CELACHINA: ΗΠΑτικές δοκιμασίες στα εργαστήρια του καπιταλισμού

ΠΕΡΙΟΔΕΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΕΖΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΣΕ ΒΡΑΖΙΛΙΑ, ΚΟΛΟΜΒΙΑ, ΠΕΡΟΥ ΚΑΙ ΧΙΛΗ

Διευρύνεται ο μονοπωλιακός ανταγωνισμός στη Λατινική Αμερική

Προγραμματίζονται μεγάλα έργα στις μεταφορές, όπως η διηπειρωτική σιδηροδρομική γραμμή και επενδύσεις κινεζικών μονοπωλίων πολλών δισ. δολαρίων

Η πρόσφατη περιοδεία του Κινέζου πρωθυπουργού Λι Κετσιάνγκ, σε τέσσερις χώρες της Λατινικής Αμερικής (Βραζιλία, Κολομβία, Περού και Χιλή) από τις 18-26 Μάη, σηματοδοτεί την περαιτέρω προσπάθεια των κινεζικών μονοπωλίων να διευρύνουν τη δράση τους και να εξασφαλίσουν τις προϋποθέσεις μεγαλύτερης κερδοφορίας τους στον ανταγωνισμό με άλλα μονοπώλια που δραστηριοποιούνται στη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά και στην παγκόσμια αγορά.

Αντικειμενικά, αυτή η διαδικασία που συμβαίνει σε μια περίοδο καπιταλιστικής κρίσης και χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης και για την Κίνα (υπολογίζεται σε 6% - 7%, πολύ κάτω σε σχέση με διψήφια ποσοστά των προηγούμενων χρόνων) αποτελεί μια διέξοδο για συσσωρευμένα κεφάλαια, αλλά ταυτόχρονα οξύνει τον ανταγωνισμό της Κίνας με τις ΗΠΑ και άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.

Το μεγάλο έργο της διηπειρωτικής σιδηροδρομικής σύνδεσης από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό Ωκεανό

Αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό σχέδιο που προωθεί η κινεζική ηγεσία στη Λατινική Αμερική είναι η λεγόμενη διηπειρωτική σιδηροδρομική γραμμή που θα ενώσει την ακτή του Ατλαντικού στη Βραζιλία με αυτήν του Περού στον Ειρηνικό.

Ο σχεδιασμός έχει γίνει ώστε να ξεκινάει από το λιμάνι Ακού στα βόρεια του Ρίο ντε Τζανέιρο, να περνάει περιφερειακά από την πρωτεύουσα Μπραζίλια, να διασχίζει αγροτικές ζώνες της Βραζιλίας (εύκολη μεταφορά αγροτικών προϊόντων π.χ. σόγια), την περιοχή του Αμαζονίου και να μπαίνει στις Άνδεις για να καταλήξει στις ακτές του Περού, με τέσσερα λιμάνια να είναι οι πιθανές καταλήξεις (από βορρά προς νότο, Πιούρα, Τσιμπότε, Λίμα, Ιλο).

Για να κατανοηθεί η σημασία αυτού του τεράστιου έργου, που με τους ηγέτες της Βραζιλίας, Ντίλμα Ρουσέφ, και Περού, Ογιάντα Ουμάλα, συμφωνήθηκε να ξεκινήσουν οι μελέτες κατασκευής του, πρέπει να σημειωθεί ότι σήμερα η μεταφορά αγαθών, πρώτων υλών και καταναλωτικών προϊόντων από τη Βραζιλία και την Κίνα και αντίστροφα διαρκεί περίπου 35 μέρες από τις υπάρχουσες προσβάσεις, είτε από τη διώρυγα του Παναμά είτε από τη Γη του Πυρός μέσω του Ατλαντικού και του Ειρηνικού.

