Για ναυαγούς που θέλουν να κολυμπήσουν. Το σημείωμα άλλοτε βιαστικό και ταραγμένο, άλλοτε φλύαρο ή λακωνικό, ακατάληπτο κι ερμητικό, κακογραμμένο κι αδέξιο, ευδιάκριτο ή ξεθωριασμένο. Μπουκαλάκια, φιαλίδια, φιάλες αερίου. Μποτίλιες, μποτίλιες, μποτίλιες... Με καθορισμένο, πάντοτε, στίγμα.
Καλή στεριά, συνταξιδιώτες...
Ή καλή θάλασσα.
γιατί στην Κούβα βλάστησ’ ένας σπόρος / χιλιάκριβος με χίλιες προσδοκίες: / της περηφάνιας μας ο σπόρος, χρόνια / πληγές γεμάτος, πατημένος, πέφτει / στις γράνες, και υψώνονται οι σημαίες / μιας Επανάστασης Αμερικάνας.
Νικολάς Γκιγιέν - Νικολάς Κριστόμπαλ Γκιγιέν Μπατίστα
(Nicolás Guillén - Nicolás Cristóbal Guillén Batista)
10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα
Σχέδιο (το 5ο από 5 του Γκιγιέν), Μπάμπης Ζαφειράτος, 15.VII.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)
Έτσι ολοκληρώνει τη μία από τις οκτώ Ελεγείες του,ο Νικολάς Γκιγιέν.
Οραματίζεται και προφητεύει με ποιητική ακρίβεια την άφιξη του οπλισμένου Φιντέλ και την κατάληψη των στρατώνων Μονκάδα, που θα σημάνει την έναρξη του ένοπλου αγώνα στην Κούβα.
Ή μήπως ο Φιντέλ εμπνεύστηκε από τους στίχους του Γκιγιέν;!
«Όσο για μένα, το ξέρω πως η φυλακή θα ’ναι σκληρή, όπως ποτέ δεν ήταν για κανέναν, κρύβει απειλές, φριχτή, κτηνώδη αγριότητα· μα, δεν τη φοβάμαι, όπως δεν φοβάμαι και την οργή του αχρείου τύραννου που πήρε τη ζωή εβδομήντα αδερφών μου. Καταδικάστε με, δεν έχει σημασία, η Ιστορία θα με δικαιώσει».
Ιούλιος 1953 - Μάιος 1955: Ο κρατούμενος Νο 3859
Με τούτα τα λόγια έκλεισε την ιστορική του απολογία, στις 6 του Οκτώβρη του 1953, στο δικαστήριο του Σαντιάγκο ντε Κούβα, ο Φιντέλ Κάστρο, κατηγορούμενος για την επίθεση στους στρατώνες Μονκάδα, στις 26 του Ιούλη εκείνου του έτους, με σκοπό να ξεσηκώσει το λαό του νησιού κατά της δικτατορίας.
15 Μαΐου 1955. Ίσλα δε λος Πίνος (Νησί των Πεύκων). Η αποφυλάκιση. Μέλβα Ερνάντες (Λας Βίγιας, 28 Ιουλ. 1921 - Αβάνα, 9 Μαρ. 2014), Φιντέλ (Μπιράν Επαρχίας Οριέντε, 13 Αυγούστου 1926 - Αβάνα, 25 Νοεμβρίου 2016), Αϊδέ Σανταμαρία (Βίγια Κλάρα, 30 Δεκ. 1923 - Αβάνα, 28 Ιουλ. 1980)
*
Αβάνα, γωνία O και 25η οδός
Σε αυτή τη διεύθυνση, στο σπίτι της Αϊδέ και του αδελφού της, Αβέλ Σανταμαρία Κουαδράδο (AbelSantamaríaCuadrado, 20 Οκτ. 1927, Ενκρουσιχάδα, Λας βίγιας - 26 Ιουλ. 1953, Σαντιάγο δε Κούβα), ο Φιντέλ Κάστρο και άλλα μέλη του Κινήματος σχεδίασαν και προγραμμάτισαν την επανάσταση και την κατάληψη στη Μονκάδα, τον Ιούλιο του 1953. Που συμπίπτει με τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Χοσέ Μαρτί (βλ. πιο κάτω).
