Εμιλιάνο Ζαπάτα (8.8.1879 – 10.4.1919): Ο Ηγέτης του Νότου ωαπό τον Πάμπλο Νερούδα

«Εμιλιάνο Ζαπάτα, Ο ηγέτης του Νότου». Λεπτομέρεια τοιχογραφίας του Ροβέρτο Ροδρίγες Ναβάρο στο σπίτι-μουσείο του Ζαπάτα στην πόλη Ανενεκουίλκο του Μεξικού
(Πηγή: https://x.com/MikelArriola)

Η γη μοιράζεται με το ντουφέκι.
Μην περιμένεις, χωριάτη λασπωμένε
το φως το αληθινό απ’ τον ίδρωτά σου,
μπροστά σου ο ουρανός να γονατίσει.

 Πάμπλο Νερούδα
Στον Εμιλιάνο Ζαπάτα με μουσική του Τάτα Νάτσο

Κι όταν γίναν αβάσταχτες οι πίκρες
στη γη, και μόνο αγκάθια ρημαγμένα
ήταν των χωρικών ο μόνος κλήρος,
κι όπως ξαναφανήκανε τα όρνια
με τις γενειάδες τις φριχτές και τα μαστίγια,
ήρθε καλπάζοντας έν’ άνθος και μια φλόγα... 

[...]

Πάνω στις σέλες το φεγγάρι αποκοιμιέται.
Ο θάνατος το στρώνει κι έχει αράξει
μαζί με τους στρατιώτες του Σαπάτα.
Κάτω απ’ της μαύρης νύχτας τα ταμπούρια
το όνειρο κρύβει καλά το ριζικό του,
υφαίνοντας το ζοφερό του πέπλο.
Τρώει η φωτιά τον άγρυπνον αγέρα:
ιδρώτας, ξίγκι και της νύχτας το μπαρούτι. 
 

[...]

Μεξικό, έρημη αγροτιά, αγαπημένη
πατρίδα μου στους σκλάβους μοιρασμένη:
πίσω απ’ το αραποσίτι ήρθαν στον ήλιο
οι ιδρωμένοι κεντυρίωνές σου.
Έρχομαι να σε τραγουδήσω απ’ το χιόνι.
Στη μοίρα σου άφησέ με να καλπάσω
μπαρούτι και αλέτρια φορτωμένος.

Πάμπλο Νερούδα: Οικουμενικό Άσμα (1950), IV.─ Οι Ελευθερωτές
Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 16 Αυγούστου 2019

Ολόκληρος ο Ζαπάτα και πολλά άλλα:
Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα - Η γη μοιράζεται με το ντουφέκι – 5 ποιήματα από το Canto General

Εμιλιάνο Ζαπάτα (8.8.1879 – 10.4.1919): Ο Ηγέτης του Νότου — Γη και Ελευθερία ή Η γη μοιράζεται με το ντουφέκι

«Εμιλιάνο Ζαπάτα, Ο ηγέτης του Νότου». Λεπτομέρεια τοιχογραφίας του Ροβέρτο Ροδρίγες Ναβάρο στο σπίτι-μουσείο του Ζαπάτα στην πόλη Ανενεκουίλκο του Μεξικού
(Πηγή: flickr.com)

Η γη μοιράζεται με το ντουφέκι.
Μην περιμένεις, χωριάτη λασπωμένε
το φως το αληθινό απ’ τον ίδρωτά σου,
μπροστά σου ο ουρανός να γονατίσει.

Περισσότερα:

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα - Η γη μοιράζεται με το ντουφέκι – 5 ποιήματα από το Canto General

Μπάμπης Ζαφειράτος: ΟυρανοΜίκης Θεοδωράκης - Παύλος Νερούδα, Ελευθερωτές των λαών της Οικουμένης (Canto General - Video)

 

 

Τούτη τη γη παρ’ τη στα χέρια,
μπες στο χορό αυτής της λάμψης,
πάρ’ το ψωμί σου και το μήλο,
πάρ’ την καρδιά και τ’ άλογό σου
γίνε φρουρός στο σύνορό σου,

*

Μετάφραση:

