8 Μάρτη, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: Τα χέρια σου της μέλισσας τιμή κι αγάπη αξίζουν — Ένα ιδιαίτερο σονέτο του Πάμπλο Νερούδα και ένα ξεχωριστό πορτρέτο του Πάμπλο Πικάσο

Πάμπλο Πικάσο: Πορτρέτο της Ντόρας Μάαρ, 1937. Λάδι σε καμβά (92 χ 65 εκ.). Μουσείο Πικάσο, Παρίσι (Πηγή: https://museupicassobcn.cat/es)

Μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση με 10 ακόμη Σονέτα, στην Μποτίλια, 12/7/2022

Πάμπλο Νερούδα

XXXIX

ΜΑ ΞΕΧΑΣΑ ΠΩΣ άφησαν τα χέρια σου χορτάτες
τις ρίζες, αφού πότισαν ρόδα διπλοπλεγμένα,
μέχρι που βλέπω ολόγυρα τ’ αποτυπώματά σου
μες στη γλυκιά τη σιγαλιά της φύσης ανθισμένα.

Και το νερό κι η τσάπα σου τα δυο σου κατοικίδια
δαγκώνουν γλείφουνε τη γη καθώς σ’ ακολουθάνε,
κι όπως δουλεύεις μια ευωδιά σκορπάς μες στον αέρα
μια καρπερή και φλογερή φρεσκάδα γαρυφάλλων.

Τα χέρια σου της μέλισσας τιμή κι αγάπη αξίζουν,
που σπέρνουνε πάνω στη γη τη διάφανή τους φύτρα
κι οργώνοντας ανοίγουνε αυλάκια στην καρδιά μου,

με τέτοιο τρόπο που είμαι λες λαμπαδιασμένη πέτρα,
που άξαφνα πλάι σου τραγουδά, γιατί μέσα στα δάση
πίνει νερό που ανάβλυσε απ’ τη βαθιά φωνή σου.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος,17 Σεπ. 2022

(Από τη συλλογή Cien Sonetos de Amor, 1959)

 

Pablo Neruda

XXXIX

PERO OLVIDÉ QUE tus manos satisfacían
las raíces, regando rosas enmarañadas,
hasta que florecieron tus huellas digitales
en la plenaria paz de la naturaleza.

El azadón y el agua como animales tuyos
te acompañan, mordiendo y lamiendo la tierra,
y es así cómo, trabajando, desprendes
fecundidad, fogosa frescura de claveles.

Amor y honor de abejas pido para tus manos
que en la tierra confunden su estirpe transparente,
y hasta en mi corazón abren su agricultura,

de tal modo que soy como piedra quemada
que de pronto, contigo, canta, porque recibe
el agua de los bosques por tu voz conducida.

 

Δείτε το με 10 ακόμη σονέτα:

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 11 Σονέτα του Έρωτα

Από Μποτίλια Στο Άνεμο επίσης

Η ιστορία για τα 100 Σονέτα του Έρωτα

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 21 Σονέτα του Έρωτα – Πρόλογος - Ισπανικό κείμενο - Σημειώσεις (Αφιέρωμα)

44 Σονέτα του Έρωτα από την Μποτίλια

Η Ντόρα Μάαρ του Πάμπλο Πικάσο από την Μποτίλια

Πάμπλο Πικάσο (25 Οκτ. 1881 – 8 Απρ. 1973): 2+1 πορτρέτα

Πάμπλο Πικάσο (25 Οκτ. 1881, Μάλαγα, Ισπανία - 8 Απρ. 1973, Μουζέν, Γαλλία)
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 1973. Μαρκαδόρος σε σκληρό χαρτί, 29χ21 εκ.

*

Όταν ήμουν παιδί, ήθελα να μπορώ να ζωγραφίζω σαν τους μεγάλους. Τώρα που μεγάλωσα, θέλω να μπορώ να ζωγραφίζω σαν τα παιδιά.

Η τέχνη είναι ένα ψέμα που μας βοηθάει να ανακαλύψουμε την αλήθεια.

Πάμπλο Πικάσο

 

Dora Maar (1907–1997): Πορτραίτο του Πάμπλο Πικάσο, 1936.
Λάδι, μελάνι και μολύβι σε χαρτί, 31x24.5 cm
(Richard and Ellen Sandor Family Collection)

 

*

Η Ντόρα Μάαρ που Θρηνεί – Η Ντόρα της Γκερνίκας

Ένα από τα κεντρικά μοτίβα που συνδέονται με την Γκερνίκα είναι οι φιγούρες, γνωστές ως Γυναίκες που Θρηνούν, εμπνευσμένες από την παρουσία της Ντόρας Μάαρ.

