Πωλ Ελυάρ: 3 ποιήματα μεταφρασμένα από τον φίλο Αλωνάρχη της Ποίησης, Γιώργο Κεντρωτή

ξάγρυπνος πάντα ανάβοντας στου γαλαξία τη φλόγα το τσιγάρο σου

(Γιάννης Ρίτσος)
Πωλ Ελυάρ: 14 Δεκ. 1895, Σαιν Ντενί - 18 Νοε. 1952, Σαραντόν-λε-Πον
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 18.XI.2015 (Μελάνι, 29χ21 εκ.)

 

Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ

Είχε μες στη γαλήνη του κορμιού της
Μια μικρή χιόνινη σφαίρα χρώμα ματιού
Είχε στους ώμους
Μια κηλίδα σιωπής μια κηλίδα ολορόδινη
Καπάκι στο φωτοστέφανό της καλά βαλμένο
Τα χέρια της και εύκαμπτα τόξα και αοιδοί
Τσακίζαν επιμελώς εκεί το φως

Ετραγούδαγε τα πρώτα λεπτά χωρίς δε καν ν’ αποκοιμιέται.

[ΤΟ ΣΤΟΜΑ ΣΟΥ ΜΕ ΧΕΙΛΗ ΧΡΥΣΟΥ]

Το στόμα σου με χείλη χρυσού
Δεν είναι εντός μου για να γελάει
Και τα φωτοστέφανα λόγια σου
Έχουν έννοιες τόσο τέλειες
Που είμαι μες στις νύχτες των χρόνων,
Στις νύχτες μέσα της νιότης και του θανάτου μου
Και καρτερώ της φωνής σου τη δόνηση
Ν’ ακουστεί σ’ όλους εντός τους θορύβους του κόσμου.

Στον μετάξινο όρθρο όπου φυτοζωεί το ψύχος
Η λειψή λαγνεία λυπεί και βάζει σ’ έγνοια τον ύπνο,
Στα χέρια του ήλιου όσα σώματα ξυπνάνε
Τρέμουν στην ιδέα
Μην και ξανάβρουν ξαφνικά την καρδιά τους.

Ενθύμια πράσινου δάσους, ομίχλη που πάω και με θάβει
Ξανακλείνω τα μάτια πάνω μου, είμαι σ’ εσένα.
Όλη μου η ζωή σ’ ακούει και δεν μπορώ να χαλάσω
Τις τρομερές χαρές οπού ’χει πλάσει για τ’ εμέ η αγάπη σου.

Η ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ

Στέκεται ορθή στα βλέφαρά μου επάνω·
Η κόμη της μες στη δικιά μου κόμη·
Κι ακόμη έχει το σχήμα των χεριών μου
Και των ματιών μου το χρώμα έχει·
Χωνεύεται καλά μέσα στον ίσκιο μου
Σάμπως λιθάρι στον ουρανό που εχάθη.

Τα μάτια της κρατεί πάντ’ ανοιχτά·
Ποτέ δεν μ’ έδωσε του ύπνου δώρο·
Τα όνειρά της κολυμπούν στο φως·
Σβήνουνε ήλιους και καπάκι ήλιους άλλους·
Με κάνουν και γελώ και κλαίω και γελώ
Και όλο μιλώ μιλώ και τίποτα δε λέω.

 

Πώλ ΕΛΥΑΡ, «Των αλγηδόνων πρωτεύουσα»
Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής, ύψιλον / βιβλία, Αθήνα 2007 (σσ. 26, 140, 57)

*

Βλέπε από Μποτίλια

ΠωλΕλυάρ: Σα μια σπαθιά ουρανός πάνου στο θάνατο ‒ 1+8 ποιήματα (Ρίτσος, Γκοντάρ,Καραβασίλης, Κεντρωτής, Λιοντάκης, Ελύτης), ο Αλφαβίλ, ο Γράμμος

Πωλ Ελυάρ: Σα μια σπαθιά ουρανός πάνου στο θάνατο ‒ 1+8 ποιήματα (Ρίτσος, Γκοντάρ, Καραβασίλης, Κεντρωτής, Λιοντάκης, Ελύτης), ο Αλφαβίλ, ο Γράμμος

 ξάγρυπνος πάντα ανάβοντας στου γαλαξία τη φλόγα το τσιγάρο σου
Πωλ Ελυάρ: 14 Δεκεμβρίου 1895, Σαιν Ντενί - 18 Νοεμβρίου 1952, Σαραντόν-λε-Πον
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 18.XI.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