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση: 23/9/2019

*

Canto General: Οικουμενικό Τραγούδι ή Οικουμενικός Ύμνος ή Καθολικό / Γενικό Τραγούδι ή Γενικό Άσμα, όπως το μάθαμε από τη μετάφραση της Δανάης Στρατηγοπούλου. Άρχισε να γράφεται το 1938. Πρώτη έκδοση στο Μεξικό το 1950 και στη συνέχεια κυκλοφόρησε κρυφά στη Χιλή. Αποτελείται από δεκαπέντε μέρη, Cantos, αριθμημένα από το I-XV. 231 ποιήματα συνολικά (πάνω από 15.000 στίχοι), που δεν αφορούν μόνο τους λαούς της Λατινικής Αμερικής –γι’ αυτό άλλωστε και (εδώ) Οικουμενικό, με οκτώ (8) αναφορές στην Ελλάδα και στους Έλληνες.

Πρώτες πρόβες του μελοποιημένου από τον ΟυρανοΜίκη Θεοδωράκη Canto General, με τη Μαρία Φαραντούρη και τον Πέτρο Πανδή, είναι στο Παρίσι τον Αύγουστο του 1972, παρουσία του Νερούδα (πρέσβης της Χιλής στη Γαλλία τότε) και της συζύγου του Ματίλντε Ουρούτια. Αύγουστο του ’73 θα παρουσιαστεί σε μεγάλη περιοδεία στη Λατινική Αμερική...

 

*

 

– Άσμα  IV –

Οι Ελευθερωτές

 

Οι Ελευθερωτές

Πάμπλο Νερούδα

 

 

Εδώ φυτρώνει αυτό το δέντρο,
της θύελλας, του λαού το δέντρο.
Απ’ τη γη βγαίνουν οι ήρωές του
όπως απ’ τους χυμούς τα φύλλα,
κι ο άνεμος σπάει τ’ ανταριασμένου
πλήθους το φύλλωμα, ώσπου ο σπόρος
ψωμί στη γη να ξαναπέσει.

Εδώ φυτρώνει αυτό το δέντρο
απ’ τους γυμνούς νεκρούς θρεμμένο
νεκρούς δαρμένους, πληγωμένους,
νεκρούς με μάγουλα μπασμένα,
παλουκωμένους σε κοντάρια,
από φωτιά πυρπολημένους,
πετσοκομμένους με τσεκούρι,
στην εκκλησία σταυρωμένους.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα του Πάμπλο Νερούδα — Γη και Ελευθερία

Μάιος 1911. Ο Εμιλιάνο Σαπάτα στο αρχηγείο του στην Κουερναβάκα, πρωτεύουσα της πολιτείας Μορέλος του Μεξικού. (Φωτό: Hugo-Brehme. Πηγή: https://www.kcet.org/shows/artbound/searching-for-soldaderas-the-women-of-the-mexican-revolution-in-photographs)

*

Ο Εμιλιάνο Σαπάτα (Ζαπάτα εις τα καθ’ ημάς) γεννήθηκε στο Μεξικό, 8 Αυγ. 1879 και δολοφονήθηκε σε ενέδρα στις 10 Απρ. 1919

*

Η γη μοιράζεται με το ντουφέκι.
Μην περιμένεις, χωριάτη λασπωμένε
το φως το αληθινό απ’ τον ίδρωτά σου,
μπροστά σου ο ουρανός να γονατίσει.

  *

Διέγο Ριβέρα, Γη και Ελευθερία. Λεπτομέρεια τοιχογραφίας με θέμα την κατάκτηση του Μεξικού (1930) στο Palacio Nacional του Μεξικού.

*

Ο Εμιλιάνο Ζαπάτα του Πάμπλο Νερούδα

Από το Canto General

Μετάφραση – Σημειώσεις – Φωτό – Σχέδιο

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Γκράφιτι σε τοίχο κτηρίου, απέναντι από το σπίτι του Νερούδα, στη συνοικία Μπέγια Βίστα, στο Σαντιάγο. (Φωτό Μπ.Ζ.)

