Μπάμπης Ζαφειράτος: Ρόκε Δάλτον, Ρεβιζιονιστική Ηφαιστειολογία & Ακροαριστερά (2 ποιήματα) – Αφιέρωμα Α΄

Dani Fano (San Sebastián 1968), Los doce nacimientos de Miguel Mármol (Οι δώδεκα γεννήσεις του Μιγέλ Μάρμολ, 2018). Λεπτομρεια εξωφύλλου (Βλ. κάτω).

*

Κι ήρθε ξανά ο φόβος ο μεγάλος
κι έπρεπε να ενισχυθεί το εκλογικό σύστημα της συνύπαρξης
η Αυτής Μεγαλειότης η αντιπολίτευση
τα ρεφορμιστικά τσιτάτα κι ο εκδημοκρατισμός
και κηρύχθηκε λήξασα
η εποχή της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

*

Ρόκε Δάλτον

Ρεβιζιονιστική Ηφαιστειολογία & Ακροαριστερά

Αφιέρωμα, Μέρος Α΄

Πρώτες μεταφράσεις στα Ελληνικά – Σημειώσεις – Επιμέλεια – Σύντομη περιήγηση στα Απελευθερωτικά Κινήματα του Ελ Σαλβαδόρ
Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση: Κατιούσα, 28/6/2019 

_________________

To Β΄ Μέρος (2/9/2019):

 Ρόκε Δάλτον: 5 παράνομα ποιήματα και 1 ποίημα αγάπης – Η ζωή του, το έργο του, η δολοφονία του – 3 κείμενα του Εδουάρδο Γκαλεάνο (Αφιέρωμα Β΄)

*

Το Τρίτο Μέρος με περισσότερα ποιήματα

Ρόκε Δάλτον: 25 Poemas Clandestinos — Παράνομα Ποιήματα και Ιστορίες της Ταξικής πάλης - Αφιέρωμα Γ΄

 

___________________________

*

Tο κεφάλι κόντρα στον τοίχο
(Συμπέρασμα ηθικο-φιλοσοφικόν)

Η ύλη είναι σκληρή,
η ύλη είναι άφθαρτη:
Ως εκ τούτου
η ύλη είναι αδιάφορη,
η ύλη
είναι άκαρδη.

Ταβέρνα και άλλα Μέρη (1969)
Από την τελευταία ενότητα: Η ιστορία (Γράφτηκε στην Πράγα)
Μετάφραση: Μπ. Ζαφειράτος, 11 Ιαν. 2019

*

Cuando la historia no se puede escribir con la pluma

entonces debe escribirse con el fusil.

Όταν η ιστορία δεν μπορεί να γραφτεί με την πένα,

πρέπει να γράφεται με το τουφέκι.

Farabundo Martí

*

Ρόκε Δάλτον. Ελ Σαλβαδόρ
Γεννήθηκε στο Σαν Σαλβαδόρ, 14 Μαΐ. 1935 – Δολοφονήθηκε στο Κεσαλτεπέκε, 10 Μαΐ. 1975
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 22.VI.2019 (Μολύβι σε χαρτί, 21χ29 εκ.)

*

 

[Τα λοξά στοιχεία παραπέμπουν στις αντίστοιχες σημειώσεις]

Παραβολή από τη Ρεβιζιονιστική Ηφαιστειολογία

Ρόκε Δάλτον

Το ηφαίστειο Ισάλκο,
σαν ηφαίστειο,
ήταν ακροαριστερό.
Λάβα και πέτρες ξέρναγε
κι έκανε σαματά, ταρακουνιότανε, εχάλαγε τον κόσμο
κλονίζοντας ασφάλεια και τάξη.
Σήμερα είναι ένα πρώτης τάξεως πολιτισμένο ηφαίστειο
που συνυπάρχει αρμονικά
με το Ξενοδοχείο Μοντάνια του Σέρο Βέρδε
και μες στη μπούκα του μπορούμε πλέον να χώσουμε
πυροτεχνήματα όπως εκείνα που αμολάνε
οι λαοπρόβλητοι βουλευτές μας.
Ηφαίστειο για εκτελεστικάριους,
μα και για επαναστάτες και συνδικαλιστές
που ξέρουν να κρατάνε χαρακτήρα και να μην είναι θερμοκέφαλοι,
δεν είναι πλέον σύμβολο παράφορων κι ανταριασμένων ανταρτών,
οι μόνοι αυτοί που νοσταλγούνε τα ξαφνικά του τα ξεσπάσματα.
Αξιοσέβαστοι και υπάκουοι προλετάριοι του κόσμου,
η Κεντρική Επιτροπή σάς προσκαλεί
να διδαχτείτε από το μάθημα που παραδίδει το ηφαίστειο του Ισάλκο:
η φωτιά δεν είναι πλέον του συρμού,
προς τι λοιπόν εμείς θέλουμε να την κουβαλάμε
στην καρδιά μας;


