Αποχαιρετάμε με μεγάλη θλίψη και συγκίνηση τον σ. Αντώνη Καλόβουλο ➽ Τομεακή Επιτροπή Βορείου Τομέα της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ - ΤΟ Εκπαιδευτικών - ΚΟ Αγίας Παρασκευής του ΚΚΕ (2 VIDEO In memoriam)

*

Θα βρίσκεται πλάι μας...

2024: Η τραγική ποίηση του Άγγελου Σικελιανού, Αντώνης Καλόβουλος, φιλόλογος, μέλος ΔΣ της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων

*

2018: «Δημοσθένης Βουτυράς. Πρωτοπόρος του ελληνικού αστικού διηγήματος» από τον Αντώνη Καλόβουλο, φιλόλογο

*

ΤΕ ΒΟΡΕΙΟΥ ΤΟΜΕΑ - ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ - ΚΟ ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΚΚΕ

Αποχαιρετούν με μεγάλη θλίψη και συγκίνηση τον σ. Αντώνη Καλόβουλο

Πέμπτη 28/08/2025 - 13:38

Η Τομεακή Επιτροπή Βορείου Τομέα της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ και η ΚΟ Αγίας Παρασκευής του ΚΚΕ με μεγάλη θλίψη και συγκίνηση αποχαιρετούν τον σύντροφο Αντώνη Καλόβουλο που έφυγε σήμερα τα ξημερώματα από τη ζωή και εκφράζουν τα θερμά τους συλλυπητήρια στη σύζυγο του Μαρία και στα παιδιά του Άγγελο και Κωνσταντίνο.

Ο σύντροφος Αντώνης  ήταν μπροστάρης σε όλη του τη ζωή στους αγώνες του Κόμματος τιμώντας με τη με τη στάση του τον τίτλο του μέλους του ΚΚΕ. Πάλεψε μέχρι το τέλος της ζωής του για τα ανώτερα ιδανικά του Κόμματος, για το σοσιαλισμό. Το μεγαλύτερο μέρος της οργανωμένης του ζωής το έδωσε στο Κόμμα μέσα από τις γραμμές της Οργάνωσης των εκπαιδευτικών, έχοντας την αναγνώριση και την εκτίμηση όλων όσων τον έζησαν για την προσφορά του σαν σύντροφος, σαν δάσκαλος, σαν συνάδελφος και συνδικαλιστής με τα ψηφοδέλτια που στήριζε το ΚΚΕ. 

Ιδιαίτερη ήταν η προσφορά του και σε επιστημονικό επίπεδο, συμβάλλοντας με τις γνώσεις του σε λογοτεχνικά συνεδρία του Κόμματος και ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων.

Τα τελευταία χρόνια, μετά την συνταξιοδότηση του, ήταν μέλος του Γραφείου της ΚΟΒ Αγ. Παρασκευής, πρωτοπόρος στη δράση της Κομματικής Οργάνωσης μέχρι και την τελευταία στιγμή.

Η πολιτική κηδεία του συντρόφου θα γίνει το Σάββατο 30 Αυγούστου στις 12 το μεσημέρι, στο Συνεδριακό Κέντρο Μεταμόρφωσης (Λητούς και Κύμης).

Τα θερμά της συλλυπητήρια εκφράζει και η ΤΟ Εκπαιδευτικών της ΚΟΑ του ΚΚΕ σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «ο σύντροφος Αντώνης, πάλεψε το μεγαλύτερο μέρος της κομματικής του ζωής ως μέλος και στέλεχος της οργάνωσής μας, για την ουσιαστική μόρφωση των παιδιών των λαϊκών οικογενειών, για το σχολείο των σύγχρονων αναγκών. Έμεινε ως το τέλος της ζωής του πιστός στις αξίες και τα ιδανικά του Κόμματός μας, διέθεσε τον εαυτό του στην πάλη για την σοσιαλιστική – κομμουνιστική κοινωνία.

Σε κάθε χρέωση που του ανέθετε το Κόμμα έδινε τον καλύτερό του εαυτό, προκειμένου το Κόμμα μας να ριζώσει καλύτερα μέσα στα σχολεία. Εκλέχθηκε μέλος της Αχτιδικής Επιτροπής των Εκπαιδευτικών με την ανασυγκρότηση των κλαδικών οργανώσεων της ΚΟΑ και μέλος του γραφείου της Βόρειας ΚΟΒ της οργάνωσης. Σε όλη του την πορεία ήταν μπροστάρης σε όλους τους αγώνες του κλάδου. Διετέλεσε πρόεδρος και ήταν σταθερά μέλος του ΔΣ της Δ’ ΕΛΜΕ Ανατολικής Αττικής μέχρι την συνταξιοδότησή του από την εκπαίδευση. Υπήρξε επίσης μέλος του ΚΕΜΕΤΕ την περίοδο 1999-2001. Επίσης ήταν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων.

Ο σύντροφος Αντώνης με την επιστημονική του επάρκεια συνέβαλλε ουσιαστικά σε όλες τις μορφωτικές πρωτοβουλίες του Τομέα μας, αλλά και στις επιστημονικές δραστηριότητες της ΚΕ, με πιο πρόσφατη την παρουσία του στο τελευταίο λογοτεχνικό Συνέδριο του Κόμματος.

