Κώστας Μαραγκουδάκης: Ο αγώνας συνεχίζεται και από το «Σπίτι του Αγωνιστή»

Ο Κώστας Μαραγκουδάκης

Επίσκεψη στο «Σπίτι του Αγωνιστή» – Συνέντευξη με τον Κώστα Μαραγκουδάκη

Κείμενο – φωτογραφίες: Οικοδόμος // atexnos

Αν για κάποιον που ζει μια «ήσυχη» και «φυσιολογική» ζωή θεωρείται αυτονόητο ότι τα τελευταία χρόνια αυτής της ζωής θα συνοδεύονται από όλα εκείνα τα αγαθά που την κάνουν ζεστή και ανθρώπινη, για τον αγωνιστή που πέρασε μέσα από τις θύελλες πολέμων, φυλακίσεων, διώξεων και κουβαλάει στην πλάτη του τις κακουχίες που επιφέρουν οι φουρτούνες των λαϊκών αγώνων, η απάνεμη γωνιά όπου θα ξαποστάσει  κάθε άλλο -πολλές φορές- παρά δεδομένη είναι. Το Σπίτι του Αγωνιστή είναι μια τέτοια γωνιά.

Η πρώτη συνάντηση με τον Κώστα Μαραγκουδάκη, πρόεδρο του Ιδρύματος Περίθαλψης Ηλικιωμένων Αγωνιστών «Το Σπίτι του Αγωνιστή» είχε γίνει  με αφορμή την προετοιμασία της εκδήλωσης-παρουσίασης από το ΑΤΕΧΝΩΣ του βιβλίου του Χρήστου Νταβαντζή: Όσα επέζησαν στη μνήμη… Οδοιπορικό μιας ζωής, όπου συμμετείχε ο ίδιος ως ομιλητής (φωτο-ρεπορτάζ από την εκδήλωση καθώς και τις ομιλίες μπορείτε να δείτε εδώ). Μου είχε μιλήσει με ενθουσιασμό, μα και περηφάνια για την πορεία και τους στόχους του Ιδρύματος και με ξενάγησε στους χώρους του. Πριν τον αποχαιρετήσω, τότε, του ζήτησα να μου υποσχεθεί ότι μετά την εκδήλωση θα διέθετε λίγο από τον πολύτιμο χρόνο του για μια συνέντευξη, κάτι που δέχτηκε με χαρά.

Πυκνά γκρίζα σύννεφα έζωναν τον αττικό ουρανό απ’ άκρη σ’ άκρη στη διαδρομή προς το Σπίτι του Αγωνιστή, στον Άγιο Δημήτριο. Το κόπασμα  του αέρα, η μυρωδιά της ατμόσφαιρας, όλα έδειχναν ότι ήταν ζήτημα χρόνου να ξεσπάσει καταιγίδα. Μπαίνοντας στο χώρο υποδοχής του Ιδρύματος τα μάτια μου συνάντησαν έναν απόμαχο του αγώνα που βολτάριζε, στηριζόμενος στη μαγκούρα του, λίγο πριν τη μεσημεριανή σιέστα. Ο συνειρμός ήρθε ακάλεστος: ο λαός μας και οι πρωτοπόροι των αγώνων του, οι κομμουνιστές, πέρασαν μέσα από τόσες καταιγίδες και δε λύγισαν, ούτε θα λυγίσουν.

Από την εξωτερική κιόλας όψη της πολυκατοικίας επί της οδού Ομήρου 35, όπου δεσπόζει το τεράστιο εντοιχισμένο γλυπτό με τους δυο αγωνιστές, έναν άντρα και μια γυναίκα, να κρατάνε ψηλά  τη σημαία-λάβαρο του αγώνα, ο επισκέπτης καταλαβαίνει ότι δεν βρίσκεται μπροστά σε ένα από εκείνα τα  ιδρύματα που στην ταμπέλα τους διαβάζεις τις τόσο συνηθισμένες και μάλλον ψυχρές λέξεις «οίκος ευγηρίας». Το Σπίτι του Αγωνιστή δεν είναι ένα από τα συνηθισμένα πολλά γηροκομεία, αλλά η πραγμάτωση μιας υπόθεσης που ξεπήδησε από τις ανάγκες του ίδιου του απελευθερωτικού, επαναστατικού, εργατικού, λαϊκού κινήματος στο πέρασμα του χρόνου· η υλοποίηση μιας υποχρέωσης των νεώτερων γενιών αγωνιστών  προς τους παλαίμαχους των λαϊκών αγώνων που, για λόγους αντικειμενικούς, παραχωρούν τη θέση τους στην πρώτη γραμμή του αγώνα στις νεώτερες ηλικίες.

Παντού τριγύρω επικρατεί τάξη και καθαριότητα. Η ίδια εικόνα και στους εσωτερικούς χώρους. Στον χώρο υποδοχής όπου οι εργαζόμενοι μας υποδέχτηκαν με ευγένεια και χαμόγελο, στην μεγάλη φωτεινή τραπεζαρία με τα στρωμένα λευκά τραπεζομάντηλα, στο καθιστικό, στη μουσική «γωνιά» όπου επιβάλλεται με τον όγκο του το πιάνο, στην πλούσια βιβλιοθήκη με τους εκατοντάδες τόμους σημαντικών βιβλίων και εντύπων.

Στους τοίχους πορτραίτα και εικαστικά απεικονίζουν μορφές και στιγμές που σημάδεψαν το εργατικό επαναστατικό κίνημα. Ο Βλαδίμηρος, η Οχτωβριανή Επανάσταση, ο Μπελογιάννης, ο Χαρίλαος, ο σιδεράς που σμιλεύει στο αμόνι του ένα δρεπάνι κ.ά., βουνοκορφές, φυλακές, εξορίες, κόκκινο παντού και τα «τρία κόκκινα γράμματα σεμνή υπογραφή του λαού μας στις λεωφόρους του μέλλοντος» «χαραγμένα» στην κάθε σπιθαμή του χώρου.

