Σκουριές

Στους Υπουργούς   Ανεργίας, Εικονικής Οικονομίας και Υπανάπτυξης, αφιερωμένο εξαιρετικά, τώρα που οι Σκουριές και το Στρατώνι δεν βρίσκονται στη Χαλκιδική, αφού μετακόμισαν στα Τάρταρα   «Σκουριά πυρόχρωμη στις μίνες του Σινά. Οι κάβες της Γερακινής και το Στρατόνι. Το επίχρισμα. Η άγια σκουριά που μας γεννά, μας τρέφει, τρέφεται από μας, και μας σκοτώνει»   ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ, FATA MORGANA (ΤΡΑΒΕΡΣΟ, 1975)   Δείτε εδώ:   1. Ιστορικό: Στο στόχαστρο των πολυεθνικών 2. Μπορεί να αξιοποιηθεί σε όφελος του λαού 3. Οι Σκουριές και η «σκουριά» της «μαυρίλας»!   Και εδώ:    1. Η σιωπή δεν είναι χρυσός  2. Για ποια επένδυση μιλάμε; 3. Σκουριές Χαλκιδικής: Εικόνα από το μέλλον  4. Το φράγμα Χαβρία και τα μεταλλεία Κασσάνδρας   Αλλά και εδώ:   Ινδονησία: Ένα πολύ κοντινό μας παράδειγμα * Οι φωτογραφίες δείχνουν μόνο την όαση από την αυριανή έρημο

Τη δουλίτσα μας ή τη δουλειά μας;

20 Φεβρουαρίου 2013  Άκου λοιπόν Είτε φταις είτε όχι Σαν δεν μπορείς άλλο να παλέψεις, θα πεθάνεις. Μπέρτολτ Μπρεχτ Άμα κοιτάς τη δουλίτσα σου χάνεις με βεβαιότητα τη δουλειά σου Ή όλοι μαζί θα νικήσουμε ή ένας ένας θα ηττηθούμε κατά κράτος

Μετά 29 έτη

Μετά 29 έτη εξακολουθούμε να είμαστε πολλοί μόνοι μας, αντί να έχουμε γίνει ένας μαζί.  Το τέταρτο ταξίδι ενός κειμένου, με αφορμή την Πανελλαδική Απεργία της 20 Φεβρουαρίου 2013    Το κείμενο που ακολουθεί πρωτοδημοσιεύτηκε στη συνδικαλιστική εφημερίδα «Ο ΠΑΛΜΟΣ», του Επιχειρησιακού Σωματείου Εργαζομένων της ESSO PAPPAS, τον Φεβρουάριο του 1984, με τον τίτλο «Ο Παλμός κι ο παλμός μας». (΄Ενα μήνα αργότερα, 6/3/84, η ESSO PAPPAS θα γίνει ΕΚΟ). Ξαναδημοσιεύτηκε, με μικρές διορθώσεις, στον ΠΑΛΜΟ (σελ. 3), τον Δεκέμβριο του 2003, υπό τον τίτλο «Με την μπούργκα της σιωπής» (βρισκόμαστε στη δεύτερη εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ). Ο ΠΑΛΜΟΣ από εφημερίδα γίνεται ενημερωτικό δελτίο (με προσωπική μου ευθύνη και επιμέλεια). Από τον Μάιο του 2002 έως το Καλοκαίρι του 2005 κυκλοφορεί σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή μεγέθους Α4 (έχει μικρύνει φυσικά μαζί με τη ζωή μας), διανύοντας την τέταρτη και τελευταία του περίοδο, και θα μετρήσει 20 φύλλα. Η τρίτη «κοινοποίηση» του κειμένου (σε ηλεκτρονική μορφή) με τον τίτλο Μποτίλια στον άνεμο (πολλοί μόνοι μας ή ένας μαζί;) και με την προσθήκη του υστερογράφου, έγινε τον Σεπτέμβριο του 2009, κατά την αποχώρησή μου από την –συμφερόντων Λάτση πλέον– ΕΚΟ, λόγω συνταξιοδότησης (κάποιοι σταθήκαμε τυχεροί στη ζωή μας). Είναι το αποχαιρετιστήριο προς τους συναδέλφους μου μετά από 35 χρόνια δουλειάς. Η κρίση έχει ήδη αρχίσει να χτυπάει την πόρτα μας. Εδώ αναδημοσιεύεται από την τρίτη και τελευταία αποστολή του, χωρίς καμιά διόρθωση. Μποτίλια στον άνεμο (πολλοί μόνοι μας ή ένας μαζί;) «στα γκωλ-ποστ παιδιά! στα γκωλ-ποστ μην αρχινίσουνε να πέφτουνε τα τέρματα βροχή και ηττηθούμε». Νίκος Εγγονόπουλος Και τι να πεις, και τι να γράψεις... Για τα χρόνια που πέρασαν; Για τα γεγονότα που μας καθόρισαν; Για τις υποσχέσεις που δεν κρατήθηκαν; Πώς να ταξινομήσεις τις στιγμές που μεσολάβησαν; Και πώς να ξαναδείς μέσα στα μάτια των παιδιών που υπήρξαμε κάποτε και μοιάζουν απόμακρα στο θολό τοπίο της μνήμης;

ΣΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ

Αχέροντας ποταμός (Φωτό, Μπ.Ζ.) Στα Ποταμια   Πυριφλεγέθων  Κωκυτός  Αχέροντας διαβήκαμε ποτάμια κάποτε με μυθικά ονόματα μέχρι να φτάσουμε στου πάνω κόσμου τις γωνιές ονειροπόλοι χωρίς ούτ’ ένα νόμισμα για το ταξίδι Πυριφλεγέθων Κωκυτός Αχέροντας τούς ανεβήκαμε παλεύοντας να κρατηθούμε απ’ τις ιτιές που κλαίγανε στο πέρασμά μας πέσαμε μέσα τους έτσι όπως σμίγει ερωτικά φυλακισμένος ή ναυτικός που έλειπε για χρόνια βρήκαμε τις πηγές και είπαμε είναι καλά εδώ να στήσουμε το σπιτικό μας βάλαμε ξόβεργες μα τα πουλιά ήτανε λιγοστά και το χειρότερο πέφταν νεκρά πριν φτάσουνε κοντά μας κι αυτό δεν το ’βλεπες ούτε από τον καλπασμό ούτε απ’ το γνώριμο αχό της ντουφεκιάς παρά απ’ τη μυρωδιά που σε ξεκούφαινε μες στο λιγνό αεράκι ή απ’ το ελαφρό στροβίλισμα ενός ασήμαντου φτερού σαν μπόμπα που έσκαγε μπροστά σου ωστόσο μείναμε ήσυχοι μάθαμε τέχνες γράμματα κάναμε κάποιοι οικογένεια κι όλα τα σχετικά τα πράγματα κυλούσαν ήσυχα αφού σιγά σιγά τα φέραμε στα μέτρα μας κι αφήσαμε τους κυνηγούς να κάνουν τη δουλειά τους έτσι επέρασε ο καιρός χωρίς πουλιά χωρίς τη μυρωδιά που πια δεν την ακούγαμε χωρίς εκείνο το φτερό που πια καθόλου δεν το βλέπαμε θα σταματησαν είπαμε οι κυνηγοί να κυνηγάνε   κι ούτε που το σκεφτήκαμε μην είμαστε εμείς οι ίδιοι οι κυνηγοί και τι ν’ ακούσουμε απ’ τη δική μας την ανάσα τη βαριά κι ούτε στιγμή δεν πήραμε είδηση ότι στις ξόβεργες που τις σαρώνανε οι βροχές ήτανε κι η ζωή μας κολλημένη κατρακυλώντας σε μιαν έρημη ακτή που είχανε φτάσει κι άλλοι κι όπου μαζί με μας τους ζωντανούς χιλιάδες πεθαμένοι κι όλο πληθαίνανε μ’ αυτούς που αδιάκοπα τους ξέβραζε ο καιρός κι εκεί που ο Αϊ Δονάτος πάτησε κάτω το στοιχειό να ξανακάνει τα νερά γλυκά να ποτιστεί ξανά η γης φτύνουνε οι Λάμιες μες στον κάμπο γίνονται τα ποτάμια ρέματα στραγγίζουνε οι λίμνες ο Βουβοπόταμος κι ο Κάκαβας κατρακυλάνε διψασμένοι αρχίσαμε ξανά να ονειρευόμαστε μήπως και βρούμε πάλι την αρχή κι ας είχαμε ξεμάθει να παλεύουμε να κολυμπάμε ανάποδα στο ρεύμα πολλοί από μας κατάκοποι σταθήκαμε να ξαποστάσουμε λιγάκι στα πλατάνια κόψαμε σκουτελλάριες και μόλτκιες βγάλαμε τα παπούτσια και τις κάλτσες και πλατσουρίσαμε στην όχθη κι άλλοι σε σκοτεινή χαθήκαμε χαράδρα με λαδανιές ασφάκες και σκαβιόζες στα μαλλιά μας οι πιο αδύναμοι ίσως δεν φτάσουμε ποτέ μες στο βαθύ της Περσεφόνης Δάσος άλλοι ψάχνουμε ακόμα πέρα απ’ τις πηγές μήπως και βρούμε κάποτε τις αηδονοφωλιές στις εκβολές του Αχέροντα αφήνοντας τα μέσα μας ποτάμια να φουσκώνουν άλλοι βλέπουμε τα έξω ποτάμια πέτρες και ξύλα και σκουριά σάπιες κασέλες και ψοφίμια παρασέρνοντας κι από ψηλά κάτι αδέσποτα πουλιά να πυρπολούν την ερημιά μας κι όσοι ήπιαμε της Λήθης τη ρακή τον οβολό μας που τόνε προσκυνούσαμε και τον φυλάξαμε σαν κόρη οφθαλμού σφίγγουμε τώρα ανάμεσα στα δόντια    Μπάμπης Ζαφειράτος, Φεβρουάριος 2013 Εδώ αποτυπώνεται η Β΄ γραφή, που δημοσιεύτηκε τον Μάρτη του 2020

ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ: Λόγος για τη δύναμη αντίστασης της λογικής

Μπέρτολτ Μπρεχτ Άουγκσμπουργκ Βαυαρίας, 10 Φεβρουαρίου 1898 Ανατολικό Βερολίνο, 14 Αυγούστου 1956  Ο Μπρεχτ σε σκίτσο του 1980 από τον Ντέηβιντ Λεβίν (1926-2009) Λόγος για τη δύναμη αντίστασης της λογικής Βλέποντας τα υπερβολικά σκληρά μέτρα, τα τόσο μεθοδευμένα όσο και βίαια, που παίρνονται τώρα σε όλα τα φασιστικά κράτη ενάντια στη λογική, είναι επιτρεπτή η ερώτηση, αν το ανθρώπινο λογικό θα μπορέσει να αντισταθεί σ' αυτήν την έφοδο της βίας. Φυσικά, σ' αυτό το ζήτημα δεν ωφελούν οι αόριστες αισιόδοξες διαβεβαιώσεις, όπως: «Στο τέλος νικάει πάντοτε η λογική» ή «όσο περισσότερη βία ασκείται στο πνεύμα, τόσο πιο ελεύθερα αναπτύσσεται αυτό». Τέτοιες διαβεβαιώσεις είναι οι ίδιες ελάχιστα λογικές. Πραγματικά, είναι εκπληκτικός ο τρόπος, που μπορεί να φθαρεί ο νοητικός πλούτος του ανθρώπου. Αυτό ισχύει για το λογικό τόσο του μεμονωμένου ατόμου, όσο και ολόκληρων κοινωνικών τάξεων και λαών. Η ιστορία της ανθρώπινης διανόησης παρουσιάζει μεγάλες περιόδους μερικής ή ολικής πνευματικής στειρότητας, παραδείγματα τρομακτικών οπισθοδρομήσεων και μαρασμού. Με κατάλληλα μέσα μπορεί να οργανωθεί η βραδύνοια σε μεγάλη έκταση. Κάτω από ορισμένες συνθήκες, ο άνθρωπος είναι σε θέση να μάθει το ίδιο καλά ότι δύο επί δύο κάνει πέντε, και όχι τέσσερα. Ο Αγγλος φιλόσοφος Χομπς είπε ήδη στο 17ο αιώνα: «Αν το θεώρημα, ότι το άθροισμα των γωνιών ενός τριγώνου ισούται με δύο ορθές, αντιστρατευόταν τα συμφέροντα των εμπόρων, οι έμποροι θα έβαζαν αμέσως να καούν όλα τα βιβλία της Γεωμετρίας».

