Σινεμά: Τάξη και Ασφάλεια στις αίθουσες ‒ Ένα Περιστέρι συλλογίζεται την ύπαρξή του - Η εικονοκλαστική τέχνη του Ρόι Άντερσον ‒ Αλκυονίς: 4 αριστουργήματα του Γκριγκόρι Κόζιντσεφ ‒ Λεβ Άρνσταμ: Ζόγια ‒ 8ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου στην Ταινιοθήκη ‒ Και τι να αποφύγετε

Τάξη και Ασφάλεια...

Κριτική ταινιών από την 
Τζία Γιοβάνη

Έχουν υπάρξει ουκ ολίγες δημοσιογραφικές προβολές συνοδεία οργάνων σεκιούριτι... όμως, το πρωτοφανές που συνέβη λίγο πριν τη δημοσιογραφική (Τρίτη 18/11, ώρα 12.00, στον κινηματογράφο Ιντεάλ) της αμερικάνικης παραγωγής «Τhe Hunger Games: Η Επανάσταση - Μέρος 1», επιβάλλεται να τύχει αποφασιστικής καταγγελίας, όχι μόνο αυτών που δουλεύουν ποικιλότροπα με το σινεμά, αλλά κυρίως των θεατών. Ιδού λοιπόν το ηλεκτρονικό μήνυμα που λάβαμε από την εταιρεία διακίνησης του εμπορεύματος στην Ελλάδα:

«Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι η δημοσιογραφική προβολή της ταινίας θα πραγματοποιηθεί παρουσία εταιρείας security που έχει ορίσει η εταιρεία παραγωγής LIONSGATE. Ως εκ τούτου όσοι επιθυμούν να παρακολουθήσουν την προβολή οφείλουν να ακολουθήσουν τις παρακάτω οδηγίες:

Α) για την είσοδο τους στην αίθουσα θα πρέπει να επιδεικνύουν την αστυνομική τους ταυτότητα ή την δημοσιογραφική τους διαπίστευση.

Β) κατά την είσοδό τους θα πρέπει να παραδίδουν το κινητό τους τηλέφωνο στην εταιρεία security η οποία θα το φυλάσσει μέχρι την έξοδό τους.

Γ) Η εταιρεία Security θα ελέγξει τις τσάντες τους για τυχόν κάμερες - στην περίπτωση που κάποιος δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο παρακαλείται να μην φέρει κάποια τσάντα. Στην περίπτωση που φέρει όμως αποδέχεται να γίνει έλεγχος. Η μη τήρηση κάποιων από τα παραπάνω θα σημαίνει απαγόρευση της εισόδου στην αίθουσα».

Παρά τις έντονες αρχικά, καθολικές διαμαρτυρίες, ήταν ελάχιστοι αυτοί που δε δέχτηκαν να συμμορφωθούν με... τας υποδείξεις, για λόγους που μπορεί κανείς να φανταστεί... Εσείς όμως, με την ιδιότητα του θεατή, θα το δεχθείτε αυτό;

Εβδομάδα (20-26 Νοε. 2014) με πολλές πρεμιέρες που εκπέμπουν μέτριες έως μετριότατες δονήσεις.

Ευτυχώς που συνεχίζεται, στις ίδιες αίθουσες, μεταξύ άλλων στο «Αστυ», το αριστούργημα του Ρόι Αντερσον «Ενα περιστέρι έκατσε σε ένα κλαδί συλλογιζόμενο την ύπαρξή του» (2014) [βλέπε στο τέλος], αλλά και

Επανεκδόσεις εκπληκτικές που βγαίνουν στην «Αλκυονίδα»

Τέσσερα σοβιετικά αριστουργήματα του «σαιξπηριστή» σκηνοθέτη

Γκριγκόρι Κόζιντσεφ

• «Αμλετ» (1964), ο καλύτερος όλων των εποχών με τον Ινοκέντι Σμοκτουνόφσκι,
• «Βασιλιάς Ληρ» (1971),
• «Δον Κιχώτης» (1957)
• «Νέα Βαβυλώνα» (1929), το βωβό αριστούργημα για τηνΚομμούνα (Παρίσι 1871)