Παράνομα Ποιήματα, 1975
(4^η ενότητα, Ιστορίες και Ποιήματα Κατά Του Σαλβαδοριανού Ρεβιζιονισμού)

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 29 Μαΐου 2019

Ακροαριστεροί

Ρόκε Δάλτον

Ο λαός των Πιπίλ
που δεν αντιλήφθηκε το σταυρό και την πολύ ανώτερη κουλτούρα
κι αρνήθηκε να σκύψει μπροστά στο Στέμμα της Ισπανίας
και πήρε τα βουνά
με το όπλο στο χέρι
ενάντια στον κατακτητή.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ρόκε Δάλτον (14.5.1935 – 10.5.1975), Γυρεύοντας μπελάδες – 9 ποιήματα

 

(Φωτό: Ο Ρόκε Δάλτον το 1967 στην Κούβα. Από Wikimedia)

 

*

 

Είναι υπέροχο να είσαι κομμουνιστής
μολονότι προκαλεί πολλούς πονοκεφάλους.

 

*

 

Ρόκε  Δάλτον

(Ο Μπρεχτ της Λατινικής Αμερικής)

 

Γεννήθηκε στο Σαν Σαλβαδόρ στις 14 Μαΐου 1935
Δολοφονήθηκε στο Κεσαλτεπέκε στις 10 Μαΐου 1975

 

*

 

9 ποιήματα από 4 συλλογές

 

Μετάφραση

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

 

Πρώτη δημοσίευση: Κατιούσα, 10/5/2021

 

*

 

Είπε ο  Ρόκε

 

Οι ιδέες θέλουν πόλεμο  *  Ο φόβος είναι άνθρωπος  *  Καλός είναι ο Θεός που δεν μας έχει σκοτώσει  *   Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα και η πολιτική είναι απλά η πεμπτουσία της οικονομίας

(Υλικά για ένα ποίημα)

 

*

 

XVI Ποίημα

 

Οι νόμοι είναι για να συμμορφώνονται
οι φτωχοί.
Οι νόμοι είναι φτιαγμένοι από τους πλούσιους
ώστε να μπει σε μια σειρά η εκμετάλλευση.
Οι φτωχοί είναι οι μόνοι νομοταγείς της ιστορίας.
Όταν θα κάνουν τους νόμους οι φτωχοί
πλέον δεν θα υπάρχουν πλούσιοι.

 

Οι Απαγορευμένες Ιστορίες του Τοσοδούλη (1974)

 

 

Αρχαίος πόνος

[Ύμνος στον Αναστάσιο Ακίνο]

 

Μόνο τον πόνο έχεις νιώσει απ’ όταν ήρθες στη ζωή.

 

Πόνο μες στις φυτείες του αφέντη
για στον πόνο των αδερφών σου·
πόνο στα μυστικά τους λόγια
πόνο
στους νερόλακκους και στα πουλιά·
πόνο στην ακατανόητη βρισιά του αλλόκοτου επιστάτη,
πόνο στις κλωτσιές του, στις βρισιές του, στ’ αρπαχτικά του χέρια.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ρόκε Δάλτον (14.5.1935 – 10.5.1975), 3 Ποιήματα Αγάπης

Roque Dalton, 1935-1975. Praga, 1966. Por Salvador Corratgé, 1928-2014. (Πηγή φωτό: https://www.elsalvador.com)

Ρόκε Δάλτον: Γεννήθηκε στο Σαν Σαλβαδόρ στις 14 Μαΐου 1935. Δολοφονήθηκε στις 10 Μαΐου 1975. Ο άνθρωπος της πένας και του όπλου. Ο άνθρωπος που κατά τον Εδουάρδο Γκαλεάνο «ήταν ικανός να κάνει μέχρι και τις πέτρες να γελάνε». Ικανός να χαρίζει χαμόγελα, αλλά και να μας θυμίζει τα βάσανα του λαού του. Έφτασα στην επανάσταση μέσω της ποίησης, θα πει ο ίδιος.