ΚΥΡΙΕ!

Ρενέ Μαγκρίτ: The False Mirror, 1928

Επικληση

 

Κυριε!

Πιστός σού ήμουν μέχρι σήμερα
υπέρ το δέον, Κύριε·
αυτή την κρίσιμη στιγμή γιατί με εγκαταλείπεις;

Γιατί δεν με προειδοποίησες νωρίτερα
να ζήσω τουλάχιστον λίγο πιο συνετά;
Ένα σημάδι Σου θα μου ήταν αρκετό.
Πώς με άφησες να τρέφω ψευδαισθήσεις;

Μήπως τα του Οίκου Σου δεν νοιάστηκα;
Δεν ήμουν συνεπής;
Δεν ποίησα τις εξι ημέρες, ανελλιπώς, πάντα τα έργα Σου;
Ακόμα και την έβδομη Σου αφιέρωσα —θου Κύριε.
Σε αμφισβήτησα ποτέ; Είχα επιθυμίες παράλογες;
Κοντολογίς, δεν τήρησα όλες τις εντολές Σου κατά γράμμα;
Τι άλλο ήθελες να κάνω;
Γιατί με δοκιμάζεις, Κύριε;

Το μόνο που μπορείς να μου καταλογίσεις, Κύριέ μου,
είναι που άνθρωποι είμαστε,
και ως εκ τούτου παρασύρθηκα
από μικρές γήινες απολαύσεις υλικές.
Μπορεί να φόρτωσα τον προϋπολογισμό μου λιγάκι πιο πολύ
ζητώντας κάποιο δάνειο μικρό
—Σου το επέστρεφα άλλωστε και με το παραπάνω—
όμως, Εσύ μου επέτρεψες αυτό το βάρος να σηκώσω.

Ωστόσο, χάρη, Κύριε, πρώτα στη Χάρη Σου
και ύστερα σε αυτές τις μικροαπολαύσεις
στάθηκα πάντοτε στο ύψος των περιστάσεων.
Κι όταν απείχα (τρόπος του λέγειν)
σπάνια απ’ τα καθήκοντά μου,
το έπραξα, γνωρίζεις, με βαριά καρδιά
γιατί δεχόμουν αφόρητες πιέσεις, Κύριε.
Και όπως πολύ καλά ξαναγνωρίζεις, Εσύ, ος τα πανθ’ οράς,
έπρεπε να το πράξω, για να σε προστατεύσω, Κύριε,
—και να προστατευτώ κι εγώ μαζί Σου—
Εσένα που τόσες προσβολές έχεις δεχτεί
από τους βλάστημους που πιάνουνε επί ματαίω το όνομά Σου,
και επιβουλεύονται τη θέση Σου,
αμφισβητούνε αυτό το περιβάλλον που δημιούργησες για εμάς
με τη σοφία Σου.

Ε, και στο κάτω κάτω της γραφής
δεν έκανα το έγκλημα του Κάιν.
Τον αδελφό μου, τον πλησίον, τον συνάνθρωπο
αγάπησα —Συ είπας Κύριε—,
κρατώντας, βεβαίως, αποστάσεις.
Σεβάστηκα του διπλανού μου το δικαίωμα να σε αμφισβητεί,
αν και ο συνάνθρωπος δεν συμμερίστηκε ομοίως το δικό μου.

Ουσιαστικά δεν έλειψα ποτέ από το πόστο μου,
που θα μπορούσα, εφόσον Εσύ αφήνεις περιθώρια.
Μα δεν το εκμεταλλεύτηκα ποτέ, ούτε και το επικαλέστηκα.
Και στις πιο δύσκολες συνθήκες,
και οδοιπόρος και ασθενής
στάθηκα πλάι σου να σε υπηρετήσω αγόγγυστα,
πολλές φορές και εξ αποστάσεως,
εν μέσω μεγάλων κρίσεων,
που τις περνάω με στερήσεις,
όποτε Εσύ κρατάς τον Οίκο σου κλειστό.

Και, Κύριε, πώς και γιατί εξαντλείς την Κρίση Σου
σε μας τους συνεπείς;
Κι οι άλλοι; Πώς θα τιμωρηθούνε αυτοί; Και πότε;
Σε τούτη ή στην άλλη Παρουσία;

Γιατί γίνεσαι τόσο άδικος μαζί μου;
Γιατί εμένα, Κύριε;
Δεν μου ταιριάζει η τιμωρία που μου επιφύλαξες.