Canto General: Οικουμενικό Τραγούδι. Άρχισε να γράφεται το 1938. Πρώτη έκδοση στο Μεξικό το 1950 και στη συνέχεια κυκλοφόρησε κρυφά στη Χιλή. Αποτελείται από δεκαπέντε μέρη, Cantos, αριθμημένα από το I-XV. 231 ποιήματα συνολικά (πάνω από 15.000 στίχοι), που δεν αφορούν μόνο τους λαούς της Λατινικής Αμερικής –γι’ αυτό άλλωστε και Οικουμενικό, με πέντε αναφορές στην Ελλάδα: Βλέπε πιο κάτω στον πρώτο σύνδεσμο.

– IV –

Οι Ελευθερωτές

XXXVI

Στον Εμιλιάνο Σαπάτα με μουσική του Τάτα Νάτσο

Πάμπλο Νερούδα

Κι όταν γίναν αβάσταχτες οι πίκρες
στη γη, και μόνο αγκάθια ρημαγμένα
ήταν των χωρικών ο μόνος κλήρος,
κι όπως ξαναφανήκανε τα όρνια
με τις γενειάδες τις φριχτές και τα μαστίγια,
ήρθε καλπάζοντας έν’ άνθος και μια φλόγα... 

Μεθυσμένο πηγαίνω
και στην πόλη τραβώ...

χλιμίντρησε η ανατολή που αχνοφαινόταν
και σείστηκε η γης απ’ τα μαχαίρια,
βγήκε ο παρίας απ’ τη μαύρη του την τρύπα
κι έπεσε σαν ξεσπυρισμένο καλαμπόκι
στην άγρια μοναξιά που βασιλεύει.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Μιγέλ Ερνάντες, Ο κομμουνιστής γιδοβοσκός με τη φλογέρα της ποίησης (τραγούδι-video) — Πάμπλο Νερούδα – Canto General: Στον Μιγέλ Ερνάντες, που δολοφονήθηκε (σαν σήμερα το 1942) στα κολαστήρια του Φράνκο — Αφιέρωμα

*

Είν’ η ζωή μου μια πληγή σε νιότη ευτυχισμένη.
Κι αλίμονο όποιος δεν τα ζει ποτέ τα τραύματά του
–πληγές ζωής· πάντα θα ’ναι η ζωή του σκορπισμένη
και σκόρπια κι η χαρά του.

*

Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση: Κατιούσα, 28/3/2021

*

Μιγέλ Ερνάντες – Miguel Hernández Gilabert: 30 Οκτ. 1910, Οριουέλα – 28 Μαρ. 1942, Αλικάντε. Μεγάλη μορφή των Ισπανικών Γραμμάτων, παρά τον πρόωρο θάνατό του. Ποιητής μα και θεατρικός συγγραφέας, πρόλαβε να αφήσει 7 ποιητικές συλλογές και 5 θεατρικά έργα.

Αντιφασίστας ο Ερνάντες, με το ξέσπασμα του Ισπανικού Εμφυλίου κατατάσσεται εθελοντικά στους Δημοκρατικούς, το Καλοκαίρι του 1936 εντάσσεται στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Ισπανίας και από τις αρχές του 1937 είναι πολιτικός επίτροπος στο περίφημο 5ο Σύνταγμα του Δημοκρατικού Στρατού.

1933. Ο Μιγέλ Ερνάντες στην Καρταχένα (Μούρθια). Φωτογραφία από το αρχείο των κληρονόμων του. (Πηγή: elpais.com)

Ουσιαστικά αυτοδίδακτος ο Ερνάντες, γιδοβοσκός από τα μικράτα του, έφτασε μέχρι το γυμνάσιο, οι Ιησουίτες στο σχολείο που φοιτούσε του έδωσαν υποτροφία για να προχωρήσει σε ανώτερες σπουδές, αλλά ο πατέρας του δεν τον άφησε να συνεχίσει και σε ηλικία 15 ετών τον στρώνει στην κτηνοτροφία του. Τσομπανάκος ο Μιγέλ, έβοσκε τα γίδια του, διάβαζε ποίηση και άρχισε να γράφει τα ποιήματά του.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Η κριτική του Τσε για το Canto General και ο Πάμπλο Νερούδα για τη συνάντησή του με τον Τσε

