ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΠΕΤΣΟΛΝΤ: Μπάρμπαρα - Η προσωπικότητα, προϊόν και υποκείμενο της Ιστορίας. Μια ταινία για τις βλαβερές συνέπειες του καπιταλισμού, με αφορμή την ανακήρυξη της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας (7/10/1949)

Αφιερωμένη εξαιρετικά

Στον άνθρωπο που καλεί τον Σουλτς να υψώσουν μαζί «Μέτωπο κατά του ναζισμού και της λιτότητας»

Σε αυτούς που ονειρεύονται πως «Η αποφασιστική δικαστική - πολιτική και ηθική απομόνωση της Χ.Α. είναι έργο, τελικά, μιας κυβέρνησης που θα ανατρέψει το αμαρτωλό πολιτικό σύστημα και θα επαναφέρει στην κοινωνία την ελπίδα, την αλληλεγγύη και την εμπιστοσύνη στη Δημοκρατία». (Αμήν!) Σε αυτούς που θέλουν και μπορούν. (Τρομάρα τους!)
  

*

Πριν διαβάσετε τη μαρξιστική ανάλυση της μοναδικής Τζίας Γιοβάνη, δυο... αντιδιαλεκτικές κουβέντες, αντί προλόγου:

Μια παλιά (Ζαν Λυκ Γκοντάρ και Ζαν Πιερ Γκορέν, 1972), μια καινούργια (Αντρές Γουντ, 2011)

Κριτική από την Τζία Γιοβάνη
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 12/9/2013

ΖΑΝ - ΛΙΚ ΓΚΟΝΤΑΡ ΚΑΙ ΖΑΝ - ΠΙΕΡ ΓΚΟΡΕΝ

Όλα πάνε καλά
(Tout Va Bien)

Ο Γκοντάρ σε συνεργασία με τον Γκορέν - συνεργασία που έληξε το 1973 - γυρίζει τέσσερα χρόνια μετά το Μάη του '68 και μετά από τρίχρονη ένταξη στην κινηματογραφική ομάδα «Τζίγκα Βερτόφ», το «ΟΛΑ ΠΑΝΕ ΚΑΛΑ» που προβάλλεται τώρα σε επανέκδοση, ταινία που ανήκει στην περίοδο που ο σκηνοθέτης επιχειρεί μια κριτική ανασκόπηση τόσο των πολιτικών γεγονότων όσο και του έργου του «δημιουργού» που «έναν μόνο τρόπο έχει για να γίνει επαναστάτης διανοούμενος, να παραιτηθεί από το να είναι διανοούμενος». Ο Γκοντάρ εμφανίζεται προβληματισμένος με τη φύση και τη χρήση της ιδεολογίας, ανεξάρτητα από το μέσο που εκπέμπεται... Παρόλο που οι επόμενες ταινίες του σκηνοθέτη επιδεικνύουν ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για την αφήγηση, έχει υποστηριχθεί ότι τα κινηματογραφικά δοκίμια του Γκοντάρ δεν είναι ταινίες με τη συμβατική έννοια του όρου αλλά πρόκειται για μια μορφή αφήγησης οχυρωμένη στο λόγο...

Μπέργκμαν: Ο δάσκαλος (1960) και Άλεν: Ο θαυμαστής του (2013) - Δυο σπουδαίοι δημιουργοί. Δείτε (και) εδώ τον παλιό ή αναζητήστε τους στα θερινά

ΙΝΓΚΜΑΡ ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ

Η πηγή των παρθένων

Κατά τη δεκαετία του '50 ο Ινγκμαρ Μπέργκμαν βρίσκεται σε φάση παρατήρησης της κοινωνικής εξέλιξης, κατά την οποία ο «εκσυγχρονισμός» διαγκωνίζεται με τη σθεναρή προηγούμενη κατάσταση, για την απόλυτη επικράτηση... Στις ταινίες εποχής αυτής της περιόδου «ΕΒΔΟΜΗ ΣΦΡΑΓΙΔΑ» και «ΠΗΓΗ ΤΩΝ ΠΑΡΘΕΝΩΝ» - παράγωγα αυτού του προβληματισμού - η Σουηδία αποδίδεται ως παραδοσιακό λαϊκό τραγούδι που αιωρείται ανάμεσα στην «αθωότητα» και το «κακό», ένα αλληγορικό μείγμα από κωμωδία και τρικ δεξιοτήτων, με τη Στοκχόλμη να παρουσιάζεται σαν επαρχιακή τρύπα που δεν της λείπει η γραφικότητα. Η ασφάλεια εξισορροπεί με την απειλή. Ο κτηνώδης βιασμός στην ταινία απεικονίζει μια σχέση που αναμφισβήτητα έχει να κάνει με αυτή τη μεταβατική φάση στο προτσές της μετατροπής της σουηδικής κοινωνίας μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και συμβολίζει το απόλυτο κακό, την ίδια στιγμή που αυτό ερμηνεύεται υπό το φως της συνολικής ηθικής της παραδοσιακής saga, που είναι θρησκευτική.

