Ο Κώστας Γουλιάμος για τον Μπάμπη Ζαφειράτο

Ο Κώστας Γουλιάμος για τον Μπάμπη Ζαφειράτο

Προχθές την Δευτέρα συναντήθηκα στο ΣΕΦ, στην εκδήλωση του #ΚΚΕ, με τον αγαπημένο φίλο μου, τον Ποιητή και σύντροφο Μπάμπη Ζαφειράτο. Στην γκαλερί (καλλιτεχνικό και πνευματικό κέντρο) ΩΡΑ του Μπαχαριάν, το μακρινό 1977 διαβάσαμε τα ποιήματά μας. Μου έδωσαν μεγάλη χαρά και τα τρία βιβλία του: τα Ποιήματά του (1972-2005) καθώς και οι μεταφράσεις-σχολιασμός του μεγάλου ποιητή της Κούβας Νικολάς Γκιγιέν. Μέγιστη η ποιητική κατάθεση του Μπάμπη Ζαφειράτου. Καταθέτει ποιητικά κι αισθητικά την ψυχή του. Σε μια εποχή που άλλοι ομότεχνοί του έχουν χάσει και ψυχή και συνείδηση. Αλλά ειδικά για την ποίησή του θα επανέλθω. ΜποτίλιαΣτον Άνεμο

Βαγγέλης Γονατάς: «Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος» του εθνικού ποιητή της Κούβας Νικολάς Γκιγιέν — Ένα σημαντικό έργο της παγκόσμιας ποίησης — Οι ελληνικές εκδόσεις του από το 1966 μέχρι σήμερα

1968. El gran Zoo. Η πρώτη κουβανική έκδοση. (Προσωπικό αρχείο Μπ.Ζ.)

*

Αναδημοσίευση από Cuba de Corazón

Γράφει ο Βαγγέλης Γονατάς

*

Πρόκειται για ένα βιβλίο που έχει μια ταραχώδη πορεία στην Ελλάδα. Η συνάντηση του ποιητή της Ρωμιοσύνης με τον Νικολάς Γκιγιέν, αποτέλεσε ορόσημο στην ιστορία του πολιτισμού των δύο λαών.

Το Δεκ. του 1966 ο Γιάννης Ρίτσος μετέφρασε και εξέδωσε στην Ελλάδα την ποιητική συλλογή του Γκιγιέν «Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος» («El gran zoo»), ένα χρόνο πριν εκδοθεί στην Κούβα (Ιαν. 1968), και αποτελεί παγκόσμια εκδοτική πρωτοτυπία. (Όλα τα ποιήματα εκείνης της έκδοσης και πολλά άλλα για το βιβλίο).

1966. Η πρώτη παγκοσμίως έκδοση του Θεμέλιου στη μετάφραση του Γιάννη Ρίτσου. (Προσωπικό αρχείο Μπ.Ζ.)

Σημειωτέον ότι λίγο νωρίτερα, και ο Γκιγιέν είχε παρουσιάσει σε δική του μετάφραση, για πρώτη φορά στα ισπανικά, δέκα ποιήματα του Ρίτσου στο περιοδικό Bohemia, Ν^ο 31, Αύγ. 1967. Αυτά τα ποιήματα συμπεριλαμβάνονται στη συγκεντρωτική έκδοση του έργου του Γκιγιέν, Ποίηση, Τόμος ΙΙ. Αβάνα, 1973. (Από Μποτίλια Στον Άνεμο: Τα 10 ποιήματα και η ισπανική μετάφραση του Γκιγιέν).

*

Το καλοκαίρι, επίσης του 1967 κυκλοφορεί μια δεύτερη γαλλική έκδοση σε μετάφραση του Αϊτινού ποιητή René Depestre, στην οποία στηρίχτηκε η απόδοση του Ρίτσου.