53 χρόνια από τη δολοφονία του Επαναστάτη Ποιητή (9 Οκτ. 1967)
47 χρόνια από το θάνατο του Ποιητή της Επαναστάσης (23 Σεπ. 1973)

*

Ερνέστο Γκεβάρα δε λα Σέρνα, γνωστός και ως «Τσε» (Che Guevara – Ernesto Guevara de la Serna). Γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου 1928 στο Ροσάριο της Αργεντινής – Δολοφονήθηκε από τη CIA, στις 9 Οκτωβρίου 1967, στη Λα Ιγέρα της Βολιβίας.

Πάμπλο Νερούδα – Ρικάρδο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο (Pablo Neruda – Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto, Χιλή. 12 Ιουλίου 1904, Παράλ – 23 Σεπτεμβρίου 1973, Σαντιάγο.

*

Η κριτική του Τσε για το Κάντο Χενεράλ μπορεί να είναι σύντομη, αλλά ταυτοχρόνως ουσιαστική, περιεκτική, απέριττη, βαθιά, αυστηρή και αμερόληπτη, ξεφεύγει από τις απλές επισημάνσεις στα «περιθώρια» ενός βιβλίου ή από την πιο επιμελημένη μορφή των σημειώσεων και μας παραδίδει το καλύτερο ίσως κείμενο που έχει γραφτεί ποτέ γι’ αυτό το μεγαλειώδες έργο των 450 σελίδων –από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας– προδιαγράφοντας, με την πρώτη κιόλας παράγραφο, την μελλοντική του απήχηση:

Όταν με το πέρασμα του χρόνου θα έχει ξεκαθαρίσει λίγο το πολιτικό  σκηνικό και συνάμα θα έχει αποδοθεί –αμετάκλητα– στον λαό η οριστική του νίκη, αυτό το βιβλίο του Νερούδα θα αναδειχθεί ως το μεγαλύτερο συμφωνικό ποίημα της Αμερικής.

*

Πρόλογος – Μετάφραση – Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 9/10/2020

*

Ο Νερούδα του Τσε και ο Τσε του Νερούδα

(Για τις σημ. [α–δ] βλέπε στο τέλος)

 

1943. Ο Τσε 15 χρονών σε διακοπές στο Μαρ δελ Πλάτα.

Η ποίηση για τον Τσε ήταν πάντα μια μεγάλη αγάπη. Αλλά ο Νερούδα είναι ο ποιητής που τον έχει συνεπάρει από τα εφηβικά του χρόνια. Οι στίχοι του Χιλιανού κυλάνε στις φλέβες του, απ’ όταν, 15 χρονών, νιώθει τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα για την κατά δύο χρόνια μικρότερη πρώτη του εξαδέλφη (από την αδελφή της μητέρας του). Είναι η Κάρμεν Κόρδοβα δε λα Σέρνα, La Negrita (1929-2011), ένα πολυτάλαντο πλάσμα που εξελίχθηκε σε μια σπουδαία αρχιτεκτόνισσα και μια από τις μεγάλες φυσιογνωμίες της Αργεντινής.

Η Κάρμεν μάθαινε στον Ερνέστο να χορεύει, κι αυτός απομνημόνευε τα βήματα, για να μπορέσει μετά, ρωτώντας την, να σύρει τα πόδια του, αφού όπως γράφει ένας από του πολλούς βιογράφους του, ο Άλντο Ισιδρόν ντελ Βάγιε (Aldo Isidrón del Valle):

Η μουσική ανικανότητα του Τσε ήταν τέτοια που δεν μπορούσε να ξεχωρίσει ούτε ένα ταγκό.

Αυτή του, όμως, την αδεξιότητά στο χορό την αντισταθμίζει με την ποίηση, που την επιστρατεύει για να γοητεύσει τη Νεγρίτα. Και αυτός που θα οδηγήσει το βηματισμό της καρδιάς του νεαρού Τσε είναι ο Νερούδα με τη δεύτερη ποιητική του συλλογή, Είκοσι ερωτικά ποιήματα και ένα τραγούδι απελπισμένο (1924).