Η ποίηση πρέπει να ’ναι
ένας οδηγός μάχης κι ευτυχίας
ένα όπλο στα χέρια του λαϊκού αγωνιστή
μια σημαία στα χέρια της Ελευθερίας

Γιάννης Ρίτσος

(Δημοσίευση, 18 Νοεμβρίου 2015, 11:55 μμ
Ανανέωση, 19 Νοεμβρίου 2015, 10:30 πμ)

ΓιΑννης ΡΙτσος

ΠΩΛ ΕΛΥΑΡ

Έτσι που σμίξαν τα σπαθιά και τα χαρτιά, δυό στίχοι στο ίδιο το τραγούδι,
μετράει κι ο στίχος του λαού το μπόι, όπως μετράει το μπόι της ομορφιάς κι η σπάθα

μέσα στο φως ομοιοκαταληκτεί ουρανός και χώμα

σπαθί και πένα παίρνουν βόλια απ’ την ποδιά της λευτεριάς

παίρνουν απ’ την ποδιά της άνοιξης το πράσινο

και γράφουν με ήλιο στο ντουβάρι της νυχτιάς: είμαι άνθρωπος.

Μια λέξη ανάβοντας το λύχνο πάνου απ’ τον καημό μας

λέξη προσάναμμα καρδιάς καρδιά προσάναμμα της θάλασσας

μια λέξη ξεκλειδώνοντας το μόχτο μας με το κλειδί του αποσπερίτη

μια λέξη που μαζεύει γύρω της πλατάνια και λιακάδες κι άρματα

όπως μαζεύει η μάνα τα παιδιά της γύρω απ’ το σκαμνί της ‒

δεν είναι πια μακριά το πρωί που δοξάζει τα δέντρα μας

κι είναι σιμά το στόμα σου που λέει την ίδια ελπίδα σε μιαν άλλη γλώσσα

στον ίδιο δρόμο το ίδιο σήμα του ήλιου που γεννάει φωτιά και χρώμα

το ίδιο σημάδι ανάμεσα στα φρύδια μας σα χαραμάδα φως σ’ ένα κλεισμένο σπίτι

σα μια σπαθιά ουρανός πάνου στο θάνατο

σαν αυλακιά στη σκληρή γη απ’ τ’ αλέτρι της περφάνιας.

Μπέρτολτ Μπρεχτ: Ποιος άραγε έχει πληρώσει τα σπασμένα;

Φερνάν Λεζέ (1881-1955), Οικοδόμοι, σκάλα και τροχός, 1950.
Λάδι, γκουάς, πινέλο και μελάνι σε χαρτί.

1914, 15 Αυγούστου ‒ Ανοίγει η διώρυγα του Παναμά.

Κατά την κατασκευή της πέθαναν 5.600 εργάτες.

ΑΠΟΡΙΕΣ ΕΝΟΣ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΕΡΓΑΤΗ

Ποιος ίδρυσε την εφτάπυλη Θήβα;

Τα βιβλία γράφουν μόνο των ανάκτων τα ονόματα.

Βασιλιάδες δηλαδή ζαλώθηκαν μοναχά τ’ αγκωνάρια;

Και τη Βαβυλώνα όπου τοσάκις εξεθεμελιώθη

ποιος την ξανάχτισε άλλες τόσες φορές; Σε τι σπίτια

της χρυσοποίκιλτης Λίμας ζούσαν οι χτίστες;

Το βράδυ πού ξετέλεψαν το Σινικό Τείχος

οι οικοδόμοι αλήθεια που να επήγαν; Η μεγάλη Ρώμη

είναι γεμάτη αψίδες θριάμβου. Ποιος τις έστησε; Επί τίνων

ετέλεσαν τους θριάμβους των οι Καίσαρες;

Το πολυθρύλητο Βυζάντιο είχε μόνον ανάκτορα

για τους κατοίκους του; Και σ’ αυτήν ακόμα

τη μυθική Ατλαντίδα, που μια νύχτα

την κατάπιε η θάλασσα, οι ευγενείς καλούσαν

με ουρλιαχτά, καθώς πνιγόντουσαν, τους σκλάβους τους.