 

Δικαστικό δράμα και αλληγορικό παραμύθι. Δυο διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες, εξηντάρες, αρυτίδωτες

 Δυο λόγια για τις ταινίες 
(Δείτε τις εδώ)

Οι 12 Ένορκοι (1957). Δικαστικό δράμα δωματίου του Σίντνεϋ Λιούμετ (1924-2011), στο οποίο 12 ένορκοι (λευκοί) καλούνται αν αποφασίσουν για την ενοχή ενός 18χρονου Μεξικάνου μετανάστη.

Οι 11 είναι πεπεισμένοι για την ανοχή του. Ο ένας αμφιβάλει. Το φαίνεσθαι και το είναι των καταστάσεων και των ανθρώπων.

Τρεις υποψηφιότητες στα Όσκαρ (ταινίας, σκηνοθεσίας, διασκευασμένου σεναρίου), έξι βραβεία σε διάφορα φεστιβάλ.

Άλλες ταινίες (επιλογή): Σέρπικο (1973), με μουσική Μίκη, Σκυλίσια Μέρα ( 1975), και οι δυο με Αλ Πατσίνο. Το Δίκτυο (1976), –Φαίη Νταναγουαίη, Γουίλιαμ Χόλντεν, Πήτερ Φιντς, Ρόμπερτ Ντυβάλ. Η Ετυμηγορία (1982) –Πωλ Νιούμαν, Σάρλοτ Ράμπλιν, Τζαίημς Μαίησον. Το Επόμενο Πρωινό 1986), Τζαίην Φόντα, Τζεφ Μπρίτζες. Τρέχοντας Στο Κενό (1988) – Ρήβερ Φοίνιξ, Μάρθα Πλίμτον. Πριν Ο Διάβολος Καταλάβει Ότι Πέθανες (2007), το κύκνειο άσμα του, –Φίλιπ Σέϋμουρ Χόφμαν, Ήθαν Χωκ, Άλπερτ Φίνεϋ, Μαρίσα Τομέϊ.

*

Θαύμα Στο Μιλάνο (1951). Ποιητικό, αλληγορικό, μανιχαϊστικό παραμύθι του Βιττόριο Ντε Σίκα (1901-1974), όπου οι φτωχοί αναλήπτονται στους ουρανούς καβάλα σε… σκουπόξυλα.

Μωρό βρίσκεται ανάμεσα στα… λάχανα. Μεγαλώνει, και μετά το ορφανοτροφείο οργανώνει τους άστεγους μιας παραγκούπολης, κόντρα στα σχέδια αδίστακτου μεγιστάνα.

«Οι φτωχοί μου –λέει ο Ντε Σίκα– είναι φτωχοί, όχι όμως αποδιοπομπαίοι. Δεν τα βάζουν μ’ αυτό που αποκαλούμε αστική κοινωνία, αλλά ζουν με τόλμη στο περιθώριό της, γιατί θέλουν ν’ απλοποιήσουν τον τρόπο ζωής τους και να επιστρέψουν στις ρίζες της ύπαρξης».

 Άλλες ταινίες (επιλογή): Κλέφτης Ποδηλάτων (1948), από Μποτίλια Στον Άνεμο, –Άννα Καρίνα, Αντρέ Λαμπάρτ, Ζεράρ Οφμάν. Ουμπέρτο Ντ. (1951), το αριστούργημά του, -Κάρλο Μπατίστι, Μαρία Πία Κασίλιο. Τελευταίος Σταθμός (1953) –Μοντγκόμερυ Κλιφτ, Τζένιφερ Τζόουνς. Χθες, Σήμερα, Αύριο (1963) και Γάμος Αλά Ιταλικά (1964), Ο Κήπος Των Φίντζι Κοντίνι (1970) –Ντομινίκ Σαντά, Χέλμουτ Μπέργκερ. Το Ηλιοτρόπιο (1970) –Σοφία Λώρεν, Μαρτσέλο Μαστρογιάννι. Εφτά Φορές Γυναίκα (1967) –Σίρλευ Μακλαίην, Πήτερ Σέλερς. Το Ταξίδι (1974), η τελευταία του, -Σοφία Λώρεν, Ρίτσαρντ Μπάρτον.

Μπ. Ζ.

_______

Πηγές που λήφθηκαν υπόψη: Βασίλης Ραφαηλίδης: Λεξικό Ταινιών, τ. Γ΄ (Αιγόκερως, 2003), Μπάμπης Ακτσόγλου: 1919-1986, Μια συλλογή ταινιών (Εταιρεία STUDIO, 1989).
Περισσότερα από IMDB: Οι Δώδεκα Ένορκοι, Θαύμα Στο Μιλάνο  Φιλμογραφία: Σίντνεϋ Λιούμετ, Βιττόριο Ντε Σίκα. 

