Βιολέτα Πάρα (4.10.2017 – 5.2.1967): Τη ζωή δοξάζω — Gracias a la vida (6 video - 6 εκτελέσεις) — Μετάφραση στα μέτρα του μελωδίας, Μπάμπης Ζαφειράτος

Βιολέτα Πάρα (Violeta del Carmen Parra Sandoval)

Γεννήθηκε στη Χιλή, στο Σαν Κάρλος, 4 Οκτ. 1917

Αυτοπυροβολήθηκε στο Σαντιάγο, 5 Φεβ. 1967

(Η Βιολέτα στο Παρίσι το 1953)

 

Τη ζωή δοξάζω

 

Μετάφραση στα μέτρα του πρωτότυπου:

Μπάμπης Ζαφειράτος, 4 Οκτ. 2020

 

 

Τη ζωή δοξάζω για όσα μου έχει δώσει:

Τ’ αυγινά μου μάτια, που όταν τα ανοίγω

τέλεια ξεχωρίζω τ’ άσπρο από το μαύρο

και στον ουρανό μου θάλασσα απ’ αστέρια

και μέσα στο πλήθος κείνον που αγαπάω.

 

Τη ζωή δοξάζω για όσα μου έχει δώσει:

Και ακούω τους ήχους και στη μουσική τους

μέρα νύχτα φτάνουν γρύλλοι κι αηδονάκια

και σκυλιά που κλαίνε κι άγρια ανεμοβρόχια

και του αγαπημένου μου όλη η τρυφεράδα.

 

Τη ζωή δοξάζω για όσα μου έχει δώσει:

Μου ’δωσε τους φθόγγους και το αλφάβητό τους

κι όλα αυτά τα λόγια που αγαπάω και λέω,

μάνα, φίλε, αδέρφια, και το φως που λάμπει

μες στα φυλλοκάρδια του τρελού έρωτά μου.

Τη ζωή δοξάζω για όσα μου έχει δώσει:

Το ρυθμό έχει δώσει στο βαρύ μου βήμα,

που αργοδιαβαίνει σε χωριά και πόλεις,

σε βουνά και κάμπους, σε ακτές κι ερήμους

στη αυλή σου μέσα και στο σπιτικό σου.

 

Τη ζωή δοξάζω για όσα μου έχει δώσει:

Την καρδιά μού δίνει που τη συγκλονίζει

σαν βλέπω ν’ ανθίζει το μυαλό του ανθρώπου,

το κακό σαν βλέπω που όλο ξεμακραίνει,

σαν βλέπω βαθιά μες στ’ αγνά σου μάτια.

 

Τη ζωή δοξάζω για όσα μου έχει δώσει:

Μου ’δωσε το γέλιο μου ’δωσε το κλάμα,

για να ξεχωρίζω θλίψη από ευτυχία,

που τα δυο τους φτιάχνουν κάθε μου τραγούδι

μα και το δικό σας, το ίδιο αυτό τραγούδι,

το τραγούδι όλων που είναι και δικό μου.

Τη ζωή δοξάζω για όσα μου έχει δώσει.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 4 Οκτ. 2020

(Ισπανικοί στίχοι στο τέλος)

 

*

Las Últimas Composiciones (1966). Ισπανική έκδοση, 1972

Το τραγούδι γράφτηκε και ηχογραφήθηκε το 1964-65, μετά τον χωρισμό με τον επί πολλά χρόνια σύντροφό της και κυκλοφόρησε με τον δίσκο Las Últimas Composiciones (Τελευταίες Συνθέσεις, 1966), το τελευταίο της άλμπουμ, λίγο πριν να βάλει τέλος στη ζωή της.

***

Violeta Parra - Gracias A La Vida

*

Joan Baez & Mercedes Sosa - Gracias A La Vida (1988)

*

Las Tres Grandes - Gracias a la Vida (2015)

*

Joan Baez - Gracias A La Vida (1974)

*

Joan Baez - Gracias A La Vida (2020)

*

Gracias A La Vida - Φαραντούρη, Πασπαλά, Γιαννάτου (2010)

***

Βιολέτα Πάρα

Η Βιολέτα στο Παρίσι, 1963. Θέατρο Πλεσάνς

 

Γεννήθηκε στη Χιλή, στο Σαν Κάρλος, 4 Οκτ. 1917 – Αυτοπυροβολήθηκε στο Σαντιάγο, 5 Φεβ. 1967.