Άριστος οικοδεσπότης μάς υποδέχτηκε στην είσοδο του γραφείου του με ένα δυνατό σφίξιμο του χεριού και το χαρακτηριστικό του πλατύ χαμόγελο. Αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, ιστορικό στέλεχος του ΚΚΕ και του  εργατικού-συνδικαλιστικού κινήματος, εν ενεργεία αγωνιστής με πολλές χιλιάδες «ένσημα» στο αγωνιστικό του «βιβλιάριο» ο Κώστας Μαραγκουδάκης, βαδίζοντας στην δέκατη δεκαετία της ζωής του, βρίσκεται στο τιμόνι του Ιδρύματος εδώ και δέκα περίπου χρόνια.

Συζητώντας μαζί του αναρωτιέσαι από πού πηγάζει τόση ενεργητικότητα και ζωντάνια. Με πηγαίο χιούμορ και μια τάση «πειραχτική» θα μας λύσει ο ίδιος την «απορία», όπως θα διαβάσετε στη συνέντευξη. Μας μίλησε φυσικά για το Σπίτι του Αγωνιστή (ιδέα, υλοποίηση, στόχοι, λειτουργία, προοπτική), για τον εθελοντισμό, την αλληλεγγύη, για τους αγωνιστές της Αντίστασης αλλά και των σύγχρονων αγώνων, για τους ξεριζωμένους των πολέμων και της εκμετάλλευσης και την έμπρακτη έκφραση αλληλεγγύης του Ιδρύματος προς τους πρόσφυγες, για τη δύναμη των ιδανικών· για την μοναδικής αξίας έκδοση, από το Σπίτι του Αγωνιστή, του βιβλίου με άγνωστα ποιήματα φυλακισμένων αγωνιστριών, για την τιμητική απεικόνιση της μορφής του σε γραμματόσημο από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, για το χρέος του σημερινού αγωνιστή και για άλλα· με τη σεμνότητα και την ανθρωπιά που διακρίνει τον πολύπειρο κομμουνιστή, που έταξε τη ζωή του στην προσπάθεια και στον αγώνα για το κοινό καλό.

***

• Κύριε Μαραγκουδάκη, πώς γεννήθηκε η ιδέα της ίδρυσης του «Σπιτιού του Αγωνιστή», από ποιους και πότε; Ποιες ανάγκες ήρθε να καλύψει ένα τέτοιο, μοναδικό στο είδος του, απ’ όσο γνωρίζουμε, Ίδρυμα; Από ποιον κορβανά χρηματοδοτήθηκαν η ανέγερση και ο εξοπλισμός του;

― Νομίζω ότι η ιδέα γεννήθηκε στο τέλος της δεκαετίας του περασμένου αιώνα, δηλαδή από το 1990 και μετά. Στο Κόμμα μας πάρα πολλά στελέχη που είχανε προσφέρει μεγάλες υπηρεσίες στο κίνημα, είχανε ήδη φτάσει σε ένα όριο ηλικίας που ο καθένας αναρωτιόταν πού θα πάνε αυτοί οι άνθρωποι όταν πάψει η ενεργός δραστηριότητά τους μέσα στο κίνημα. Φυσικά δεν ήταν μόνο αυτοί που έβλεπε κανείς μπροστά του μόνο στο Πολιτικό Γραφείο, αυτό συνέβαινε σε όλη την Ελλάδα. Μια σειρά παλιοί, βετεράνοι της Εθνικής Αντίστασης, κυρίως γυναίκες, μόλις έφταναν σε ένα όριο ηλικίας που τους δυσκόλευε στην ενεργό δράση, έμπαινε αμέσως θέμα πού θα πάνε αυτοί οι άνθρωποι και πώς θα γεροντοκομηθούν. Σε αυτά τα πλαίσια άρχισε μια προσπάθεια ίδρυσης ενός χωριστού γηροκομείου, όπως είναι αυτό που βλέπετε εδώ, και η συλλογή χρημάτων για να μπορέσει να οικοδομηθεί. Η δουλειά αυτή δεν ήταν κάτι εύκολο. Για να κάνεις ένα γηροκομείο αξιόλογο όπως αυτό εδώ στο χώρο που είμαστε εμείς τώρα και νάχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει μερικές δεκάδες απόμαχους της δουλειάς ή των αγώνων χρειάζονταν οπωσδήποτε αρκετά χρήματα.

Το Κόμμα μας, με βάση και τις δωρεές που είχε από συντρόφους, επέλεξε αυτόν τον χώρο, εδώ, στον Άγιο Δημήτριο. Εδώ είχε δυο μεγάλα οικόπεδα και επέλεξε αυτόν τον χώρο να τον κάνει γεροκομείο, δεδομένου ότι και το κλίμα είναι πολύ καλό και ησυχία υπάρχει και καλή συγκοινωνία και επικοινωνία με το κέντρο, αλλά και με τα ιατρεία και τα νοσοκομεία. Όλα αυτά βαραίνουν πάρα πολύ στο να μπορείς να ανταποκριθείς στα καθήκοντα που σε επιφορτίζει η φιλοξενία ηλικιωμένων ατόμων. Έτσι, μπορώ να σας πω ότι διανύσαμε δεκαοχτώ δύσκολα χρόνια μέχρι να καταλήξουμε να το χτίσουμε. Δεκαοχτώ χρόνια είναι πολλά.

Οι αποφάσεις είχαν παρθεί το 1990 περίπου και υλοποιήθηκαν με τα εγκαίνια του Σπιτιού του Αγωνιστή το 2008. Τότε αρχίσαμε να λειτουργούμε το Σπίτι του Αγωνιστή. Μέχρι τότε ερχόντουσαν και μας βλέπανε ηλικιωμένα άτομα αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης που μαθαίνανε ότι ιδρύθηκε το Σπίτι του Αγωνιστή και μας ρωτούσαν «πότε θα ανοίξει για να μπορέσουμε και εμείς να ’ρθούμε και να γεροκομηθούμε»; Αυτό, ήταν μια πρόσθετη πίεση να ολοκληρώσουμε τις προσπάθειές μας.