Για τις ταινίες δείτε παρουσιάσεις από την Μποτίλια:

Το μεγάλο αφιέρωμα

• Η ΝΕΑ ΒΑΒΥΛΩΝΑ: Ένα κινηματογραφικό αριστούργημα του 1929, για την πρώτη εργατική έφοδο στους ουρανούς και την κατάργηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης – «Κοιτάχτε την Παρισινή Κομμούνα. Αυτή ήταν η δικτατορία του προλεταριάτου» – Δείτε και/από εδώ την ταινία –Αφιέρωμα στην Κομμούνα, Α'

& 

• «Αμλετ» (1964) του Γκριγκόρι Κόζιντσεφ – Επανέκδοση (VIDEO)

• Δον Κιχώτης - Don Kikhot (1957), με την κριτική του Βασίλη Ραφαηλίδη:
  Αφιέρωμα στον σπουδαίο Σοβιετικό σκηνοθέτη Γκριγκόρι Κόζιντσεφ (4 ταινίες - Η ΝΕΑ ΒΑΒΥΛΩΝΑ, ΑΜΛΕΤ, ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ, ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ)

***

Μη χάσετε επίσης στο Τιτάνια
τη Ζόγια του Λεβ Άρνσταμ 

Η ταινία - σύμβολο του αγώνα κατά του ναζισμού, που αφηγείται θραύσματα από τη ζωή της «Ρωσίδας Ζαν Ντ’ Αρκ» Ζόγια Κοσμοντεμιάνσκαγια, της ηρωικής κομμουνίστριας, η οποία, μόλις στα 18 της, απαγχονίστηκε από τους ναζί για τη δράση της.

Για την ταινία δείτε από Μποτίλια:


Σινεμά: 9 του Μάη. Δεν θα πεθάνει μόνος, τσάκισέ τον! Έλεμ Κλίμοφ - Μιχαήλ Ρομ - Αντρέι Ταρκόφσκι - Λεβ Άρνσταμ

 ***

8ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου στην Ταινιοθήκη

και τις παράπλευρες εκδηλώσεις του

(12-­26 Νοεμβρίου  2014)Προλαβαίνετε ακόμα:

***

Στις πρεμιέρες της βδομάδας τώρα
Τι να αποφύγετε:

«Fury» (2014),

του Ντέιβιντ Αγιερ

Βλέποντας την εξιδανικευμένη, εφηβική και σε πολλά επίπεδα ανέντιμη βρετανική πολεμική παραγωγή «Fury» (2014), αισθάνεσαι την ανάγκη να γιουχάρεις την παρέα που έκανε αυτό το φιλμ, που για να δείξει τη φρίκη του πολέμου, κάνει χρήση όλου του φάσματος απίστευτης βίας και αλαζονείας - η εικόνα ενός κεφαλιού που εκρήγνυται σε κομμάτια μοιάζει να αρέσει ιδιαίτερα, αφού επανέρχεται σε τακτά διαστήματα - αλλά και κουρδισμένου στο μάξιμουμ «συναισθηματισμού», «λατρείας των ηρώων» και «πίστης στο Θεό», θεμελιώδη συστατικά του είδους της αμερικάνικης πολεμικής ταινίας. Ωστόσο και οι σύντομες ανάπαυλες της σφαγής είναι τόσο κακοβαλμένες και αδιόρθωτα χαζές που, αποζητάς σχεδόν, την επιστροφή στην «κρεατομηχανή».

Ας αφήσουμε την πομπώδη, θρησκευτικού χαρακτήρα μουσική, τα αμερικάνικα βομβαρδιστικά που λουσμένα σε θεϊκό φως, ανάγονται σε «σωτήρες» εξ ουρανού. Απρίλιος του '45 στη Γερμανία, σε λίγες μέρες τελειώνει ο πόλεμος και οι αμερικάνικες δυνάμεις προχωρούν.