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα - Εδουάρδο Γκαλεάνο - 26 Ιουλίου 1822 – Μπολίβαρ - Σαν Μαρτίν, Los Libertadores

Γουαγιακίλ. Λεπτομέρεια από το μνημείο της συνάντησης Μπολίβαρ - Σαν Μαρτίν, στις 26 Ιουλ. 1822 (Πηγή φωτό: Wiki)

Ανάμεσα στην Καραϊβική θάλασσα και τον Ειρηνικό Ωκεανό ανοίγεται ένα μονοπάτι με αψίδες θριάμβου. Ο στρατηγός Μπολίβαρ έρχεται από τον Βορρά. Ο Χοσέ ντε Σαν Μαρτίν, ο στρατηγός που διέσχισε την κορδιλιέρα των Άνδεων για να ελευθερώσει τη Χιλή και το Περού, έρχεται από τον Νότο.
(Εδουάρδο Γκαλεάνο)

Πάμπλο Νερούδα – Εδουάρδο Γκαλεάνο

Οι Ελευθερωτές

(Από το Canto General)

και

Σαν Μαρτίν

(Από τη Μνήμη της Φωτιάς του Γκαλεάνο)

Μετάφραση του Νερούδα – Σημειώσεις – Σχέδιο
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 26/7/2019

Οι Ελευθερωτές

XXVII

Γουαγιακίλ (1822)

Πάμπλο Νερούδα

Σαν μπήκε ο Σαν Μαρτίν, κάτι από νύχτιο
δρόμο ακαθόριστο, πετσί και ίσκιους,
μπήκε στη σάλα.
                            Ο Μπολίβαρ καρτερούσε.

Αιστάνθηκε ο Μπολίβαρ το τι ερχόταν.
Αέρινος, μεταλλικός, αστραπιαίος
τα πρόβλεπε όλα, αμέσως, στο φτερό,
κι έτρεμε σύγκορμος
εκεί, μες στο κατάκλειστο δωμάτιο
στης Ιστορίας τα σκοτάδια.

Ερχόταν απ’ τα υψίπεδα του απείρου,
απ’ τ’ αστροφώτιστο διάστημα,
ακάθεκτος καλπάζει ο στρατός του
διαλύοντας τα μάκρη και τη νύχτα,
σε αόρατο ένα σώμα καπετάνιος,
σέρνοντας πίσω του χιονοστιβάδες.
Tρέμει το φως της λάμπας και η πόρτα
πίσω απ’ τον Σαν Μαρτίν κρατάει
τη νύχτα που αλυχτάει, ποτάμι
ζεστό και τον ξεβράζει μέσα.
Τα λόγια τους ανοίγουν μονοπάτι
που πάει κι έρχετ' απ' τον ένανε στον άλλον.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα - Πετώντας με τα πουλιά - 90 φωτό των φτερωτών συντρόφων του (3 ποιήματα)

Ο κόσμος είναι μια σφαίρα μαγική
που πάει του χαμού αν δεν πετάξει ο άνθρωπος
αν δεν μπορεί να δει το διάφανο αστραφτερό γυαλί της.

O  Πάμπλο Νερούδα, γεννημένος στις 12 Ιούλη 1904, στο Παράλ της Χιλής, έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη για τα πουλιά· και είναι βαθιά η τρυφερότητα με την οποία αυτός ο Γίγαντας της Ποίησης τα κατονομάζει, περιγράφει τα παραδείσια χρώματά τους, τα καλεί, συνομιλεί μαζί τους, ακολουθώντας τα στις εντυπωσιακές πτήσεις τους με το μαγικό φτερό του, με την ανεξάντλητη πένα του —pluma: φτερό και πένα.

