ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΖΑΝ-ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ

ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου. Ζακύνθια. Ελάχιστα γνωστή στα Νέοελληνικά γράμματα. Γεννιέται το 1801. Οικογένεια ιδιαίτερα εύπορη και με μεγάλη επιρροή στα πολιτικά πράγματα του νησιού. Πεθαίνει στη γέννα το 1832, δυο μόλις χρόνια μετά τον εξαναγκασμό της σε γάμο. Το υπερβολικά αυστηρό (ακόμη και με τα ήθη της εποχής) οικογενειακό περιβάλλον την αναγκάζει να περάσει τη μικρή ζωή της κλεισμένη στο σπίτι, δίπλα σε μια μητέρα καταδικασμένη στη σιωπή. Με δασκάλους και αυτοδιδαχή αποκτά ευρεία μόρφωση. Γράφει στα ελληνικά και ιταλικά τραγωδίες, κωμωδίες, πραγματείες και μεταφράζει Οδύσσεια και Προμηθέα Δεσμώτη. Δυστυχώς, από το πλούσιο έργο της σώζεται μόνο η Αυτοβιογραφία της. Με απλότητα, ειλικρίνεια και απαράμιλλη γλώσσα αναλύει τη δραματική σύγκρουση που καθορίζει τη ζωή της ανάμεσα σ’ ένα ελεύθερο πνεύμα και στους περιορισμούς που επιβάλλουν η οικογένεια και η κοινωνία, εξ’ αιτίας της γυναικείας της φύσης. Η Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου, και μόνο με την Αυτοβιογραφία της (λογοκριμένη από το γιο της στα σημεία που «έθιγαν» τη μητέρα του) ανήκει στις ξεχωριστές μορφές του Νέοελληνικού Διαφωτισμού. Λόγω δε των ιδιαίτερων συνθηκών ζωής της γίνεται πρόδρομος του αγώνα για τη γυναικεία απελευθέρωση.