Η διαδρομή αυτή τώρα θα μειωθεί κατά πολύ ενώ είναι βέβαιο ότι το δίκτυο διηπειρωτικής σιδηροδρομικής γραμμής μήκους 5.300 χιλιομέτρων (από τα οποία τα 4.400 μέσα στο έδαφος της Βραζιλίας) θα χρησιμοποιηθεί και από άλλες χώρες της περιοχής που θα θελήσουν να συνδέσουν τους δικούς τους σιδηροδρόμους και υποδομές, ώστε να φτάνουν πιο γρήγορα στις αγορές της Ασίας.

Το έργο αναμένεται να στοιχίσει 10 δισεκατομμύρια δολάρια και από τη στιγμή της έναρξης των εργασιών υπολογίζεται να διαρκέσει 6-7 χρόνια. Βεβαίως, λόγω των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσει (πέρασμα από την περιοχή του Αμαζονίου, τούνελ στις Ανδεις) και με δεδομένο ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις που θέτουν το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος δεν αποκλείεται να υπάρξουν παρατάσεις.

Πάντως, εφόσον προχωρήσει το έργο θα είναι άκρως ανταγωνιστικό με τη σημερινή διώρυγα του Παναμά που ελέγχουν κυρίως τα αμερικανικά μονοπώλια, ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι προχωράει και το άλλο μεγάλο έργο στην περιοχή το λεγόμενο κανάλι της Νικαράγουας (μήκος 275 χιλιομέτρων) που θα ενώσει στην Κεντρική Αμερική τον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό και το οποίο έχουν αναλάβει επίσης κινεζικά μονοπώλια.

Βεβαίως, και τα δύο σχέδια βλέπουν με πολύ αρνητικό τρόπο οι ΗΠΑ, που αν και ως τώρα δεν το έχουν εκδηλώσει ανοιχτά, ωστόσο τα σενάρια περί «νέας αποικιοκρατίας της Κίνας» εμφανίζονται σε διάφορους ιστοτόπους στο διαδίκτυο και λεγόμενες «δεξαμενές σκέψης» που έμμεσα με διάφορα προσχήματα προβάλλουν θέσεις των ΗΠΑ.

Ενίσχυση των συνεργασιών μονοπωλιακών ομίλων

Η κίνηση αυτή της Κίνας έρχεται ως συνέχεια της ενίσχυσης τα τελευταία χρόνια των δεσμών με την λεγόμενη Κοινότητα των Κρατών της Λατινικής Αμερικής και Καραϊβικής (CELAC) που ξεκίνησε το Φλεβάρη του 2010 και περιλαμβάνει πρακτικά όλα τα κράτη της αμερικανικής ηπείρου (33 συνολικά, με πληθυσμό 591 εκατομμυρίων κατοίκων) εκτός των ΗΠΑ και του Καναδά και κάποιων μικρότερων χωρών που είναι υπερπόντιες κτήσεις της Γαλλίας, της Ολλανδίας, της Δανίας, της Βρετανίας στην περιοχή.

Η διαδικασία αυτή στη Λατινική Αμερική -από τις πολλές που υπάρχουν στην περιοχή, με διάφορες διακρατικές καπιταλιστικές ενώσεις- ενισχύθηκε από τις αλλαγές κυβερνήσεων εδώ και δυο δεκαετίες που επιχείρησαν σε διαφορετικό βαθμό αλλαγές στο μείγμα διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος μετά από μια μακρά περίοδο αντιδραστικών καθεστώτων και δικτατοριών, φυσικά με διαφοροποιήσεις.

Ορισμένες κυβερνήσεις προχώρησαν στην άμβλυνση υπαρκτών προβλημάτων επιβίωσης για τα λαϊκά στρώματα - ακόμα και με διακηρύξεις περί «επανάστασης» ή «σοσιαλισμού», που όμως δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, αφού κυρίαρχες είναι οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και την πραγματική εξουσία έχει η αστική τάξη, το κεφάλαιο.

Όχι τυχαία, λοιπόν, και ο ασιατικός γίγαντας, όπου οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής κυριαρχούν, ενδιαφέρεται γι' αυτήν την τεράστια αγορά και διευρύνει την παρέμβασή του.