Κλέφτης Ποδηλάτων (1948): Το αριστούργημα. Δείτε την ταινία εδώ

ΒΙΤΟΡΙΟ ΝΤΕ ΣΙΚΑ

Κλέφτης Ποδηλάτων
(Δείτε την ταινία εδώ)

Κριτική από την Τζία Γιοβάνη, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ,18/7/2013

Σε επανέκδοση προβάλλεται από σήμερα η γνωστότερη ανά την υφήλιο ταινία του Βιτόριο Ντε Σίκα «ΚΛΕΦΤΗΣ ΠΟΔΗΛΑΤΩΝ» (1948), που καταχωρείται, μαζί με δυο επίσης σύγχρονά του αριστουργήματα, το «ΡΩΜΗ ΑΝΟΧΥΡΩΤΗ ΠΟΛΗ» (1945) του Ροσελίνι και το «Η ΓΗ ΤΡΕΜΕΙ» (1948) του Βισκόντι, στα κορυφαία επιτεύγματα του ιταλικού νεορεαλισμού. Παρότι στο σενάριο της ταινίας - που γεννήθηκε από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Λουίτζι Μπαρτολίνι - συνωστίζονται διάφορα ονόματα, η όλη «δουλειά» πραγματοποιήθηκε ουσιαστικά από τον Τσέζαρε Τζαβατίνι, σημαντικότατη φιγούρα του νεορεαλιστικού ρεύματος στον κινηματογράφο, αλλά και στον εργασιακό βίο του Ντε Σίκα, μαζί με τον οποίο δημιούργησε ένα, από τα πιο παραγωγικά δίδυμα στην ιστορία του σινεμά.

Η Άρπα της Βιρμανίας: Ένα σπάνιο αντιπολεμικό αριστούργημα του 1956. Δείτε την ταινία εδώ

 The Burmese Harp (1956)

"Biruma no tategoto"

 

ΚΟΝ ΙΤΣΙΚΑΒΑ

Η άρπα της Βιρμανίας
(TRAILER)

Κριτική από την Τζία Γιοβάνη, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 11/7/2013

Γεννημένος το 1915 ο Κον Ιτσικάβα εργάζεται ως βοηθός σκηνοθέτη τη δεκαετία του '30 για να γυρίσει την πρώτη, δική του ταινία το 1944. Αρχικά ειδικεύεται στο μελόδραμα και την κωμωδία που αναδύεται από δημοφιλή κόμικς, κάτι που του χάρισε το παρατσούκλι «Φρανκ Κάπρα της Ιαπωνίας». Οι ταινίες του «Η ΑΡΠΑ ΤΗΣ ΒΙΡΜΑΝΙΑΣ» (1956) και «Η ΦΩΤΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΜΠΟ» (1959) συνθέτουν ένα δίπτυχο για το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μέσα από την προσέγγιση των ηττημένων Ιαπώνων στρατιωτών που βρίσκονται μπροστά σε μια χώρα νικημένη, μια νιότη σταλμένη στη σφαγή, έναν λαό προδομένο από τους κυβερνήτες του, ένα όραμα χωρίς ελπίδα από τον τρόμο και τον παραλογισμό του πολέμου. Το δίπτυχο του Ιτσικάβα μαζί με την 9 ωρών τριλογία του Μασάκι Κομπαγιάσι με γενικό τίτλο «Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ» (1959 - 1961), θεωρούνται οι τρεις «φάροι» της ομάδας των μεταπολεμικών ουμανιστών. Στις ταινίες αυτές συναντάμε 3 ήρωες που συνθλίβονται από συγκρούσεις που τους υπερβαίνουν, σε τρία διαφορετικά μέτωπα: τη Βιρμανία, τις Φιλιππίνες και τη Μαντζουρία αντίστοιχα...

Ένας θρύλος του σινεμά και ένας λαϊκός θρύλος στο σινεμά. Δυο ταινίες, δυο εποχές (TRAILER)

Ζούσε τη ζωή της:
Φιλμ σε δώδεκα πίνακες (1962)

Ο μοναχικός καβαλάρης (2013)

Κριτική από την Τζία Γιοβάνη, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 4/7/2013

ΖΑΝ - ΛIΚ ΓΚΟΝΤΑΡ

Ζούσε τη ζωή της

(TRAILER)

Ο Γκοντάρ φτιάχνει το 1962 την ασπρόμαυρη ταινία «ΖΟΥΣΕ ΤΗ ΖΩΗ
ΤΗΣ» (τη γοητευτικότερη μορφικά και δομικά του σκηνοθέτη -προσωπική γνώμη- μετά το «ΜΕ ΚΟΜMΕΝΗ ΤΗΝ ΑΝΑΣΑ» (1959). Θέμα της «ταινίας έρευνας με μορφή θεάματος» η πορνεία.

Με ρεαλιστική αφήγηση ο Γκοντάρ εστιάζει στο εξωτερικό των πραγμάτων για να διεισδύσει στο εσωτερικό τους μιλώντας για την πορνεία στο πλαίσιο της σύγχρονης αστικής αποξένωσης, της θεσμοθετημένης -κυριολεκτικά και μεταφορικά- εκπόρνευσης, με τη θέληση ή μη, του υποκειμένου.