Τον θυμόμαστε πάντα αισιόδοξο, ακούραστο, να είναι μπροστάρης σε όλους τους αγώνες. Ακόμα και μετά την συνταξιοδότησή του τον είχαμε δίπλα μας, να νοιάζεται και να μας συμβουλεύει όλους εμάς τους νεότερους. Ήταν για μας παράδειγμα κομμουνιστικής στάσης ζωής μέσα και έξω από την τάξη.

Ιδιαίτερη ήταν η προσφορά του σαν εκπαιδευτικός φιλόλογος στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Από τα χέρια του πέρασαν χιλιάδες μαθητές της Μεταμόρφωσης, αφού ήταν καθηγητής στο 1^ο Γυμνάσιο της πόλης, από το 1980 μέχρι την συνταξιοδότησή του, για περισσότερα από 35 χρόνια. Η αμέριστη αγάπη που έδειχναν στο πρόσωπό του όλα αυτά τα χρόνια οι μαθητές του, ήταν η αναγνώριση του ρόλου του ως κομμουνιστής δάσκαλος, το αποτέλεσμα της παιδαγωγικής του προσέγγισης και του πραγματικού ενδιαφέροντος που έδειχνε για την μόρφωση και τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν στην καθημερινή τους ζωή.

Σύντροφε Αντώνη σε αποχαιρετάμε με θλίψη και αμέριστο σεβασμό και υποσχόμαστε να συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο που κι εσύ περπάτησες. Να παλέψουμε για να χτίσουμε την κοινωνία όπου όπως είπε και ο Μπρεχτ:

Είναι το τέλος κάθε εγκλήματος.

Δεν είναι παραφροσύνη, μα το τέλος της παραφροσύνης.

Δεν είναι χάος μα η τάξη.

Είναι το απλό που είναι δύσκολο να γίνει».

902

Ελένη Γερασιμίδου: «30 Μικρά Διηγήματα» — Βασίλης Καλαμαράς: Μια γλυκόπικρη καταβύθιση στη Θεσσαλονίκη του Εξήντα, με χαμόγελο μελλοντικής νοσταλγίας — Εύα Νικολαΐδου: 30 μικρές, ζεστές, γλυκές μπουκίτσες

«30 μικρά διηγήματα» γεμάτα αναμνήσεις και νοσταλγία. Τριάντα μικρές ιστορίες ενηλικίωσης. Η Θεσσαλονίκη του παρελθόντος. Τα νιάτα, ο έρωτας, η φιλία, η φτώχεια, αλλά και η αλληλεγγύη, ο αγώνας για ένα καλύτερο αύριο.

Όλα αυτά ειπωμένα με την απλή, λαγαρή γλώσσα της Ελένης Γερασιμίδου στη νέα έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής». Δοσμένα σα μια θεατρική παράσταση, σαν ένας θεατρικός μονόλογος, που μας προτρέπει να αναλογιστούμε τις δικές μας εμπειρίες του παρελθόντος, οι οποίες καθορίζουν τις επιλογές του μέλλοντός μας.

*

 «30 μικρά διηγήματα» της Ελένης Γερασιμίδου μόλις κυκλοφόρησαν από τη Σύγχρονη Εποχή. Τριάντα μικρές, ζεστές, γλυκές μπουκίτσες σαν τον ευλογημένο άρτο που χορταίνεις και καταλαβαίνεις ότι η τέχνη είναι ζωή. Κάθε ήρωας και μια ανθρώπινη ιστορία που ζωντανεύει σε διαφορετικές εποχές, όμως στον ίδιο τόπο. Στη Σαλονίκη. Όλος ο κόσμος και ο ψυχικός της πλούτος μέσα στις τριάντα ιστοριούλες. Μοιάζουν όλοι τόσο κοντινοί μας. Ας πάρουμε μία γεύση:

«ΔΕΝ ΤΗΝ ΑΡΕΣΕ ΚΑΘΟΛΟΥ. Τον αντιπάθησε από την πρώτη στιγμή. Τη φάτσα του, τον τρόπο που μιλούσε, το ότι δεν την άφηνε να χαρεί την υπόλοιπη παρέα… πως έκανε συνέχεια τον έξυπνο.

Μέσα σ’ όλα, έλεγε και πως γράφει τραγούδια.

Της τραγούδησε φάλτσα το Μέρα Μαγιού, ως δικό του… Τόσο άσχημα το είπε, τόσο αγνώριστο το έκανε, τόσο πολύ τον αντιπαθούσε… που δεν της άρεσε!

Όταν συνειδητοποίησε αργότερα ότι «άκουσε» το Επιτάφιο του Ρίτσου… ντράπηκε, κι ακόμα ντρέπεται και ξεροβήχει με αμηχανία όποτε το θυμάται… για τον αγαπημένο Ρίτσο φυσικά και τον Μίκη…

Όσο για τον άλλον, ας πάει στο διάολο ο ανερμάτιστος, ο σιχαμένος, ο άσχημος».

ΕΥΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ - «Αστερισμοί Πολιτισμού»

*

Βασίλης Καλαμαράς

Ελένη Γερασιμίδου: «30 Μικρά Διηγήματα» – Μια γλυκόπικρη καταβύθιση στη Θεσσαλονίκη του Εξήντα, με χαμόγελο μελλοντικής νοσταλγίας 

Σπάνια βρισκόμαστε στην ευχάριστη ψυχολογική κατάσταση ή στην ευφορία – ως υπερθεματισμό του ευχάριστου – να μας προκαλεί η ανάγνωση ενός λογοτεχνικού κειμένου τουλάχιστον ικανοποίηση – γιατί η λέξη που ταιριάζει σ’ αυτό το αίσθημα είναι πληρότητα. Ετσι αισθανθήκαμε με τα ολιγοσέλιδα «30 μικρά διηγήματα», τα οποία κυκλοφορούν, με εξώφυλλο και σχέδια της Μάρθας Κορίτσογλου, από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».

Κώστας Γουλιάμος: Συνεκδοχή πολιτισμικής/λογοτεχνικής ανομίας – Το λογοτεχνικό ή καλλιτεχνικό life style ή “Ο Φασουλής φρενήρης σε ζωοπανηγύρεις” (ΙII)

Κώστας Γουλιάμος

Συνεκδοχή πολιτισμικής/λογοτεχνικής ανομίας (ΙΙΙ)

(συνέχεια των δύο προηγούμενων σχετικών με το θέμα σχολίων):

Κώστας Γουλιάμος: Συνεκδοχή πολιτισμικής/λογοτεχνικής ανομίας – Το λογοτεχνικό ή καλλιτεχνικό life style ή “Ο Φασουλής φρενήρης σε ζωοπανηγύρεις” (Ι)

Κώστας Γουλιάμος: Συνεκδοχή πολιτισμικής/λογοτεχνικής ανομίας – Το λογοτεχνικό ή καλλιτεχνικό life style ή “Ο Φασουλής φρενήρης σε ζωοπανηγύρεις” (ΙΙ)

Ο λογοτέχνης/καλλιτέχνης-φετίχ είναι παράγωγο σε ό,τι ο Μαρξ εννοιολογικά προσδιόριζε ως εμπορευματικό φετιχισμό, που αναπτύχθηκε στην εκβιομηχάνιση του 19ου αιώνα.

Ο Μαρξ συγκεκριμένα ενδιαφερόταν για τον τρόπο με τον οποίο το εμπόρευμα συσκοτίζει τις κοινωνικές σχέσεις.

Με τη διαδικασία αυτή το ανθρώπινο στοιχείο, για παράδειγμα, του συγγραφέα, το βιβλίο του ή ένα καλλιτεχνικό έργο μετατρέπονται σε υλικό αντικείμενο, δηλαδή σε εμπόρευμα.

Όλος αυτός ο μηχανισμός φετιχοποίησης σύμφωνα με τον Μαρξ “…πηγάζει από τον ιδιόμορφο κοινωνικό χαρακτήρα της εργασίας που παράγει εμπορεύματα”. (Κεφάλαιο --τόμος πρώτος, σελ. 86).

Κώστας Γουλιάμος: Συνεκδοχή πολιτισμικής/λογοτεχνικής ανομίας – Το λογοτεχνικό ή καλλιτεχνικό life style ή “Ο Φασουλής φρενήρης σε ζωοπανηγύρεις” (ΙΙ)

Κώστας Γουλιάμος

Συνεκδοχή πολιτισμικής/λογοτεχνικής ανομίας (ΙΙ)

Σε προηγούμενο σχόλιο διατύπωνα την άποψη ότι στην εποχή μας εκκολάπτεται κι' εμπεδώνεται το πρότυπο του λογοτέχνη/καλλιτέχνη που προσομοιάζει σε συμπεριφορά και δράση με αυτό μιας εταιρείας ή ενός επιχειρηματία. Και κατέληγα στο συμπέρασμα περί «λογοτέχνη/καλλιτέχνη-φετίχ».

Απαντώντας στο εύλογο ερώτημα ορισμένων φίλων, πιστεύω πως ο λογοτέχνης/καλλιτέχνης διαθέτει —mutatis mutandis— κοινά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς και δράσης με μια εταιρεία ή έναν επιχειρηματία.

Για παράδειγμα, υιοθετεί ή καταφεύγει στην οργάνωση συντελεστών προβολής και διαχείρισης συναλλαγών με τις οποίες επιδιώκει το μέγιστο δυνατό όφελος τόσο σ’ επίπεδο κεφαλαίου —υλικού και άυλου— όσο και σε επίπεδο επωνυμίας (branding).

Κώστας Γουλιάμος: Συνεκδοχή πολιτισμικής/λογοτεχνικής ανομίας – Το λογοτεχνικό ή καλλιτεχνικό life style ή “Ο Φασουλής φρενήρης σε ζωοπανηγύρεις” (Ι)

Κώστας Γουλιάμος

Συνεκδοχή πολιτισμικής/λογοτεχνικής ανομίας (Ι)

(Βλέπε δεύτερο μέρος και τρίτο μέρος)

Κάποιοι, εκμεταλλευόμενοι ανερυθρίαστα την ιδιότητά τους σε συμβούλια ή επιτροπές πολιτισμικών ιδρυμάτων προσπαθούν με κάθε τρόπο και μέσο να επιβάλλουν το δικό τους προσωπικό όχημα.

