Τσε Γκεβάρα: Η πολιτική οικονομία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού – Εκδήλωση - Συζήτηση για το νέο βιβλίο του Κάρλος Ταμπλάδα (22 Νοε. 2014, 6:30 μ.μ.) – Προδημοσίευση με ένα κείμενο του Βαγγέλη Γονατά (Ι)

CUBA de Corazon

Ο Τσε πίστευε στον άνθρωπο. Αν δεν πιστεύουμε στον άνθρωπο, αν θεωρούμε ότι ο άνθρωπος είναι ένα αδιόρθωτο ζωάκι, που μπορεί να πάει μπροστά μόνο αν το ταΐζεις χορτάρι ή το δελεάζεις με ένα καρότο ή το δέρνεις με μια μαγκούρα – όποιος το πιστεύει αυτό, όποιος είναι πεισμένος γι’ αυτό, δεν πρόκειται ποτέ να γίνει επαναστάτης· δεν πρόκειται ποτέ να γίνει κομμουνιστής.»

– Φιντέλ Κάστρο

Με τη νίκη της Κουβανικής Επανάστασης το 1959, έλαβε νέα ώθηση η προοπτική απελευθέρωσης του εργαζόμενου λαού από τα δεσμά της αποικιοκρατίας και του καπιταλισμού στην αμερικανική ήπειρο – αλλά και παγκόσμια.

Ο Τσε Γκεβάρα υπήρξε κομμάτι της συλλογικής ηγεσίας που οδήγησε στον θρίαμβο αυτό της αγωνιζόμενης ανθρωπότητας ως ένας εξαιρετικά ικανός στρατιωτικός ηγέτης.

Ωστόσο η σημαντικότερη συμβολή του στην Επανάσταση δεν ήταν στο στρατιωτικό πεδίο, και παραμένει άγνωστη στο ευρύτερο κοινό: Ως επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας, υπουργός Βιομηχανίας κ.ά., επεξεργάστηκε θεωρητικά και πρακτικά τη μετάβαση από την καπιταλιστική οικονομία του ατομικού κέρδους στη σοσιαλιστική κοινωνία της αλληλεγγύης του εργαζόμενου λαού. 

Από τις εκδόσεις Διεθνές Βήμα
Μετάφραση: Βαγγέλης Γονατάς, Λουκία Κωνσταντίνου, Νατάσα Τερλεξή

• Πώς κατευθύνεται η παραγωγή ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του λαού;
• Πώς σχετίζεται η σχεδιασμένη οικονομία με τη συμμετοχή και την κοινωνική συνείδηση του απλού εργαζόμενου;
• Πώς διαμορφώνονται οι μισθοί και οι τιμές σε μια σοσιαλιστική οικονομία;
• Ποιος είναι ο ρόλος της τράπεζας και του χρήματος;
• Πώς μετατρέπεται η δουλειά από βιοποριστική ανάγκη σε κοινωνική προσφορά;
• Πώς μπορούν να αντισταθμιστούν οι συνέπειες του άνισου ανταλλακτικού εμπορίου ανάμεσα σε χώρες με διαφορετική στάθμη ανάπτυξης;

Ο Τσε στηρίζει τις απαντήσεις του στην καθημερινή εμπειρία της Κούβας, στην παρατήρηση της πρακτικής του σοσιαλιστικού στρατοπέδου της εποχής τους και στη μελέτη της παρακαταθήκης του Κ. Μαρξ και του Β.Ι. Λένιν από προηγούμενες επαναστατικές ανατροπές.

Αυτή την τόσο καίρια προσφορά του “θρυλικού αντάρτη” έρχεται να φωτίσει –μέσα στη σημερινή, αδιέξοδη καπιταλιστική κρίση– το έργο του Κουβανού οικονομολόγου Κάρλος Ταμπλάδα.

Για το βιβλίο αυτό, βασισμένο εξολοκλήρου στις ομιλίες και τα γραπτά του Γκεβάρα της δεκαετίας του 1960, απονεμήθηκε στον συγγραφέα το Ειδικό Βραβείο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα του οργανισμού Casa de las Américas το 1987. Έκτοτε το έργο έχει δημοσιευτεί σε 14 χώρες και σε 9 γλώσσες, σε μισό εκατομμύριο αντίτυπα.

Το βιβλίο θα παρουσιαστεί σε εκδήλωση – συζήτηση το Σάββατο, 22 Νοέμβρη, στις 6.30 μμ. στο Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Νέας Ιωνίας (Πατριάρχου Ιωακείμ 4).

Τη συζήτηση θα ανοίξουν οι: Βαγγέλης Γονατάς (Από τους μεταφραστές του βιβλίου, Blogger (La Red Solid@ria Griega), Παναγιώτης Κατσαρός (Χαλυβουργός), Θωμάς Νάνος (συνταξιούχος).  Συντονίζει η Νατάσα Τερλεξή (εκδόσεις Διεθνές Βήμα, εργαζόμενη στις αερομεταφορές).

