Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν - 4 μαδριγάλια για τη Μαύρη Γυναίκα – Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος: VIDEO με την παρουσίαση του βιβλίου (3 Video - Εισηγήσεις) – Μάνυ Μούρε: Στον Ζαμβέζη των ματιών σου (Μουσικό επίμετρο)

Νικολάς Γκιγιέν
(Nicolás Guillén – Nicolás Cristóbal Guillén Batista)
Κούβα. 10 Ιουλίου 1902, Καμαγουέι – 16 Ιουλίου 1989, Αβάνα

Δεν παραγνωρίζω, βέβαια, το γεγονός ότι σε πολλούς αυτοί οι στίχοι προκαλούν απέχθεια, επειδή αναφέρονται στους νέγρους [negros] και στον λαό. Δεν με πειράζει. Ή καλύτερα: Με χαροποιεί. Κι αυτό σημαίνει ότι τέτοια κοφτερά μυαλά δεν περιλαμβάνονται στη λυρική μου ατζέντα. Εκτός τούτου πρόκειται για καλό κόσμο. Έφτασαν με πολύ κόπο από την κουζίνα στην αριστοκρατία και τρέμουν μόλις αντικρύσουν μια χύτρα.

Νικολάς Γκιγιέν: Νανούρισμα για να ξυπνήσει ένα νεγράκι – Δυο μουσικές ερμηνείες – Δυο πίνακες και ένα σχέδιο του Μάριο Καρένιο

Μάριο Καρένιο (Αβάνα, Κούβα, 1913 - Σαντιάγο, Χιλή 1999), Τροπικό Δέντρο, 1984 Mario Carreno, Αrbol Tropical, 1984 (oil on canvas, 58 1/2 x 47 in.) (Πηγή πίνακα)

Κακάο καρύδα
και ζάχαρη άχνη
Όπα νεγράκι
κι ο ήλιος σε ψάχνει!

*

Από τα πλέον αγαπητά ποιήματα του Γκιγιέν, με πάρα πολλές μελοποιήσεις, εκτελέσεις, διασκευές, ενορχηστρώσεις: Μερσέδες Σόσα, Αμπάρο Οτσόα, μουσικά σχήματα διάφορα, με βαρύτονους, σοπράνο, τενόρους…

*

Μετάφραση (πρώτη στα Ελληνικά) – Συνάδουσα με τις μελωδίες
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση στην Κατιούσα, 8/7/2018)

Canción de cuna para despertar a un negrito Nicolás Guillén         Dórmiti, mi nengre,         mi nengre bonito…         E. Ballagas Una paloma cantando pasa: – ¡Upa, mi negro, que el sol abrasa! Ya nadie duerme, ni está en su casa; ni el cocodrilo ni la yaguaza, ni la culebra, ni la torcaza… Coco, cacao, cacho, cachaza, ¡upa, mi negro, que el sol abrasa! Negrazo, venga con su negraza. ¡Aire con aire, que el sol abrasa! Mire la gente, llamando pasa; gente en la calle, gente en la plaza; ya nadie queda que esté en su casa… Coco, cacao, cacho, cachaza, ¡upa, mi negro, que el sol abrasa! Negrón, negrito, ciruela y pasa, salga y despierte, que el sol abrasa, diga despierto lo que le pasa… ¡Que muera el amo, muera en la brasa! Ya nadie duerme, ni está en su casa. Coco, cacao, cacho, cachaza, ¡upa, mi negro, que el sol abrasa! Nicolás Guillén, La paloma de vuelo popular (1958)

Νανούρισμα για να ξυπνήσει ένα νεγράκι Νικολάς Γκιγιέν    Κοιμήσου νεγράκι μου    νεγράκι μου όμορφο …    Εμίλιο Μπαγιάγας (1908-1954) Περιστεράκι περνάει και λέει: – Όπα νεγράκι κι ο ήλιος καίει! Ξύπνησαν όλοι, κανείς στο σπίτι· ούτε η σαύρα, ούτε τ’ αηδόνι, ούτε και φίδι κι ούτε τρυγόνι… Κακάο, καρύδα και ζάχαρη άχνη, όπα νεγράκι κι ο ήλιος σε ψάχνει! Με τη νεγρούλα σου έλα νεγράκι. Στου ήλιου τα μέρη γίνε αεράκι! Κοίτα τον κόσμο που σε φωνάζει· κόσμος στο δρόμο, κόσμος στην πόλη· το σπίτι είν’ άδειο, φύγανε όλοι… Κακάο, καρύδα και ζάχαρη άχνη, ξύπνα νεγράκι κι ο ήλιος σε ψάχνει! Μαύρο παπάκι, σταφίδα μου έλα, δαμασκηνάκι, στον ήλιο γέλα, κι άμα ξυπνήσεις πες τι συμβαίνει… Στη θράκα ο αφέντης αργοπεθαίνει! Μέσα στο σπίτι ψυχή δε μένει. Κακάο, καρύδα και ζάχαρη άχνη, όπα νεγράκι κι ο ήλιος σε ψάχνει! Από τη συλλογή: Το Περιστέρι με το φτερούγισμα του λαού Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος 17 Μαΐου 2018