Περιφέροντες εαυτούς —και αλλήλους— εντός κι εκτός της επικράτειας, επιχειρούν με αξιοθρήνητο φανατισμό και ανάλαφρες δράσεις ή/και εκδοτικές κατασκευές είτε να επιβάλλουν τ’ όχημά τους είτε να διατηρήσουν ή αυξήσουν τα προνόμιά τους.

Οργανώνονται πίσω από περιστασιακές συμμαχίες ετερόκλητων συμφερόντων, ιδεών και δικτύων.

Στοιχίζονται πίσω από μια ετερογονία ιδιοτελών σκοπών κι εγωπαθών σχεδίων.

Επιστημονικό Συνέδριο της ΚΕ του ΚΚΕ: "Η λογοτεχνία στα χρόνια της θύελλας" (1940 - 1950) ➽ Για τη συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το έπος της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

«"Η λογοτεχνία στα χρόνια της θύελλας (1940-1950)" - Για τη συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με την ΕΑΜική Αντίσταση και τον αγώνα του ΔΣΕ»

Το Σαββατοκύριακο 21 και 22 Δεκέμβρη θα πραγματοποιηθεί το 6ο κατά σειρά Επιστημονικό Συνέδριο που διοργανώνει η ΚΕ του ΚΚΕ, στην Αίθουσα Συνεδρίων στον Περισσό, με θέμα «"Η λογοτεχνία στα χρόνια της θύελλας (1940-1950)" - Για τη συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με την ΕΑΜική Αντίσταση και τον αγώνα του ΔΣΕ».

Το Συνέδριο αποτελεί συνέχεια του προηγούμενου συνεδρίου με τίτλο «Η συνάντηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας με το εργατικό κίνημα και την κομμουνιστική ιδεολογία από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και τον Μεσοπόλεμο». Θυμίζουμε ότι έχουν προηγηθεί Επιστημονικά Συνέδρια για τους Γιάννη Ρίτσο, Κώστα Βάρναλη, Μπέρτολτ Μπρεχτ και Ναζίμ Χικμέτ. Τα πρακτικά των προηγούμενων συνεδρίων κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».

Τα Επιστημονικά Συνέδρια του ΚΚΕ έχουν αποδείξει ότι επιχειρούν να προσεγγίσουν το θέμα τους ολόπλευρα, ζωντανά και όχι ακαδημαϊκά και επιτηδευμένα. Δεν αφορούν έναν στενό κύκλο ειδικών και μυημένων, αλλά τον καθέναν που ενδιαφέρεται να γνωρίσει και να κατανοήσει την πρωτοπόρα Τέχνη της εποχής μας, που μπορεί να γίνει ένας πραγματικός οργανωτής του συναισθήματος των μαζών για την κοινωνική τους απελευθέρωση. Τον καθέναν που ενδιαφέρεται να γνωρίσει τους λογοτέχνες μέσα από τις συγκεκριμένες ιστορικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εποχής στην οποία έζησαν και δημιούργησαν και ειδικά στην τόσο συνταρακτική δεκαετία του '40.

Κώστας Γουλιάμος: Για τη λογοτεχνία, τις τέχνες, τις επιστήμες και την απεραντοσύνη του ελάχιστου

Κώστας Γουλιάμος

Σκέψεις

(Φωτογραφία: Γιώργος Χρηστάκη            ς)

Πολλοί διαβάζουν, μελετούν ή/και παραπέμπουν στην έννοια του “χρονότοπου” του Mikhail Bakhtin, ωστόσο ελάχιστοι γνωρίζουν ή συνειδητοποιούν πως ο όρος έχει τις ρίζες του στη θεωρία της σχετικότητας του Albert Einstein.

Το αναφέρω επειδή αρκετές εννοιλογήσεις αφομοιώθηκαν από θεωρητικούς των γραμμάτων και των τεχνών.

Από την άλλη λογοτεχνία και τέχνες εμπνέουν κατά καιρούς επιστημονικές ιδέες.

Τα επιστημονικής φαντασίας μυθιστορήματα, για παράδειγμα το “Contact” (1985) του Carl Sagan, έρχονται κι` επανέρχονται σε θεματικές επαφών της ανθρωπότητας με πιο προηγμένες τεχνολογικά εξωγήινες μορφές ζωής.

Κώστας Γουλιάμος: Τα... νούμερα στα λογοτεχνικά πρακτορεία και στα πρακτορεία στοιχημάτων

Κώστας Γουλιάμος

Λογοτεχνικά πρακτορεία και πρακτορεία στοιχημάτων

Μαζί με τους ποδοσφαιριστές και τους καλλιτέχνες, έχουν πλέον παραγωγούς ή/και μανατζεραίους και οι λογοτέχνες. Μάλιστα στο google υπάρχει διαφημιστική «ενημέρωση» υπό τον τίτλο «ποια εταιρεία διαχείρισης (management) λογοτεχνίας του Χόλυγουντ είναι η καλύτερη για εσάς».