Μετά μεσολάβησε η διάσπαση στο χώρο της Αριστεράς, με αυτές τις δυνάμεις που φύγανε από το κίνημα. Άρχισαν και οι διεκδικήσεις για να πάρουν ένα μέρος από την περιουσία του Κόμματος. Δίπλα από τον χώρο που βρίσκεται σήμερα το Σπίτι του Αγωνιστή υπήρχε άλλος ένας ακόμα τέτοιος χώρος που αναγκαστικά πουλήθηκε. Αν υπήρχε το οικόπεδο αυτό θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας μεγάλος περιβάλλων χώρος αναψυχής ή ακόμα και να διπλασιαστεί η δυναμικότητα του Σπιτιού. Όμως με την πίεση που υπήρχε τότε περιοριστήκαμε σε αυτόν τον χώρο που βλέπετε, ο οποίος είναι βέβαια σημαντικός, αλλά αν είχαμε και τον άλλον θα μπορούσαμε να τον χρησιμοποιήσουμε πολλαπλάσια για  μια ακόμα καλύτερη διαμονή όσων μένουν εδώ στο Σπίτι του Αγωνιστή. Σημασία έχει ότι έγινε το Σπίτι και λειτουργεί κανονικά, από το 2008.

Η χρηματοδότηση για την ανέγερσή του προήλθε κυρίως από το ΚΚΕ, με χρήματα που είχαν μαζευτεί τα προηγούμενα χρόνια και με εισφορές πολλών φίλων. Και το οικόπεδο, όπως σας είπα, ήταν δωρεά. Υπήρξαν πάρα πολλές προσφορές για να μπορέσει να χτιστεί το Σπίτι. Η οικοδόμησή του είναι ποιοτική, έγινε καλή δουλειά που λέμε, και γι’ αυτό δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε προβλήματα σήμερα και επιπλέον έξοδα συντήρησης.

• Ποιος μπορεί να φιλοξενηθεί στο Σπίτι του Αγωνιστή και ποιες είναι οι προϋποθέσεις γι’ αυτό; Πόσα άτομα φιλοξενούνται σήμερα στο ίδρυμα;

― Στο Σπίτι φιλοξενούνται σήμερα 25 άτομα. Από την αρχή λειτουργίας του έχουν φιλοξενηθεί περίπου 105 άτομα και στην πορεία περίπου 80 έχουν φύγει από τη ζωή.

Στο Σπίτι του Αγωνιστή μπορεί να φιλοξενηθεί κάθε αγωνιστής της Εαμικής Εθνικής Αντίστασης, με την πλατιά έννοια. Δεν είμαστε δηλαδή τόσο επίμονοι στο να ζητάμε υπερβολικά πράγματα. Φτάνει να είναι γεγονός ότι κάποιος έχει αναγνωριστεί ως αντιστασιακός, ως αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης. Χωρίς να βαθαίνεις και να εξετάζεις, ας πούμε, αν είχε και όπλο ή δεν είχε όπλο. Όχι, δεν κάνουμε τέτοιο διαχωρισμό. Άλλη προϋπόθεση είναι να έχει κάποιος ανάγκη να μπει στο Σπίτι του Αγωνιστή. Αν κάποιος δηλαδή ζει σε μια οικογένεια η οποία του δίνει  όλες τις δυνατότητες να ζήσει τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του, εμείς θα προτιμήσουμε κάποιον που έχει δυσκολία να τελειώσει τη ζωή του ομαλά. Εκεί κάνεις μια επιλογή.

Μπορεί όμως να σου έρθουν και άτομα τα οποία δεν έχουν πάρει μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Όταν όμως έχεις μπροστά σου δεκάδες άτομα της Εθνικής Αντίστασης που ζητούνε τη βοήθεια του Σπιτιού για να γεροκομηθούν, τότε οπωσδήποτε θα πάρεις από αυτούς. Είναι τελείως σπάνιο να μπορείς να πάρεις και έναν που δεν έχει πάρει μέρος στην Εθνική Αντίσταση, αν κάποιοι άλλοι σοβαροί λόγοι, που έχουν σχέση και με τους αγώνες τους σημερινούς, το επιβάλλουν αυτό. Βέβαια σιγά-σιγά αυτό αρχίζει να χαλαρώνει γιατί περνάνε τα χρόνια και οι αγωνιστές της  Εθνικής Αντίστασης δυστυχώς τελειώνουν. Συνεπώς από εκεί και πέρα το κριτήριο είναι αν αυτοί που θα φιλοξενηθούν στο Σπίτι του Αγωνιστή είναι αγωνιστές οι οποίοι έχουν συνεχίσει τον αγώνα στο κατοπινό διάστημα. Πάντα το κριτήριο είναι ο αγώνας και η συμμετοχή στους αγώνες.

• Τι άλλο προσφέρει το Σπίτι του Αγωνιστή στους φιλοξενούμενούς του εκτός από τροφή και στέγη;

― Υγειονομική περίθαλψη. Έχουμε μόνιμο γιατρό και νοσοκόμες με βάρδιες για όλο το 24ωρο. Έχουμε επίσης δυνατότητα επικοινωνίας με όλα τα νοσοκομεία, όποτε χρειαστεί νοσοκομειακή φροντίδα για οποιονδήποτε αρρωστήσει. Κάνουμε δηλαδή κάτι πολύ περισσότερο από ό,τι θα μπορούσε να κάνει ο καθένας στο σπίτι του προκειμένου να γεροκομηθεί, αν συμβεί να αρρωστήσει ή να πάθει κάτι. Μόλις συμβεί κάτι από πλευράς υγείας σε κάποιον, είμαστε υποχρεωμένοι να τον πάμε στο νοσοκομείο, να τον εξετάσουν οι γιατροί και αν χρειαστεί να μείνει στο νοσοκομείο για να κάνει κάποια επέμβαση ή για νοσηλεία, αυτό θα γίνει αμέσως. Έχουμε μπορώ να πω μια πολύ καλή πρόσβαση στα νοσοκομεία  -δείχνουνε μια αγάπη στο Ίδρυμα γιατί ξέρουν ότι γίνεται μια πολύ καλή δουλειά εδώ- ιδίως στον Ευαγγελισμό, αλλά και σε άλλα νοσοκομεία, όπως πχ στο Σωτηρία. Αυτό μας διευκολύνει πολύ και μονίμως τους ευχαριστούμε για την καλή προσπάθεια που κάνουν για την περίθαλψη  (σε περίπτωση ασθένειας) των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης που φιλοξενούμε εδώ, στο Σπίτι του Αγωνιστή.

