Η αβάσταχτη «αβεβαιότητα της ανάκαμψης» και η δυσβάχταχτη βεβαιότητα των αντιλαϊκών μέτρων

ΕΥΡΩΖΩΝΗ - ΕΛΛΑΔΑ

Επιβράδυνση της ανάκαμψης με πολλαπλούς «κινδύνους»

Σε χαμήλωμα του πήχη των ρυθμών ανάκαμψης τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στην ΕΕ προχώρησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μάλιστα «εν μέσω αυξημένης αβεβαιότητας», όπως διαπιστώνεται στην «ενδιάμεση έκθεση» με τις «Θερινές Προβλέψεις 2018».

Σε επίπεδο Ευρωζώνης, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ για το 2018 αναμένεται σε 2,1% (από 2,3% στις προβλέψεις του Μάη), με τάση οριακής περαιτέρω επιβράδυνσης στο 2% για το 2019.

Συνολικά στην ΕΕ των «27», αναμένεται στο 2,3% (από 2,5% προηγουμένως) για το 2018 και σε 2,1% (από 2,2%) το 2019.

Παρουσιάζοντας την έκθεση, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Β. Ντομπρόβσκις, επισήμανε ότι 

«η προς τα κάτω αναθεώρηση της αύξησης του ΑΕΠ δείχνει ότι ένα δυσμενές εξωτερικό περιβάλλον, όπως οι αυξανόμενες εμπορικές εντάσεις με τις ΗΠΑ, μπορεί να μειώσει την εμπιστοσύνη και να έχει αρνητική επίδραση στην οικονομική επέκταση».

Επιπλέον, όπως είπε, «οι αυξανόμενοι εξωτερικοί κίνδυνοι μας υπενθυμίζουν εκ νέου ότι είναι αναγκαίο να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των επιμέρους οικονομιών μας και της ζώνης του ευρώ συνολικά», δείχνοντας στην κατεύθυνση μέτρων που θα έρθουν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου.

Να σημειωθεί ότι το βασικό σενάριο των προβλέψεων προϋποθέτει πως δεν θα υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση των «εμπορικών εντάσεων».

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με την έκθεση, στην περίπτωση που αυξηθούν οι εντάσεις, θα επηρεάσουν αρνητικά το εμπόριο και τις επενδύσεις, ενώ στους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγεται επίσης «η δυνητική αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών», που με τη σειρά της συνδέεται μεταξύ άλλων με γεωπολιτικούς κινδύνους.

Σχετικά με τις μεγαλύτερες καπιταλιστικές οικονομίες, η Κομισιόν προβλέπει:

• Γερμανία: 2018: 1,9% (από 2,3% προηγουμένως). 2019: 1,9% (από 2,1%).
• Γαλλία: 2018: 1,7% (από 2%). 2019: 1,7% (από 1,8%).
• Ιταλία: 2018: 1,3% (από 1,5%). 2019: 1,1% (από 1,2%).
• Ισπανία: 2018: 2,8% (από 2,9%). 2019: 2,4%(αμετάβλητο).
• Ηνωμένο Βασίλειο: 2018: 1,3% (από 1,5%). 2019:1,2% (αμετάβλητο) με την παγιοποιημένη στις τελευταίες εκθέσεις επισήμανση ότι η πρόβλεψη «βασίζεται σε καθαρά τεχνική παραδοχή για διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης όσον αφορά τις εμπορικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ των "27" και του Ηνωμένου Βασιλείου».

Ρηχή ανάκαμψη με πολλαπλάσια αντιλαϊκά μέτρα

Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη του ΑΕΠ στην ελληνική οικονομία, στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπονται ισχνοί ρυθμοί ανάκαμψης στο 1,9% για το 2018 και 2,3% το 2019, στα ίδια επίπεδα με αυτά των προβλέψεων του Μάη, αλλά με σημαντική πτώση σε σχέση με τις «Χειμερινές Προβλέψεις» του Φλεβάρη (2,5% για το 2018, όπως και για το 2019).

Παράλληλα, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022 της ελληνικής κυβέρνησης, κατά μέσο όρο οι προβλεπόμενοι ρυθμοί ανάκαμψης διαμορφώνονται σε 2,16%, αλλά με τάσεις επιβράδυνσης μετά το 2019.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τους στόχους και του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου:

Τα πρωτογενή πλεονάσματα ακολουθούν σταθερά ανοδική τροχιά από το 3,56% του ΑΕΠ το 2018, σε 3,96% το 2019, 4,15% το 2020, 4,53% το 2021 και 5,19% το 2022. Με βάση τα παραπάνω, τα «πρωτογενή πλεονάσματα» εκτοξεύονται από 6,87 δισ. το 2018 σε 11,04 δισ. το 2022, με περαιτέρω διόγκωση σε ποσοστό 60,7% και βέβαια καθ' υπέρβαση ακόμη και αυτών των αντιλαϊκών στόχων.