Αυτές -και άλλες- εταιρείες δημοσίων σχέσεων και διαχείρισης λογοτεχνίας διαφημίζουν ανοικτά τι ακριβώς κάνουν. Για παράδειγμα, η Aevitas Creative αναφέρει πως προσφέρει «στους πελάτες (της) ασυνήθιστα ουσιαστική εκδοτική καθοδήγηση και έμπνευση και λειτουργεί ως συνήγορός τους σε όλη τη διαδικασία δημοσίευσης».

Κώστας Γουλιάμος: Ο ιός των (απο)μιμήσεων

Κώστας Γουλιάμος

Ο ιός των (απο)μιμήσεων

Η επέκταση της λογοτεχνικής και καλλιτεχνικής ανεπάρκειας πολλαπλασιάζεται όσο ένα έργο αποτελεί άθροισμα (απο)μιμήσεων, μεταφέροντας το µνηµονικό ή φαντασιακό πρότυπο άλλων.

Έτσι το κείμενο (εικόνα, ήχος, γλώσσα) που μιμείται, “περιέχοντας πλήθη” κατά τη ρήση του W. Whitman, εκ προοιµίου ωθεί, αν δεν ενδυναµώνει έναν απατηλό τρόπο έκφρασης που κάθε άλλο παρά σχέση έχει με τη διακειμενική προέκταση ή/και τη δημιουργική συνδιαµόρφωση.

Η (απο)μίμηση συνθέτει ένα επικίνδυνο παιγνίδι και, συνάµα, έναν παιγνιώδες υβριδικό αποτύπωμα αυτο‐αναφορικής μορφής, όπου συγγραφείς και καλλιτέχνες μέσω φαντασμαγορικών και μη τεχνασμάτων αφενός καλύπτουν τη συγγραφική ή καλλιτεχνική τους ανεπάρκεια, αφετέρου απαξιώνουν λόγω αδυναμίας την οντολογική διαλεκτική του κοινωνικού είναι.

Κώστας Γουλιάμος: Οι Ολυμπιάδες των αναβολικών και οι καταβολές τους στην Ελληνική Μυθολογία

Κώστας Γουλιάμος

Η αέναη παρουσία της Ελληνικής Μυθολογίας

Με αφορμή τους Ολυμπιακούς αγώνες, αξίζει να σημειώσουμε πως η χρήση αναβολικών ουσιών και στεροειδών δεν αποτελούν “τέχνασμα” της εποχής μας.

Στο μακρινό 1960, ο ποδηλάτης Κναντ Γένσεν από την Δανία πέθανε στη Ρώμη, αφού πήρε αμφεταμίνες.

Αργότερα στους Ολυμπιακούς του Μόντρεαλ, στον Καναδά, εισάγεται για πρώτη φορά ο έλεγχος στεροειδών.

Παρά ταύτα η προκλητική ένταση κι έκταση της εμπορευματοποίησης του αθλητισμού, εκτρέφει πλέον έναν ηγεμονικά “αναγνωρισμένο” τρόπο τοξικού ανταγωνισμού, όπου κυριαρχούν μηχανισμοί του ντόπινγκ.

Άλλωστε η ίδια Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) έχει ταυτίσει την ύπαρξη των Ολυμπιακών Αγώνων με τα δισεκατομμύρια των πολυεθνικών επιχειρήσεων, καθιστώντας τον αθλητισμό πεδίο κερδοφορίας και συσσώρευσης πλούτου, όπου κατ’ ουσίαν οι πολυεθνικές ασκούν έλεγχο στις πολιτικές αλλά και στις δομές των αθλητικών θεσμών, του ντόπινγκ συμπεριλαμβανομένου.

Κώστας Γουλιάμος: Τα μέσα παραγωγής, οι άλογες ανάγκες του κεφαλαίου και ο λόγος που μας ανήκει

Κώστας Γουλιάμος

Ανάγκη για βαθύτερα ρήγματα

Τα όρια της λογοτεχνίας και των τεχνών δοκιμάζονται από μια τεχνολογικοποιημένη δυνατότητα ενός λόγου (εικόνα-γλώσσα-ήχος) που όλο και λιγότερο θα μας ανήκει, αφού (θα) προσαρμόζεται προς τις ψηφιακές και κβαντικές εφαρμογές.

Στο πλαίσιο αυτών των ορίων δημιουργείται μια νέα αντίληψη όπως κι ένα νέο πεδίο με την ανάλογη ή/και συνακόλουθη μηχανιστική πρακτική.

Όμως αυτή η αντίληψη/πρακτική, φυσικοποιώντας τα εγχειρήματα των ψηφιακών και κβαντικών εφαρμογών αλλά και κανονικοποιώντας τη γενικευμένη εικονοποίηση των πάντων, υπονομεύει το λόγο ως υποκείμενο βιωμένων εμπειριών και (ανα)στοχαστικής φαντασίας.

Συν τοις άλλοις, δημιουργεί περιβάλλον θεσμίζουσας υποταγής, με συνέπεια την αυτο-αλλοίωση ή/και μετάλλαξη του λόγου.