• Πώς καλύπτεται το κόστος λειτουργίας του Ιδρύματος; Εκτός από την ενίσχυση ιδιωτών, έχετε την οικονομική συμπαράσταση της πολιτείας, της αυτοδιοίκησης, άλλων φορέων;

― Στα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του Ιδρύματος η συμπαράσταση, αν εξαιρέσουμε το Κόμμα μας, ήταν μηδαμινή. Όμως, όσο περνούσαν τα χρόνια τόσο περισσότερο ένας ευρύτερος αριθμός ανθρώπων ενδιαφέρεται για την πορεία του Ιδρύματος, για να υπάρχει το Ίδρυμα. Αυτό δεν εκφράζεται μόνο στο χώρο μας, στους ανθρώπους δηλαδή της Αριστεράς, στους ανθρώπους που έχουν διανύσει τη ζωή τους μέσα στην Εθνική Αντίσταση, αλλά αφορά και άλλους, έξω από εμάς. Έτσι, είναι χαρακτηριστικό ότι και από τη Βουλή ακόμα είχε καθιερωθεί μια ενίσχυση ενός χρηματικού ποσού, μικρού, συμβολικού, το χρόνο, το οποίο πέρυσι αυξήθηκε, σχεδόν διπλασιάστηκε. Πρόκειται για μια μηνιαία συμβολή στα έξοδα του ιδρύματος. Δεν είναι κανένα μεγάλο ποσό αλλά είναι εν πάση περιπτώσει μια συμβολική κίνηση.

Εμείς ενδιαφερόμαστε να καλυφτεί κυρίως το κομμάτι το οποίο δεν καλύπτεται από τα πάγια έσοδα του Ιδρύματος. Τα δύο τρίτα είναι πάγια έσοδα, από τους ίδιους τους φιλοξενούμενους, που καταβάλλουν στο ίδρυμα ποσοστό των μηνιαίων εσόδων τους (συντάξεων κλπ) εφόσον έχουν έσοδα (αν δεν έχουν έσοδα, φιλοξενούνται χωρίς αντιπαροχή). Το ένα τρίτο όμως πρέπει να καλυφτεί από διάφορα έσοδα έξω από τους φιλοξενούμενους ή τους συγγενείς των φιλοξενουμένων. Εδώ οι πρώτοι στη σειρά είναι οι ίδιοι οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και οι φίλοι μας οι αγωνιστές σήμερα, οι προοδευτικοί άνθρωποι, οι ΚΚΕδες σε όλη την Ελλάδα, οι οποίοι καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος αυτής της εθελοντικής βοήθειας και σε δεύτερη κλίμακα είναι όλοι οι άνθρωποι καλής θέλησης που έχουν τη διάθεση να βοηθήσουν το Σπίτι.

Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι χωρίς να τους το ζητήσει κανείς, κυνηγοί για παράδειγμα από τη Θάσο μάς στέλνουν το κυνήγι για να ετοιμάσουμε φαγητά στους φιλοξενούμενους. Άλλος, από το Σούνιο, από τα πρόβατα που σταβλίζει μας στέλνει βοήθεια για μερικά γεύματα το χρόνο. Έχουμε τέτοιες προσφορές. Άλλος μας στέλνει αυγά. Όλα τα αυγά που καταναλώνουμε εδώ συνήθως προέρχονται από δωρεές. Είναι σαν να μας έχουν κάποιοι υπό την προστασία τους! Είναι συγκινητική η βοήθεια αυτή και είμαστε αισιόδοξοι ότι θα αυξάνει.

• Από την πολιτεία, εκτός της Βουλής, έχετε κάποια άλλη βοήθεια;

― Όχι, από την πολιτεία δεν έχουμε κάποια βοήθεια.

• Η στάση της αυτοδιοίκησης ποια είναι;

― Από τον Δήμο ακούμε για βοήθεια εδώ και πολύ καιρό. Έχουνε γίνει ορισμένες προσπάθειες και καταγραφές τι ακριβώς θέλουμε από την αυτοδιοίκηση. Μας ενδιαφέρει κυρίως και θα θέλαμε να φροντίσουν για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου, η οποία θα μας μειώσει το κόστος λειτουργίας. Έχουν γίνει μελέτες και έχουμε πολλές υποσχέσεις. Προς το παρόν δεν έχει υλοποιηθεί τίποτα, αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει να είμαστε υπομονετικοί, να περιμένουμε και να επιμένουμε να υλοποιηθούν αυτά τα οποία έχουμε ακούσει.

• Κύριε Μαραγκουδάκη οι εργαζόμενοι, οι λαϊκές οικογένειες και φτωχοί άνθρωποι δέχονται σήμερα ολομέτωπη την επίθεση της καπιταλιστικής κρίσης. Ταυτόχρονα βομβαρδίζονται με τις λέξεις «εθελοντισμός-εθελοντές», που με τρόπο έντεχνο τα ΜΜΕ συνδέουν με την «αλληλεγγύη» ως ελεημοσύνη και τη δράση εκατοντάδων ΜΚΟ, πολλές από τις οποίες ελέγχονται για τον ρόλο τους. Στις ανακοινώσεις σας διαβάζουμε ότι τα μέλη του ΔΣ (και εσείς ο ίδιος βέβαια) συμμετέχετε εθελοντικά στο Ίδρυμα.

― Όλοι εδώ δουλεύουν εθελοντικά. Ακόμα και οι εργαζόμενοι, όσοι εργαζόμενοι πληρώνονται, βλέπουν το Ίδρυμα με ένα τελείως διαφορετικό μάτι απ’ ότι θα το βλέπανε σαν εργοδότη. Προσφέρουν στο έπακρο κάθε βοήθεια που μπορούν να προσφέρουν από τη μεριά τους. Όσοι παρουσιάζουν μια καθυστέρηση σε αυτό, τους βοηθάμε να βελτιώσουν ακόμα περισσότερο την προσφορά τους. Εκείνο που μας στηρίζει πάρα πολύ είναι ότι όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ανταποκρίνονται πλήρως στα καθήκοντά τους και αυτό βοηθάει πάρα πολύ προς όλες τις κατευθύνσεις.