Ρόκε Δάλτον: Τρία Ποιήματα Αγάπης

 Μετάφραση – Επιμέλεια

Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο
 
Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 14/5/2019

Poesía Erótica, Juan Ignacio Aranda y Alejandra Flores, 1990

Desnuda de Roque Dalton, por Juan Ignacio Aranda (audio)

Γυμνή

Ρόκε Δάλτον

Αγαπάω τη γύμνια σου
γιατί γυμνή από τους πόρους σου με πίνεις
σάμπως τεράστια τείχη από νερό να με καταποντίζουν.

Τα σύνορα γκρεμίζει η γύμνια σου στην θέρμη της,
μου ανοίγει διάπλατες τις πόρτες για να σε μαντέψω,
με παίρνει απ’ το χέρι σαν το παιδί που έχασε το δρόμο του
κι απάνω σου εμπιστεύτηκε τους φόβους τα γιατί του.

Γλυκό το δέρμα σου στη γεύση του αλατιού το ανασαίνω το αργοπίνω
γίνεται σύμπαν μου, σύμβολο πίστης που με τρέφει·
μια λάμπα με αρώματα που την κρατώ ψηλά σαν τον τυφλό
όταν πλάι στα σκοτάδια οι πόθοι με αλυχτάνε.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ένα ποίημα του Ρόκε Δάλτον για τον Καρλ Μαρξ (5 Μαΐου 1818, Τρίερ Ρηνανίας – 14 Μαρτίου 1883, Λονδίνο)

Το Μνημείο του Καρλ Μαρξ στο Κέμνιτς. Φωτό, Andreas Praefcke (Βλ. κάτω. Πηγή φωτό Wiki)

 

Μετάφραση

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

 

Πρώτη δημοσίευση: Κατιούσα, 10/5/2021

 

 

Καρλ Μαρξ

Ρόκε Δάλτον (1935-1975)

 

Μέσα από τα ευγενικά μάτια του λαμπερού λιονταριού που φώλιαζε
στο βάθος της γενειάδας σου
μέσα από τη μούχλα των κακοφωτισμένων βιβλιοθηκών
μέσα από τα κάτασπρα μπράτσα της Τζένης της Βεστφαλίας
μέσα από τη δίνη της δυστυχίας στις αργόσυρτες και παγερές εξορίες
μέσα από τα οργισμένα ξεσπάσματα σ’ εκείνες τις γεμάτες
καπνό αίθουσες σύνταξης της Ρηνανίας
πυρετικός σαν ένα μικρό φωτεινό σύμπαν στις ατέρμονες νύχτες
διόρθωσες το αξιοθρήνητο έργο του Θεού
εσύ ω μεγάλε ένοχε για την ελπίδα
ω των υπαιτίων υπαίτιε
για την ευτυχία
που επιμένει να τραβάει το δρόμο της

 

Η Σειρά του Ταπεινωμένου –El turno del ofendido, Casa de las Américas, Κούβα (1962)

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 5 Ιανουαρίου 2019

 

Καρλ Μαρξ
Τρίερ Ρηνανίας, 5 Μαΐου 1818 – Λονδίνο, 14 Μαρτίου 1883
Σχέδιο (2ο από 3 του Κάρολου), Μπάμπης Ζαφειράτος, 5.V.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

*

 

Κεντρική φωτό και κάτω: Μνημείο του Καρλ Μαρξ από τον Σοβιετικό γλύπτη Λεβ Κέρμπελ (1917-2003) στο Κέμνιτς (Καρλ Μαρξ Στατ, από το 1953 μέχρι το 1990) της Σαξωνίας στη Γερμανία. Τα αποκαλυπτήρια της ύψους 7 μέτρων ορειχάλκινης κεφαλής έγιναν το 1971. Πίσω από τον Μαρξ, στην τεράστια (επί κυβερνητικού κτηρίου) ζωφόρο διαβάζουμε, Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά και Ρωσικά, την κατακλείδα τού Κομμουνιστικού Μανιφέστου (1848): ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΟΙ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ, ΕΝΩΘΕΙΤΕ!