Ζοζέ Σαραμάγκου (16.11.1922 - 18.6.2010): Ήμασταν ήδη τυφλοί τη στιγμή που τυφλωθήκαμε, Ο φόβος μας τύφλωσε, ο φόβος θα μας κρατήσει τυφλούς

Ζοζέ Σαραμάγκου (José de Sousa Saramago)

16 Νοε. 1922, Αζινιάγκα, Πορτογαλία – 18 Ιουνίου 2010, Λανθαρότε, Κανάρια Νησιά

Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 18.VI.2018 (Μολύβι, 21χ29 εκ.)

 Νομίζω ότι δεν τυφλωθήκαμε, νομίζω ότι είμαστε τυφλοί, Τυφλοί που βλέπουν, Τυφλοί που δεν βλέπουν, κι ας βλέπουν. (Περί Τυφλότητος, 1995. Στα Ελληνικά 1998, σ. 381)

Η Ραμάλα είναι το Άουσβιτς του σήμερα: Στη Ραμάλα είδα την ανθρωπότητα ταπεινωμένη και εκμηδενισμένη, όπως στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί. (Ζοζέ Σαραμάγκου, 2004)

Η τυφλότητα εξαπλώνεται, όχι σαν μια ξαφνική φουσκονεριά που πλημμυρίζει και σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της, αλλά σαν μια θυελλώδης διύλιση από χίλια και ένα ρυάκια που, αφού μουσκέψουν αργά το χώμα, ξαφνικά το βυθίζουν εντελώς. (Περί Τυφλότητος, σ. 149)

Ο φόβος τυφλώνει, είπε η κοπέλα με τα σκούρα γυαλιά, Αυτή είναι η σωστή κουβέντα, ήμασταν ήδη τυφλοί τη στιγμή που τυφλωθήκαμε, Ο φόβος μας τύφλωσε, ο φόβος θα μας κρατήσει τυφλούς, (Περί Τυφλότητος, σ. 158)

Κι εσύ τι θα κάνεις τώρα, Τίποτα, θα μείνω εδώ, […] Μόνη σου και τυφλή, Συνήθισα πια στην τύφλωση, Και στη μοναξιά, (Περί Τυφλότητος, σ. 293)

Ντανιέλ Τσαβαρία (23.11.1933 - 6.4.2018): Ο πρωτεϊκός Ελ Τσάβα, ο άνθρωπος-μυθιστόρημα

Ντανιέλ Τσαβαρία (Edmundo Daniel Chavarría Bastélica)
Σαν Χοσέ δε Μάγιο, Ουρουγουάη, 23 Νοεμβρίου 1933
Αβάνα, Κούβα, 6 Απριλίου 2018
Μόνιμος κάτοικος Αβάνας από το 1969
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 30.XI.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Αυτή η πρωτεϊκή φυσιογνωμία, ο –κατά τη ρήση του Εμπεδοκλή– «φυγάς θεόθεν και αλήτης», που περιπλανήθηκε στο σύμπαν με διάφορες μορφές, είναι προορισμένος, όπως κι ο πυθαγόρειος φιλόσοφος, να ξαναπάρει κάποτε την πρωταρχική του υπόσταση, ενός αντάρτη-συγγραφέα.

Έτσι, πιστεύω ακράδαντα πως μετά από μια σύντομη στάση στη χώρα μας, ο El Chava θα καταλήξει και πάλι στην Αβάνα για να ξαναφιλήσει τον αγαπημένο του Κομαντάντε.

Και μαζί θα εξακολουθήσουν να μάχονται και να οδηγούν τους ανθρώπους στο δρόμο της Επανάστασης.

(Μπ. Ζ. 6/4/2018)

Ο Τσαβαρία δήλωνε «Κουβανός συγγραφέας που γεννήθηκε στην Ουρουγουάη». Και όταν το 2010 βραβεύτηκε από το Επιμελητήριο Βιβλίου της Ουρουγουάης με το πρώτο βραβείο Bartolomé Hidalgo (1788–1822), που του απένειμε στην Κούβα ο Ουρουγουανός Πρέσβης, πρόσθεσε: «τώρα πλέον είμαι και συγγραφέας της Ουρουγουάης που ζει στην Κούβα».

 «Αναγνωρίζω ότι η Κουβανική Επανάσταση με συγκίνησε, γιατί έγινε ο βωμός κάθε ελπίδας και δικαιοσύνης. Η Κούβα είναι η πιο δίκαιη και αλληλέγγυα κοινωνία που γνωρίζω. Αυτό το μικρό νησί, καταδιωγμένο και μπλοκαρισμένο, είναι σε θέση να προσφέρει βοήθεια σε άλλους λαούς του κόσμου. Αυτή η αλληλεγγύη του κουβανικού λαού είναι που θαυμάζω περισσότερο».