Χοσέ Μαρτί
Εθνικός ήρωας της Κούβας και Ποιητής
Αβάνα, 28 Ιαν. 1853 - Ντος Ρίος, 19 Μαΐ. 1895
(José Julián Martí Pérez - Jose Marti)
Σχέδιο - Σύνθεση, Μπάμπης Ζαφειράτος, 18.V.2015
(Μελάνι, 29 χ 21 εκ. / Με κορνίζα 41,5 χ 32 εκ.)
Σε κάμπο ανθισμένο κρατήσου,
εκεί που τις μάχες σου δίνεις·
για όσα ποτέ δεν προδίνεις
θα παίζεις διαρκώς τη ζωή σου (Χοσέ Μαρτί, Μετάφραση Μπ. Ζ., 2015)
Jose Marti. Sculptor, Anna Hyatt HuntingtonDedicated: 1965 (finished 1959), Medium and size: Bronze (18.5 feet), granite pedestal (16.5 feet), Location: Central Park South at Avenue of the Americas Subway: N, R, W to Fifth Avenue - 59th Street
Ο ΧΟΣΕ ΜΑΡΤΙ ΤΗΣ ΛΑΤΙΝΙΚΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ
Χοσέ Μαρτί (Jose Julian Marti Perez), Κούβα, Αβάνα 28 Ιαν. 1853 - Ντος Ρίος, 19 Μαΐ. 1895. Πολιτικός, ποιητής, συγγραφέας, Υποστράτηγος του Απελευθερωτικού Στρατού της Κούβας, Εθνικός Ήρωας. Στα 42 του χρόνια σκοτώθηκε στη συμβολή των ποταμών Κάουτο και Κοντραμαέστρε (Dos Rios -Δυο Ποτάμια), στην πρώτη του μάχη για την Ανεξαρτησία.
Το διεθνιστικό του πνεύμα και η προσωπική του στάση και συμπεριφορά τον καθιστούν έναν από τους μεγαλύτερους Ισπανοαμερικανούς στοχαστές.
Μεξικό, 1956. Ο Φιντέλ και ο Τσε στη φυλακή Miguel Ε. Schultz, μετά τη σύλληψή τους.
Το κοινό κελί και η απαρχή της καθοριστικής αδερφικής τους σχέσης.
«Ένας νεαρός Κουβανός ηγέτης με προσκάλεσε να προσχωρήσω στο κίνημά του, που αφορά την ένοπλη απελευθέρωση της πατρίδας του. Εγώ, φυσικά, δέχτηκα».
(Τσε: Γράμμα στους γονείς του, 6 Ιουλίου 1956).
Χοσέ δε Σαν Μαρτίν ‒ Απελευθερωτής Λαών
Χοσέ Φρανσίσκο δε Σαν Μαρτίν Ματόρρας (José Francisco de San Martín y Matorras)
25 Φεβ. 1776, Γιαπεγιού, Αργεντινή - 17 Αυγ. 1850, Βουλώνη, Γαλλία
Οι Αμερικάνοι ιμπεριαλιστές εξαπόλυσαν κατά τον πιο βάρβαρο τρόπο έναν επιθετικό πόλεμο για να καταχτήσουν τη χώρα μας, άλλα παθαίνουν κιόλας βαριές ήττες.
Στείλανε μαζικά ένα εκστρατευτικό σώμα από 300.000 άντρες στο Νότιο τμήμα της χώρας μας. Συντηρούν μια κυβέρνηση και έναν στρατό ανδρεικέλων, όργανα της επιθετικής πολιτικής τους. Χρησιμοποιούν πολεμικά μέσα εξαιρετικά αγρία, δηλητηριώδη χημικά παρασκευάσματα, βόμβες ναπάλμ, κλπ. Η πολιτική τους συνίσταται στο όλα κάψτε τα, όλα καταστρέψτε τα, όλους σκοτώστε τους.Με τα εγκλήματά τους αυτά, ελπίζουν να δαμάσουν τους συμπατριώτες μας του Νότου.
