Η έκταση στην οποία απλώνεται το νεκροταφείο του νοσοκομείου του ΔΣΕ στον Γράμμο. Διακρίνεται η προσωρινή σηματοδότηση της θέσης για τον καθέναν νεκρό
ΓΡΑΜΜΟΣ - ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥΠΟΛΗ ΔΣΕ
Αποκαλύφθηκε σε όλη του την έκταση και το νεκροταφείο
«Εγινε μια αντάρτικη νοσοκομειούπολη πολύ καλή, ίσως θα υπάρχει και τώρα, έστω και κατεστραμμένη, που θα μπορούν οι νεότεροι να την επισκέπτονται και να θαυμάζουν τι μπορεί να φτιάσει ο λαός όταν το καταλαβαίνει δικό του».
(Νώντας Σακελλαρίου, διευθυντής υγειονομικής υπηρεσίας του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ στη μεγάλη μάχη του Γράμμου το 1948).
***
Βέπε από εδώ και κάτω
*
Γράμμος, Ιούνης 2025. 75 χρόνια μετά... Δεκάδες σύντροφοι από την Αττική, τη Μακεδονία και την Ηπειρο, έφτασαν και πάλι στο Λιανοτόπι του Γράμμου, όπου στην είσοδο του μονοπατιού που οδηγεί στη Νοσοκομειούπολη του ΔΣΕ, πάνω στο ύψωμα Σκάλα, είναι γραμμένη στο ταμπλό υποδοχής η παραπάνω φράση του Ν. Σακελλαρίου.
Βούιξε ο λόγγος απ' όλο αυτό το μελίσσι που αυτήν τη φορά ήρθε εδώ πάνω και για έναν πρόσθετο λόγο: Τώρα πια έχει βρεθεί και το νεκροταφείο της Νοσοκομειούπολης.
Σκοπός αυτής της αποστολής να καθαριστεί ο τόπος, να αναδειχτεί σ' όλη του την έκταση, να βρεθούν και στο έδαφος όλα εκείνα τα δεδομένα για τα οποία μιλούν τα στοιχεία που υπάρχουν στο Αρχείο του ΚΚΕ: Ενας προς έναν οι τάφοι των 40 μαχητών του ΔΣΕ που άφησαν την τελευταία τους πνοή εδώ, όπου είχαν μεταφερθεί βαριά τραυματισμένοι στη διάρκεια της μεγάλης μάχης του Γράμμου, το καλοκαίρι του 1948.
Σκιτσογραφική αποτύπωση της θέσης των τάφων στον χώρο όπως είναι διαμορφωμένος σήμερα
Παράλληλα, συνεχίστηκαν και στα υπόλοιπα τμήματα της Νοσοκομειούπολης οι εργασίες συντήρησης των μονοπατιών και αποκάλυψης νέων θαλάμων (μία έκπληξη μας περίμενε εδώ, στον θάλαμο με το νούμερο 22, η απομάκρυνση ενός όγκου επιχωμάτωσης αποκάλυψε το ξεχωριστό αυτού του θαλάμου, στο εσωτερικό του διέθετε και κτιστό φούρνο, μοναδικό εύρημα έως τώρα).