Ο Μπραντ Πιτ, με παρατσούκλι «Wardaddy», γεμάτος ουλές και πικρόχολος διοικητής του άρματος μάχης «Fury», επιδίδεται με το ολιγομελές, σκληροτράχηλο πλήρωμα του τανκ, σε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις πίσω από τις γραμμές του εχθρού. Στη μονάδα, αποστέλλεται κατά λάθος, νεαρός άπειρος στρατιώτης ονόματι Νόρμαν - ένα πολιτισμένο άτομο σε απολίτιστο περιβάλλον - που θα καταστεί το βλέμμα του θεατή στο βρωμερό, κλειστοφοβικό άρμα μάχης, αλλά και, η επιφάνεια, πάνω στην οποία ο σκηνοθέτης θα προβάλει τα ρομαντικά πολεμικά του αξιώματα.

Ο ειρηνιστής Νόρμαν μαθαίνει στη διάρκεια της ταινίας ότι είναι σωστό να σκοτώνεις όταν έχεις το Θεό στο πλευρό σου!

Σε σκηνοθεσία Ντέιβιντ Αγιερ, με τους Μπραντ Πιτ, Σία Λα Μπεφ, Λόγκαν Λέρμαν κ.ά.

*

«Η άλλη Μποβαρί» (2014)

της Αν Φοντέν

Τίτλο «Τζέμα Μπόβερι» έχει το μυθιστόρημα, σε μορφή κόμικ, της Πόσι Σίμοντς που αρχικά δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στον βρετανικό «Γκάρντιαν» και εκδόθηκε σε βιβλίο το 1999. Δεν είναι ακριβής εκσυγχρονισμός του κλασικού μυθιστορήματος του Γουστάβου Φλομπέρ «Μαντάμ Μποβαρί» (1857), αλλά ευφυής βάση συζήτησης για την κουλτούρα και τον αντικατοπτρισμό της στην πραγματικότητα.

Η γαλλική ταινία «Η άλλη Μποβαρί» (2014) της Αν Φοντέν με τον Φαμπρίς Λουκινί, την Τζέμα Αρτερτον και την Ελσα Ζίλμπερσταϊν, δεν είναι έργο τέχνης αλλά μια συμπαθητική ταινία, που βέβαια εξανεμίζεται με το τέλος της προβολής.

Βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα στα τέλη του 18ου αιώνα στην αποικιοκρατική Αγγλία, το δράμα εποχής «Belle» (2013) σε σκηνοθεσία της Αμα Ασάντε, μεταφέρει δυο, φαεινότερα του ηλίου, μηνύματα: Η σκλαβιά πρέπει να απαγορευτεί και, πρέπει να επιτραπεί ο έρωτας, πάνω και πέρα, από φυλετικά όρια.

Οι Βρετανοί ως γνωστόν έχουν εξειδίκευση στην παραγωγή καλοφτιαγμένων προϊόντων εποχής για σινεμά και τηλεόραση, αλλά αυτά που ξεχωρίζουν είναι λιγοστά. Σαν σύνολο, η ταινία εκφράζεται σαφέστατα, κάτι που δεν ισχύει για το χαρακτήρα της πρωταγωνίστριας που σκιαγραφείται με αοριστία και δύσκολα κινεί το ενδιαφέρον του θεατή... Πάντως, ο Τομ Γουίλκινσον είναι, ως συνήθως, εξαιρετικός.

*

«Διπλή ζωή» (Zwei Leben)

του Γκέοργκ Μάας

Γυρισμένο πριν από δυο χρόνια αυτό το «οικογενειακό» σούπερ ψυχολογικό μελό (εγώ δεν είμαι αυτή που είπα ότι είμαι, η μητέρα μου δεν είναι η μητέρα μου, η γυναίκα μου δεν είναι παρά μια ψεύτρα), τύποις, πολιτικά ορθό - ίσως πει κάποιος - αναφορικά με το αποκαλούμενο «διπλό γερμανικό δράμα», το ναζισμό και τον κομμουνισμό δηλαδή, αλλ' ουσιαστικά βαθιά και σαχλά ισχνή αντικομμουνιστική χολέρα, με επίφαση γελοίας σοβαροφάνειας, μουσικό σχόλιο με στριγγιές βιολιού, πετρωμένες «σοβαρές» ερμηνείες, αντικομμουνιστικά σύμβολα νηπιαγωγείου και είναι φυσικό, γιατί σε τέτοιους θεατές απευθύνεται!