Προσθέτω ότι αν υποθέσουμε ότι μας δημιουργούνται ορισμένα ελλείμματα ή ανοίγματα, τότε έχουμε τη συμπληρωματική βοήθεια του Κόμματος. Έτσι είμαστε σίγουροι. Υπάρχει μια μηνιαία επιχορήγηση από το ΚΚΕ η οποία, ανάλογα με τις δικές μας οικονομικές καταστάσεις, πότε μεγαλώνει, πότε μικραίνει· ανάλογα με τις συνθήκες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε.

Έχουμε επίσης ορισμένες εκδηλώσεις αλληλεγγύης που είναι πολύ ενθαρρυντικές. Πχ εδώ κοντά μας στον Βύρωνα, κάθε χρόνο σε επέτειο αγωνιστικής δραστηριότητας από την ιστορία του εαμικού κινήματος, γίνεται μια μεγάλη γιορτή η οποία συνοδεύεται και από ένα έρανο για τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και υπάρχει ανταπόκριση από τον κόσμο.

• Τι σημαίνει εθελοντισμός για εσάς;

― Οι μεγάλοι κοινωνικοί λυτρωτικοί αγώνες που προβάλλονται στη ζωή με την ενωμένη πάλη της εργατικής τάξης, είναι αδύνατο να καρποφορήσουν χωρίς την εθελοντική πάλη του κάθε αγωνιστή – αγωνίστριας. Γι’ αυτό ο εθελοντισμός και η πάλη των κομμουνιστών είναι αξεδιάλυτα χαρακτηριστικά αυτών των αγώνων. Αποφασιστικό βήμα αυτής της προσφοράς είναι, η συμμετοχή, η αυτοθυσία, με στόχο, τη συντριβή του καθεστώτος εκμετάλλευσης της ολιγαρχίας. Είναι ακόμα τα ίδια τα αποτελέσματα των συνεχών αγώνων της εργατικής τάξης και του λαού μας τα οποία, θα ήταν ανύπαρκτα, χωρίς ενωμένους ταξικούς, συνεπείς αγώνες.

Ο λαός μας, ιδιαίτερα η νέα γενιά, προσεγγίζοντας την ιστορική πορεία του τόπου μας, πείθεται ότι, τίποτε δεν κατακτήθηκε – και στη χώρα μας, χωρίς ενωμένους αποφασιστικούς αγώνες, για κατάργηση της εκμετάλλευσης και τη νίκη του κομμουνισμού.

• Σας έχει απασχολήσει στο Σπίτι του Αγωνιστή το προσφυγικό; Τα κυρίαρχα ΜΜΕ εμφανίζουν τους πρόσφυγες που καταφτάνουν στα νησιά ως απειλή για τη χώρα. Ταυτόχρονα ο λαός μας με διάφορους τρόπους εκφράζει την αλληλεγγύη του. Πώς βλέπετε τους ανθρώπους αυτούς;

― Οι αγωνιστές και αγωνίστριες της αθάνατης ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης με κορμό το ΚΚΕ, νιώθουμε βαθιά συγκίνηση για την ατέλειωτη περιπέτεια εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων, κύρια από τη Συρία, αλλά και χώρες που, οι περισσότερες, γεύονται εξακολουθητικά τα αποτελέσματα της ιστορικής τους πορείας ως αποικίες ιμπεριαλιστικών χωρών. Η ευαισθησία μας για την προσφυγιά γενικότερα αποτελεί ηθική κληρονομιά της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης. Πολλές δεκάδες χιλιάδες Ελλήνων έζησαν στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και για χρόνια μετά από αυτόν, το δράμα των αγωνιστών προσφύγων και των οικογενειών τους ως την επιστροφή και επανεγκατάσταση στη χώρα μας. Γι’ αυτό καταγγέλλουμε τα σχέδια των ιμπεριαλιστών που με τις επεμβάσεις τους δημιουργούν το τεράστιο προσφυγικό πρόβλημα και τις ταλαιπωρίες εκατοντάδων χιλιάδων συνανθρώπων μας. Παλεύουμε ενάντια στο φασισμό – ρατσισμό. Είμαστε κοντά στην πάλη του λαού μας για αλληλεγγύη και συμπαράσταση στους πρόσφυγες.

Όλοι μας, στο Σπίτι του Αγωνιστή, νιώθουμε βαθύτατα την ανάγκη αλληλεγγύης στα χιλιάδες και χιλιάδες θύματα των ιμπεριαλιστικών επιδιώξεων και ταυτόχρονα την ανάγκη συγκεκριμένης συμπαράστασης σε αυτούς – στο μέτρο του δυνατού. Συμπαρασταθήκαμε, από τους πρώτους και συνεχίζουμε να συμπαραστεκόμαστε με συγκεκριμένη βοήθεια (τρόφιμα, ρουχισμό, είδη καθαριότητας, είδη υγιεινής κλπ), από το Πεδίο του Άρεως μέχρι την πλατεία Βικτωρίας, και από το Αιγάλεω μέχρι το Ελληνικό, τον Σκαραμαγκά και όπου αλλού. Εξάλλου το Σπίτι του Αγωνιστή από την αρχή της ύπαρξής του στηρίζει τους όπου γης κατατρεγμένους, υλικά και ηθικά.

• Το Σπίτι του Αγωνιστή εξέδωσε ένα βιβλίο με ποιήματα γυναικών πολιτικών κρατουμένων. Ο τίτλος του: «Ποιήματα αγωνιστριών στις Γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ (διαφυλαγμένα από την Μάρθα Ξανθοπούλου – Αντονέν)». Μιλήστε μας γι’ αυτό. Πώς προέκυψε η έκδοση;

― Θα έλεγα ότι συμπτωματικά βρήκαμε αυτά τα ποιήματα. Μια συντρόφισσά μας μάς πρόσφερε, στο Σπίτι του Αγωνιστή, το σπίτι της που είχε στο Βύρωνα. Μια συντρόφισσά μας η οποία είχε προσφέρει πολλά στον αγώνα, με το όνομα Μάρθα Ξανθοπούλου – Αντονέν. Όταν δεν μπορούσε πια να αυτοεξυπηρετηθεί πήγε στους συγγενείς της στη Θεσσαλονίκη και έφυγε από τη ζωή εκεί. Στο μεταξύ όμως, επειδή εδώ είχε δημιουργήσει ένα πολύ ωραίο σπίτι και μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με διάφορους τρόπους από το προοδευτικό κίνημα (νοίκιασμα κλπ), φρόντισε να το μεταβιβάσει έγκαιρα στο Σπίτι του Αγωνιστή.