— Του Λεβ Κέρμπελ είναι, μεταξύ άλλων, και δύο ακόμη καταπληκτικά γιγάντια γλυπτά: Ο Ερνστ Τέλμαν (1886-1944) στο ομώνυμο πάρκο του Βερολίνου και ο Λένιν στο ομώνυμο πάρκο της Αβάνας. (Πηγή φωτό Wiki).

 

 

KARL MARX

Roque Dalton (1935-1975)

 

Desde los ojos nobles de león brillando al fondo de tus barbas
desde la humedad polvorienta en las bibliotecas mal alumbradas
desde los lácteos brazos de Jenny de Westfalia
desde el remolino de la miseria en los exilios lentos y fríos
desde las cóleras en aquellas redacciones renanas llenas de humo
desde la fiebre como un pequeño mundo de luz en las noches sin fin
le corregiste la renca labor a Dios
tú oh gran culpable de la esperanza
oh responsable entre los responsables
de la felicidad que sigue caminando

 

El turno del ofendido, Casa de las Américas, Κούβα (1962)

 

Το Μνημείο του Καρλ Μαρξ στο Κέμνιτς. Φωτό, Andreas Praefcke (Πηγή: Wiki)

 

*

Roque Dalton Καρλ Μαρξ Λεβ Κέρμπελ Μπάμπης Ζαφειράτος Ποίηση Ρόκε Δάλτον

Μπάμπης Ζαφειράτος: Λένιν! Καθήκον μας είναι να σε υπερασπίσουμε απ' το να γίνεις θεός (Ένα Κόκκινο Βιβλίο Για Τον Λένιν)

Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν (Βλαντίμιρ Ιλίτς Ουλιάνοφ)
Ρωσία, 22 Απριλίου 1870, Ουλιάνοφσκ – 21 Ιανουαρίου 1924, Γκόρκι.
Σχέδιο (3ο από 3 του Λένιν), Μπάμπης Ζαφειράτος, 15.XI.2015 – var. 2020
(Μελάνι, 29χ21 εκ.)

*

[…] Ένας άνθρωπος πέρασε από τούτη τη γη

και την έχει αφήσει ζεστή για χίλιους αιώνες

με σένανε ο θάνατος γίνεται απ’ τη ζωή πιο τρανός

 

[...] Ένας άνθρωπος πέρασε από τούτη τη γη

και την καρδιά του έχει αφήσει φλεγόμενη μες στους ανθρώπουυς

 

[...] Ο θάνατός σου γεννάει μια επέτειο

πιο μεγάλη κι απ’ τη γέννηση μιας οροσειράς

 

[...] Είσαι η μεγαλοσύνη του ανθρώπου

μια νέα παγκόσμια γενεαλογία αρχίζει με σένανε

κι όπως ακριβώς η ζωή σου ήτανε η ζωή της ζωής

ο θάνατός σου θα είναι του θανάτου ο θάνατος […]

 

[...] Από δω και πέρα καθήκον μας είναι

να σε υπερασπίσουμε απ’ το να γίνεις θεός…

 

Βισέντε Ουϊδόβρo (1893-1948)

Ελεγεία για το θάνατο του Λένιν (1924)

(Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος)

*

Ρόκε Δάλτον

Αποσπάσματα από το συνθετικό του έργο

Ένα Κόκκινο Βιβλίο Για Τον Λένιν (1970-1973)

Που είναι αφιερωμένο εξαιρετικά:

Στον Φιντέλ Κάστρο, τον πρώτο Λατινοαμερικανό λενινιστή,

για την ΧΧ επέτειο από την επίθεση στο Στρατώνα Μονκάδα,

απαρχή της επανάστασης που συντελείται στη δική μας ήπειρο.

*

Το 1957 είδα τον Λένιν στη Μόσχα (Ι)

Και τότε έγραψα ένα ποίημα ενδόμυχων πόθων, απόλυτα εναρμονισμένων με τα είκοσι δύο χρόνια ενός ανθρώπου που θα ’θελε όλη του τη ζωή να παραμείνει είκοσι δύο:

 

«Για τους αγρότες της πατρίδας μου

θέλω τη φωνή του Λένιν.