Την εκδήλωση θα τιμήσει με την παρουσία του ο Πρέσβης της Κούβας Οσβάλντο Κοβάτσο Μαρτίνες, ενώ στο χώρο θα φιλοξενηθεί η έκθεση των έργων του Αντόνιο Γκερέρο, ενός από τους Πέντε Κουβανούς αγωνιστές που βρίσκονται στις φυλακές των ΗΠΑ.

Προδημοσίευση: «Τσε Γκεβάρα: Η πολιτική οικονομία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού» (του Κάρλος Ταμπλάδα)

 Guevaristas: Ελληνικό Αρχείο Τσε Γκεβάρα

«Τσε Γκεβάρα: Η πολιτική οικονομία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού»
Συγγραφέας: Κάρλος Ταμπλάδα
Εκδόσεις: Διεθνές Βήμα, Αθήνα, 2014

Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα ως κομμάτι της ηγεσίας της Κουβανικής Επανάστασης, χάραξε μια προοπτική προς την απελευθέρωση του κόσμου από το καπιταλιστικό σύστημα και όλες τις φρικαλεότητές του. Θέλησε να ανοίξει τον δρόμο ώστε οι εργαζόμενοι και οι εργαζόμενες να ξεκινήσουν την μετάβαση προς μια κοινωνία, πιο δίκαιη και πιο ανθρώπινη, μια σοσιαλιστική κοινωνία, αλλάζοντας και οι ίδιοι μέσα από αυτή την διαδικασία.

Βασισμένο στις ομιλίες και τα γραπτά του Γκεβάρα της δεκαετίας του 1960, το βιβλίο αυτό εξετάζει την πρακτική και θεωρητική συμβολή του, και την επικαιρότητα της σκέψης του.

Για το βιβλίο αυτό απονεμήθηκε στον Κάρλος Ταμπλάδα το Ειδικό Βραβείο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα του οργανισμού Casa de las Americas το 1987. Έκτοτε το έργο έχει δημοσιευτεί σε 14 χώρες και 9 γλώσσες, σε μισό εκατομμύριο αντίτυπα.

«Ο Τσε πίστευε στον άνθρωπο. Αν δεν πιστεύουμε στον άνθρωπο, αν θεωρούμε ότι ο άνθρωπος είναι ένα αδιόρθωτο ζωάκι, που μπορεί να πάει μπροστά μόνο αν το ταΐζεις χορτάρι ή το δελεάζεις με ένα καρότο ή το δέρνεις με μια μαγκούρα – όποιος το πιστεύει αυτό, όποιος είναι πεισμένος γι αυτό, δεν πρόκειται ποτέ να γίνει επαναστάτης δεν πρόκειται ποτέ να γίνει κομμουνιστής.» - Φιντέλ Κάστρο.

Ο Κάρλος Ταμπλάδα Πέρες (Carlos Tablada Pérez – Αβάνα 1948). Είναι πτυχιούχος στην Κοινωνιολογία και τη Φιλοσοφία, διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών και ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Παγκόσμιας Οικονομίας (CIEM), Αβάνα, Κούβα. Είναι μέλος της Εθνικής Ένωσης Συγγραφέων και Καλλιτεχνών της Κούβας (UNEAC), γραμματέας Ενημέρωσης και Εκδόσεων του Παγκόσμιου Φόρουμ για Εναλλακτικές Λύσεις (FMA), γενικός διευθυντής των εκδόσεων Ruth, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας. Ως επισκέπτης καθηγητής έχει διδάξει σε 155 πανεπιστήμια σε 33 χώρες. Το τελευταίο του βιβλίο είναι Η Ιστορία της Τράπεζας στην Κούβα, Τόμος 1, 2008, εκδόσεις La Colonia. Έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία και δεκάδες άρθρα και μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά. Του απονεμήθηκε το ειδικό Βραβείο Casa de las Americas, 1987, για το βιβλίο Η οικονομική σκέψη του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Το βιβλίο αυτό έχει γνωρίσει έως τώρα 33 εκδόσεις και δύο ανατυπώσεις σε 14 χώρες και σε 9 γλώσσες, σε μισό εκατομμύριο αντίτυπα μέχρι σήμερα.

Το έργο αυτό που εκδόθηκε αυτές τις μέρες από το Διεθνές Βήμα, ξεκίνησε να μεταφράζεται στην Αβάνα το Μάιο του 2012 και η επιμέλειά του ολοκληρώθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 2014. Οι 200 σελίδες της αρχικής έκδοσης του 1987 στα ισπανικά, κατέληξε σε 530 σελίδες στα ελληνικά, καθώς καθ’ υπόδειξη του συγγραφέα, προστέθηκε το νέο υλικό που είχε συμπεριληφθεί στις μετέπειτα εκδόσεις, και ορισμένοι πρόλογοι αυτών των εκδόσεων (της αμερικανίδας Μέρι-Αλις Γουότερς και των κουβανών Σέλια Μαρία Χαρτ Σανταμαρία και Αουρέλιο Αλόνσο). Περιλαμβάνεται επίσης η ιστορική ομιλία του Φιντέλ Κάστρο στην 20^η επέτειο (1987) του θανάτου του Τσε που έχει ήδη εκδοθεί στα ελληνικά από το Διεθνές Βήμα σαν μέρος του βιβλίου «Ο Σοσιαλισμός και ο Άνθρωπος στην Κούβα». Τέλος εισαγωγή του βιβλίου είναι ένα κεφάλαιο του υπό έκδοση νέου βιβλίου του συγγραφέα με τίτλο «Ο μαρξισμός του Τσε».