Εγώ, κοίταζα πάντα τη δουλίτσα μου.
Πώς γίνεται να χάνω τώρα τη δουλειά μου;
Πώς;

Αλλά από ’δω και πέρα
εσύ τη δουλίτσα σου κι εγώ τη δουλειά μου!

Γιατί πολύ καλά το ξέρεις
—και κατά βάθος το ήξερα κι εγώ—
πως μόνο χάρη σ’ εμένα υπάρχεις, κύριε!

 

Μπάμπης Ζαφειράτος, Φεβ. 2013
(Εδώ αποτυπώνεται η Β΄ γραφή, που δημοσιεύτηκε τον Ιαν. 2021)

____________

Πίνακας: Ρενέ Μαγκρίτ (Βέλγιο, Βρυξέλλες, 1898-1967)
Ο ψεύτικος καθρέφτης (Le faux miroir, 1928)
Museum of Modern Art (MoMA), New York City (Λάδι σε καμβά, 54x80.9 cm)

Κρίση Μπάμπης Ζαφειράτος Ποίημα Ποίηση

 

ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ

Διάφορα Όργανα Βασανισμού

«ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΧΡΗΣΙΜΕΥΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΣΟΥΝ»

Ομολογία Του Βασανιστή    «Το 2003, ο Ίμπν αλ-Σαΐχ αλ-Λιμπί, αρχηγός της Αλ Κάιντα, βασανίστηκε μέχρι να ομολογήσει ότι είχε εκπαιδευτεί στο Ιράκ για τη χρήση χημικών και βιοχημικών όπλων. Επόμενη κίνηση ήταν η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών να προβάλει θριαμβευτικά τη μαρτυρία του για να πείσει πως έπρεπε να εισβάλουν στο Ιράκ. Λίγο αργότερα έγινε γνωστό, ως συνήθως, πως ο βασανισμένος είπε εκείνο που επιθυμούσε ο βασανιστής. Το γελοίο αυτό επεισόδιο δεν εμπόδισε την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών να συνεχίσει στην πράξη τα βασανιστήρια, και στη θεωρία να υποστηρίζει τη χρησιμότητά τους σε παγκόσμια κλίμακα, δίνοντάς τους πολλά καλλιτεχνικά ονόματα: εναλλακτική μέθοδος εξαναγκασμού, εντατική ανάκριση, άσκηση πίεσης και εκφοβισμού, πειθώ…  Τα ισχυρότερα μέσα μαζικής ενημέρωσης εκθειάζουν, με όλο και λιγότερη υποκρισία, την αποτελεσματικότητα αυτής της κρεατομηχανής, ενώ κάθε φορά όλο και περισσότερος κόσμος επικροτεί, ή τουλάχιστον την αποδέχεται. Μήπως άλλωστε δεν έχουμε το δικαίωμα να υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας από τους τρομοκράτες και τους εγκληματίες που μας απειλούν; Οι ιεροεξεταστές το ήξεραν καλά, όπως το ξέρουν και σήμερα οι λήσταρχοι των χωρών: Τα βασανιστήρια δεν χρησιμεύουν για να μας προστατέψουν. Χρησιμεύουν για να μας τρομοκρατήσουν. Η γραφειοκρατία του πόνου βασανίζει στο όνομα της εξουσίας, έτσι ώστε η εξουσία να κρατιέται στη θέση της. Η ομολογία του βασανισμένου δεν αξίζει πολλά, ή δεν αξίζει τίποτα. Αντίθετα η εξουσία ξεσκεπάζει το πρόσωπό της στις αίθουσες βασανισμού. Όταν η εξουσία βασανίζει, ομολογεί πως τρέφεται με φόβο». ΕΔΟΥΑΡΔΟ ΓΚΑΛΕΑΝΟ ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ Μια σχεδόν παγκόσμια Ιστορία Μετάφραση Ισμήνη Κανσή Εκδόσεις ΠΑΠΥΡΟΣ, 2009  Βλέπε και εδώ:  «Είδατε τι πάθατε;» Όργανο βασανισμού    Κι άλλο όργανο βασανισμού