 

Για τους προλετάριους της πατρίδας μου

θέλω το φως του Λένιν.

 

Για τους κατατρεγμένους της πατρίδας μου

θέλω την ειρήνη του Λένιν.

 

Για τα νιάτα της πατρίδας μου

θέλω την ελπίδα του Λένιν.

 

Για τους δολοφόνους της πατρίδας μου,

για τους δεσμοφύλακες της πατρίδας μου,

για τους χλευαστές της πατρίδας μου,

θέλω το μίσος του Λένιν,

θέλω τη γροθιά του Λένιν,

θέλω το μπαρούτι του Λένιν».

Ήμουν ακόμη στρατευμένος καθολικός κι ωστόσο, προτού επιστρέψω στο Ελ Σαλβαδόρ, μετά τη μεγάλη ευρωσοβιετική περιοδεία, με ανέκριναν φεύγοντας από τη Λισαβόνα, με εμπόδισαν να προσγειωθώ στην Βαρκελώνη και στα Κανάρια Νησιά, με καταδίωξαν στο Καράκας (όπου αποβιβάστηκα στο λιμάνι της Λα Γουάιρα από λάθος των λιμενικών αρχών του Πέρες Χιμένες), με συνέλαβε το FBI στον Παναμά, κλπ. Άρχισα να καταλαβαίνω ότι ο Λένιν, και όλα όσα σχετίζονταν με αυτόν, ήταν κάτι πολύ σοβαρό. Πολύ σοβαρό.

Ρόκε Δάλτον: Ένα Κόκκινο Βιβλίο Για Τον Λένιν (Ποίημα-κολλάζ, Αβάνα, 1970-1973)

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 19 Ιανουαρίου 2019

*

Το κόμμα του Λένιν είναι κόμμα μάχης. Η αποστολή του δεν είναι να εγγυηθεί την ειρήνη των ισχυρών και των νεκροταφείων, αλλά να κατευθύνει τη νεολαία και την εργατική τάξη στην κατάληψη της εξουσίας.

Θυμηθείτε ότι συνεχίζουμε να μιλάμε για τα προβλήματα καθ’ οδόν προς την κατάληψη της εξουσίας. Μιλάμε, άρα, για ένα κόμμα κατάληψης της εξουσίας, το κόμμα για το οποίο μίλησε ο Λένιν…

(Κείμενο 85, Ανάλυση στο “Ένα βήμα μπροστά, δυο βήματα πίσω”)

*

Ο λενινισμός είναι ένα πολυσύνθετο επακόλουθο της ιστορίας, όχι μια αδιαπέραστη χαλύβδινη σφαίρα.

(Κείμενο 71, Άλλος που σηκώνει το χέρι –διάλογος του ποιητή με έναν λέκτορα)

*

Με ρωτάνε ποιος ήταν ο Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνοφ, ο Λένιν, ή μάλλον ο Ν. Lenin, όπως ήταν το ψευδώνυμό που χρησιμοποιούσε στην παρανομία για να υπογράφει τα άρθρα του. Όπως όλοι γνωρίζουν, ο Λένιν ήταν αυτός που εφάρμοσε τον μαρξισμό στο πρόβλημα της κατάκτησης εξουσίας στη Ρωσία και στην κατασκευή του πρώτου προλεταριακού κράτους στον κόσμο.

(Συνεισφορά στον Τρίτο Κόσμο)

*

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος

*

Περισσότερα από Μποτίλια Στον Άνεμο:

Ροκε Δάλτον: Ένα Κόκκινο Βιβλίο για τον Λένιν (7 ποιήματα)

*

Το Μνημείο Λένιν στο ομώνυμο πάρκο της Αβάνας, του Σοβιετικού γλύπτη Λεβ Κέρμπελ (7 Νοε. 1917, Σεμεβίνκα, Ουκρανία - 14 Αυγ. 2003, Μόσχα). Πηγή φωτό: pinterest
Στην επιγραφή διαβάζουμε:
Ο Λένιν υπήρξε από την πρώτη στιγμή όχι μόνο ένας θεωρητικός της πολιτικής, αλλά και ένας άνθρωπος της δράσης, ένας άνθρωπος σταθερής και αδιάκοπης επαναστατικής πρακτικής.