Μπέρτολτ Μπρεχτ: Εν όψει της επερχόμενης αεροπορικής επιδρομής του Κεφαλαίου

Μπέρτολτ Μπρεχτ

Άουγκσμπουργκ Βαυαρίας, 10 Φεβρουαρίου 1898
Ανατολικό Βερολίνο, 14 Αυγούστου 1956

Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 14.VIII.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΒΟΥΔΑ

ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΙΟΜΕΝΟ ΣΠΙΤΙ

Ο Γκοτάμα, ο επικαλούμενος Βούδας, εδίδασκε

την τέχνη του τροχού των επιθυμιών,

όπου  είμαστε πιασμένοι όλοι,

και μας συμβουλεύει ν’ αφαιρούμε

από πάνω μας ό,τι τυχόν λαχταρούμε, και έτσι,

γυμνοί παθών, να περνάμε στο Τίποτα,

που το ονόμαζε Νιρβάνα.

Μπέρτολτ Μπρεχτ: 12 ποιήματα. Με 4 πίνακες του Ρούντολφ Σλίχτερ

Άουγκσμπουργκ Βαυαρίας, 10 Φεβρουαρίου 1898
Ανατολικό Βερολίνο, 14 Αυγούστου 1956
Rudolf Schlichter (1890-1955), Bertolt Brecht (1926), Λάδι σε μουσαμά, 75,5 x 46 cm

ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΜΠΡΕΧΤ

1.

Ο ΑΠΟΓΟΝΟΣ

Το ομολογώ: Ελπίδα εγώ

καμία δεν έχω.

Οι τυφλοί μιλάνε για διέξοδο. Εγώ

βλέπω.

Όταν τις πλάνες όλες ξοδέψουμε,

τελευταίο στην παρέα μας μέλος

μένει απέναντί μας το Τίποτα.

Αλκυονίς: Η βαβυλωνιακή σύγχυση των λέξεων και άλλα 499 ποιήματα, σε μετάφραση Γιώργου Κεντρωτή ‒ Παρουσίαση του βιβλίου - Μουσική - Προβολή της ταινίας KUHLE WAMPE, 13/3/2015 (2 VIDEO)

Δε θα λένε: Τον καιρό που η βελανιδιά τα κλαδιά της ανεμοσάλευε.
Θα λένε: Τον καιρό που ο μπογιατζής τσάκιζε τους εργάτες.
Δε θα λένε: Τον καιρό που το παιδί πετούσε βότσαλα πλατιά στου ποταμού το ρέμα.
Θα λένε: τον καιρό που ετοιμάζονταν οι μεγάλοι πόλεμοι.
Δε θα λένε: Τον καιρό που μπήκε στην κάμαρα η γυναίκα.
Θα λένε: Τον καιρό που οι μεγάλες δυνάμεις συμμαχούσαν ενάντια στους εργάτες.
Μα δε θα λένε: Ητανε σκοτεινοί καιροί.
Θα λένε: Γιατί σωπαίναν οι ποιητές τους;
Μπ. Μπρεχτ (1937)

*
«Σε όσους “αγαπάνε” το έργο του Μπρεχτ χωρίς να συμφωνούν με την ιδεολογία και την πολιτική του, μια παράκληση:

Ο Μπρεχτ είναι γωνιώδης και αιχμηρός, μην τον στρογγυλεύετε!»

Γ.Κ.

ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΑΛΚΥΟΝΙΣ

Παρουσίαση του βιβλίου «Η βαβυλωνιακή σύγχυση των λέξεων και άλλα 499 ποιήματα» την Παρασκευή

Εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου «Η βαβυλωνιακή σύγχυση των λέξεων και άλλα 499 ποιήματα», μία συλλογή ποιημάτων του Μπέρτολτ Μπρέχτ σε μετάφραση Γιώργου Κεντρωτή, διοργανώνει η New Star την Παρασκευή 13 Μαρτίου στις 8.00 μ.μ., στον κινηματογράφο ΑΛΚΥΟΝΙΣ New Star Artcinema (Ιουλιανού 42 - 46, Πλ. Βικτωρίας (Μετρό Βικτώρια).

Ρένα Δούρου: Ούτε bitch, ούτε bimbo· απλώς in limbo (εν κενώ) ‒ Μηνύματα και «μηνύματα» για την 8η του Μάρτη (VIDEO)

Μπέρτολτ ΜΠΡΕΧΤ

ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Βούρτσισε το σακάκι

Βούρτσισ’ το δυο φορές!

Όταν το βούρτσισμα τελειώσεις

Μένει μια πατσαβούρα καθαρή.

Μαγείρευε όλο φροντίδα

Μη λυπηθείς κανένα κόπο!

Σαν κι η δεκάρα λείπει

Σκέτο νεράκι είναι η σούπα.

