Τραβήξανε ψηλά, πολύ ψηλά

Μαχητές του ΔΣΕ, 1947-1949

[…] Τράβηξαν ψηλά.
Δύσκολο πια να χαμηλώσουν.
Δύσκολο και να πουν το μπόι τους.

Μέσα στ’ αλώνι όπου δειπνήσαν μια νυχτιά τα παλληκάρια
μένουνε τα λιοκούκουτσα και το αίμα το ξερό του φεγγαριού
κι ο δεκαπεντασύλλαβος απ’ τ’ άρματά τους.
Την άλλη μέρα τα σπουργίτια φάγανε τα ψίχουλα της κουραμάνας τους,
τα παιδιά φτιάξανε παιχνίδια με τα σπίρτα τους που ανάψαν τα τσιγάρα τους και τ’ αγκάθια των άστρων.

Κ᾿ η πέτρα όπου καθήσαν κάτου απ’ τις ελιές το απομεσήμερο αντικρύ στη θάλασσα
αύριο θα γίνει ασβέστης στο καμίνι
μεθαύριο θ’ ασβεστώσουμε τα σπίτια μας και το πεζούλι της Αγιὰ-Σωτήρας
αντιμεθαύριο θα φυτέψουμε το σπόρο εκεί που αποκοιμήθηκαν
κι ένα μπουμπούκι της ροδιάς θα σκάσει πρώτο γέλιο του μωρού στον κόρφο της λιακάδας.
Κ᾿ ύστερα πια θα κάτσουμε στην πέτρα να διαβάσουμε όλη την καρδιά τους
σα να διαβάζουμε πρώτη φορά την ιστορία τού κόσμου.

ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ (V)

Αθήνα, 1945 – 1947

Από τη συλλογή ΑΓΡΥΠΝΙΑ (1941 – 1953)

ΓΙΑΝΝΗΣ  ΡΙΤΣΟΣ

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

(1941 – 1958)

Τόμος Β΄

Κέδρος, 1981

*

Το επιβλητικό και λιτό συνάμα μνημείο του ΔΣΕ στο Γράμμο, πιο πάνω από τη Λυκόραχη. 
Στη βάση του έχει τοποθετηθεί ένα παλιό πυροβόλο του Δημοκρατικού Στρατού που βρέθηκε εκεί και είχε χρησιμοποιηθεί στις μάχες του Γράμμου.

 

Πολυβολείο του ΔΣΕ, πίσω από το μνημείο μετά την ανακατασκευή του στη θέση όπου βρισκόταν παλιά.

_____________

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης σε καιρούς όξυνσης της ταξικής πάλης

Με αφορμή τα 66 χρόνια από την τελευταία μάχη

Επιμέλεια κειμένων, επιλογή φωτογραφιών, σχόλια, πρόσθετο πληροφοριακό υλικό, ΕΠΙΜΕΤΡΟ: Μποτίλια Στον Άνεμο

1. Τμήμα του ΔΣΕ
1949, 29 Αυγούστου. Με την πτώση του υψώματος Κάμενικ λήγει στις 29 με 30 Αυγούστου η τελική φάση της μάχης στο Γράμμο ανάμεσα στο Δημοκρατικό Στρατό και τις κυβερνητικές δυνάμεις. Ο Δημοκρατικός Στρατός υποχωρεί συντεταγμένα προς τη ΛΔ της Αλβανίας, ακυρώνοντας τη βασική επιδίωξη της αστικής τάξης να τον εκμηδενίσει.
Ο τρίχρονος ένοπλος αγώνας, η κορυφαία αυτή περίοδος της ταξικής πάλης στη χώρα μας τον αιώνα που μας πέρασε, έλαβε τέλος. Ωστόσο, τα διδάγματά του παραμένουν φωτεινά: Δόξα και Τιμή στους ήρωες του ΔΣΕ.

Το βράδυ της 29 προς 30 Αυγούστου του 1949 οι δυνάμεις του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας περνούσαν συγκροτημένα στις Λαϊκές Δημοκρατίες. Εδωσαν έτσι ένα τέλος στην τρίχρονη εποποιία στα βουνά, για να συνεχίσουν με άλλες μορφές την επαναστατική πάλη.

1α. Το ύψωμα Κάμενικ

Η αστική τάξη δεν κατόρθωσε να εγκλωβίσει το ΔΣΕ και να τον αφανίσει, όπως πρόβλεπε το σχέδιο «Πυρσός», που είχαν εκπονήσει τα αμερικανικά επιτελεία και προσπάθησαν να εφαρμόσουν οι αξιωματικοί του αστικού στρατού.

Διαβάστε τη συνέχεια

Γράμμος - Κοτύλη, Μνημείο ΔΣΕ (πηγή)