Όπως ανοιχτά δηλώνεται, επιλέγονται οι χώρες με την «πιο απελευθερωμένη οικονομία», Βραζιλία, Κολομβία, Περού, Χιλή (οι τρεις τελευταίες συμμετέχουν και στη λεγόμενη Συμμαχία του Ειρηνικού), ώστε εκεί να αναπτυχθεί η δράση των κινέζικων μονοπωλίων.

Στην 1η διυπουργική συνάντηση Κίνας - CELAC που πραγματοποιήθηκε φέτος τον Γενάρη στο Πεκίνο ο Κινέζος Πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, δεσμεύτηκε για συνολικές επενδύσεις στη Λατινική Αμερική ύψους 250 δισ. ευρώ σε περίοδο δεκαετίας. Η Κίνα, ταυτόχρονα, έχει διευρύνει την παρέμβασή της επίσης στην Αργεντινή.

Άλλες πολύ σημαντικές συμφωνίες

Βραζιλία

• Στη Βραζιλία, υπογράφτηκαν, με τη συγκεκριμένη επίσκεψη του Κινέζου πρωθυπουργού, συμφωνίες για επενδύσεις αξίας 53 δισ. δολαρίων. Σε αυτές περιλαμβάνονται συνεργασία στην έρευνα, στις τηλεπικοινωνίες, στην αγροτική παραγωγή και ιδιαίτερα την εξαγωγή βοδινού κρέατος όπως και σόγιας, στη βιομηχανία (μεταλλουργία, ναυπήγηση πλοίων, Ενέργεια κ.λπ).
• Επίσης, υπογράφτηκε η αγορά 22 αεροσκαφών από τη βραζιλιάνικη εταιρεία «Embraer» αλλά και η χρηματοδότηση της «Ρetrobras» από κινεζικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, μια εταιρεία που αντιμετωπίζει το τελευταίο διάστημα σκάνδαλα διαφθοράς.

Κίνα και Βραζιλία, που συμμετέχουν μαζί με τη Ρωσία, την Ινδία και τη Νότια Αφρική στη διακρατική καπιταλιστική ένωση των BRICS, επιχειρούν να αναβαθμίσουν το ρόλο τους στον ανταγωνισμό με άλλες δυνάμεις στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Κολομβία

• Στην Κολομβία επίσης ετέθη το ζήτημα της σύνδεσης με τη διηπειρωτική σιδηροδρομική γραμμή, ενώ υπήρξε υπογραφή μνημονίου για τη διερεύνηση της συνεργασίας σε μια σειρά τομείς: βιομηχανική παραγωγή, κατασκευές τόσο μηχανών όσο και υποδομών (δρόμοι, λιμάνια, αεροδρόμια).
• Σχεδιάζονται από τα κινέζικά μονοπώλια, ή μεικτές επιχειρήσεις μονάδες παραγωγής σιδήρου και χάλυβα, υλικών κατασκευής και μηχανολογικού εξοπλισμού.
• Εξετάζεται επίσης η δυνατότητα χρηματοδότησης επιχειρήσεων από κινεζικές τράπεζες, όπως και η δυνατότητα μελλοντικής συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου, κάτι που φαίνεται να συναντάει σημαντικές αντιστάσεις και λόγω των δεσμών της αστικής τάξης της Κολομβίας με τις ΗΠΑ.

Για τις ΗΠΑ, η χώρα αυτή είναι ένας βασικός σύμμαχος στην περιοχή, με πλήθος αμερικανικών βάσεων.  

Και βέβαια ένας από τους καλύτερους αγοραστές αμερικανικών όπλων που χρησιμοποιούνται στην υπερπενηντάχρονη ένοπλη σύγκρουση με το λαϊκό κίνημα και το αντάρτικο, που είναι μέρος του.

