Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 4 Σονέτα του Έρωτα | Ισπανικό κείμενο - Μετάφραση - Σημειώσεις: Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο

Επέτειος γέννησης του Poeta General

 

Πάμπλο Νερούδα
 

(Pablo Neruda – Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto)
Χιλή. 12 Ιουλίου 1904, Παράλ – 23 Σεπτεμβρίου 1973, Σαντιάγο
Σχέδιο (1ο από 2 του Νερούδα), Μπάμπης Ζαφειράτος, 23.XII.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

 

 

4 Σονέτα του Έρωτα

Από τη συλλογή Cien Sonetos de Amor, 1959

 

 

Μετάφραση – Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση - παρουσίαση, για το BookSitting, 12/7/2024

Φωτό: Ο Πάμπλο Νερούδα και η Ματίλντε Ουρούτια στο Κάπρι. © Archivo Fundación Pablo Neruda. (Πηγή: https://www.nytimes.com)

 

Σχέδιο (2ο από 2 του Νερούδα), Μπάμπης Ζαφειράτος, 23.IX.2016 (Μολύβι σε χαρτί, 29 χ 21 εκ.)

 

 

Πρωί

 

III

 

ΣΚΛΗΡΕ ΕΡΩΤΑ ΜΟΥ εσύ, βιολέτα, με τ’ αγκάθινο στεφάνι,
μέσα στις λόχμες που φουντώνουνε τα πάθη,
λόγχη στη θλίψη και άνθος στην οργή, πώς ήρθες
κι από ποια μονοπάτια κουμαντάρεις την ψυχή μου;

 

Γιατί γκρεμίζεις ξάφνου την αβάσταχτη φωτιά σου,
στα παγωμένα φύλλα, στο δικό μου μονοπάτι;
Ποιος σου ’μαθε τα βήματα που σ’ έφεραν κοντά μου;
Ποια πέτρα, ποιο άνθος, ποιος καπνός σού δείξανε πού μένω;

8 Μάρτη, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: Τα χέρια σου της μέλισσας τιμή κι αγάπη αξίζουν — Ένα ιδιαίτερο σονέτο του Πάμπλο Νερούδα και ένα ξεχωριστό πορτρέτο του Πάμπλο Πικάσο

Πάμπλο Πικάσο: Πορτρέτο της Ντόρας Μάαρ, 1937. Λάδι σε καμβά (92 χ 65 εκ.). Μουσείο Πικάσο, Παρίσι (Πηγή: https://museupicassobcn.cat/es)

Μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση με 10 ακόμη Σονέτα, στην Μποτίλια, 12/7/2022

Πάμπλο Νερούδα

XXXIX

ΜΑ ΞΕΧΑΣΑ ΠΩΣ άφησαν τα χέρια σου χορτάτες
τις ρίζες, αφού πότισαν ρόδα διπλοπλεγμένα,
μέχρι που βλέπω ολόγυρα τ’ αποτυπώματά σου
μες στη γλυκιά τη σιγαλιά της φύσης ανθισμένα.

Και το νερό κι η τσάπα σου τα δυο σου κατοικίδια
δαγκώνουν γλείφουνε τη γη καθώς σ’ ακολουθάνε,
κι όπως δουλεύεις μια ευωδιά σκορπάς μες στον αέρα
μια καρπερή και φλογερή φρεσκάδα γαρυφάλλων.

Τα χέρια σου της μέλισσας τιμή κι αγάπη αξίζουν,
που σπέρνουνε πάνω στη γη τη διάφανή τους φύτρα
κι οργώνοντας ανοίγουνε αυλάκια στην καρδιά μου,

με τέτοιο τρόπο που είμαι λες λαμπαδιασμένη πέτρα,
που άξαφνα πλάι σου τραγουδά, γιατί μέσα στα δάση
πίνει νερό που ανάβλυσε απ’ τη βαθιά φωνή σου.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος,17 Σεπ. 2022

(Από τη συλλογή Cien Sonetos de Amor, 1959)

 

Pablo Neruda

XXXIX

PERO OLVIDÉ QUE tus manos satisfacían
las raíces, regando rosas enmarañadas,
hasta que florecieron tus huellas digitales
en la plenaria paz de la naturaleza.

El azadón y el agua como animales tuyos
te acompañan, mordiendo y lamiendo la tierra,
y es así cómo, trabajando, desprendes
fecundidad, fogosa frescura de claveles.