Από τις μεγάλες μορφές της Λατινικής Αμερικής, μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Χιλής, συνθέτρια, τραγουδοποιός και σημαντική εικαστική καλλιτέχνις (ζωγραφική, κεραμική, ταπισερί).

Η Βιολέτα άφησε μια μεγάλη εθνομουσικολογική κληρονομιά, φέρνοντας στην επιφάνεια τον κρυμμένο μουσικό πλούτο της χιλιάνικης λαϊκής ψυχής —η σημαντικότερη, κατά πολλούς, λαογράφος της χώρας— και έβαλε το θεμέλιο λίθο στη μουσική της Λατινικής Αμερικής με το Nueva Canción Chilena (Νέο Τραγούδι της Χιλής).

1963. Η Βιολέτα με την κόρη της Κάρμεν Λουίσα, σε μια ταβέρνα στη Γενεύη.

Ήταν ταπεινής καταγωγής και μέλος μιας μεγάλης οικογένειας μουσικών και καλλιτεχνών. Γνωστότεροι, ο αδελφός της, ο ποιητής, μαθηματικός και φυσικός Νικανόρ Πάρα (5.9.1914 – 23.1.2018) και γιος της ο τραγουδοποιός και συγγραφέας Άνχελ Πάρα (Βαλπαραΐσο, 27.6.1943 – 11.3.2017, Παρίσι), που περιόδευσε στην Ευρώπη με τη Βιολέτα.

Η 4 Οκτώβρη έχει καθιερωθεί ως «Ημέρα των Μουσικών της Χιλής».

Το 2011, ο Χιλιανός Αντρές Γουντ σκηνοθετεί την βιογραφική ταινία Η Βιολέτα Πήγε στον Ουρανό (Violeta se fue a los cielos), με την Φρανσίσκα Γαλιβάν στον ομώνυμο ρόλο και με μουσική Άνχελ Πάρα.

Περισσότερα για τη Βιολέτα:

Μποτίλια Στον Άνεμο: Η Βιολέτα Πάρα στον Ουρανό της Αλκυονίδας − Συνέντευξη Αντρές Γουντ - Κριτικές − 100 χρόνια Violeta Parra - Δύο Συναυλίες

*

Gracias a la vida

 

Gracias a la vida que me ha dado tanto.

Me dio dos luceros que, cuando los abro,

perfecto distingo lo negro del blanco,

y en el alto cielo su fondo estrellado,

y en las multitudes el hombre que yo amo.

 

Gracias a la vida que me ha dado tanto.

Me ha dado el oído que, en todo su ancho,

graba noche y día grillos y canarios,

martillos, turbinas, ladridos, chubascos,

y la voz tan tierna de mi bien amado.

 

Gracias a la vida que me ha dado tanto.

Me ha dado el sonido y el abecedario,

con él las palabras que pienso y declaro:

madre, amigo, hermano, y luz alumbrando

la ruta del alma del que estoy amando.

 

Gracias a la vida que me ha dado tanto.

Me ha dado la marcha de mis pies cansados;

con ellos anduve ciudades y charcos,

playas y desiertos, montañas y llanos,

y la casa tuya, tu calle y tu patio.

 

Gracias a la vida que me ha dado tanto.

Me dio el corazón que agita su marco

cuando miro el fruto del cerebro humano,

cuando miro el bueno tan lejos del malo,

cuando miro el fondo de tus ojos claros.

 

Gracias a la vida que me ha dado tanto.

Me ha dado la risa y me ha dado el llanto.

Así yo distingo dicha de quebranto,

los dos materiales que forman mi canto

y el canto de ustedes que es el mismo canto,

y el canto de todos, que es mi propio canto.

Gracias a la vida que me ha dado tanto.

 

Πηγή φωτό: Fundación Violeta Parra

*

Βλέπε και από Μποτίλια Στον Άνεμο:

• Άνχελ Πάρα
  

• Nueva Canción Chilena