Αλλά κάτου από τη σταθερή και επιδέξια καθοδήγηση του Εθνικού Μετώπου 'Απελευθέρωσης, ο στρατός και ο πληθυσμός τού Νότου, σφιχτοδεμένοι ο ένας με τον άλλο και πολεμώντας ηρωικά, κέρδισαν νίκες λαμπρές και είναι αποφασισμένοι να πολεμήσουν μέχρι την ολοκληρωτική νίκη για την απελευθέρωση του Νότου, την άμυνα του Βορρά και να προχωρήσουν στην επανένωση της χώρας.
Το να καθοδηγείς οποιοδήποτε λαό σε καιρό κρίσης, αποτελεί υπεράνθρωπη προσπάθεια. Χωρίς αυτούς, οι αλλαγές θα ήταν αδύνατες. Μια τέτοια συνάντηση όπως αυτή, όπου παρευρίσκονται πάνω από χίλιοι αντιπρόσωποι επιλεγμένοι από τον ίδιο τον επαναστατικό λαό και στους οποίους έδωσε την εξουσία να τον εκπροσωπήσουν, αποτελεί για όλους τη μεγαλύτερη τιμή που έχει δεχθεί κανείς στη ζωή του. Σε αυτό, προστίθεται και το προνόμιο του να είσαι επαναστάτης, το οποίο είναι καρπός της ίδιας μας της συνείδησης.
Γιατί έγινα σοσιαλιστής ή, για να το πω ακόμα πιο ξεκάθαρα, γιατί έγινα κομμουνιστής;Αυτή η λέξη έχει αποτελέσει την πιο διαστρεβλωμένη και συκοφαντημένη έννοια της ιστορίας από εκείνους που είχαν το προνόμιο να εκμεταλλεύονται τους φτωχούς, που τους απογύμνωσαν αφού τους στέρησαν κάθε υλικό αγαθό που προέρχεται από την εργασία, αφού τους στέρησαν το ταλέντο και την ανθρώπινη ενέργεια. Από τότε ο άνθρωπος ζει σε αυτό το δίλημμα μέσα στο βάθος του ατέρμονου χρόνου. Γνωρίζω ότι εσείς δεν χρειάζεστε τέτοιες επεξηγήσεις, ίσως όμως τις χρειάζονται κάποιοι από αυτούς που μας ακούν.
Η Μποτίλια Στον Άνεμο εκφράζει τις ευχαριστίες της και εύχεται καλή συνέχεια, πάλι και πάλη, στο εξαιρετικό ‒και προπάντων με άποψη περί του ταξικού ρόλου της τέχνης‒ ηλεκτρονικό περιοδικό Ατέχνως, και στον Οικοδόμο ιδιαίτέρως, για την αναγγελία, παρουσίαση και προδημοσίευση αποσπασμάτων του υπό κυκλοφορία βιβλίου:
Ένα ιδιαιτέρως ενδιαφέρον και χρήσιμο βιβλίο πρόκειται να κυκλοφορήσει σε λίγες μέρες. Ενδιαφέρον διότι αφορά τον Νικολάς Γκιγιέν, εθνικό ποιητή της Κούβας και έναν από τους σημαντικότερους παγκοσμίως· χρήσιμο ―εκτός από τους πολυάριθμους φίλους της ποίησης― σε όσους δεν έπαψαν να έχουν στραμμένο το βλέμμα τους προς το νησί της Επανάστασης, ν’ αφουγκράζονται τους παλμούς της, να εμπνέονται και να διδάσκονται από τα αποστάγματα της σχεδόν 60χρονης πορείας της.
Εμπνευστής και δημιουργός αυτής της έκδοσης ο πολυπράγμων Μπάμπης Ζαφειράτος, που αθόρυβα, μεθοδικά, με σεβασμό και αγάπη αγκάλιασε το έργο του Γκιγιέν και μέρος του μεταφραστικού του έργου παρουσίασε σταδιακά από το ιστολόγιό του Μποτίλια Στον Άνεμο.