Το θριλεράκι επέλεξε να βγει στις εδώ αίθουσες, στην καρναβαλίστικη επέτειο της πτώσης του τείχους του Βερολίνου, μπας και κολλήσει «υπεραξία» από τα πάλλευκα /πάναγνα μπαλόνια, σύμβολο της νίκης της μαζικής ανεργίας, της μαζικής φτωχοποίησης, της μαζικής εξαθλίωσης, της βίας, της τρομοκρατίας και της καταστολής... Εύγε!

Η μυθοπλασία εκτείνεται σε 2 εποχές, του '60 και του '90. Επίκεντρο της ιστορίας ένα από τα παιδιά που απόκτησαν Γερμανοί στρατιώτες με καλοθελήτριες Νορβηγίδες, για να κρατηθεί άσπιλη η άρια φυλή.

Τα παιδιά αυτά μεταφέρθηκαν πριν τελειώσει ο πόλεμος σε ιδρύματα, διάσπαρτα στη γερμανική επικράτεια. Φυσιολογικά, λοιπόν, κληρονόμησε κάποια εξ αυτών και η Ανατολική Γερμανία.

Αλλά η άκαρδη Στάζι τα βρήκε ανυπεράσπιστα και τα εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο. Τα έκανε πράκτορές της... Πάντως, ανακαλύπτουμε - με τη βοήθεια της κινηματογραφικής σειράς «Τζέισον Μπορν» (του πράκτορα / κτήμα της CIA και των ΗΠΑ) ότι η Στάζι αντιγράφει κατά γράμμα τη CIA σε όλες της τις μεθόδους.

Βέβαια, οι αρχιπράκτορες της Στάζι είναι πολύ άσχημοι, φαίνεται από τη μούρη τους ότι είναι κακοί, ενώ οι άλλοι κομψοί, καλοντυμένοι, κύριοι... Ούτε η ακαδημαϊκή αφηγηματική πραότητα, ούτε η «παπική» βαρύτητά της όμως αποδεικνύονται ικανές να σώσουν την ταινία...

Με τους: Γιουλιάνε Κέλερ, Λιβ Ούλμαν, Σβεν Νορντίν, κ.ά.

Παραγωγή: ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΝΟΡΒΗΓΙΑ (2012)

*

«Party girl»

των Μαρί Αματσουκελί, Κλερ Μπερζέ, Σαμουέλ Τεΐς

Προσωπικά, δεν κατανοώ το λόγο ύπαρξης της συγκεκριμένης ταινίας ‒κάτι ανάμεσα σε μυθοπλασία και πραγματικότητα που φλερτάρει με το ντοκιμαντέρ. Πορτρέτο μιας παλιάς δόξας των νάιτ κλαμπ, μητέρας του τρίτου σκηνοθέτη της ταινίας, Σαμουέλ Τεϊς. Μιας εξηντάχρονης χορεύτριας σε καμπαρέ, με δυο μεγάλες, διαχρονικές αδυναμίες: Τη δουλειά της και το περιβάλλον της και τους άνδρες.

Κάπου η Ανζελίκ, ίδια ηρωίδα του Κασσαβέτη, ψελλίζει «δεν έχω άλλη επιλογή», αναφερόμενη στη δουλειά της. Η σημαντική, όμως, αυτή φράση χάνεται στα αζήτητα και δεν επανέρχεται ποτέ...

