Μπάμπης Ζαφειράτος: 15-19 Απρίλη 1961 - Τα γουρούνια του ιμπεριαλισμού πνίγονται στον Κόλπο των Χοίρων — Νικολάς Γκιγιέν: Αυτός που με το αίμα του έγραψε «FIDEL» και Απρίλης - Δυο ποιήματα για το Έπος της Πλάγια Χιρόν — Το δεύτερο ¡Patria o Muerte! και ο σοσιαλιστικός χαρακτήρας της Επανάστασης

Φωτό: Μπάμπης Ζαφειράτος, 17.7.2015

Ο πολιτοφύλακας που πεθαίνοντας από τα πυρά των γιάνκηδων έγραψε με το αίμα του το όνομα του Fidel.
Ζει μονάχα όποιος πεθαίνει / με την καταχνιά μπροστά του / και την ξαστεριά στο αίμα.

*

[…] η Κούβα είχε δεχτεί μια φιλική επίσκεψη, εκ μέρους της Ουάσιγκτον, από αεροπλάνα, πολεμικά πλοία, μισθοφόρους κι εκατομμυριούχους, σε εκπαιδευτική αποστολή. Δεν μπόρεσαν να περάσουν πέρα από τον Κόλπο των Χοίρων.

(Εδουάρδο Γκαλεάνο: Μια σύντομη ανασκόπηση για το πώς η Αμερική σπέρνει Δημοκρατίες)

O Φιντέλ στην ταξιαρχία Αεράμυνας. (Πηγή: cubadebate.cu)

[..] οι εχθροί του δεν λένε
πως όταν έγινε η εισβολή στην Κούβα, δεν έβαλε το στήθος του μπροστά απλά και μόνο για να τον απαθανατίσει η Ιστορία,
πως αντιμετώπισε όλους τους τυφώνες σαν να ήταν κι ο ίδιος ένας τυφώνας
πως γλίτωσε από εξακόσιες τριάντα δολοφονικές απόπειρες,
πως με την αποφασιστικότητά του, που ήταν μεταδοτική, κατάφερε να κάνει την αποικία πατρίδα,
και πως δεν ήταν χάρη στα μάγια του Μαντίνγκα ή στο θαύμα του Θεού, που αυτή η νέα πατρίδα κατάφερε να επιβιώσει μετά από δέκα προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών, έτοιμους πάντα να ορμήσουν με μαχαίρι και πιρούνι να τη φάνε […]

 (Εδουάρδο Γκαλεάνο: Φιντέλ)

 Από το βιβλίο: Καθρέφτες ‒ Μια Σχεδόν Παγκόσμια Ιστορία
Μετάφραση: Ισμήνη Κανσή, Πάπυρος, 2009 (σσ. 275, 320)

 

*

Το Έπος της Πλάγια Χιρόν, 15-19 Απρίλη 1961

Μέσα από δύο ποιήματα του Νικολάς Γκιγιέν

και

Τα γεγονότα πίσω απ’ τους στίχους

Ο σοσιαλιστικός χαρακτήρας της Επανάστασης

*

Μετάφραση – Σημειώσεις – Κείμενα και Μεταφράσεις Κειμένων – Επιμέλεια Φωτό
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

 

Το γόνιμο αίμα του Εδουάρδο Γκαρσία.

 

 

Το Γόνιμο Αίμα

Νικολάς Γκιγιέν

 

Στον Εδουάρδο Γκαρσία, πολιτοφύλακα, που
πεθαίνοντας, χτυπημένος από τα αεροπορικά
πυρά των γιάνκηδων, τον Απρίλη του 1961,
έγραψε με το αίμα του το όνομα του Fidel.

 

Για τον στρατιώτη που έπεσε στη μάχη
και με το αίμα του FIDEL στον τοίχο γράφει,
μην πεις πως πήγε στράφι:
τούτο το αίμα σύμβολο είναι της Πατρίδας πως υπάρχει.