Μπάμπης Ζαφειράτος: ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ, ΕΝΑ ΑΗΔΟΝΙ ΜΕ ΜΠΑΖΟΥΚΑ - «Η μουλάτα ψυχή της Κούβας και η ταξική της συνείδηση» — Η Άννεκε Ιωαννάτου στο Ατέχνως για τα δύο βιβλία του Μπάμπη Ζαφειράτου με την ποίηση του Κουβανού βάρδου: Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος - Αηδόνια και Μπαζούκας

*

Στο μεταξύ, χθες, 10 Ιουλίου 2020, γιορτάστηκαν με πολλές εκδηλώσεις τα 118 χρόνια από τη γέννηση του Γκιγιέν (10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα)
[Prensa Latina εδώ και εδώ]

——————————————————

ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ, ΕΝΑ ΑΗΔΟΝΙ ΜΕ ΜΠΑΖΟΥΚΑ

«Η μουλάτα ψυχή της Κούβας και η ταξική της συνείδηση» (*)

Γράφει η Άννεκε Ιωαννάτου

(Ατέχνως,27 Ιουν. 2020)

Βλέπε και από το περιοδικό της Ελληνικής Επιτροπής Διεθνούς Δημοκρατικής Αλληλεγγύης (ΕΕΔΔΑ), τεύχος Νο 82, Απρίλης 2020

Το 2018 κυκλοφόρησαν δύο εξαίρετες εκδόσεις για έναν εξαίρετο ποιητή.

Η μία είναι από το «Δίαυλος» με τίτλο Αηδόνια και Μπαζούκας, 4 ποιήματα για τον Τσε- 7 για την Επανάσταση, μια δεύτερη αναθεωρημένη έκδοση σε μετάφραση του Μπάμπη Ζαφειράτου.

Η άλλη έκδοση φέρνει τον τίτλο Ο μεγάλος ζωολογικός Κήπος και είναι από τις εκδόσεις «ΚΨΜ, ΣύΜΜΕΙΚΤΑ» επίσης σε μετάφραση του Μπάμπη Ζαφειράτου, που έγραψε και την εξαιρετικά μεστή εισαγωγή, τους σχολιασμούς / σημειώσεις, συνοδεύοντας τα κείμενα του με κάποια του σχέδια.

Οι εικόνες των 10 ζώων στην έκδοση είναι του Ανδρέα Ζαφειράτου.

Σημειωτέον: οι εκδόσεις είναι δίγλωσσες σ’ ό,τι αφορά τα ποιήματα. Δηλαδή, στη μία σελίδα το ισπανικό πρωτότυπο, στη διπλανή η ελληνική μετάφραση.

(*) Έκφραση του μεταφραστή στην πρώτη σελίδα της εισαγωγής

Όχι αποικία στη λογοτεχνία

Στο εξώφυλλο το ζώο Κιθάρα... φωτογραφημένο από τον Ανδρέα Ζαφειράτο

«Με γοητεύει η μελέτη του λαού. Η αναζήτηση της ύπαρξής του, η ερμηνεία του πόνου του και της χαράς του», θα πει ο Κουβανός Νικολάς Γκιγιέν (1902-1989), η «μουλάτα ψυχή.»

Χαρακτηριστική κουβέντα για έναν ποιητή μιας νοτιοαμερικανικής ηπείρου, όπου η πλειονότητα είναι (φυλετικά) μεικτή.

Αυτό το mestizaje αποτέλεσε αφορμή για μια έντονη κοινωνικοφιλοσοφική συζήτηση στη Νότια Αμερική, κυρίως από τις αρχές του 20ου αιώνα.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν - 4 μαδριγάλια για τη Μαύρη Γυναίκα – Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος: VIDEO με την παρουσίαση του βιβλίου (3 Video - Εισηγήσεις) – Μάνυ Μούρε: Στον Ζαμβέζη των ματιών σου (Μουσικό επίμετρο)

Νικολάς Γκιγιέν
(Nicolás Guillén – Nicolás Cristóbal Guillén Batista)
Κούβα. 10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι – 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα

Δεν παραγνωρίζω, βέβαια, το γεγονός ότι σε πολλούς αυτοί οι στίχοι προκαλούν απέχθεια, επειδή αναφέρονται στους νέγρους [negros] και στον λαό. Δεν με πειράζει. Ή καλύτερα: Με χαροποιεί. Κι αυτό σημαίνει ότι τέτοια κοφτερά μυαλά δεν περιλαμβάνονται στη λυρική μου ατζέντα. Εκτός τούτου πρόκειται για καλό κόσμο. Έφτασαν με πολύ κόπο από την κουζίνα στην αριστοκρατία και τρέμουν μόλις αντικρύσουν μια χύτρα.