Amor y honor de abejas pido para tus manos
que en la tierra confunden su estirpe transparente,
y hasta en mi corazón abren su agricultura,

de tal modo que soy como piedra quemada
que de pronto, contigo, canta, porque recibe
el agua de los bosques por tu voz conducida.

 

Δείτε το με 10 ακόμη σονέτα:

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 11 Σονέτα του Έρωτα

Από Μποτίλια Στο Άνεμο επίσης

Η ιστορία για τα 100 Σονέτα του Έρωτα

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 21 Σονέτα του Έρωτα – Πρόλογος - Ισπανικό κείμενο - Σημειώσεις (Αφιέρωμα)

44 Σονέτα του Έρωτα από την Μποτίλια

Η Ντόρα Μάαρ του Πάμπλο Πικάσο από την Μποτίλια

Πάμπλο Νερούδα: Σονέτο LXXXI (81) - Δική μου πια. Με τ’ όνειρό σου γείρε στ’ όνειρό μου (Από τα 100 Σονέτα του Έρωτα) — Μουσική: Μιχάλης Σακέλλης - Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος (VIDEO)

Πάμπλο Νερούδα

Pablo Neruda

(12 Ιουλίου 1904 – 23 Σεπτεμβρίου 1973)

Ματίλντε Ουρούτια

Matilde Urrutia

(5 Μαΐου 1912 – 5 Ιανουαρίου του 1985)

Μια Μποτίλια με το Σονέτο LXXXI (81) του Πάμπλο Νερούδα από τα 100 Σονέτα του Έρωτα. Μουσική εξαίσια και φωνή: Μιχάλης Σακέλλης Michalis Sakellis - Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

(Φωτό: Πάμπλο Νερούδα και Ματίλντε Ουρούτια. © Archivo Fundación Pablo Neruda) 

 

 

 

Δική μου πια. Με τ’ όνειρό σου γείρε στ’ όνειρό μου

Μουσική: Μιχάλης Σακέλλης

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

(Περισσότερος Σακέλλης εδώ)

Πάμπλο Νερούδα

Σονέτο LXXXI

ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΠΙΑ. Με τ’ όνειρό σου γείρε στ’ όνειρό μου.
Η αγάπη, η πίκρα, τα έργα μας πρέπει να κοιμηθούνε.
Γυρίζει η νύχτα απάνω στους αόρατους τροχούς της,
κι εσύ πλάι μου αμόλυντη, αιώνιο κεχριμπάρι.

Άλλη καμιά, αγάπη μου, δεν θα ’μπει στα όνειρά μου.
Θα μπεις εσύ, θα μπούμε οι δυο στου χρόνου τα ποτάμια.
Καμιά άλλη δε θα πλανηθεί μες στις σκιές μαζί μου,
μονάχα εσύ, αμάραντη, φεγγάρι πάντα και ήλιος.

Τώρα τα χέρια σου άνοιξες κι απ’ τις αβρές παλάμες
να πέσουν άφησες αργά τα τρυφερά σημάδια,
τα μάτια σου με σκέπασαν σαν δυο σταχτιές φτερούγες,

καθώς κυλάω με το νερό που πίνεις και με πίνει:
η νύχτα, ο κόσμος, ο άνεμος τη μοίρα τους ξετυλίγουν·
χωρίς εσένα είμ’ εγώ μονάχα τ’ όνειρό σου.

(Από τη συλλογή 100 Σονέτα του Έρωτα, 1959)

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, Σεπ. 2021

LXXXI

YA ERES MÍA. Reposa con tu sueño en mi sueño.
Amor, dolor, trabajos, deben dormir ahora.
Gira la noche sobre sus invisibles ruedas
y junto a mí eres pura como el ámbar dormido.

Ninguna más, amor, dormirá con mis sueños.
Irás, iremos juntos por las aguas del tiempo.
Ninguna viajará por la sombra conmigo,
sólo tú, siempreviva, siempre sol, siempre luna.

Ya tus manos abrieron los puños delicados
y dejaron caer suaves signos sin rumbo,
tus ojos se cerraron como dos alas grises,

mientras yo sigo el agua que llevas y me lleva:
la noche, el mundo, el viento devanan su destino,
y ya no soy sin ti sino sólo tu sueño.