 

Κι αν η φωνή απ’ τον πόνο
δεν βρίσκει γλώσσα να εκφραστεί και να μιλήσει
μην πεις ότι έχει πια σιγήσει
γιατί τη γλώσσα την καθάρια των Προγόνων ξέρει μόνο.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Αφιερωμένο στο χατζατζαράκι της αστικής τάξης που νομοθετεί το "εθελοντικό" 10ωρο (Νικολάς Γκιγιέν: Με σκοτώνουνε αν δεν δουλεύω)

 

*

Το χατζατζαράκι

 

*

 

Νικολάς Γκιγιέν

Με σκοτώνουνε αν δεν δουλεύω

 

 

ΜΕ ΣΚΟΤΩΝΟΥΝΕ αν δεν δουλεύω

κι αν δουλεύω με σκοτώνουν ξανά·

με σκοτώνουν, διαρκώς με σκοτώνουν,

με σκοτώνουν ξανά.

 

Έναν άνθρωπο είδα χτες που κοιτούσε

κοιτούσε το ήλιο που έβγαινε·

Έναν άνθρωπο είδα χτες που κοιτούσε

κοιτούσε το ήλιο που έβγαινε:

και φαινόταν πολύ σοβαρός

γιατί ο άνθρωπος ήταν τυφλός.

Αχ,

ζουν οι τυφλοί δίχως να βλέπουν

τον ήλιο να βγαίνει

τον ήλιο να βγαίνει

τον ήλιο ψηλά ν’ ανεβαίνει!

 

Χτες είδα ένα παιδάκι να παίζει

πως σκότωνε, λέει, έν’ άλλο παιδί·

Χτες είδα ένα παιδάκι να παίζει

πως σκότωνε, λέει, έν’ άλλο παιδί:

υπάρχουν παιδιά που δουλεύουν

σαν τους άντρες σκληρά.

Ποιος θα τους πει σαν μεγαλώσουν

πως οι άντρες δεν είναι παιδιά·

πως δεν είναι,

πως δεν είναι,

πως δεν είναι παιδιά!

 

Με σκοτώνουνε αν δεν δουλεύω

κι αν δουλεύω με σκοτώνουν ξανά·

με σκοτώνουν, διαρκώς με σκοτώνουν,

με σκοτώνουν ξανά.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, Μάιος – Ιούνιος 2018

Από τη συλλογή: Δυτικές Ινδίες ΕΠΕ (1934)

(Με διαφοροποιήσεις από τα μέτρα του πρωτότυπου)

 

Μπάμπης Ζαφειράτος: Μπαλάντα του Νικολάς Γκιγιέν για τον θάνατο του Γκαγκάριν (9 Μαρ. 1934 – 27 Μαρ. 1968) – Φωτό - Video - Αφίσες

Ο Γκαγκάριν το 1961. (Πηγή: https://sputniknews.com)

*

Τι κι αν βρυχήθηκε το τέρας του θανάτου,
πέταξε αυτός γελώντας πάνω απ’ τη σκιά του.

Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση: Κατιούσα, 27/3/2021

*

Γιούρι Αλεξέγιεβιτς Γκαγκάριν: 9 Μαρ. 1934 – 27 Μαρ. 1968

Το διθέσιο MiG-15UTI μπορεί να συντρίφτηκε σε μια πτήση ρουτίνας, αλλά το γελαστό αστέρι με τα αστραποβόλα μάτια πέταξε πάνω από το θάνατο. H διαμελισμένη του φωνή αντηχεί στο διάστημα· κι αυτός τον κόσμο ολόκληρο φωτίζει.

*

Ο Γκαγκάριν στην κάψουλα του Vostok, 12 Απρίλη 1961. (Πηγή: https://serko.info)

 

Μπαλάντα για τον θάνατο του Γκαγκάριν

Νικολάς Γκιγιέν

 

Τον δυνατό Γκαγκάριν δείτε.
H ζωή του
ρόδο δεν είναι καταποντισμένο, μήτε
λάσπη και βρύα η θύμησή του.

Κανείς δεν άκουσε την πτώση του θανάτου
του κάτω κόσμου το νερό δεν κύλησε κοντά του.

Μπάμπης Ζαφειράτος: ΗΠΑ - Το δικέφαλο τέρας του... Νικολάς Γκιγιέν

ΗΠΑ: Το δικέφαλο τέρας, Μπάιντεν-Τραμπ σήμερα, όπως προβάλλει από ένα (πάντα) επίκαιρο ποίημα του εθνικού ποιητή της Κούβας

 

ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ

ΨΗΛΩΝΟΥΝ  ΠΟΛΥ ΤΑ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ

(CRECEN ALTAS LAS FLORES)

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος

 

Ο Νικολάς Γκιγιέν απαγγέλλει σε ένα ψαράδικο λιμανάκι

 