Μπάμπης Ζαφειράτος - Νικολάς Γκιγιέν: Παρουσίαση του βιβλίου, Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος και άλλα ποιήματα, Εκδόσεις ΚΨΜ (2018), Αλκυονίς, 16.5.2018 — Εισηγήσεις: Βασίλης Γραμέλης (ΚΨΜ) - Σέλμις Μαρία Δομίνγκες Κορτίνα (Πρέσβειρα της Κούβας) - Ο μεταφραστής - Δέσποινα Μάρκου (ΕΕΔΔΑ - Ελληνοκουβανικός) - Παναγιώτης Μανιάτης (συγγραφέας) - Τραγούδια σε ποίηση Γκιγιέν με τον Γιώργο Σαρρή (3 Video - Φωτό)

Βίντεο με τις εισηγήσεις των

Βασίλη Γραμέλη
Εκδόσεις ΚΨΜ

Σέλμις Μαρία Ντομίνγκες Κορτίνα
Πρέσβειρα της Κούβας

Μπάμπη Ζαφειράτου
Μεταφραστής-επιμελητής της έκδοσης

και
Τραγούδια σε ποίηση Ν. Γκιγιέν με τον Γιώργο Σαρρή

(Πιο κάτω 2 ακόμη βίντεο και φωτό)

*

Σινέ Αλκυονίς, Αθήνα, 16 Μάη 2018 
Από την παρουσίαση του έργου
 Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος του Νικολάς Γκιγιέν

*

Εκδόσεις ΚΨΜ, Μάρτης 2018 
Εισαγωγή • Μετάφραση • Σχολιασμός • Σημειώσεις • Σχέδια
Μπάμπης Ζαφειράτος
Εικόνες
Ανδρέας Ζαφειράτος
*

Βλέπε και:

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ του ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ − Δίγλωσση Έκδοση, Ελληνικά - Ισπανικά − Επισκεφτείτε τον − Δείτε τα περιεχόμενα
*
Νικολάς Γκιγιέν: Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος − Από τις εκδόσεις ΚΨΜ - Προδημοσίευση

***

Εισήγηση της Δέσποινας Μάρκου

Πρόεδρος της ΕΕΔΔΑ – Γεν. Γραμματέας Ελληνοκουβανικού Συνδέσμου Φιλίας και Αλληλεγγύης

***

Εισήγηση του συγγραφέα Παναγιώτη Μανιάτη

*

Βλέπε και:
Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ του ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ − Δίγλωσση Έκδοση, Ελληνικά - Ισπανικά − Επισκεφτείτε τον − Δείτε τα περιεχόμενα
*
Νικολάς Γκιγιέν: Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος − Από τις εκδόσεις ΚΨΜ - Προδημοσίευση


*

Φωτό από την παρουσίαση

Βελισσάριος Κοσσυβάκης

*

Νικολας Γκιγιεν

ΑΗΔΟΝΙΑ

ΚΑΙ ΜΠΑΖΟΥΚΑΣ

4 ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΣΕ – 7 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Μετάφραση – Σχολιασμός – Σχέδια

Μπάμπης Ζαφειράτος

2η Έκδοση Αναθεωρημένη

Εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ (Ιούλ. 2018)

Άμεσα διαθέσιμο

Περιεχόμενα: Βιβλιοπωλείο Πολιτεία

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν - El Gran Zoo - Η τερατωδώς αθώα Παπάγια και 4 ακόμη, πιο σπάνια, ζώα − Μια νέα προσέγγιση (5 ποιήματα)