Η σινο-κολομβιανή συνεργασία περιλαμβάνει και συμφωνίες στη γεωργία, στον εκπαιδευτικό, πολιτιστικό, αθλητικό και τουριστικό τομέα.

Περού

Στο Περού υπογράφτηκαν επίσης έξι διμερείς συμφωνίες που αφορούν στην ενίσχυση της παραγωγικής δυναμικότητας της βιομηχανίας της χώρας, μέσω των επενδύσεων και την ενσωμάτωση τεχνολογίας, την εξαγωγή αγροτικών προϊόντων στην Κίνα και τις διατάξεις για τις υγειονομικές απαιτήσεις όπως επίσης και μια σειρά από εκπαιδευτικές, πολιτιστικές και επιστημονικές ανταλλαγές.

Χιλή

Στην Χιλή και στη συνάντηση του πρωθυπουργού της Κίνας, με την Πρόεδρο της χώρας, Μισέλ Μπατσελέτ, υπογράφτηκαν με σειρά από συμφωνίες με πιο σημαντική αυτή του συμφώνου ανταλλαγής νομισμάτων (swap).

• Η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας και αυτή της Χιλής συμφώνησαν για τρία χρόνια να γίνονται ανταλλαγές σε γιουάν (22 δισεκατομμύρια γιουάν ή 3,5 δισ. δολάρια).

Η συμφωνία εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια της Κίνας και άλλων χωρών οι τραπεζικές συναλλαγές να γίνονται χωρίς τη χρήση δολαρίου - παρόμοια συμφωνία έχει η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας και με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα - αλλά είναι η πρώτη στη συγκεκριμένη ήπειρο.

• Ακόμα δημιουργείται θυγατρική της Τράπεζας Κατασκευών της Κίνας στη Χιλή.
• Ταυτόχρονα, οι δύο κυβερνήσεις συμφώνησαν να διερευνήσουν τη δυνατότητα δεκαετούς παράτασης της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου που υπογράφτηκε το 2005.
• Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης δείχνουν τα κινέζικά μονοπώλια για κατασκευή υποδομών, για την παραγωγή χαλκού για γεωργικά προϊόντα.

Τόσο στη Χιλή, όσο και στις άλλες χώρες που επισκέφτηκε ο Κινέζος πρωθυπουργός, αρχίζουν να εγείρονται από μερίδες της αστικής τάξης ενστάσεις για «ετεροβαρείς σχέσεις», αφού η Κίνα κυρίως ενδιαφέρεται για την εισαγωγή πρώτων υλών, δηλαδή προϊόντων με χαμηλή προστιθέμενη αξία και θέλει να βρει αγορές για τις εξαγωγές της, κυρίως καταναλωτικά αγαθά με υψηλότερη προστιθέμενη αξία.

• Αυτή βεβαίως είναι μια πραγματικότητα που είναι όμως φυσιολογική στο πλαίσιο της ανισόμετρης καπιταλιστικής ανάπτυξης, όπου κάθε χώρα μπαίνει στην «αρένα» της παγκόσμιας αγοράς και εκμετάλλευσης των εργαζομένων όπου για το μέγιστο κέρδος συνθλίβονται τα δικαιώματά τους, με βάση την οικονομική, πολιτική και βέβαια τη στρατιωτική δύναμη.

Ιδιαίτερα η τελευταία όταν σφίξει ο ανταγωνισμός, όταν οξύνονται οι αντιθέσεις χρησιμοποιείται με τα γνωστά αποτελέσματα για τους λαούς, ωσότου βρεθεί ένας νέος προσωρινός συμβιβασμός.

Έτσι ο λεγόμενος «πολυπολικός κόσμος» που προβάλλεται από διάφορες δυνάμεις που εξωραΐζουν τον καπιταλισμό, και τον πλασάρουν ως δήθεν διέξοδο για τους λαούς, δεν είναι τίποτε άλλο από τη σύγχρονη καπιταλιστική βαρβαρότητα.

Δ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 30/5/2015