*

Πάμπλο Νερούδα

Τρία ποιήματα για τα πουλιά

Μετάφραση – Σημειώσεις – Σχέδιο – Ο Νερούδα πετώντας – Επιμέλεια

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

(Πρώτη δημοσίευση: Κατιούσα, 12 Ιουλ. 2020)

*

Και δεν πετάνε μόνο τα πουλιά στους στίχους του. Αλλά και… γάτες, άλογα, βόδια, ελέφαντες, τίγρεις, σκύλοι, μέδουσες, σαλιγκάρια, κοχύλια, ψάρια, φάλαινες…

Ωστόσο, ο Νερούδα, μόνο στα πουλιά έχει αφιερώσει μια ολόκληρη συλλογή. Πρόκειται για την Τέχνη των Πουλιών (1966), αποτελούμενη από 52 ποιήματα, όπου εκτός από 5 [Πρόλογος, Ιντερμέδιο –Η πτήση (βλ. κάτω), Το πουλί εκείνη —για την αγαπημένη του σύντροφο Ματίλντε Ουρούτια, την Τσασκόνα του ^[1]— Το πουλί Εγώ και Ο ποιητής αποχαιρετά τα πουλιά], τα υπόλοιπα 47 υμνούν ισάθμους φτερωτούς συντρόφους του της Λατινικής Αμερικής και τιτλοφορούνται με τα όνοματά τους.

Στο παραθαλάσσιο σπίτι του, στην Isla Negra (όπως ο ίδιος είχε βαφτίσει το ένα από τα τρία «καταφύγιά» του), πέρναγε ώρες ατελείωτες παρατηρώντας τα πουλιά, και εξασκούσε το πάθος του για την ορνιθολογία.

Θα αναρωτιούνται, ενδεχομένως, γιατί υπάρχουν τόσα πολλά βιβλία για τα ζώα και τα φυτά. Η απάντηση βρίσκεται στην ποίησή μου. Επιπλέον, αυτά τα βιβλία ζωολογίας και βοτανολογίας, ανέκαθεν με εντυπωσίαζαν. Παρέτειναν την παιδική μου ηλικία. Έφερναν κοντάμου τον απέραντο κόσμο, τον ατελείωτο λαβύρινθο της φύσης. Αυτά τα βιβλία για την εξερεύνηση της Γης είναι τα αγαπημένα μου και σπανίως κοιμάμαι χωρίς να κοιτάξω τις εικόνες με τα υπέροχα, αξιολάτρευτα πουλιά ή τα εκθαμβωτικά και περίπλοκα, σαν τα ρολόγια, έντομα.

[Πάμπλο Νερούδα: Γεννήθηκα για να γεννηθώ –Μεταθανάτια έκδοση, 1978, σ. 392)].

Γεννήθηκε για να μας αναγεννήσει με τη σπουδαία επική, λυρική, ερωτική, ταξική του ποίηση. Και στις 23 Σεπ. 1973, στο Σαντιάγο, με τα φτερά του ξέφυγε απ’ το θάνατο.

[Σημείωση: Τα πουλιά στη Λατινική Αμερική —πέρα από την προαιώνια, «Ικάρεια» γοητεία που ασκούν στον άνθρωπο— περιβάλλονται και με ιδιαίτερη αίγλη· κουβαλάνε τη λάμψη, την ακτινοβολία, το μεγαλείο, τη δόξα και τους μύθους των αυτοχθόνων ^[2], και αντιμετωπίζονται με μεγάλο σεβασμό, όπως συμβαίνει και στην ποίηση του μεγάλου Νικαραγουανού Ερνέστο Καρδενάλ ^[3], που τον Νερούδα πολύ εθαύμαζε].

Χαρακτικό έργο του Χόρχε Σότο Βεράγουα (Βλ. στο τέλος)

*

Τα ποιήματα που ακολουθούν προέρχονται από τις συλλογές:

Κάντο Χενεράλ (1950), Επικό Τραγούδι (1960), Τέχνη των Πουλιών (1966)

*

III

Έρχονται τα Πουλιά

Πάμπλο Νερούδα

Τα πάντα ήταν ιπτάμενα στη γη μας.
Στάλες από φτερά και αίμα
στραγγίζανε οι καρδινάλιοι
το αυγινό του Ανάουακ ^[4] χρώμα.

Γλυκούλι το τουκάν σαν δίσκος
φρεσκοζωγραφισμένων φρούτων,
το κολιμπρί πέταγε σπίθες
από αρχαία αστροπελέκια,
κι έκαιγε ο ασάλευτος αγέρας
στις τοσοδούλες πυρκαγιές του.