Νικολάς Γκιγιέν - Νικολάς Κριστόμπαλ Γκιγιέν Μπατίστα
 (Nicolás Guillén - Nicolás Cristóbal Guillén Batista
10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα
Σχέδιο (το 5^ο από 5 του Γκιγιέν), Μπάμπης Ζαφειράτος, 15.VII.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)
Μποτίλια Στον Άνεμο

Το 39^ο ποίημα ή Το 35^ο «τέρας»

___________________________________

Δημοσίευση, Σάββατο, 16/7/2016, 5:03 μμ
Ανανέωση, Σάββατο, 16/7/2016, 11:59 μμ
Ανανέωση, Κυριακή, 17/7/2016, 11:33 πμ
_______________________________

Κείμενο, νέα προσέγγιση των παλιών τεράτων - νέα μετάφραση των ποιημάτων,
σχέδια, σύνδεσμοι:
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο.
Πρώτη δημοσίευση


Οι φωτογραφίες των βιβλίων του Γιάννη Ρίτσου, του Νικολάς Γκιγιέν και του Ρενέ Ντεπέστρ προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του Μπάμπη Ζαφειράτου.
______________________________________

Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος
(Θεμέλιο, Δεκέμβρης 1966 (24,5 x 17 εκ. 52 σσ.)
(Φωτό βιβλίου: Από το προσωπικό αρχείο του Μπάμπη Ζαφειράτου)

Ο (αλλόκοτα πραγματικός) Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος του Νικολάς Γκιγιέν, στην απόδοση του Γιάννη Ρίτσου (Θεμέλιο, Δεκ. 1966) αποτελείται από 38 ποιήματα: 3 Ανακοινώσεις του Διευθυντή, η καταληκτική Έξοδος, και ανάμεσά τους 34 σπάνια «είδη» από την παγκόσμια πανίδα.

El gran Zoo, Instituto del Libro,
La Habana, Cuba, 1968 (1967)
(21 x 14 εκ. 88 σσ.)
(Φωτό βιβλίου: Από το προσωπικό αρχείο
του Μπάμπη Ζαφειράτου)

Τόσα παρέδωσε ο Γκιγιέν στον Ρίτσο, τόσα περιλαμβάνει η κουβανική έκδοση της συλλογής, τόσα και ο δίσκος με τη φωνή του ποιητή που κυκλοφόρησε λίγο αργότερα με τον τίτλο ZOO.

Ο Ρίτσος δεν έχει παραλείψει κανένα!

Η βεβαιότητα περί του (αρχικού) αριθμού «38» πηγάζει εκ του γεγονότος ότι κάποια στιγμή απέκτησα ένα αντίτυπο από την πρώτη κουβανική έκδοση του El Gran Zoo (Ιαν. 1968), και ένα ακόμη από την επίσης πρώτη γαλλική έκδοση (δίγλωσση), στη μετάφραση του Ντεπέστρ (από όπου η ελληνική), η οποία είχε κυκλοφορήσει στο Παρίσι από τις εκδόσεις Segers, έξι περίπου μήνες νωρίτερα  (2ο τρίμηνο του 1967).

Κατά την ενασχόλησή μου όμως με το έργο του Γκιγιέν και με την ποίησή του –αφού αποφάσισα να δώσω συνέχεια στα πρώτα μεταφράσματα της Μποτίλιας–, αναζητώντας τα βιβλία του, έκανα την εξής ανακάλυψη:

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν 1967 — Πέδρο Μπάδενας δε λα Πένια: Για πρώτη φορά στα ισπανικά η επίμονα ανθρωπιστική γραφή του Γιάννη Ρίτσου ‒ 9 ποιήματα από τις Μαρτυρίες και 1 από τις Ασκήσεις

Νικολάς Γκιγιέν - Νικολάς Κριστόμπαλ Γκιγιέν Μπατίστα
(Nicolás Guillén - Nicolás Cristóbal Guillén Batista)
10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 20.VIII.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