 

(Cien Sonetos de Amor, 1959)

 

Βλέπε και

23/9/2022 Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 12 Σονέτα του Έρωτα

12/7/2022 Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 11 Σονέτα του Έρωτα

23/9/2021 Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 21 Σονέτα του Έρωτα – Πρόλογος - Ισπανικό κείμενο - Σημειώσεις (Αφιέρωμα)

Μπάμπης Ζαφειράτος: Ο Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 - 23.9.1973) του Τσε Γκεβάρα (14.6.1928 - 9.10.1967) — Το Farewell, ο Ρεταμάρ και ένα Σονέτο του Έρωτα

Πάμπλο Νερούδα - Ρικάρδο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο
(Pablo Neruda - Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto)
Παράλ, Χιλή, 12 Ιουλίου 1904 - Σαντιάγο, Χιλή, 23 Σεπτεμβρίου 1973
Σχέδιο (2ο από 2 του Νερούδα), Μπάμπης Ζαφειράτος, 23.IX.2016 (Μολύβι, 29 χ 21 εκ.)

Πάμπλο Νερούδα

 

Farewell, ένα ακόμη από τα 69 ποιήματα που είχε μαζί του ο Τσε στην προσωπική χειρόγραφη ανθολογία του και ένα Σονέτο του Έρωτα

Μετάφραση – Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση, 23/9/2023

Ο Ροβέρτο Φερνάντες Ρεταμάρ αφηγείται πως όταν ο Τσε θα έφευγε για το Κονγκό, πήγε στο Υπουργείο Βιομηχανίας για να πάρει μια ανθολογία ποίησης που του είχε δανείσει. Και πριν του την επιστρέψει, αντέγραψε ένα σημαδιακό για την αναχώρησή του ποίημα του Νερούδα, Να τι γράφει:

Τότε που πήγα να τον δω υπήρχανε δύο λόγοι: ο φανερός, για να του ζητήσω μια ισπανική ποιητική ανθολογία του Ονίς [Antología de la poesía Española e Hispanoamericana (1882-1932), του Federico de Onís (1885-1966)], ένα δυσεύρετο βιβλίο που δεν ήθελα να χάσω και του το είχα δανείσει για να το διαβάσει, κατά τη διάρκεια εκείνου του ταξιδιού [στο αεροπλάνο που έφερνε τον Τσε στην Κούβα από την Πράγα, παραμονές της θεαματικής αναχώρησής του από το Νησί]. Ο Τσε δεν μπόρεσε να μου το επιστρέψει όταν φτάσαμε στο αεροδρόμιο, όπου φυσικά τον περίμεναν ο Φιντέλ, ο Ντορτικός και άλλοι επαναστάτες ηγέτες. Ο άλλος λόγος ήταν για να διερευνήσω τη δυνατότητα να συνεργαστώ μαζί του. «Αλλά σε τι; —αναρωτιόμουν— εγώ δεν είμαι τεχνολόγος. Για βιβλία, ίσως...». Από την άλλη, δεν με παραξένεψε που ο Τσε θα έφευγε για κάποια επίσημη αποστολή στο Βιετνάμ (δεν ξέρω ακριβώς γιατί το σκέφτηκα αυτό) και θα ήθελα να πάω μαζί του. Είχαμε μιλήσει για το πόσο σημαντικό ήταν σε αυτές οι αντιπροσωπείες να περιλαμβάνονται και συγγραφείς.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 12 Σονέτα του Έρωτα

(Φωτό: Πάμπλο Νερούδα και Ματίλντε Ουρούτια. © Archivo Fundación Pablo Neruda)

*

Ω, ένα ταξίδι ο έρωτας από νερό κι αστέρια,
από αέρα πνιγερόν κι από αλευριού φουρτούνες·
μια μάχη είναι ο έρωτας από αστροπελέκια
και δυο κορμιά που λειώνουνε σε μια σταγόνα μέλι.

*

Πάμπλο Νερούδα

Πάβλο Νερούδα – Ρικάρδο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο
(Pablo Neruda – Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto)
Χιλή. 12 Ιουλίου 1904, Παράλ – 23 Σεπτεμβρίου 1973, Σαντιάγο
Σχέδιο (1ο από 2 του Νερούδα), Μπάμπης Ζαφειράτος, 23.XII.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

 

 

12 Σονέτα του Έρωτα

(Από τη συλλογή Cien Sonetos de Amor, 1959)

Μετάφραση – Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση, Κατιούσα, 23/9/2022

 

 

Πρωί

(5 σονέτα)

 

VI

ΧΑΜΕΝΟΣ ΣΤΑ ΔΑΣΗ κόβω ένα μαύρο κλαράκι,
στα φρυγμένα μου χείλια ο ψίθυρός του λες βγήκε:
της βροχής μπορεί να ’ταν η φωνή η κλαμένη,
μια σπασμένη καμπάνα, μια καρδιά ραγισμένη.