Η Ανζελίκ αποδέχεται την πρόταση γάμου του πελάτη του καμπαρέ Μισέλ, που την ερωτεύτηκε και θέλει να ζήσουν σαν κανονικό ζευγάρι. Και η μυθοπλασία φαίνεται να βοηθά στην οργάνωση του υλικού για να φθάσουν στο γάμο, μέσα από λαβύρινθο αμφιβολιών, δισταγμών και καταστάσεων που πρέπει να «κανονιστούν» έως εκείνη τη στιγμή...

Η ταινία, στην οποία πράγματι δε συμβαίνει τίποτα, άνοιξε φέτος το τμήμα «Ενα κάποιο βλέμμα» του Φεστιβάλ των Κανών και βραβεύτηκε μάλιστα με τη Χρυσή Κάμερα. Η σκηνοθεσία, ωστόσο, καίτοι με έξι χέρια, δεν κατορθώνει να εμφυσήσει ζωή σε ένα σενάριο κολάζ από τη ζωή που η Ανζελίκ ήδη έχει ζήσει. Το μόνο ενδιαφέρον στοιχείο είναι η εικόνα που η ταινία καταγράφει για την κοινωνία και την εργατική τάξη σε αυτό το δίγλωσσο χωριό στα σύνορα Γαλλίας - Γερμανίας.

Παραγωγή: ΓΑΛΛΙΑ (2014)

*

«Κυρίαρχος του κόσμου» (Master of the Universe)

του Μάρκ Μπάουντερ

Η εξομολόγηση ενός πικραμένου χρηματοπιστωτικού μισθοφόρου με φόντο τα κουφάρια των ουρανοξυστών στο κέντρο της Φρανκφούρτης, που στέγαζαν στο παρελθόν μεγάλες διεθνείς τράπεζες. Ακόμα ένα ντοκιμαντέρ για την κρίση. Για τις τράπεζες, τα χρηματιστήρια, τα γκόλντεν μπόις, τα βρώμικα και καθαρά παιχνίδια, το νόμιμο και το παράνομο στο επενδυτικό κέρδος! Πολύ χρήσιμο για τους διαθέτοντες 5 - 10 εκατομμύρια προς επένδυση... όσο για μας τους υπολοίπους, ας μη χάνουμε το χρόνο μας, αυτά μας τα 'παν και συνεχίζουν να μας τα λένε, ας κοιτάξουμε τα δικά μας προβλήματα και το δικό μας συμφέρον, που δεν είναι συμβατό με τράπεζες, επενδύσεις, εταιρείες κι άλλα συναφή.

Παραγωγή: ΑΥΣΤΡΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ (2013)

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 20/11/2014

*

«Ένα Περιστέρι Έκατσε σε Ένα Κλαδί Συλλογιζόμενο την Ύπαρξή του»
«Ο Θάνατος»

(A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence)

του Ροϊ Άντερσον

Ο 71χρονος σοσιαλδημοκράτης Ρόι Αντερσον, δέσμιος του ήθους και της συνείδησής του, βρίσκεται πάντα κοντά στους αδύνατους. Συνήθισε να βλέπει τα πράγματα από την πλευρά των αδυνάτων κι ευτυχώς δεν απώλεσε ακόμα την ιδιότητα να αναγιγνώσκει - από την ίδια οπτική - την πραγματικότητα.

Για πολλοστή φορά, διαπιστώνει μεγαλόφωνα ότι πραγματικά καταπιεσμένοι στην παρδαλή και υποκριτική καπιταλιστική Σουηδία, συνεχίζουν να παραμένουν η εργατική τάξη και οι εργαζόμενοι...  

Αποτυπώνοντας τα συμπεράσματά του στο σελουλόιντ, ο Άντερσον επιμένει να χρηματοδοτεί ο ίδιος τις ταινίες του - ακριβώς γιατί γνωρίζει την πραγματικότητα. «Πήρα μέχρι και τραπεζικό δάνειο, κι ελπίζω στο μέλλον να πάρω πίσω αυτά που επένδυσα. Θέλω να έχω τον πλήρη έλεγχο των ταινιών μου και να μην εξαρτιέμαι από καμία εταιρεία - Οι χορηγίες είναι κάτι το φριχτό!», αναφέρει ο πρώτος και μοναδικός Σουηδός σκηνοθέτης που βραβεύτηκε ποτέ με τον «Χρυσό Λέοντα» στη Βενετία.

