Φιλιώ Τόλια: «Ο Πολιτικός Επίτροπος στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ)»

«ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ»

Έντονο ενδιαφέρον στην παρουσίαση της έκδοσης για τον Πολιτικό Επίτροπο στον ΔΣΕ

Μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον για την ιστορική μελέτη της Φιλιώς Τόλια «Ο Πολιτικός Επίτροπος στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ)», που παρουσιάστηκε την Παρασκευή 23 Μάη, στο cafe - βιβλιοπωλείο της «Σύγχρονης Εποχής» στην Αθήνα.

Για την έκδοση μίλησαν οι Προκόπης Παπαστράτης, Ομότιμος καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Ειρήνη Λαγάνη, Ομότιμη καθηγήτρια Σύγχρονης Ιστορίας (Πάντειο Πανεπιστήμιο), Βασίλης Μόσχος, μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας και η συγγραφέας Φιλιώ Τόλια, συνεργάτης του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας.

Ο Προκόπης Παπαστράτης σημείωσε: «Η έρευνα που προηγήθηκε, η  διδακτορική διατριβή που στέγασε ένα τμήμα αυτής της έρευνας και το βιβλίο που έχουμε μπροστά μας εξετάζει και αποκαθιστά, για όσους δεν το γνωρίζουν ή για εκείνους που το αποσιωπούν εσκεμμένα, ένα καινοφανή δεσμό που εισάγεται, εξελίσσεται και επιτυγχάνει να λειτουργήσει συνεκτικά στη διάρκεια αυτής της κρίσιμης δεκαετίας της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η συγκυρία της εποχής και οι πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες στις δεκαετίες που ακολούθησαν το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου δεν επέτρεπαν ακόμα και σ΄ αυτούς που συμμετείχαν στους αγώνες της δεκαετίας αυτής να έχουν πλήρη εικόνα της έκτασης και της λειτουργίας του θεσμού του Πολιτικού Επιτρόπου. Όπως είναι γνωστό οι εκάστοτε πολιτικές συνθήκες που επικρατούν επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό και την ιστορική έρευνα της εποχής. Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι η δεκαετία 1940-1950 και οι δοκιμασίες της ιστοριογραφίας της. Όπως επίσης είναι γνωστό, και πάλι όχι γι’ αυτούς που εσκεμμένα το αγνοούν, ότι η έρευνα αυτής της δεκαετίας είναι άμεσα συνδεδεμένη , είναι ταυτισμένη με τους αγώνες του ελληνικού λαού και τη συγκεκριμένη μορφή που παίρνουν αυτοί οι αγώνες».

Βασίλης Μόσχος: Η μοναρχία ως θεσμός της αστικής εξουσίας κρίθηκε. Η αστική εξουσία;

Η μοναρχία ως θεσμός της αστικής εξουσίας κρίθηκε. Η αστική εξουσία;

Φωτό: Από τις μαζικές λαϊκές διαδηλώσεις τον Ιούλη του 1965

Βασίλης Μόσχος

Μέλος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ

Ο θάνατος του έκπτωτου Κωνσταντίνου Γκλύξμπουργκ επαναφέρει ως θέμα συζήτησης και επανεκτίμησης τον μοναρχικό θεσμό και τον ρόλο του στην Ελλάδα. Προκύπτουν μια σειρά ερωτήματα: Ποιος ήταν ο χαρακτήρας του θεσμού; Ποια συμφέροντα εξέφρασε; Ποιες ήταν οι πράξεις του; Αυτονόητα, η κάθε τοποθέτηση επί του θέματος εντάσσεται σε μια συνολικότερη πολιτική - ταξική οπτική.

Συνοπτικά, από διάφορα πρόσωπα των αστικών κομμάτων διαμορφώνονται οι παρακάτω τοποθετήσεις: Ορισμένοι, υπό τη φράση «θα κριθεί από την ιστορία ο Κωνσταντίνος», μετατοπίζουν στο μέλλον την οριστική κρίση και του ίδιου και του μοναρχικού θεσμού. Γενικότερα, αποσιωπούν προς ώρας το αρνητικό του παρελθόν για τα λαϊκά - εργατικά στρώματα και επιδιώκουν μια ευνοϊκότερη αντιμετώπισή του μετέπειτα και από τμήμα των στρωμάτων αυτών, ως έναν θεσμό ο οποίος πρόσφερε στην αστική συγκρότηση και θωράκιση της Ελλάδας.

Αλλοι, υπό τη φράση «έληξε το θέμα το 1974 με το δημοψήφισμα», μιλούν για οριστική καταδίκη των Γκλύξμπουργκ και της μοναρχίας. Επί της ουσίας, απομονώνουν τον μοναρχικό θεσμό από το αστικό σύστημα του οποίου υπήρξε τμήμα και θεωρούν την καθιέρωση της προεδρευομένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας ως «λύση» όλων των συνυφασμένων και με τον μοναρχικό θεσμό προβλημάτων.