Ντανιέλ Τσαβαρία, 12 Αυγ. 2010
Κατά την παρουσίαση του τελευταίου του βιβλίου, Το αβοκάντο και η αρετή, Διηγήματα

 «Μια μέρα συνειδητοποίησα την ιδιαιτερότητα που μου πρόσφερε η Κουβανική Επανάσταση. Η Κούβα ήταν η μοναδική χώρα στην Δύση που αντιμετώπιζε τις ΗΠΑ με όλες της τις δυνάμεις. Όλοι οι άλλοι ήταν οι περισσότερο ή λιγότερο υποταγμένοι σύμμαχοί τους ή οι επαίσχυντοι υποτελείς τους...»

Ο Ντανιέλ Τσαβαρία για το μυθιστόρημά του Επιχείρηση Τζόυ (1978)
Σύγχρονη Εποχή (1988), Μετάφραση Νάνας Παπανικολάου

Περισσότερα από Μποτίλια Στον Άνεμο

Ντανιέλ Τσαβαρία: Επιχείρηση Τζόυ και Σενάρια Επιστημονικής Τρομοκρατίας

Ντανιέλ Τσαβαρία: Ο άνθρωπος-μυθιστόρημα – Ένας Ουρουγουανός της Αρχαίας Ελλάδας στην Κούβα

Ντανιέλ Τσαβαρία: Η Μεγάλη Κουβανική Επανάσταση και τα Ουτοπικά Αρχίδια του Φιδέλ

Ντανιέλ Τσαβαρία: Ο ενεργειακός βαμπιρισμός του Φιδέλ

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ο Ζοζέ Σαραμάγκου (16.11.1922 - 18.6.2010) Με αφορμή ένα πορτρέτο του Τσε Γκεβάρα ή Επειδή ο Τσε Γκεβάρα είναι το άλλο όνομα για το δίκιο και την αξιοπρέπεια της ανθρώπινης ψυχής (VIDEO)

Ζοζέ Σαραμάγκου (José de Sousa Saramago)
16 Νοε. 1922, Αζινιάγκα, Πορτογαλία – 18 Ιουνίου 2010, Λανθαρότε, Κανάρια Νησιά
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 18.VI.2018 (Μολύβι, 21χ29 εκ.)

 

*

Άλλοι ομολογούν πως παρασύρθηκαν από τη μόδα των καιρών, την ίδια μόδα που μεγάλωνε τα γένια και μάκραινε τα μαλλιά, λες και η επανάσταση ήταν υπόθεση κομμωτικής.

*
Μετάφραση – Επιμέλεια
Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

 

Ζοζέ Σαραμάγκου. Σχέδιο (μελάνι,) Wilson Santos. Πηγή: Wilson Santos - Sketchblog

Σύντομος στοχασμός με αφορμή ένα πορτρέτο του Τσε Γκεβάρα

Δεν έχει σημασία ποιο πορτρέτο. Το όποιο: σοβαρό, χαμογελαστό, με όπλο στο χέρι, με τον Φιντέλ ή χωρίς τον Φιντέλ, να βγάζει λόγο στον ΟΗΕ, νεκρός, με το στήθος γυμνό και μάτια μισάνοιχτα, σαν να ’θελε, ακόμη κι απ’ την άλλη μεριά της ζωής, να ακολουθήσει την τροχιά του κόσμου που έπρεπε να εγκαταλείψει, σαν να μην ήθελε να παραιτηθεί και ν’ αδιαφορήσει οριστικά για την πορεία των αναρίθμητων πλασμάτων που ακόμα δεν είχαν γεννηθεί.

Σε κάθε μία από τούτες τις εικόνες, θα μπορούσα να συλλογίζομαι επίμονα, με τρόπο λυρικό ή και δραματικό, με την πεζή αντικειμενικότητα του ιστορικού ή απλά σαν κάποιον ο οποίος ετοιμάζεται να μιλήσει για τον φίλο που ανακαλύπτει ότι έχασε επειδή δεν τον γνώρισε ποτέ...

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ο πάντα επίκαιρος Ζοζέ Σαραμάγκου

 Ζοζέ Σαραμάγκου (José de Sousa Saramago)

16 Νοε. 1922, Αζινιάγκα, Πορτογαλία – 18 Ιουν. 2010, Λανθαρότε, Κανάρια Νησιά

Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 18.VI.2018 (Μολύβι, 21χ29 εκ.)

 

*

 

G20

 

Εν όψει της συνόδου των G20 σήμερα [2/4/2009, αλλά και για κάθε σύνοδο], τρεις μόνο ερωτήσεις:

Τι;

Για τί;

Για ποιον;

(Ζοσέ Σαραμάγκου, Το τελευταίο Τετράδιο, 2011. Καστανιώτης, μτφρ. Αθηνά Ψυλλιά)

 

*

 

Μου φαίνεται ότι είναι μια χαρά

 

1 Σεπτεμβρίου (1995)

 