Οι νέες συνολικές παρεμβάσεις (κατακρεούργηση κρατικών κονδυλίων για την κάλυψη λαϊκών αναγκών, ενίσχυση της φοροληστείας) σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο -που έρχονται να προστεθούν στις προηγούμενες- ξεκινούν από τα 3,02 δισ. ευρώ το 2019, για να κλιμακωθούν (σε συνδυασμό με τα επόμενα μέτρα) στα 5,11 δισ. το 2022.

• Συντάξεις - Πρόνοια: Το τσεκούρωμα φτάνει στα 2,9 δισ. ευρώ από τις περικοπές κύριων συντάξεων, ενώ μέσω περικοπών στην «προσωπική διαφορά», στις επικουρικές συντάξεις προβλέπονται περαιτέρω «εξοικονομήσεις» ύψους 232 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
• Επιπλέον, το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο επιβεβαιώνει το πάγωμα των κύριων συντάξεων (λόγω αύξησης ΑΕΠ, πληθωρισμού) για την περίοδο μέχρι και το 2022.

Να σημειωθεί ότι στα παραπάνω κονδύλια δεν περιλαμβάνεται το ΕΚΑΣ των χαμηλοσυνταξιούχων, που εμφανίζεται στην κατηγορία «κοινωνικές παροχές».

Σε κάθε περίπτωση, η «καθαρή έξοδος» ενσωματώνει την πλήρη κατάργηση του ΕΚΑΣ από το Δεκέμβρη του 2019. Σημειώνεται ότι μέχρι φέτος κόπηκαν 808 εκατ. ευρώ, ενώ μέχρι το 2019 θα κοπούν συνολικά 853 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το «συμπληρωματικό μνημόνιο» με την Ευρωζώνη.

• Κρατικά έσοδα: Σύμφωνα με τις προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών, η μάζα των εσόδων από 86,16 δισ. το 2019 θα διογκωθεί σε 87,48 δισ. το 2020, φτάνοντας στα 91,6 δισ. το 2022.

Τα παραπάνω έρχονται να «κουμπώσουν» με το νέο σφαγείο στο αφορολόγητο όριο.

Μάλιστα, σύμφωνα με τις κυβερνητικές προβλέψεις, η διόγκωση των άμεσων φόρων «φυσικών προσώπων» (μισθωτοί, συνταξιούχοι κ.ά.) θα φτάσει κατά μέσο όρο στον ετήσιο ρυθμό 6,1% στην 5ετία 2018 - 2022, ενώ οι έμμεσοι φόροι (ΦΠΑ και άλλα χαράτσια στη λαϊκή κατανάλωση) θα διογκώνονται κατά μέσο όρο με ετήσιο ρυθμό 1,3%.

Κίνδυνοι και αβεβαιότητες

Την ίδια ώρα, η Τράπεζα της Ελλάδας στην πρόσφατη έκθεση για τη νομισματική πολιτική επισημαίνει μια σειρά από κινδύνους και αβεβαιότητες στην Ευρωζώνη και στην παγκόσμια οικονομία, που βέβαια, ανάλογα και με τις εξελίξεις, θα έχουν άμεσες επιπτώσεις και στην ελληνική οικονομία.

Αυτοί εστιάζουν:

• Στον εμπορικό προστατευτισμό, τόσο μέσω των άμεσων επιπτώσεων των περιοριστικών μέτρων που έχουν ανακοινωθεί -επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ σε εισαγωγές σειράς προϊόντων, αντίμετρα από την Κίνα, την ΕΕ, τον Καναδά και το Μεξικό- όσο και μέσω της αβεβαιότητας που δημιουργείται από ενδεχόμενη επιδείνωση των συνθηκών του διεθνούς εμπορίου.
• Στην ενδεχόμενη επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης, καθώς και στους γεωπολιτικούς κινδύνους, όπως οι κυρώσεις των ΗΠΑ κατά του Ιράν, που μπορεί να έχουν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, μεταξύ άλλων, στην ήδη παρατηρούμενη αύξηση των διεθνών τιμών των καυσίμων.
• Στο υψηλό κρατικό και ιδιωτικό χρέος ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το κόστος αναχρηματοδότησης αναμένεται να αυξηθεί «εξαιτίας της λιγότερο διευκολυντικής νομισματικής πολιτικής την οποία αναμένεται να ακολουθήσουν πολλές προηγμένες οικονομίες». Εν προκειμένω, «φωτογραφίζονται» και οι εξελίξεις στην Ευρωζώνη, αναφορικά με τη σταδιακή απόσυρση μέτρων νομισματικής χαλάρωσης.
• Στον συνδυασμό του εμπορικού προστατευτισμού με την περαιτέρω ενίσχυση του δολαρίου και τον εκτεταμένο δανεισμό σε ξένο νόμισμα, που «δημιουργεί πρόσθετους κινδύνους για τις αναδυόμενες οικονομίες».

Ριζοσπάστης, 20/7/2018