Έτσι, με βάση την αρχική έκδοση του 1987, στο βιβλίο αποτυπώνεται η δυναμική της οικονομικής σκέψης του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα στην διάρκεια αυτών των χρόνων, που επανέρχεται πάντα επίκαιρη, σε κάθε καμπή της ιστορίας της πάλης για την απελευθέρωση του ανθρώπου, υπογραμμίζοντας την αξία του έργου του νεαρού τότε Ταμπλάδα που αφιέρωσε την μισή μέχρι τότε ζωή του στην συγγραφή της μελέτης που εξέδωσε το 1987 και συνεχίζει ακάθεκτος να την επιβεβαιώνει εμπλουτίζοντάς την μέχρι σήμερα, 27 χρόνια μετά. Αν προσθέσουμε και τα 15 χρόνια που αφιέρωσε στην συγγραφή της πριν το 1987 μπορούμε αβίαστα να συμπεράνουμε ότι ο Ταμπλάδα αφιέρωσε ολόκληρη την μέχρι τώρα ζωή του στην μελέτη αυτής της σχετικά αθέατης πλευράς του Τσε, του πλούσιου θεωρητικού του έργου για τα ζητήματα της μετάβασης από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό που αποτελεί κληρονομιά και ανεκτίμητο όπλο για τους σημερινούς αγωνιστές που παλεύουν ενάντια στον ιμπεριαλισμό εμπνευσμένοι από τα κομμουνιστικά ιδανικά φιλοδοξώντας να χαράξουν τους νέους επαναστατικούς δρόμους.

Αντίθετα από ότι θα μπορούσε να πιθανολογήσει κανείς, η μακρόχρονη αυτή ενασχόληση του Ταμπλάδα δεν έγινε εκ του ασφαλούς, σε ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον, στον ήλιο, στα χρώματα και στην μουσική της Καραϊβικής. Γιατί τόσο η διαδικασία διόρθωσης που σηματοδότησε την «κουβανική αντι-περεστρόικα» στα μέσα της δεκαετίας του 80, όσο και η Ειδική Περίοδος που ακολούθησε την διακοπή των οικονομικών σχέσεων με την τότε (για λίγο ακόμα) ΕΣΣΔ, ήταν επίσης χρόνια της φωτιάς για την Κούβα. Φωτιά που δυνάμωνε κάθε φορά και πιο πολύ την πλούσια κληρονομιά του Αργεντίνου. Κληρονομιά που ο Φιντέλ πάσχιζε με αγωνία να κατανοηθεί σε όλο το βάθος και την ουσία της, καθώς η εικόνα του ηρωικού αντάρτη αντικειμενικά την επικάλυπτε.

Το 2005 εκδόθηκε για πρώτη φορά στην Αβάνα (και επανεκδόθηκε το 2012) η συλλογή Ερνέστο Τσε Γκεβάρα: Κριτικές Σημειώσεις στην Πολιτική Οικονομία.

Σε αυτό το βιβλίο – μεταξύ άλλων – συμπεριλαμβάνονται οι σημειώσεις του Τσε με τις οποίες έκανε μια εκτενή κριτική ανασκευή στο τότε Εγχειρίδιο Πολιτικής Οικονομίας της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, γεγονός που έδωσε νέα ώθηση στις συζητήσεις στην Κούβα, για την Πολιτική Οικονομία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού, συζητήσεις που ποτέ βέβαια, δεν σταμάτησαν στο νησί, όπως επίσης ποτέ δεν έγινε «εκτός μόδας» η μελέτη του Ταμπλάδα.

Ανακεφαλαιώνοντας, πιστεύουμε ότι, η επικαιροποημένη έκδοση στα ελληνικά του βιβλίου του Ταμπλάδα δίνει στο αναγνώστη μια πρώτη, αλλά σχετικά ολοκληρωμένη γεύση της κουβανικής πολιτικής αντίληψης για τον σοσιαλισμό. Επιπλέον, δίνει λογικές απαντήσεις στις αιτίες αποσύνθεσης των καθεστώτων στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ενδεχομένως να ανοίγει και κάποιος δρόμους για την απάντηση του αδυσώπητου ερωτήματος των τελευταίων δεκαετιών, «Γιατί η Κούβα άντεξε;».

Ιούνιος 2014,
Βαγγέλης Γονατάς.

** Το Ελληνικό Αρχείο Τσε Γκεβάρα ευχαριστεί τους συντελεστές της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου για τη δυνατότητα προδημοσίευσης και την παροχή των σχετικών πληροφοριών για το ενδιαφέρον πόνημα. Οι απόψεις των υπογεγραμμένων άρθρων, κειμένων και κριτικών που δημοσιεύονται εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς τους.