Με «Το περιστέρι...» ολοκληρώνεται η φιλμική τριλογία του Αντερσον για τον άνθρωπο και τη μοίρα του που πήρε 18 ολόκληρα χρόνια δουλειάς, δεδομένου ότι τα γυρίσματα στα «Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο» (2000) άρχισαν το 1996 και 7 χρόνια μετά ακολούθησε το «Εσείς ζωντανοί» (2007).

Σε ερώτηση δημοσιογράφου αν σκέφτεται να κάνει κι άλλο φιλμ και τι τίτλο σκέφτεται να του δώσει, ο Σουηδός απάντησε με χιούμορ «τέταρτο μέρος της τριλογίας»...

Ο Άντερσον ξέρει ακριβώς τι θέλει, γι' αυτό πέρασε από το ρεαλισμό στην αφαίρεση που οδηγεί κατευθείαν στην ουσία των πραγμάτων. Η χωρίς συμβιβασμούς τέχνη του, με το μακάβριο χιούμορ και τη βιρτουόζικη αφηγηματική οπτική, σκιτσάρει ένα είδος μεγάλης τέχνης που αξιώνει περίοπτη θέση στην ιστορία του σουηδικού κινηματογράφου. Κάποιες μεμονωμένες σκηνές της τριλογίας θεωρούνται ήδη κλασικές. Το φιλμικό σύμπαν που δημιούργησε και μέσα του κινείται ο πιο ιδιόμορφος Σουηδός κινηματογραφιστής, είναι μοναδικό και ταυτόχρονα αναγνωρίσιμο, χάρη στο ειδικό στίγμα και το ιδιαίτερο στιλ του δημιουργού.

Στατικά ταμπλό βιβάν επιμελώς κατασκευασμένα, άνθρωποι κακοχυμένοι κινούνται αργά στο εσωτερικό τους, χρώματα βαριά σε αποχρώσεις του γκρίζου.

Στατικά πλάνα με στοιχεία κωμωδίας, παραλόγου και ουσιώδους ουμανισμού. Στατική κάμερα και μακρές λήψεις (το μονοπλάνο με τον βασιλιά Κάρολο τον 12ο διαρκεί 11 λεπτά).

Αναχρονιστικά περιβάλλοντα όπου κινούνται κάτωχρα ζόμπι, με γαριασμένα λευκά πουκάμισα.

Εικόνες μινιμαλιστικές φορτωμένες με λεπτομέρειες και διαστάσεις και φορτισμένες με έξτρα βάθος, χάρη στους χιουμοριστικούς πλατειασμούς. Κείμενο και εικόνα, σε συνεχή δυναμική σχέση...

Ο Αντερσον στο, φαινομενικά άνευ νοήματος, δίνει βαθύ συμβολικό περιεχόμενο. Ο ίδιος προέρχεται από την εργατική τάξη, από την (πρώην) βιομηχανική πόλη Γκέτεμποργκ κι αισθάνεται, ενστικτωδώς, λύπηση για τους «ανθρωπάκους» τους πνιγμένους στην αδράνεια και τη μοναξιά, που δένονται με τα υλικά αγαθά -όπως η ετοιμοθάνατη γριά που δεν αφήνει την τσάντα της- αλλά είναι ανίκανοι να δεθούν με τους ανθρώπους. Από την άλλη, αυτούς που λυπάται τους θεωρεί γελοίους... Η λεκτική επίσης επικοινωνία μειώνεται σε κάποιες στερεότυπες φράσεις...