ΑΝ ΔΕΝ ΗΜΟΥΝ άνθρωπος βέβαιος, έτσι που ’μαι

ένα πλάσμα με γνώση βαθιά για ό,τι μέλλει να δούμε

με τον Λυντς στο τιμόνι, με το νόμο Τζιμ Κρόου να προστάζει

και σε αιμάτινες θάλασσες μες στη νύχτα η ζωή μου ν’ αδειάζει·

κι αν δεν ήμουν ένας γέρος κορκόδιλος που όσο γερνάει

το πετσί του σκληραίνει και τίποτα δεν το περνάει·

αν δεν ήμουν ένας νέγρος με μνήμη παγκόσμια

κι ένας λευκός που αμαρτίες και δόξες ζει στα εγκόσμια·

αν δεν ήμουν Κινέζος που έχει σπάσει ζυγό μανδαρίνου

που βλέπει τον κόσμο με μάτια Σαγκάης και Πεκίνου·

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ο Βολιβιάνος Στρατιωτάκος - Με αφορμή το Νόμπελ στους Κουβανούς Γιατρούς, τα τελευταία λόγια του Τσε και μια εν πολλοίς άγνωστη λεπτομέρεια για τον εκτελεστή του — 1 τραγούδι, 2 μελοποιήσεις, 3 εκτελέσεις και ο Γιώργος Σαρρής (4 VIDEO)

Ερνέστο Γκεβάρα δε λα Σέρνα, γνωστός και ως «Τσε»
(Che Guevara – Ernesto Guevara de la Serna)
Γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου 1928 στο Ροσάριο της Αργεντινής
Δολοφονήθηκε από τη CIA, στις 9 Οκτωβρίου 1967, στη Λα Ιγέρα της Βολιβίας
Δεν πέθανε ποτέ!
Σχέδιο (3ο από 5 του Τσε), Μπάμπης Ζαφειράτος, 13.Χ.2015 (Μελάνι, 29χ21 εκ.)

Κιθάρα σε μεγάλο πένθος

(Ο Βολιβιάνος Στρατιωτάκος)

Ένα τραγούδι σε στίχους του εθνικού ποιητή, της Κούβας, Νικολάς Γκιγιέν (1902-1989), για το «στρατιωτάκι» Μάριο Τεράν, που εκτέλεσε τον Τσε (βλέπε κάτω).

Μια ερμηνεία του Γιώργου Σαρρή

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος

*

Δυο λόγια

Το τραγούδι θα μπορούσε να είναι η μπαλάντα ενός κυρ Μέντιου από τη... Βολιβία (δείτε τις στροφές VIII και X).

Ξύπνα κι έχει ξημερώσει, / ... / Κοίτα! Οι άλλοι έχουν κινήσει, /

ο ήλιος κιόλας είναι πάνω / ... / που αδερφό δεν θα σκοτώσεις,

οι οποίοι στον Μέντιο είναι 

Μη χτυπάς τον αδερφό σου / Κοίτα! Οι άλλοι έχουν κινήσει /

κι άλλος ήλιος έχει βγει / σ’ άλλη θάλασσ’, άλλη γη,

*

Το ποίημα γράφτηκε λίγο μετά τη μετά τη δολοφονία του Τσε και δημοσιεύτηκε στην Επιθεώρηση Casa de las Américas Νο 46, Γενάρης - Φλεβάρης 1968 (8ο Έτος της Επανάστασης) σε σχετικό αφιέρωμα για το θάνατο του ήρωα.

*

Μελοποιήθηκε σχεδόν αμέσως από τον Ισπανό Πάκο Ιμπάνιεθ και παρουσιάστηκε στο ιστορικό ρεσιτάλ του στο Παρίσι, Θέατρο Ολυμπιά, στις 2/12/1969

Μπάμπης Ζαφειράτος: Για τον Γιάννη Ρίτσο και τον Νικολάς Γκιγιέν από την επίσημη ιστοσελίδα του ποιητή της Ρωμιοσύνης - Και 4 πορτρέτα διά χειρός

Γιάννης Ρίτσος
1 Μαΐου 1909, Μονεμβασιά - 11 Νοεμβρίου 1990, Αθήνα
Σχέδιο (4ο από 4 του Ρίτσου), Μπάμπης Ζαφειράτος, 29.IV.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

