Augusto
César Sandino (Αugusto Nicolás Calderón de Sandino y José de María
Sandino): Νικαράγουα. Γεννήθηκε στις 18 Μαΐ. 1895 στο
Νικινόμο – Δολοφονήθηκε στις 21 Φεβ. 1934 στη Μανάγουα. Ο Στρατηγός των
Ελεύθερων Ανδρών και Γυναικών.
Φωτό: Ο Σαντίνο στο Μεξικό, 1930. (Πηγή: http://www.mediateca.inah.gob.mx)
Είμαι εργάτης
της πόλης, τεχνίτης που λέμε σε τούτη τη χώρα, όμως το ιδανικό μου βλασταίνει
σε έναν πλατύ διεθνιστικό ορίζοντα, στο δικαίωμα του να είσαι ελεύθερος και να
απαιτείς δικαιοσύνη, αν και για να αγγίξεις αυτή την τελειότητα είναι
απαραίτητο να χυθεί το δικό σου και το ξένο αίμα.
(Από το Πρώτο Μανιφέστο του Σαντίνο, 1 Ιουλ. 1927)
Ώρα
0: Ένα συγκλονιστικό έργο της παγκόσμιας ποίησης·
ένα αριστούργημα της ποίησης διαμαρτυρίας (Μπριτάνικα)· από τα πιο
δυνατά και αποτελεσματικά που έχει δώσει η πολιτική ποίηση στη Λατινική Αμερική
(Μπενεδέτι).
Για
πρώτη φορά στα Ελληνικά.
Μετάφραση
– Σχολιασμός – Σαντίνο – Σημειώσεις – Επίμετρο
Μπάμπης
Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο
Ερνέστο Καρδενάλ
Ώρα 0
1.
Τροπικές νύχτες της Κεντρικής Αμερικής,
με λίμνες και ηφαίστεια κάτω από το φεγγάρι
και φώτα των προεδρικών μεγάρων,
στρατώνες και θλιβερές απαγορεύσεις της κυκλοφορίας.
«Πολλές φορές καπνίζοντας το σιγαρίγιο μου
αποφάσισα να πεθάνει ένας άνθρωπος»,
είπε ο Ουβίκο [1] εκεί που κάπνιζε ένα σιγαρίγιο...
Μέσα στο ροζ, σαν μια γαμήλια τούρτα, μέγαρό του
ο Ουβίκο έχει κρυάδες. Έξω ο λαός
διαλύθηκε με βόμβες φωσφόρου.
Το Σαν Σαλβαδόρ κάτω απ’ τη νύχτα και τη σπιουνιά
ψιθυρίζοντας μέσα στα σπίτια και στις πανσιόν
κι ουρλιάζοντας στα αστυνομικά τμήματα.
Το μέγαρο του Καρίας [2] πετροβολήθηκε απ’ τον λαό.
Ένα παράθυρο του γραφείου του έσπασε
κι η αστυνομία έριξε στο ψαχνό.
Και η Μανάγουα στην μπούκα των πολυβόλων
από το μέγαρο μιας σοκολατένιας τούρτας [2α]
κι απ’ τ’ ατσαλένια κράνη που αλωνίζουνε στους δρόμους.
Σκοπός! Τι ώρα να ’ναι μέσα στη νύχτα; [2β]
Σκοπός! Τι ώρα να ’ναι μέσα στη νύχτα;
[...]
Ένας στρατός ξυπόλυτος ή με κάιτες σχεδόν με δίχως όπλα
που δεν είχε πειθαρχία, ούτε και σκόρπιος ήτανε,
κι ούτε οι επικεφαλής ούτε οι στρατιώτες πληρωνόντουσαν
και που κανείς δεν τους ανάγκαζε να πολεμήσουνε κανέναν:
κι είχανε ιεραρχία στρατιωτική, μα ήτανε όλοι ίσοι
χωρίς διάκριση να μοιραστούνε το φαΐ,
τα ρούχα, με ίδιες μερίδες όλοι τους.
Και οι ανώτεροι δεν είχανε κατώτερους:
σαν μια κομούνα θα ’λεγες παρά ένας στρατός
κι από αγάπη ενωμένοι πιο πολύ παρά από πειθαρχία στρατιωτική
αν και ποτέ δεν έχει υπάρξει σε στρατό μεγαλύτερη ενότητα.
Ένας στρατός κεφάτος, με κιθάρες και αγκαλιές.
Ένα τραγούδι αγάπης ήτανε το εμβατήριό τους.
Κι αν η Αδελίτα
[17] μ’ έναν άλλον θα φύγει από ’δω
σε στεριά ή σε θάλασσα θα την βρω να την πάρω.
Αν είναι σε θάλασσα σε τρανό θωρηκτό θ’ ανεβώ
κι αν είναι στεριά σ’ ένα τρένο του στρατού θα σαλτάρω.
«Μια αγκαλιά είν’ ο
χαιρετισμός μας»
—έλεγε
ο Σαντίνο— κι όπως αυτός κανένας δεν αγκάλιαζε.
Κι όποτε μιλάγανε για λόγου τους λέγανε ό λ ο ι:
«Όλοι εμείς...» «Είμαστε όλοι ίσοι»,
«Εδώ όλοι αδέρφια είμαστε», έλεγε ο Ουμανσόρ.
Και μείνανε όλοι ενωμένοι μέχρι που τους σκότωσανε όλους.
Πολεμώντας ενάντια σε αεροπλάνα μ’ έναν στρατό μόνο κατ’ όνομα
χωρίς καμιάν ανταμοιβή πέρα απ’ το φαΐ, τα ρούχα και τα όπλα,
την κάθε σφαίρα λογαριάζοντας σαν να ’τανε χρυσάφι·
με όλμους από σωλήνες καμωμένους
και μπόμπες φτιαγμένες από πέτρες και γυαλιά
παραγεμισμένες με δυναμίτη απ’ τα ορυχεία κι όλα μαζί σε δέρμα τυλιγμένα·
με χειροβομβίδες από σαρδελοκούτια.
[...]
Δείτε το από εδώ:
Μπάμπης Ζαφειράτος: Ερνέστο Καρδενάλ, Σαντίνο, Ώρα 0 (56 Φωτό και άλλα πολλά)
και ο Σαντίνο του Πάμπλο Νερούδα
Πάμπλο
Νερούδα: 3 ποιήματα για τον Αουγούστο Σέσαρ Σαντίνο που δολοφονήθηκε
σαν σήμερα (18.5.1895-21.2.1934) – Mετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος
