Κούβα, 1 Γενάρη 1959: Ο Ελ Ίντιο Ναβορί και το Θριαμβικό Εμβατήριο του Αντάρτικου Στρατού – Καλή αγωνιστική χρονιά. Με δύναμη πάλι και πάλη (2 VIDEO - 32 Φωτό)

CUBA. La Havana. 1959. A rag-tag procession of soldiers and other supporters of Fidel CASTRO make a triumphant entry into La Havana. They liberated whatever transport they could. Some of these cars are still in use today 43 years later. Burt Glinn-Magnum Photos

Το πρώτο ποίημα που γράφτηκε μετά τη νίκη της Κουβανικής Επανάστασης, 1-8 Γενάρη 1959. Από τότε, σε κάθε πατριωτική εκδήλωση, σε σημαντικές επετείους ή σε επιμνημόσυνες τελετές, όπως στην κηδεία του Φιντέλ (βλ. σχετικό βίντεο), μια ηθοποιός θα ενώνει τη φωνή της και την απαγγελία της με τη φωνή του ποιητή Χεσούς Όρτα Ρουίς (30 Σεπ. 1922 – 30 Δεκ. 2005) και με τη φωνή ολόκληρου του λαού της Κούβας.

*

Χεσούς Όρτα Ρουίς - Ελ Ίντιο Ναβορί

Marcha Triunfal del Ejército Rebelde

Θριαμβικό Εμβατήριο του Αντάρτικου Στρατού

Μετάφραση – Σημειώσεις – Κείμενα και Μεταφράσεις Κειμένων
Επιμέλεια Φωτό και Βίντεο

Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 1/1/2019

*

CUBA. La Havana. 1959. Fidel Castro and Camilo Cienfuegos aboard a military vehicle as he rides into La Havana escorted by Cuban Naval officers. Burt Glinn-Magnum Photos

*

La edad de los héroes y los genios
no se mide por días, ni por años,
sino por largos siglos y milenios.

Jesús Orta Ruiz, El Indio Naborí. 22.9.1922 - 30.12.2005. Πηγή: https://blog.vacuba.com

 

γιατί η ηλικία στους ήρωες και στις μεγαλοφυΐες
δεν λογαριάζεται ποτέ με μέρες και με χρόνια
παρά με αιώνες λαμπερούς και με χιλιετίες

Jesús Orta Ruiz (El Indio Naborí)
 

Οι 3 τελευταίοι στίχοι από το σονέτο του για τον Φιντέλ με τίτλο:
Οι λυτρωτές δεν αφανίζονται απ’ το χρόνο
(27 Δεκ. 2005, 3 ημέρες πριν πεθάνει)

*

Η είσοδος του Φιντέλ στην Αβάνα με τη νίκη της Επανάστασης

Θριαμβικό Εμβατήριο του Αντάρτικου Στρατού

Jesús Orta Ruiz, "El Indio Naborí"

Πρώτη Γενάρη!

Λαμπρή χαράζει η μέρα
Διώχνει τις σκιές: Λυτρωτικό, με χάρη,
το αστέρι της Κούβας φεγγοβολάει στην παντιέρα.

Κραυγές χαράς στον αέρα, όλα γύρω γιορτάζουν
οι άνθρωποι δίνουν και παίρνουν φιλιά, χαιρετάνε,
στων πεσόντων τους τάφους λουλούδια μοιράζουν,
οι πεθαμένοι κι αυτοί τραγουδάνε.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν - Ο Φιντέλ της Σιέρας και του Κάμπου - Η Αγροτική μεταρρύθμιση (19 Φωτό)

Ο Φιντέλ στη Σιέρα Μαέστρα. Φωτό (1957-1958) του Enrique Meneses (βλ. κάτω)

Ο Φιντέλ της Σιέρας και του Κάμπου

*

Είχα την εμπειρία στο πετσί μου θα μπορούσαμε να πούμε, του τι σημαίνει ιμπεριαλισμός, κυριαρχία, υποταγμένες, διεφθαρμένες, καταπιεστικές κυβερνήσεις. […] Ο μαρξισμός μού έμαθε τι ήταν η κοινωνία. Ήμουν σαν ελάφι στο δάσος ή κάποιος στο δάσος που δεν ξέρει τίποτα, ούτε πού πέφτει ο βορράς και ο νότος. Αν δεν καταφέρεις να κατανοήσεις πραγματικά την ιστορία της πάλης των τάξεων ή τουλάχιστον τη σαφή ιδέα ότι η κοινωνία είναι διαιρεμένη ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, είσαι χαμένος στο δάσος, χωρίς να ξέρεις τίποτα.

(Ιγνάσιο Ραμονέ,  Εκατό ώρες με τον Φιντέλ, Εκδόσεις Πατάκη, 2007. Μετάφραση: Τιτίνα Σπερελάκη)

Φιντέλ Κάστρο Ρους
Ηγέτης της Κουβανικής επανάστασης.
Α’  Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας (1961-2011).
Πρωθυπουργός της χώρας του (1959-2008).

Να προσέχεις! Ο Ιμπεριαλισμός έχει πολλά πρόσωπα!
Φιδέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρους
Μπιράν Επαρχίας Οριέντε, 13 Αυγούστου 1926 – Αβάνα, 25 Νοεμβρίου 2016
Σχέδιο – λεζάντα, Μπάμπης Ζαφειράτος, 3.V.2015
(Μελάνι, 21 χ 29 εκ. / Με πλαίσιο 32 χ 41,5 εκ.)

*

Νικολάς Γκιγιέν

Tierra en la Sierra y el Llano

Μετάφραση – Επιμέλεια
Μπάμπης Ζαφειράτος / Μποτίλια Στον Άνεμο

Πρώτη δημοσίευση Κατιούσα, 25/11/2018

Γη στη Σιέρα και στον Κάμπο

Νικολάς Γκιγιέν

Son

                 Όταν ανακοινώθηκε
                 η Αγροτική Μεταρρύθμιση, 1959

Τώρα αφέντρα είσαι στη γη μου,
στα ποτάμια και τα δέντρα,
            θα σε δω.
Είσαι αφέντρα της ζωής μου,
που κανείς δεν την ορίζει,
            μόνο εγώ,
ούτε καν τα γονικά μου,
            μόνο εγώ.
            Θα σε δω.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν & Πάμπλο Νερούδα - Το Έπος του Γκράνμα και ο Μύθος των Δώδεκα (12) που ήταν Είκοσι ένας (21)

Granma (Γκράνμα). Το γιωτ της Επανάστασης. Σαλπάρησε στις 25 Νοεμβρίου 1956 από το Τούξπαν του Μεξικού και προσάραξε στις ακτές της Κούβας στις 2 Δεκεμβρίου, με το «πλήρωμα» της ελευθερίας που γκρέμισε το καθεστώς του Μπατίστα.

Χωρητικότητα: 20-22 άτομα. Χώρεσαν 82. Για την ιστορία: το 82^o μέλος που ναυτολογήθηκε ήταν ο Καμίλο Σιενφουέγος. 

Δεν επρόκειτο για απόβαση, επρόκειτο για ναυάγιο, θα πει αργότερα ο Τσε.

Και μια επική σύμπτωση: Στις 25 Νοε. 2016, ακριβώς 60 χρόνια μετά την αναχώρηση του πλοιαρίου, ο Φιντέλ θα σαλπάρει για την Αθανασία.

Πόσοι επέζησαν μετά το... ναυάγιο για να ανέβουν στη Σιέρα Μαέστρα;
Στα δύο ποιήματα που ακολουθούν:

Ο Πάμπλο Νερούδα λέει ότι ήταν ο Φιντέλ Κάστρο μ’ άλλους δεκαπέντε.
Ο Νικολάς Γκιγιέν, κάνει λόγο για μόλις πάνω / απ’ τα δέκα δάχτυλά μας.

Τελικά πόσοι ήταν; (Βλέπε μετά τα ποιήματα).

*

 

16 Απριλίου 2016. Αντίγραφο του Γκράνμα στην επετειακή εκδήλωση για τη μεγάλη νίκη της Κουβανικής Επανάστασης κατά των εισβολέων στην Πλάγια Χιρόν, 17-19 Απρ. 1961

 

 29 Νοε. 2016. Πλατεία της Επανάστασης. Αντίγραφο του Γκράνμα κατά την τελετή για τον θάνατο του Φιντέλ.

*

Τούξπαν - Λας Κολοράδας. 25 Νοε. - 2 Δεκ. 1956.

Πάμπλο Νερούδα – Νικολάς Γκιγιέν

Δυο ποιήματα για το Έπος του Γκράνμα

Μετάφραση – Σημειώσεις – Επιμέλεια

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Τα δύο ποιήματα δημοσιεύτηκαν και στην Κατιούσα, 2/12/2019

V

Το Έπος

Πάμπλο Νερούδα

ΑΝ η βαθιά η θάλασσα τις πίκρες
κατάφερνε να πνίξει, τότε οι ελπίδες
θ’ ανθίζανε στη γη· και ξεμπαρκάραν:
ήταν γροθιές και μπράτσα για τη μάχη.

Ο ΦΙΝΤΕΛ Κάστρο μ’ άλλους δεκαπέντε
κι η λευτεριά μαζί βγήκαν στην άμμο.
Σκοτάδι· το νησί μέσα στο πένθος,
αλλά το φως υψώσανε παντιέρα,
γιατί άλλα όπλα απ’ την αυγή δεν είχαν,
που όμως κι αυτή στη γη αποκοιμιόταν:
και τότε σιωπηλοί πήραν το δρόμο
του αγώνα, περπατώντας προς τ’ αστέρια.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν, Ραούλ Τόρες, Σίλβιο Ροδρίγες - Καλπάζοντας με τον Φιντέλ

Ο Φιντέλ στη Σιέρα Μαέστρα. Φωτό, Ραούλ Κοράλες. Πίσω η Σέλια Σάντσες και (πιθανότατα) η Βίλμα Εσπίν.

Φιδέλ Αλεχάντρο Κάστρο Ρους

3 Αυγούστου 1926 – 25 Νοεμβρίου 2016

Ηγέτης της Κουβανικής επανάστασης

Α’ Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας (1961-2011)

Πρωθυπουργός της χώρας του (1959-2008)

*

Κι ο στρατός του Φιντέλ Κάστρο, / μπόρα που κλωσάει κυκλώνες,

σαν από εκατό ποτάμια / της Αμαζονίας ορμάει.

*

Πόσο η δύναμή σου θα μας λείψει.

Μα ούτ’ ο θάνατος ο ίδιος να σε σβήσει δεν μπορεί.

*

Μετά τον είδα να φεύγει / Γυμνός και ωραίος:

Να κυνηγάει τους κανάγιες / Με της ζωής τα κανόνια.

*

Τρία ποιήματα – Δύο τραγούδια

Νικολάς Γκιγιέν: Ο στρατός του Φιντέλ

Ραούλ Τόρες: Καλπάζοντας με τον Φιντέλ

Σίλβιο Ροδρίγες: Το τραγούδι του Εκλεκτού

*

Μετάφραση – Σημειώσεις – Επιμέλεια

Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

Για την Κατιούσα, 25-11-2019

Ο στρατός του Φιντέλ

Νικολάς Γκιγιέν

Γη με τα γλαυκά βουνά σου

και τα βουερά ποτάμια

από την πλευρά του Οριέντε,

εσύ αφέντρα μου επαρχία

με τις τρομερές χαράδρες

που στο μπρούντζινό σου στήθος

τρέχουν γρανιτένιες φλέβες,

και το μενταγιόν του ήλιου

τις χτυπά και στραφταλίζουν.

Ένας χείμαρρος ξεσπάει

κατεβαίνει απ’ το Τουρκίνο

μες από χαγουέι-φονιάδες

κι από καφεδοφυτείες

–σκούρες σαν το μέτωπό σου–

που λουφάζουν ναρκωμένες·

κι ο στρατός του Φιντέλ Κάστρο,

του μεγάλου Κομαντάντε,

–μπόρα που κλωσάει τυφώνες–

ένα ανθρώπινο ριπίδι

σαν από εκατό ποτάμια

της Αμαζονίας ορμάει.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Granma - Τo «ναυάγιο» του Τσε που έγραψε το Έπος... του Πάμπλο Νερούδα

Γκράνμα (Granma) είναι το όνομα του σκάφους με το οποίο οι αντάρτες του Φιντέλ Κάστρο μεταφέρθηκαν (το 1956) απ’ το Μεξικό στις ακτές της Κούβας και ξεκίνησαν τον ανταρτοπόλεμο ενάντια στο καθεστώς. Σαλπάρισε στις 25 Νοεμβρίου του 1956 από το Τούξπαν του Μεξικού και προσάραξε στις ακτές τις Κούβας στις 2 Δεκεμβρίου. Χωρητικότητα: 20-22 άτομα. Χώρεσαν 82.

«Δεν επρόκειτο για απόβαση, επρόκειτο για ναυάγιο», θα πει αργότερα ο Τσε.

Ο Μπατίστα τους περίμενε. Στην κορφή της Σιέρα Μαέστρα, στο Τουρκίνο έφτασαν περίπου 22, που σύμφωνα με την πιο αξιόπιστη εκδοχή, ήταν: Φιντέλ, Ραούλ, Γκεβάρα, Άρμαντο Ροδρίγες, Φαουστίνιο Πέρες, Ραμίρο Βαλντές, Ουνιβέρσο Σάντσες, Εφιχένιο Αμεϊχέιρας, Ρενέ Ροδρίγες, Καμίλο Σιενφουέγος, Χουάν Αλμέιδα, Καλίξτο Γαρσία, Καλίξτο Μοράλες, Ρεϊνάλντο Μπενίτες, Χούλιο Δίας, Ραφαέλ Τσάο, Σίρο Ρεδόντο, Χοσέ Μοράν, τον Κάρλος Βερμούδες, Φρανσίσλο Γονσάλες, Λουίς Κρέσπο, Χοσέ Πόνσε. Όλοι οι άλλοι σκοτώθηκαν, αιχμαλωτίστηκαν ή έμειναν πίσω.  
Είκοσι: Μια ολόκληρη επανάσταση!

(Περισσότερα για το ναυάγιο βλέπε στο τέλος).

***
Πάμπλο Νερούδα

Το Έπος

Από την ποιητική συλλογή

Επικό Τραγούδι (1960)

Πρώτη ελληνική έμμετρη μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο
*
Άλλα ποιήματα από το Επικό Τραγούδι και η ιστορία της συλλογής

V La Gesta Pablo Neruda SI el hondo mar callaba sus dolores las esperanzas levantó la tierra: éstas desembarcaron en la costa: eran brazos y puños de pelea: FIDEL Castro con quince de los suyos y con la libertad bajó a la arena. La isla estaba oscura como el luto, pero izaron la luz como bandera, no tenían más armas que la aurora y ésta dormía aún bajo la tierra: entonces comenzaron en silencio la lucha y el camino hacia la estrella.

Τσε Γκεβάρα: Ένα ποίημα για τον Φιντέλ − Σημειώσεις και Επίμετρο για την κρίσιμη αναμέτρηση στη Σάντα Κλάρα, 28-29 Δεκ. 1958 − El Vaquerito (φωτό)

Μεξικό, 1956. Ο Φιντέλ και ο Τσε στη φυλακή Miguel Ε. Schultz, μετά τη σύλληψή τους.
Το κοινό κελί και η απαρχή της καθοριστικής αδερφικής τους σχέσης.

«Ένας νεαρός Κουβανός ηγέτης με προσκάλεσε να προσχωρήσω στο κίνημά του, που αφορά την ένοπλη απελευθέρωση της πατρίδας του. Εγώ, φυσικά, δέχτηκα».
(Τσε: Γράμμα στους γονείς του, 6 Ιουλίου 1956).

Δημοσίευση: Τετάρτη, 28/12/2016, 20:20
Ανανέωση: Τετάρτη, 28/12/2016, 23:33

Ερνέστο Τσε Γκεβάρα

Vámonos

Μετάφραση - Σημειώσεις
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο

Canto a Fidel Ernesto Che Guevara Vámonos ardiente profeta de la aurora, por recónditos senderos inalámbricos a liberar el verde caimán que tanto     amas.

Μπάμπης Ζαφειράτος: Νικολάς Γκιγιέν - Γκεβάρα, ο Γκάουτσο (4 ποιήματα) ‒ Μετάφραση - Σχολιασμός - Επίμετρο: Τα γεγονότα μέσα απ' τους στίχους (Αφιέρωμα - Α' Μέρος)

Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα, γνωστός και ως «Τσε»
(Che Guevara - Ernesto Guevara de la Serna)
Γεννήθηκε στις 14 Ιουνίου 1928 στο Ροσάριο της Αργεντινής
Δολοφονήθηκε από τη CIA, στις 9 Οκτωβρίου 1967, στη Λα Ιγέρα της Βολιβίας
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 9.Χ.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

Νέα κυκλοφορία

(Μάιος 2016)

Νικολάς Γκιγιέν: Αηδόνια και Μπαζούκας

* * *

Ν ι κ ο λ ά ς   Γ κ ι γ ι έ ν

4   Π ο ι ή μ α τ α   γ ι α   τ ο ν   Τ σ ε

Nicolás Guillen

Με 3 πίνακες του Μάριο Καρένιο

(Μετάφραση - Σχολιασμός - Επιμέλεια: Μπάμπης Ζαφειράτος)

*

Το Β και το Γ Μέρος του Αφιερώματος:

Τσε Γκεβάρα: Ημερολόγιο Βολιβίας ‒ Οι στίχοι του Νικολάς Γκιγιέν μέσα απ' τα γεγονότα - Αφιέρωμα - Β' Μέρος - Ημερολόγια (43 φωτό)

Τσε Γκεβάρα: Ημερολόγιο Βολιβίας ‒ Οι στίχοι του Νικολάς Γκιγιέν μέσα απ' τα γεγονότα - Αφιέρωμα - Ημερολόγια - Γ' Μέρος - Επίμετρα (42 φωτό)

 Βπέπε επίσης:

Νικολάς Γκιγιέν: Αχ, Κούβα (3+1 ποιήματα)

Νικολάς Γκιγιέν: Αηδόνια και μπαζούκας (3 ποιήματα)

  και

Αρμενίζει η Κούβα στο χάρτη της
Για την επικαιρότητα των στίχων του Γκιγιέν
(Σκέψεις και προβληματισμοί για την πορεία της σημερινής Κούβας)*
Ακόμη
Γιάννης Ρίτσος - Νικολάς Γκιγιέν: Μια εξαιρετική συνάντηση στον Μεγάλο Ζωολογικό Κήπο του Κόσμου (VIDEO - Φωτό) ‒ Επίμετρο: Γιάννης Ρίτσος - Lea Lublin

Περισσότερα
Γκιγιέν

Και
Όλα τα Πρόσωπα της Μποτίλιας

*

CHE GUEVARA  COMO si San Martín la mano pura a Martí familiar tendido hubiera, como si el Plata vegetal viniera con el Cauto a juntar agua y ternura, así Guevara, el gaucho de voz dura, brindó a Fidel su sangre guerrillera, y su ancha mano fue más compañera cuando fue nuestra noche más oscura. Huyó la muerte. De su sombra impura, del puñal, del veneno, de la fiera, sólo el recuerdo bárbaro perdura. Hecha de dos un alma brilla entera, como si San Martín la mano pura a Martí familiar tendido hubiera. Guillen Nicolás, Enero 1959

ΤΣΕ ΓΚΕΒΑΡΑ  ΛΕΣ και του Σαν Μαρτίν το τιμημένο χέρι με του Μαρτί το αδερφικό το χέρι σμίγει λες και το ασήμι του ο Πλάτα ξετυλίγει μέσα στον Κάουτο τρυφεράδα για να φέρει, όμοια ο Γκεβάρα, ο γκάουτσο, φωνή γενναία, με τον Φιντέλ τ’ αντάρτικο αίμα του έχει δέσει, κι όταν η νύχτα μας τρισκότεινη είχε πέσει φαρδιά η παλάμη του μας κράτησε παρέα.    Ανίκητοι. Μα από φαρμάκι, από θηρίο, απ’ τη λερή σκιά του θανάτου, από μαχαίρι, η μνήμη η βάρβαρη ποτέ δε θα ξεφύγει. Σε μια λαμπρή ψυχή ενώθηκαν οι δύο, λες και του Σαν Μαρτίν το τιμημένο χέρι με του Μαρτί το αδερφικό το χέρι σμίγει. Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, Οκτ. 2015 Νικολάς Γκιγιέν, Ιανουάριος 1959