*

Αναρτήσεις του Μπάμπη Ζαφειράτου - Μποτίλια Στον Άνεμο, για τον Γιάννη Ρίτσο και τον Νικολάς Γκιγιέν που βρίσκονται στην

Επίσημη ιστοσελίδα του ποιητή της Ρωμιοσύνης



*

Γιάννης Ρίτσος
1 Μαΐου 1909, Μονεμβασιά - 11 Νοεμβρίου 1990, Αθήνα
Σχέδιο (3^ο από 4 του Ρίτσου), Μπάμπης Ζαφειράτος, 29.IV.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Γιάννης Ρίτσος: Στο Υπερώον της ποίησης, ανέγγιχτος από την κόψη του θανάτου – 25 ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου. Ενα κριτικό κείμενο του Μπάμπη Ζαφειράτου

*

Γιάννης Ρίτσος
1 Μαΐου 1909, Μονεμβασιά - 11 Νοεμβρίου 1990, Αθήνα
Σχέδιο (2^ο από 4 του Ρίτσου), Μπάμπης Ζαφειράτος, 29.IV.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν 1967: Για πρώτη φορά στα ισπανικά η επίμονα ανθρωπιστική γραφή του Γιάννη Ρίτσου ‒ 9 ποιήματα από τις Μαρτυρίες και 1 από τις Ασκήσεις

*

Γιάννης Ρίτσος
1 Μαΐου 1909, Μονεμβασιά - 11 Νοεμβρίου 1990, Αθήνα
Σχέδιο (1^ο από 4 του Ρίτσου), Μπάμπης Ζαφειράτος, 29.IV.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Μπάμπης Ζαφειράτος: Γιάννης Ρίτσος – Νικολάς Γκιγιέν, Μια εξαιρετική συνάντηση στο Μεγάλο Ζωολογικό Κήπο του Κόσμου (VIDEO – Φωτό) ‒ Επίμετρο: Γιάννης Ρίτσος – Lea Lublin

Βαγγέλης Γονατάς: «Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος» του εθνικού ποιητή της Κούβας Νικολάς Γκιγιέν — Ένα σημαντικό έργο της παγκόσμιας ποίησης — Οι ελληνικές εκδόσεις του από το 1966 μέχρι σήμερα

1968. El gran Zoo. Η πρώτη κουβανική έκδοση. (Προσωπικό αρχείο Μπ.Ζ.)

*

Αναδημοσίευση από Cuba de Corazón

Γράφει ο Βαγγέλης Γονατάς

*

Πρόκειται για ένα βιβλίο που έχει μια ταραχώδη πορεία στην Ελλάδα. Η συνάντηση του ποιητή της Ρωμιοσύνης με τον Νικολάς Γκιγιέν, αποτέλεσε ορόσημο στην ιστορία του πολιτισμού των δύο λαών.

Το Δεκ. του 1966 ο Γιάννης Ρίτσος μετέφρασε και εξέδωσε στην Ελλάδα την ποιητική συλλογή του Γκιγιέν «Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος» («El gran zoo»), ένα χρόνο πριν εκδοθεί στην Κούβα (Ιαν. 1968), και αποτελεί παγκόσμια εκδοτική πρωτοτυπία. (Όλα τα ποιήματα εκείνης της έκδοσης και πολλά άλλα για το βιβλίο).

1966. Η πρώτη παγκοσμίως έκδοση του Θεμέλιου στη μετάφραση του Γιάννη Ρίτσου. (Προσωπικό αρχείο Μπ.Ζ.)

Σημειωτέον ότι λίγο νωρίτερα, και ο Γκιγιέν είχε παρουσιάσει σε δική του μετάφραση, για πρώτη φορά στα ισπανικά, δέκα ποιήματα του Ρίτσου στο περιοδικό Bohemia, Ν^ο 31, Αύγ. 1967. Αυτά τα ποιήματα συμπεριλαμβάνονται στη συγκεντρωτική έκδοση του έργου του Γκιγιέν, Ποίηση, Τόμος ΙΙ. Αβάνα, 1973. (Από Μποτίλια Στον Άνεμο: Τα 10 ποιήματα και η ισπανική μετάφραση του Γκιγιέν).

*

Το καλοκαίρι, επίσης του 1967 κυκλοφορεί μια δεύτερη γαλλική έκδοση σε μετάφραση του Αϊτινού ποιητή René Depestre, στην οποία στηρίχτηκε η απόδοση του Ρίτσου.