Μπρεχτ- Κεντρωτής: Ο Αλωνάρχης της ποίησης με μια νέα μετάφραση 500 ποιημάτων

«Η ΒΑΒΥΛΩΝΙΑΚΗ ΣΥΓΧΥΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ 499 ΠΟΙΗΜΑΤΑ»

Νέα έκδοση με ποιήματα του Μπ. Μπρεχτ

Συνέντευξη στον «Ρ» του Γιώργου Κεντρωτή, που έχει επιμεληθεί την ανθολογία και τη μετάφραση

Κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό έκδοση με 500 ποιήματα του Μπ. Μπρεχτ, με τίτλο «Η Βαβυλωνιακή σύγχυση των λέξεων και άλλα 499 ποιήματα», σε μετάφραση του Γιώργου Κεντρωτή, καθηγητή Θεωρίας - Πράξης της Μετάφρασης στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Οπως σημειώνει ο ίδιος στον πρόλογο της έκδοσης,

«ο προσεκτικός αναγνώστης θα συναντήσει σχεδόν όλα τα πασίγνωστα ποιήματά του (σε νέα μετάφραση εννοείται), αλλά θα ανακαλύψει και πάρα πολλά που κακώς δεν τα γνώριζε. Τα 500 ποιήματα, που απαρτίζουν τούτη την έκδοση, είναι άκρως αντιπροσωπευτικά του όλου έργου του ποιητή. Αντανακλούν, βέβαια, ως προς την επιλογή τους το προσωπικό μου γούστο ως ανθολόγου και μεταφραστή, αλλά πρωτίστως αποτελούν ένα πυκνό ρεζουμέ της ποίησης του Μπρεχτ ως καλλιτεχνικής δημιουργίας, συνθέτοντας την εικόνα του σε όλες τις περιόδους της δράσης του».

Πες τα, ρε Μπρεχτ, πες τα!

BERTOLT BRECHT

ΟΣΟΙ ΤΡΕΦΟΝΤΑΙ ΜΕ ΕΛΠΙΔΕΣ

Δηλαδή τώρα τί περιμένετε;

Ότι οι κουφοί θα σας αφήσουν να μιλήσετε

και ότι οι αχόρταγοι

όλο και κάτι θα σας δώσουν;!

Ότι οι λύκοι θα σας βάλουνε να φάτε

και δεν θα σας καταπιούν αμάσητους;!

Ότι από αίσθημα φιλίας

κινούμενες οι τίγρεις

κοπιάστε θα σας πουν

τα δόντια να μας βγάλετε;!

Τέτοια μού περιμένετε;!

Τέτοια μού προσδοκάτε;!

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής

ΠΕΣ ΤΑ, ΡΕ ΜΠΡΕΧΤ, ΠΕΣ ΤΑ!

ΑΛΩΝΑΚΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

Dirk Hagner, Bertolt Brecht (II)
Woodcut on washi, 2004 (142 x 57 cm)

Προσθήκη εικόνων: Μποτίλια Στον Άνεμο

Μέγας Μπρεχτ: Νανουρίσματα κάτω απ' τους όλμους

Άουγκσμπουργκ, Γερμανία, 10 Φεβρουαρίου 1898 - Ανατολικό Βερολίνο, 14 Αυγούστου 1956

ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ

Τ Ε Σ Σ Ε Ρ Α  Ν Α Ν Ο Υ Ρ Ι Σ Μ Α Τ Α
 Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής

Ι

Τη μέρα που σε γέννησα, τ’ αδέρφια σου πεινάγαν

δεν είχα σούπα να τους δώσω, κι έκλαιγαν συνέχεια.

Τη μέρα που σε γέννησα, μας έκοψαν το γκάζι·

Με φως σβηστό σ’ εδέχτη ο κόσμος μέσα στην ανέχεια.

Εννιά μες στην κοιλιά μου εγώ σε κουβαλούσα μήνες.

Με τον πατέρα σου μιλούσα – λέγαμε πώς νά ’σαι;

Για τους γιατρούς δεν είχαμε ούτε τσακιστή δεκάρα.

Ψωμί σού φέρνω (μού ’λεγε), ξανά πατάτες βράσε.

Τις μέρες που γκαστρώθηκα, είχαμε (θυμάμαι) θάψει

τη ζωή μας, κι είταν οι ελπίδες για δουλειά φευγάτες.

Ο Μαρξ κι ο Λένιν μοναχά μας έλεγαν με γνώση

πως είν’ για μας το μέλλον κρατημένο: τους εργάτες.