοιπόν,
μπορεί κανείς να υποστηρίξει χωρίς ίχνος ντροπής
το θρίαμβο του σπαθιού πάνω απ’ την πίστη του ανθρώπου;

(Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 9 Ιουνίου 2018)

*

Γερόντισσα Μαρία, θα πεθάνεις 

Ερνέστο Τσε Γκεβάρα

Γερόντισσα Μαρία, θα πεθάνεις.
Και θέλω σοβαρά να σου μιλήσω:

Η ζωή σου ήταν ένα κομποσκοίνι φτιαγμένο από αγκούσες.
με δίχως άντρα αγαπημένο, φιλάσθενη, χωρίς λεφτά,
μονάχα η πείνα να σου κάνει συντροφιά·
και θέλω να πω για τις ελπίδες σου
αυτές τις τρεις αλλιώτικες ελπίδες,
που έφτιαξε η κόρη σου χωρίς να ξέρει το γιατί.