Η Ντόρα Μάαρ είναι το μοντέλο και η έμπνευση του ζωγράφου στις Γυναίκες με το Μαντήλι, αλλά και ο άνθρωπος που ζωγράφισε στον μερικά δευτερεύοντα στοιχεία στον διάσημο πίνακα.

Πάμπλο Πικάσο: Κεφάλι Γυναίκας (Ντόρα Μάαρ) με Μαντήλι που Θρηνεί [II].
Λάδι, μελάνι και μολύβι σε χαρτί, 31x24.5 cm
(Paloma Esteban Leal - Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía)

[...]

Μέσα στο 1937 ο Πικάσο θα κάνει 60 συνολικά μικρές Γκερνίκες: 45 «σχέδια-σπουδές», από την 1 Μαΐου έως τις 4 Ιουνίου που διαρκεί η διαδικασία της σύνθεσης, θα συνεχίσει μετά την ολοκλήρωση του έργου με 13 Υστερόγραφα της Γκερνίκας, μέχρι της 7 Οκτωβρίου, και θα «τελειώσει" με δύο ακόμη Θρηνούσες Γυναίκες με Μαντήλι, χωρίς όμως ένδειξη ημέρας και μήνα γι' αυτές.

Η Ντόρα Μάαρ που Θρηνεί θα ακολουθεί τον Πικάσο ως επαναλαμβανόμενο μοτίβο στα έργα του, μέχρι και το 1940.

*

Βλέπε το μεγάλο αφιέρωμα της Μποτίλια Στον Άνεμο:

Η Γκερνίκα της Ντόρας Μάαρ (45 πίνακες - Επίμετρο - VIDEO)

Κείμενα, μεταφράσεις κειμένων, έρευνα, επιμέλεια:
Μπάμπης Ζαφειράτος

*

Η Γκερνίκα της Ντόρας Μάαρ (45 πίνακες - Επίμετρο - VIDEO)

Πάμπλο Πικάσο
25 Οκτ. 1881, Μάλαγα, Ισπανία - 8 Απρ. 1973, Μουζέν, Γαλλία
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 1973 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)
Μποτίλια Στον Άνεμο
 

Όταν ήμουν παιδί, ήθελα να μπορώ να ζωγραφίζω σαν τους μεγάλους. Τώρα που μεγάλωσα, θέλω να μπορώ να ζωγραφίζω σαν τα παιδιά.

Η τέχνη είναι το ψέμα που μας βοηθάει να δούμε την αλήθεια.

Πάμπλο Πικάσο

Κείμενα, μεταφράσεις κειμένων, έρευνα, επιμέλεια:
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο.
Βλέπε και: Πικάσο
(Όλοι οι πίνακες ανοίγουν σε μεγέθυνση)

Πάμπλο Πικάσο, Γκερνίκα, 1937 (1 Μαΐου - 4 Ιουνίου, Παρίσι).
Λάδι σε καμβά, 349,3 x 776,6 cm

 26 Απριλίου 1937 ‒Ισπανικός Εμφύλιος. H Γκερνίκα ύ Λούνο, η μικρή ιερή πόλη της ισπανικής χώρας των Βάσκων, καταστρέφεται ολοσχερώς από τη γερμανική αεροπορία των ναζί που έχει συμπράξει με τους εθνικιστές του Φράνκο. 1.654 ανυπεράσπιστοι άμαχοι νεκροί. «Κραυγές παιδιών, κραυγές γυναικών, κραυγές πουλιών», σημείωνε στο ημερολόγιό του ο μεγάλος Ισπανός κομμουνιστής ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο, λίγο πριν αποτυπώσει στον ομώνυμο πίνακά του την καταστροφή της Γκερνίκας, κληροδοτώντας στην αιωνιότητα την αγριότητα του πολέμου.

*

Γερμανός αξιωματούχος ρώτησε τον Πικάσο:

«Εσείς το κάνατε αυτό;»

«Όχι, εσείς!» του απάντησε.

*

Πάμπλο Πικάσο: Σπουδή [IV] (1 Μαΐου, Παρίσι)
 Λάδι και μολύβι σε κόντρα πλακέ, 53,5 x 64,5 cm

Η Ντόρα της Γκερνίκας και η Γκερνίκα της Ντόρας

Μέσα στο 1937 ο Πικάσο θα κάνει 60 συνολικά μικρές "Γκερνίκες": 45 «σχέδια-σπουδές», από την 1 Μαΐου έως τις 4 Ιουνίου που διαρκεί η διαδικασία της σύνθεσης, θα συνεχίσει μετά την ολοκλήρωση του έργου με 13 «Υστερόγραφα της Γκερνίκας», μέχρι της 7 Οκτωβρίου, και θα "τελειώσει" με δύο ακόμη "Θρηνούσες Γυναίκες με Μαντήλι", χωρίς όμως "ένδειξη" ημέρας και μήνα γι' αυτές.