Δημοσίευση, Κυριακή, 12/6/2016, 8:03 μμ
Ανανέωση, Δευτέρα, 13/6/2016, 4:14 μμ
_______________________________
Έρευνα, μετάφραση του συνοδευτικού των ποιημάτων κειμένου, πρόλογος, λοιπά κείμενα, σημειώσεις-σύνδεσμοι, επιμέλεια και σχέδια:
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο.
Οι φωτογραφίες των βιβλίων του Γιάννη Ρίτσου, του Νικολάς Γκιγιέν και του Ρενέ Ντεπέστρ προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του Μπ.Ζ.
________________________________


ΝΙΚΟΛΑΣ ΓΚΙΓΙΕΝ – ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ

ΑΓΑΠΕΣ ΑΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ

Ο Γκιγιέν μεταφράζει Ρίτσο

Γράφει ο Μπάμπης Ζαφειράτος

*
Η συγκεκριμένη ανάρτηση περιλαμβάνεται στην επίσημη ιστοσελίδα του Γιάννη Ρίτσου:

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν 1967: Για πρώτη φορά στα ισπανικά η επίμονα ανθρωπιστική γραφή του Γιάννη Ρίτσου ‒ 9 ποιήματα από τις Μαρτυρίες και 1 από τις Ασκήσεις

*

Τον Νικολάς Γκιγιέν (Nicolás Cristóbal Guillén Batista, 10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι -16 Ιουλίου 1989, Αβάνα), τον εθνικό ποιητή της Κούβας, έναν ποιητή με τεράστια απήχηση στο λαό του, μας τον έμαθε πολύ πίσω στο χρόνο ο ανεξάντλητος Γιάννης Ρίτσος: Νικολάς Γκιλλιέν, Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος, Αθήνα, Θεμέλιο, 1966.

Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος (Θεμέλιο, Δεκέμβρης 1966)
(Φωτό βιβλίου: Από το προσωπικό αρχείο του Μπάμπη Ζαφειράτου)

Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, η αγάπη μου γι’ αυτόν είναι αξεχώριστη ‒δεν τον γνώρισα άλλωστε και με μεγάλη χρονικά απόσταση‒ από την αγάπη μου για τον δικό μας Homo Universalis (ηθοποιός, χορευτής, μουσικός, και ζωγράφος, που έγραφε ποίηση όπως εμείς ανασαίνουμε), παρά το ότι η γνωριμία μου με τον Κουβανό άρχιζε και τέλειωνε σ’ εκείνον τον αλλόκοτο μαγευτικό του Κήπο, όπου, ύστερα από τα δυο ταξίδια που έκανα στην Κούβα (2011, 2015), τα βήματά μου μοιραία με οδήγησαν ξανά.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν - Αχ, Κούβα (3+1 ποιήματα)

Νικολάς Γκιγιέν - Νικολάς Κριστόμπαλ Γκιγιέν Μπατίστα
(Nicolás Guillén - Nicolás Cristóbal Guillén Batista)
10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 29.VIII.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

Νέα κυκλοφορία
(Μάιος 2016, New Star)

 

Νικολάς Γκιγιέν: Αηδόνια και Μπαζούκας (Β' έκδοση αναθεωρημένη. 2018)

 

*

 

Νικολάς Γκιγιέν: Αηδόνια και Μπαζούκας - Παρουσίαση στο σινέ Αλκυονίς (22/4/2016)

 

* * *

Νικολάς Γκιγιέν

3+1 Ποιήματα

 

Μετάφραση - Σχολιασμός - Επιμέλεια: Μπάμπης Ζαφειράτος)

____________________________

Βλέπε επίσης:
Νικολάς Γκιγιέν: Γκεβάρα, ο Γκάουτσο (4 ποιήματα) ‒ Σχολιασμός και Επίμετρο: Τα γεγονότα μέσα απ' τους στίχους (Α' Μέρος με 47 φωτό) 
*
Τσε Γκεβάρα: Ημερολόγιο Βολιβίας ‒ Οι στίχοι του Νικολάς Γκιγιέν μέσα απ' τα γεγονότα (Αφιέρωμα - Β' Μέρος με 118 φωτό)
Βπέπε επίσης:
Νικολάς Γκιγιέν: Αηδόνια και μπαζούκας (3 ποιήματα)
και
Αρμενίζει η Κούβα στο χάρτη της
Για την επικαιρότητα των στίχων του Γκιγιέν
(Σκέψεις και προβληματισμοί για την πορεία της σημερινής Κούβας)
Ακόμη 
Γιάννης Ρίτσος - Νικολάς Γκιγιέν: Μια εξαιρετική συνάντηση στον Μεγάλο Ζωολογικό Κήπο του Κόσμου (VIDEO - Φωτό) ‒ Επίμετρο: Γιάννης Ρίτσος - Lea Lublin
Περισσότερα
Γκιγιέν
Και 
Όλα τα Πρόσωπα της Μποτίλιας
__________________________________________

Μάριο Καρένιο (Αβάνα, Κούβα, 1913 - Σαντιάγο, Χιλή 1999), Η κοπή του Ζαχαροκάλαμου, 1943
Mario Carreño, El corte de caña, 1943 (Duco on wood)
Collection Isaac Carmen Lif and Family, Santo Domingo, Dominican Republic

¡MISTER, NO! CUANDO el pueblo de Martí, frente a los gringos se irguió, altanero dijo: ‒No, donde ellos dijeron: ‒Sí. El yanqui, en su frenesí, con ese pueblo rompió; mas repite el pueblo: ‒No, en vez de decirle: ‒Sí.                            ‒Mister, no. NUESTRO cielo azul turquí un avión yanqui manchó, pero el viento dijo: ‒No, cuando el avión dijo: ‒Sí. El gringo queria asi vencernos, mas fracasó, porque el viento dijo: ‒No, en vez de decirle: ‒Sí.                            ‒Mister no. ARDIENDO la caña vi; fue un gringo quien la quemó. La caña gritaba: ‒No ‒aún ardiendo‒ en vez de sí. No más cadenas aqui, que ya el pueblo las rompió, y al romperlas dijo: ‒No, donde otros dijeron: ‒Sí.                            ‒Mister, no. ¡OH Patria!, pensando en ti y en Martí, que te adoró, en voz alta digo: ‒No, al yanqui que chilla: ‒Sí. Grito en inglés: Cuba is free (por si alguien no me entendió). Cuba es libre, y dice: ‒¡No! donde otros dijeron: ‒Sí.                            ‒Mister, No. Nicolás, Guillén, Tengo (ενότητα Sátira), 1964

MISTER, NO! ΟΤΑΝ του Μαρτί ο λαός, στάθηκε στους γκρίνγκος μπρος, είπε αγέρωχο ένα: ‒No, όπου εκείνοι έλεγαν: ‒Yes. Οι γιάνκηδες έξω φρενώ(ν) τα ’σπασαν με το λαό μα τους ξαναλέει: ‒No, αντί να ψελλίσει: ‒Yes.                            ‒Mister, no. Μ’ ΕΝΑ τους αερόπλανο λέρωσαν τον μπλε ουρανό μα ο αγέρας είπε: ‒No, κόντρα στο αερόπλανο Λέει ο γκρίνγκο πως μ’ αυτό, δεν μπορεί, θα πούμε yes. Μα ο αγέρας του είπε: ‒No, αντί να ψελλίσει: ‒Yes                            ‒ Mister, No. ΣΤΑ καλάμια μας φωτιά· καίει ο γκρίνγο τη σοδειά. Τα καλάμια ουρλιάζουν: ‒No (μες στις φλόγες) κι όχι yes Δεν περνάνε αυτά εδώ, ο λαός σπάει το ζυγό, στα δεσμά του λέει: ‒No, ’κει που οι άλλοι είπαν: ‒Yes»                            ‒Mister, No. ΑΧ, πατρίδα! Στο μυαλό μου ο Μαρτί που σε λάτρεψε· κι Εσύ! Κι απαντάω στον Γιάνκη: ‒No, όταν μου τσιρίζει: ‒Yes. Του σπηκάρω: Cuba is free (μη και δε με αντιληφτεί). Λεύτερη είναι, λέει: ‒Νο! ’κει που οι άλλοι είπαν: ‒Yes.                         ‒Mister, No. Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, Σεπ. 2015