Επιστρέφοντας από ένα ταξίδι στη Βολιβία και την Αργεντινή, οι κουνιάδοι μου φέρνουν την εφημερίδα Clarín της 30 Αυγούστου. Σε αυτήν ύπαρχει μια έιδηση, σύμφωνα με την οποία θα κατατεθεί ένας νόμος για τον τουρισμό, που δίνει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης σημαντικών αρχαιολογικών χώρων, όπως ο Μάτσου Πίτσου και η ακρόπολη του Τσαν-Τσαν, σε ιδιωτικές εταιρείες κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού. Η Clarín αναφέρεται σε αυτό ως «ο τρελός αγώνας ιδιωτικοποίησης του Φουζιμόρι». Ο συντάκτης του προτεινόμενου νόμου είναι κάποιος ονόματι Ricardo Marcenaro, πρόεδρος της Επιτροπής Τουρισμού, Τηλεπικοινωνιών και Υποδομών του Περουβιανού Νομοθετικού Σώματος, που συνοψίζεται στα ακόλουθα, χωρίς να χρειάζεται μετάφραση:

«Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το κράτος δεν έχει διαχειριστεί καλά τους αρχαιολογικούς μας χώρους, γιατί να μην τους παραχωρούσαμε σε εξειδικευμένες εταιρείες αυτού του τομέα που δραστηριοποιούνται σε άλλες χώρες με μεγάλη αποτελεσματικότητα;»

Μου φαίνεται ότι είναι μια χαρά.

Να ιδιωτικοποιηθεί το Μάτσου Πίτσου,
να ιδιωτικοποιηθεί το Τσαν Τσαν
να ιδιωτικοποιηθεί η Καπέλα Σιστίνα
να ιδιωτικοποιηθεί ο Παρθενώνας
να ιδιωτικοποιηθεί ο Νούνο Γκονσάλβες
να ιδιωτικοποιηθεί ο Καθεδρικό Ναός της Σαρτρ
να ιδιωτικοποιηθεί η Αποκαθήλωση του Antonio da Crestalcore
να ιδιωτικοποιηθεί το Πρόστωο της Δόξας του Σαντιάγκο ντε Κομποστέλα
να ιδιωτικοποιηθεί η Κορδιλιέρα των Άνδεων
να ιδιωτικοποιηθούν τα πάντα,
να ιδιωτικοποιηθεί η θάλασσα και ο ουρανός,
να ιδιωτικοποιηθεί το νερό και ο αέρας,
να ιδιωτικοποιηθεί τη δικαιοσύνη και ο νόμος,
να ιδιωτικοποιηθεί και το σύννεφο το περαστικό,
να ιδιωτικοποιηθεί το όνειρο, προπαντός αν είναι ημέρας και με τα μάτια ανοιχτά.

Και σαν κερασάκι στην τούρτα όλων των ιδιωτικοποιήσεων,
ιδιωτικοποιήστε τα Κράτη, παραδίνοντας μια κι έξω
την εκμετάλλευσή τους σε ιδιωτικές εταιρείες με διεθνή διαγωνισμό.
Εκεί βρίσκεται η σωτηρία του κόσμου…

Και τώρα, μια που μπήκατε στον κόπο,
ιδιωτικοποιήστε και την πουτάνα τη μάνα που σας γέννησε.

Ζοζέ ντε Σούζα Σαραμάγκου (1922-2010)
Τα Σημειωματάρια του Λανθαρότε (Αυτοβιογραφικά κείμενα, 1993/95, Μετάφραση από ισπανικό κείμενο, Μπ. Ζ.) - Πηγή κειμένου: Marcona Protesta

____________________

Μάτσου Πίτσου: Η αρχαία Ακρόπολη των Ίνκας που βρίσκεται στο νότιο Περού.

Τσαν Τσαν: Η μεγαλύτερη πόλη της προ-Κολομβιανής εποχής στη Νότια Αμερική (Περού).

Καπέλα Σιστίνα: Το παρεκκλήσι του Αποστολικού Παλατιού, της επίσημης κατοικίας του Πάπα, στο Βατικανό. Αναγέρθηκε από τον Πάπα Σίξτο Δ’. Ολόκληρο με τοιχογραφίες μεγάλων αναγεννησιακών ζωγράφων, με τη φημισμένη οροφή και τον τοίχο του ιερού φιλοτεχνημένα από τον Μιχαήλ Άγγελο (1508-1512 και 1534-1541).

Νούνο Γκονσάλβες: Πορτογάλος ζωγράφος του 15ου αι.

Καθεδρικός Ναός της Σαρτρ: Η Παναγία της Σαρτρ στη Γαλλία (1145).

Αποκαθήλωση: Έργο του 1521 του Ιταλού ζωγράφου Ρόσο Φιορεντίνο (Τζοβάνι Μπατίστα ντι Γιάκοπο Ρόσο -Il Rosso. 1495, Φλωρεντία – 1540 Παρίσι).

Antonio da Crestalcore (Μπολόνια 1478-1513/1525): Στα αυτοβιογραφικά Σημειωματάρια του Λανθαρότε αναφέρεται ως ο μεγαλύτερος ζωγράφος του κόσμου.

Πρόστωο της Δόξας: Στον Καθεδρικό ναό, στην πόλη Santiago de Compostela, πρωτεύουσα της Γαλικίας, στην Ισπανία. Χτίστηκε μεταξύ 1075 και 1128, την εποχή των Σταυροφοριών. Ρωμανικού στυλ με ύστερα γοτθικά, αναγεννησιακά και Μπαρόκ στοιχεία, κατά την περίοδο της χριστιανικής Επανάκτησης.

(Μπ. Ζ.)

*