Κάτι τόσο απόμακρο που σχεδόν μού φαινόταν
κρυμμένο βαθιά, απ’ τη γη σκεπασμένο,
μια πνιγμένη κραυγή φθινοπώρων πελώριων,
απ’ το νοτερό και μισάνοιχτο σκοτάδι των φύλλων.

Αλλά εκεί, μέσα απ’ το όνειρο ξυπνώντας του δάσους,
τραγουδούσε στα χείλια μου της φουντουκιάς το κλαράκι
κι ένα διάχυτο άρωμα τις αισθήσεις μου αγγίζει

σαν να μ’ έψαχναν άξαφνα οι κομμένες μου ρίζες,
της παιδικής μου ηλικίας η γη η χαμένη,
κι απ’ το διάχυτο άρωμα απόμεινα εκεί πληγωμένος.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος

 

VI

EN LOS BOSQUES, perdido, corté una rama oscura
y a los labios, sediento, levanter su susurro:
era tal vez la voz de la lluvia llorando,
una campana rota o un corazón cortado.

Algo que desde tan lejos me parecía
oculto gravemente, cubierto por la tierra,
un grito ensordecido por inmensos otoños,
por la entreabierta y húmeda tiniebla de las hojas.

Pero allí, despertando de los sueños del bosque,
la rama de avellano cantó bajo mi boca
y su errabundo olor trepó por mi criterio

como si me buscaran de pronto las raíces
que abandoné, la tierra perdida con mi infancia,
y me detuve herido por el aroma errante.

 

Μπάμπης Ζαφειράτος: Πάμπλο Νερούδα (12.7.1904 – 23.9.1973), 11 Σονέτα του Έρωτα

Απ’ το Κιντσαμαλί, απ’ όπου είναι τα μάτια σου πλασμένα
μέχρι τα πόδια σου για μένανε χυμένα στη Φροντέρα
είσαι το μαύρο αργιλόχωμα που ξέρω:
μες στα λαγόνια σου απ’ την αρχή όλο το στάρι αγγίζω.

Πάμπλο Νερούδα

Πάβλο Νερούδα – Ρικάρδο Ελιέσερ Νεφταλί Ρέγιες Μπασοάλτο
(Pablo Neruda – Ricardo Eliécer Neftalí Reyes Basoalto)
Χιλή. 12 Ιουλίου 1904, Παράλ – 23 Σεπτεμβρίου 1973, Σαντιάγο

(Φωτό: Ο Πάμπλο Νερούδα και η Ματίλντε Ουρούτια στην Ίσλα Νέγρα)

 

 

11 Σονέτα του Έρωτα

(Από τη συλλογή Cien Sonetos de Amor, 1959)

Μετάφραση – Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση, Κατιούσα, 12/7/2022

 

 

Πρωί

(2 σονέτα)

 

II

ΑΓΑΠΗ ΜΟΥ, ΩΣ να φτάσω στο φιλί πόσο μου πήρε,
ως τη δική σου συντροφιά τι μοναξιά πλανιόταν!
Τα τρένα μέσα στη βροχή μονάχα τους κυλάνε.
Η άνοιξη ακόμα στο Ταλτάλ δεν λέει να ξημερώσει.

Μα εσύ κι εγώ, αγάπη μου, μαζί είμαστε τώρα,
απ’ την κορφή μέχρι τα νύχια ενωμένοι,
με το φθινόπωρο, με το νερό, με τα κορμιά μας,
ώσπου μονάχα εσύ και μόνο εγώ γινόμαστε ένα.

Κι άμα σκεφτείς το πόσες πέτρες σέρνει το ποτάμι,
που φέρνει ξεμπουκάροντας το ρέμα του Μπορόα,
κι άμα σκεφτείς τι χωρισμοί από τρένα κι από τόπους,

εσύ κι εγώ δεν έπρεπε παρά ν’ αγαπηθούμε,
έτσι μπλεγμένοι ανάμεσα σε άντρες και σε γυναίκες,
μες στα γαρύφαλλα που η γη κρατάει και κανακεύει.

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος

 

Ταλτάλ: «Νυχτοπούλι» στη γλώσσα των αυτοχθόνων. Πόλη – λιμάνι της Χιλής στην επαρχία Αντοφαγάστα (βλ. κάτω και Σονέτο LXXXVII), στην περιοχή της ερήμου Ατακάμα. Η πόλη στήθηκε με το άνοιγμα των ορυχείων χαλκού.