Η ταινία με τον άβολα μακρύ τίτλο και τον υπότιτλο «Ο Θάνατος», συντίθεται από 39 ταμπλό. Η δομή αυτής της ταινίας, χαλαρότερη των δυο προγενέστερων, βάζει δυο πλανόδιους πωλητές ευτελών αντικειμένων που κάνουν τους ανθρώπους χαρούμενους, να συνιστούν την κόκκινη γραμμή σε ένα φιλμ πλήρως αδιάφορο για δραματουργικούς κανόνες. Όντως, ο Άντερσον που χειρίζεται το μέσο του κινηματογράφου συμβατικά αλλά με παχνιδιάρικο χέρι, αδιαφορεί για κλασική δραματουργία και την γραμμική αφήγηση της ιστορίας.

Ο σκηνοθέτης ζητά από τον θεατή να προσπαθήσει να ανοίξει μονοπάτια σκέψης, να γλιστρήσει μέσα τους, να «διαβάσει» μπρος - πίσω και πάνω - κάτω, την ιστορία και τις κοινωνικές τάξεις. Ο Άντερσον γκρεμίζει τον τέταρτο τοίχο, αφήνει τους χαρακτήρες να μπαινοβγαίνουν στην εικόνα, κάνει απότομα πηδήματα στο χρόνο και θεαματικούς αναχρονισμούς. Σε πολλές σκηνές, ανοίγει μια χαραμάδα, μια σχισμή στο υφαντό του χρόνου, που βοηθά τον θεατή να τραβήξει παράλληλες, να συνθέσει και να «δει» τη μεγάλη εικόνα. «Οι εικόνες μου καθορίζονται από το σήμερα, κι επιδιώκω να είναι οικουμενικές και διαχρονικές», λέει.

Κάθε σκηνή της ταινίας, λόγω της τέλειας σύνθεσής της και της λεπτομερώς επαναλαμβανόμενης χορογραφίας της, συνιστά από μόνη της «συνεκτικό όλο». Το σύνολο των σκηνών λειτουργεί ως μέρος που αντανακλά το όλον. Ακριβώς αυτό θέλει ο σκηνοθέτης να προκαλέσει, συναίσθημα και σκέψη... 

Από τις αριστοτεχνικότερες σκηνές, αυτές στο εσωτερικό ενός σημερινού μπαρ, στις παρυφές μιας κατεστραμμένης πόλης... Απέξω παρελαύνει η στρατιά του Καρόλου του 12ου. Είναι το 1707 και κατευθύνεται στην Πολτάβα. Το 1709 επιστρέφει συντετριμμένος από τους Ρώσους που του έκοψαν τα όνειρα για μια μεγάλη Σουηδία... Περίεργη η σκηνή από το μπαρ της «Halta Lotta» στο Γκέτεμποργκ το 1943... Μοιάζει υπενθύμιση της στάσης και της πρακτικής των ίδιων «μικρών» ανθρώπων εκείνη την περίοδο...

Για το τέλος, άφησε ο Άντερσον την πιο δυνατή του καταγγελία. Είναι για την εταιρεία «ΒΟLΙDΕΝ», μια σουηδική εταιρεία που τη δεκαετία του '80 ανέθεσε σε μια χιλιανή εταιρεία να της «βολέψει» κάπου τα χημικά της απόβλητα. Σαφής αναφορά στο σκάνδαλο, μεταφορά για τη συμπεριφορά του αποικιοκράτη / καπιταλιστή, τότε και τώρα. Την αποτελεσματικότητα του γιγαντιαίου δολοφονικού καζανιού της «ΒΟLΙDΕΝ», όπου μέσα του καίγονται ζωντανοί οι δούλοι υπάνθρωποι, θαυμάζουν οι αστοί ιδιοκτήτες του καζανιού και εντολείς του ολοκαυτώματος, πίνοντας σαμπάνια. Σαφής αναφορά στο ξεχασμένο πια σκάνδαλο της δεκαετίας του '80. Ξεχασμένο απ' όλους το γεγονός, εκτός από τον Άντερσον και τα χιλιάδες θύματα...

Παραγωγή: Σουηδία, Νορβηγία, Γαλλία, Γερμανία 2014.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 20/11/2014

Το ΣΙΝΕΜΑ της Μποτίλιας