Με αφορμή τα 63 χρόνια της Μεγάλης Κουβανικής
Επανάστασης, 1 Γενάρη 1959, μεταφράζονται 5 αντιπροσωπευτικά
ποιήματα μιας από τις σημαντικότερες φωνές της εποχής μας:
Ροβέρτο Φερνάντες Ρεταμάρ (Roberto Fernández Retamar, Αβάνα. 9 Ιουν. 1930 – 20 Ιουλ. 2019). Ποιητής,
δοκιμιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας, με περί τις τριάντα ποιητικές συλλογές και
πλήθος δοκιμίων. Μια από τις σημαντικότερες φωνές της εποχής μας. Από
τους πρώτους στενούς συνεργάτες του Τσε και του Φιντέλ, κεντρική
φιγούρα στην πολιτιστική και πολιτική ζωή της Κούβας, υπογράφει,
μεταξύ άλλων, και την Εισαγωγή στο βιβλίο του Τσε, Ανταρτοπόλεμος. Το
1965 άρχισε να διευθύνει την Επιθεώρηση Casa, του σημαντικότερου
για ολόκληρη τη Λατινική Αμερική ιδρύματος της Κούβας, Casa de Las Américas,
όπου από το 1986 μέχρι το θάνατό του κατείχε τη θέση του Προέδρου.
Σπούδασε φιλοσοφία και λογοτεχνία στην Αβάνα, στο Παρίσι και στο
Λονδίνο. Δίδαξε για κάποια χρόνια στο Πανεπιστήμιο Yale των ΗΠΑ. Κατείχε
την έδρα Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Alma Mater της Αβάνας. Μετά την
Επανάσταση υπηρέτησε στο Διπλωματικό Σώμα. Έχει μεταφραστεί στα Αγγλικά,
Γαλλικά, Ρωσικά, Ιταλικά κ.λπ.
Ροβέρτο Φερνάντες Ρεταμάρ
Θα μιλήσει ο Φιντέλ. CUBA. La Havana. 1959. New Year Days, a crowd begins
to gather in Govt Plaza. (Burt Glinn-Magnum Photos)
5 ποιήματα για την Ανακτημένη Νήσο
Από την ποιητική συλλογή
Ναι στην Επανάσταση
*
Μετάφραση –
Σημειώσεις – Επιμέλεια
Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο
Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα,
8/1/2022
*
Ο Ρεταμάρ με τον Φιντέλ και δεξιά ο Γαβριέλ Γαρσία
Μάρκες. (Foto: La Ventana / Casa de las Américas)
Έζησα, δίδαξα και έμαθα σε πολλές χώρες, δημοσίευσα
περισσότερα από είκοσι βιβλία, μίλησα με εκατοντάδες ανθρώπους, αλλά τίποτα δεν
ήταν τόσο σημαντικό όσο το ότι γνώρισα τον Φιντέλ.
Μου λείπει κάθε μέρα της ζωής μου. Πιστεύω ότι στην
ιστορία της ανθρωπότητας δεν υπάρχουν πολλοί σαν τον Φιντέλ, ούτε στην Κούβα,
ούτε στην Αμερική, στον κόσμο ολόκληρο. Πρέπει να ανατρέξουμε σε εξαιρετικές
μορφές όπως ήταν αυτός πραγματικά. Σκέφτομαι τον Φιντέλ, όπως τον Τσε, όπως και
τον Μαρτί, διαρκώς. Τέτοιοι άνθρωποι δεν θα ’πρεπε να πεθαίνουν, αν και κατά
μία έννοια δεν πεθαίνουν ποτέ.
Ο Φιντέλ είναι ένα απολύτως εξαιρετικό πλάσμα που, για
μένα, συγκρίνεται μόνο με τον Σιμόν Μπολίβαρ και τον Χοσέ Μαρτί· αυτή είναι η
γιγάντια τριάδα της ηπείρου μας.
Roberto Fernández Retamar
(Δυο μήνες περίπου πριν πεθάνει, στην τελευταία του συνέντευξη)
Ο Ρεταμάρ είναι ένας από τους συγγραφείς που ήξερε να
μιλάει καλύτερα για λογαριασμό μιας γενιάς.
Graziella
Pogolotti Jacobson
Ο Ρεταμάρ ξεπερνά τα στιλιστικά όρια για να ενώσει το
πάθος και τη μνήμη με βαθιά υποβλητικούς τρόπους.
Margaret Randall
Ο Ρεταμάρ είναι ένας από τους πιο διακεκριμένους διανοούμενους
της Λατινικής Αμερικής στον εικοστό αιώνα.
Joao Cezar Castro Rocha
Η ΑΝΑΚΤΗΜΕΝΗ ΝΗΣOΣ
Το άλογο, η πεταλούδα, ο ναύτης, ο γάτος,
Το μεγάλο ψάρι και το μικρό ψάρι
Τη βάλανε να ξεφωνίζει στης λοταρίας τo γλέντι απ’ όπου δε θα βγει
Παρά μόνο με τα στήθια κομμένα.
Ο γαλόγυπας
Και το σκουλήκι χαίρονται. Το σαλιγκάρι ξεφαντώνει.