Όταν η Μάρθα έφυγε από τη ζωή μέσα στα πράγματά της στο σπίτι βρήκαμε και ένα μπλοκ με όλα τα ποιήματα των αγωνιστριών μέσα στη φυλακή. Στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ οι εκλεκτές αγωνίστριες και εκλεκτές ποιήτριες, γράφανε ποιήματα ή ενθυμήματα σε κομμάτια χαρτί τα οποία μοιράζανε μετά και στις άλλες αγωνίστριες που βρίσκονταν μέσα στη φυλακή. Η Μάρθα μάζευε αυτά τα χαρτιά και έφτιαξε ένα ντοσιέ με όλα αυτά τα ποιήματα και ό,τι είχε γραφτεί μέσα στη φυλακή. Όταν, λοιπόν, πήγαμε να παραλάβουμε το κτίριο το βρήκαμε μέσα στα πράγματά της και θεωρήσαμε ότι πρέπει να τιμήσουμε την ίδια  για τη συλλογή αυτή, αλλά και όλες εκείνες τις αγωνίστριες που έχουν γράψει τα ποιήματα μέσα στις φυλακές Αβέρωφ.

Το δώσαμε, έγινε μια πολύ καλή δουλειά και βγήκε αυτό το πολύ όμορφο βιβλίο. Όποιος το διαβάσει θα καταλάβει, δεν χρειάζεται να το διαφημίσω εγώ. Είναι ένα συλλεκτικό βιβλίο που περισσότερο το χρησιμοποιούμε για να το δίνουμε σε φίλους του ιδρύματος, παρά για να το πουλήσουμε.

[Ξεφυλλίζουμε τις σελίδες του βιβλίου. Ο κ. Μαραγκουδάκης σταματάει στο χαρακτικό που απεικονίζει τον φοίνικα στην αυλή των Γυναικείων Φυλακών Αβέρωφ, που φιλοτέχνησε η ζωγράφος – χαράκτρια Ζιζή Μακρή]:

― Να, αυτό είναι από το προαύλιο. Εκεί κατέβαιναν οι φυλακισμένες. Μετά πιάνανε μερικές και τις πηγαίνανε για εκτέλεση. Πηγαίνανε και παίρνανε τις γυναίκες και τις σκοτώνανε, οι εθνικόφρονες, μήπως και δεν μπορέσει το αστικό κράτος να σταθεί στα πόδια του…

• Το ήθος και η σεμνότητα είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, τους κομμουνιστές. Πού οφείλεται αυτό κύριε Μαραγκουδάκη;

― Εκ των πραγμάτων όλος αυτός ο κόσμος, όλος αυτός ο λαός που πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση έπαιζε τη ζωή του κορώνα-γράμματα σε όλη τη διάρκεια της συμμετοχής του στους αγώνες. Ένας άνθρωπος που δίνεται στον αγώνα και περιφρονεί τις συνέπειες που θα έχει αυτή η υπόθεση σε βάρος του, το μόνο που δεν είναι δυνατό να του λείπει είναι η διάθεση προσφοράς. Αφού προσφέρει τη ζωή του όλα τα άλλα, κάθε άλλη συμμετοχή στους αγώνες, στο να βοηθήσουν, στο να είναι πρωτοπόροι στην υλοποίηση των στόχων του αγώνα, είναι δεδομένα. Μπαίνεις μέσα σε έναν αγώνα ο οποίος δεν ξέρεις πότε θα τελειώσει, σ’ έναν αγώνα που ξέρεις ότι μπορεί να σου στοιχίσει και τη ζωή σου, που μπορεί να σου στοιχίσει δεν ξέρω πόσες δεκαετίες φυλακές και εξορίες. Δεν είναι δυνατό να μη βλέπεις πρώτα απ’ όλα την ανάγκη αλληλεγγύης σε όλους τους συνανθρώπους. Αυτό είναι ένα βασικό κίνητρο όλων των αγωνιστών που συνεχίζουν τον αγώνα σήμερα. Ξέρουν ότι αυτός ο αγώνας δεν θα είναι τόσο αναγκαίος όταν το καθεστώς της εκμετάλλευσης φύγει από τη μέση και όταν ο ίδιος ο λαός μπορέσει να δημιουργήσει συνθήκες τέτοιες που ζητήματα που σήμερα θεωρούνται ανεπίλυτα θα λυθούν τότε, διότι δεν θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Η εθελοντική συμμετοχή στον λυτρωτικό αγώνα της εργατικής τάξης, αποτελεί προϋπόθεση, για την εκπλήρωση του τελικού στόχου πάλης. Θα ήταν αδιανόητο, να παλεύεις – για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο χωρίς ταυτόχρονη πάλη για συμμετοχή κάθε εργαζόμενου ανθρώπου, κάθε νέου – νέας σ’ αυτόν τον δύσκολο, λυτρωτικό αγώνα. Αυτή η συμμετοχή, είναι αξεδιάλυτα δεμένη με το ήθος και τη σεμνότητα των φορέων της. Πρώτοι οι κομμουνιστές στους αγώνες, πρώτοι στις θυσίες, στην προσφορά, για καλύτερη ζωή όλων των ανθρώπων.

• Φέτος και με αφορμή τη συμπλήρωση των 75 χρόνων από την ίδρυση του ΕΑΜ τα Ελληνικά Ταχυδρομεία προχώρησαν στην έκδοση αναμνηστικής σειράς γραμματοσήμων στην οποία απεικονίζονται πέντε αγωνιστές του ΕΑΜ, μεταξύ των οποίων και εσείς κύριε Μαραγκουδάκη. Πέρα από την αναγνώριση της προσφοράς της γενιάς της Εθνικής Αντίστασης, ποια πιστεύετε ότι είναι σήμερα η καλύτερη απόδοση τιμής στους αγώνες και στις θυσίες της γενιάς σας, από τις νεώτερες γενιές;

― Καταρχήν, για να αρχίσω από το τελευταίο, η καλύτερη απόδοση τιμής είναι η ένταξή τους στο προοδευτικό κίνημα, η απασχόλησή τους με ουσιαστικά πράγματα και η μη παγίδευσή τους στις Σειρήνες των αστικών κομμάτων που τους τάζουν λαγούς με πετραχήλια· όλα αυτά είναι για το γάμο του Καραγκιόζη, δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα και την ειλικρίνεια και φαίνεται αυτό με την αλληλοδιαδοχή των αστικών κομμάτων στην εξουσία, που υποτίθεται ότι διαρκώς διαφωνούνε και είμαστε διαρκώς στα ίδια όσο βρίσκονται αυτοί στην κυβέρνηση. Μεγάλη σημασία έχει να μπουν σε έναν χώρο που μπορούν να είναι σίγουροι ότι αυτό που κάνουν, η θυσία που κάνουν, το μικρό αλλά και το μεγάλο πράγμα που κάνουν, όλα καταλήγουν στο γενικό καλό.

Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία με κάλεσαν μια μέρα, χωρίς να το περιμένω, και μου είπαν ότι με έχουν επιλέξει ανάμεσα σε άλλους πέντε αγωνιστές για να εκδώσουν ορισμένα γραμματόσημα αφιερωμένα στην Εθνική Αντίσταση.  Μέσα σε αυτούς ήταν ο Μανώλης ο Γλέζος, ο Λάκης ο Σάντας, ο Βαρδής Β. Βαρδινογιάννης, εγώ και ο Στέλιος ο Ζαμάνος. Από τον χώρο το δικό μας, τον κομμουνιστικό, ήμουνα μόνο εγώ. Επειδή αυτές οι πρωτοβουλίες πάρθηκαν από μεριά ανθρώπων που σήμερα δεν βρίσκονται κοντά μας –έχουνε περάσει από το προοδευτικό κίνημα, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία, ποιος δεν ξέρει, ας πούμε το κατέβασμα της σημαίας από την Ακρόπολη-  και με τη σκέψη ότι η επιλογή μου μέσα στους πέντε είναι μια τιμή και στο Κόμμα μου, είπα (σ.σ. στην ομιλία του στην εκδήλωση-παρουσίαση των γραμματοσήμων από τα ΕΛΤΑ)  ότι εάν πραγματικά θέλουν να τιμήσους τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και κυρίως αυτούς που έφυγαν από τη ζωή, τότε δεν έφταναν όλα τα γραμματόσημα που έβγαλαν τα Ελληνικά Ταχυδρομεία από τότε που ιδρύθηκαν.

Πήρα και εγώ μέρος στην Εθνική Αντίσταση, είμαι περήφανος που πήρα μέρος στην Εθνική Αντίσταση, αλλά θεωρώ ότι η τιμή αυτή αντανακλά σε όλους τους αγωνιστές που αγωνίστηκαν με το ΕΑΜ για μια καλύτερη ζωή και για μια άλλη κοινωνία, χωρίς εκμετάλλευση και δυστυχία.

• Τα ιδανικά για τα οποία πολέμησαν οι αγωνιστές και αγωνίστριες της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ παραμένουν ζωντανά σήμερα;

― Έχω την αίσθηση ότι για να παραμείνει κάτι ζωντανό πρέπει κάποιος να το βλέπει. Όσο κάποιοι το βλέπουν παραμένει ζωντανό. Μη μου πείτε τώρα ότι είναι δυνατό να το δουν αυτό οι άνθρωποι που σήμερα εντάσσονται σε διάφορους χώρους και καλά-καλά δεν ξέρουνε που πάνε. Νομίζω ότι υπάρχει και μια τύφλωση. Τα ιδανικά αυτά στο χώρο το δικό μας είναι ολοφάνερα. Αυτοί που μπαίνουν στο χώρο για να παλέψουν, στον κορμό της Αριστεράς, του ΚΚΕ, μπαίνουν έχοντας πλήρη συναίσθηση και πλήρη γνώση από την ιστορία ποια είναι η προσφορά του κομμουνιστικού κινήματος στη βελτίωση της ζωής του ελληνικού λαού, στην αποφυγή χειροτέρευσης της ζωής του ελληνικού λαού και στην προοπτική καλυτέρευσης και οριστικής λύσης του προβλήματος της ευτυχίας του λαού μας κατά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Άλλος, βέβαια, το ξέρει περισσότερο, άλλος λιγότερο, αλλά η βάση είναι ότι πιστεύεις ότι μπαίνοντας μέσα στον αγώνα ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση αγωνίζεσαι για κάτι καλύτερο για όλους, χωρίς καμιά διάκριση. Αυτό είναι το κίνητρο που φέρνει όλον αυτόν τον κόσμο μέσα στις γραμμές του ΚΚΕ.

Νομίζω ότι εκφράζεται ποικιλότροπα και από το τι κάνει ο καθένας. Πχ μέσα στο εργατικό κίνημα θα δείτε ότι οι καλύτεροι στους αγώνες, είναι οι κομμουνιστές. Δεν θα δείτε δηλαδή να κατεβαίνουν κάτω και να μην ξέρουν γιατί κατεβαίνουν. Ένας μπορεί να χάσει σήμερα τη δουλειά του. Δεν φτάνει μόνο η περίπτωσή του για να πεις ότι αυτός εντάχτηκε στο συνδικαλιστικό κίνημα. Ενδεχομένως αυτός θα αφυπνιστεί, με το να χάσει τη δουλειά του, αλλά σημασία έχει όχι να αφυπνιστεί επειδή μόνο χάνει τη δουλειά του αλλά και γιατί και πάρα πολλοί άλλοι χάνουν τη δουλειά τους. Και για να μπορέσει να προχωρήσει στη ζωή είναι αναγκαίο να ενωθεί με τους άλλους για να μπορούν να κάνουν δυνατή την πίεσή τους και να αλλάξει η κατάσταση την οποία βιώνουμε.

• Κάποιος που θα διαβάσει αυτές τις γραμμές και θέλει να βοηθήσει οικονομικά το Ίδρυμα που μπορεί να απευθυνθεί;

― Καταρχήν μπορεί να απευθυνθεί στο Ίδρυμα και να το ενισχύσει οικονομικά και στους τραπεζικούς λογαριασμούς όπου μπορεί να κάνει την κατάθεσή του στο Ίδρυμα, ή να την κάνει κατά μονιμότερο τρόπο, βάζοντας ένα ποσό το μήνα ή κάθε  χρόνο. Εμείς με πολλή χαρά δεχόμαστε αυτές τις προσφορές γιατί ξέρουμε ότι είναι μια προϋπόθεση για να υπάρχει το Ίδρυμα και στο μέλλον και να υπηρετήσει πολλές εκατοντάδες ανθρώπων, όχι μόνο όσο ζούμε εμείς, που εν πάση περιπτώσει φτάσαμε σε μια ηλικία, αλλά και οι διάδοχοί μας που θα παλέψουν προς την ίδια κατεύθυνση.

ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ
“ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΑΓΩΝΙΣΤΗ”
ΟΜΗΡΟΥ 35, ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, Τ.Κ. 17235
ΤΗΛ. 210 9769036 – ΦΑΞ 210 9738764

ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ: 040/768014-73
ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: 5023-048023-175

• Προσφορές κιόλας σήμερα από το υστέρημα του περισσότερου κόσμου, λόγω της οξυμένης καπιταλιστικής κρίσης που χτυπάει τους εργαζόμενους και τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

― Όπως έγιναν σήμερα τα πράγματα, ναι. Αλλά να σας πω ένα πράγμα που με έχει απασχολήσει πολύ. Εντάξει, προσφορές με δυσκολία από τον πολύ κόσμο, αλλά εμείς θέλουμε χίλιους ανθρώπους να δίνουν από ένα κατοστάρικο το χρόνο. Τι λέτε βρίσκονται; Σε όλη την Ελλάδα. Βρίσκονται;  Κάποια «καμπάνα» πρέπει να χτυπήσει δυνατά και να καταλάβει ο κάθε προοδευτικός άνθρωπος ότι αυτούς τους αγωνιστές που αναγκάστηκαν να έρθουν σε ένα ίδρυμα φιλοξενίας ηλικιωμένων συναγωνιστών τους πρέπει να τους εξυπηρετήσουμε. Και μια φορά τον χρόνο να καταθέτουν εκατό ευρώ για το Σπίτι του Αγωνιστή. Δεν βρίσκονται  χίλιοι άνθρωποι σε όλη την Ελλάδα; Ναι, πρέπει να τους βρούμε και θα τους βρούμε και μέσω της προσπάθειας που κάνετε εσείς.

• Εκτός από την οικονομική ενίσχυση υπάρχουν άλλοι τρόποι που θα μπορούσε κάποιος να εκφράσει την αλληλεγγύη του στο Σπίτι του Αγωνιστή;

― Έχουμε τέτοιες περιπτώσεις. Έχουμε κάποιες πολύ καλές κυρίες, συντρόφισσες από την Κατερίνη, που μας στέλνουν ατελείωτα καλούδια, γλυκίσματα  και δώρα, με ακούραστη δουλειά, κάθε χρόνο. Εννιά χρόνια λειτουργούμε; Εννιά χρόνια ασταμάτητα αυτές οι γυναίκες από την Κατερίνη μας βοηθάνε. Έχουμε άλλους φίλους από νησί που μας στέλνουν κυνήγι, όπως σας είπα, άλλοι μας στέλνουν λάδι και άλλα προϊόντα.

Νομίζω δεν θα υπάρχει άνθρωπος και μάλιστα προοδευτικός, που θα μάθει ότι υπάρχει το Σπίτι του Αγωνιστή, υπάρχει δυνατότητα περίθαλψης των αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, ότι το Σπίτι του Αγωνιστή έχει ανάγκη από μια μόνιμη στήριξη από όλους και δεν θα βρει τον τρόπο να συμπαρασταθεί σε αυτό το ίδρυμα. Ο καλύτερος τρόπος είναι μια χρονιάτικη συμπαράσταση, χρηματική, και τα χρήματα αυτά θα πάνε εκεί ακριβώς που υπάρχει δεδομένη ανάγκη. Είμαι αισιόδοξος ότι αυτό τελικά θα γίνει πραγματικότητα. Θα βρεθούν δηλαδή χίλιοι άνθρωποι που θα δίνουν ένα κατοστάρικο το χρόνο για να καλύπτουμε το άνοιγμά μας.

• Κύριε Μαραγκουδάκη επιτρέψτε μου μια πιο προσωπική ερώτηση. Βρίσκεστε ήδη δέκα χρόνια στο τιμόνι του Ιδρύματος, ως πρόεδρος του ΔΣ. Ποια ήταν η «ανταμοιβή» από την ενασχόλησή σας αυτή, τι κερδίσατε ως άνθρωπος, ως εν ενεργεία αγωνιστής ο ίδιος;

― Όταν ένας άνθρωπος φτάσει σε μια ηλικία όπως είμαι εγώ, στα 92 μου χρόνια, οπωσδήποτε μειώνονται οι δυνατότητές του να βγει έξω να τρέξει, να έχει μια πιο ενεργό, σωματική κυρίως, δραστηριότητα. Το γεγονός ότι μπόρεσα σ’ αυτά τα χρόνια  εδώ να προσφέρω όλες μου τις υπηρεσίες και να είναι επιτυχής η πορεία του ιδρύματος (μέχρι σήμερα δεν έχουμε κανένα αρνητικό στοιχείο στην πορεία μας αυτή), για μένα είναι βαθιά ικανοποίηση ότι και στα γεράματά μου μπορώ να συνεχίσω τον αγώνα που άρχισα στα νιάτα μου (γέλια).

• Άρα, λοιπόν, ποια είναι η «ανταμοιβή»;

― Η χαρά που παίρνω από την πραγματοποίηση και των ονείρων μου, γιατί εκείνο που θέλω είναι οι άνθρωποι να περάσουν τη ζωή τους στο τέλος όσο μπορούν πιο άνετα και πιο ξεκούραστα. Πολύ περισσότερο οι αγωνιστές. Δεν ξεχωρίζω τους ανθρώπους αλλά οι αγωνιστές και από πλευράς τιμής το αξίζουν. Θα ήθελα να το αξίζουν όλοι οι άνθρωποι και αν μπορούσαμε να το κάνουμε, αλλά ο αγωνιστής σήμερα είναι πιο ξεκάρφωτος. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι δεν μπόρεσαν να πάρουν σύνταξη. Όταν κλείσεις τον άλλον στη νεανική ηλικία δέκα-είκοσι χρόνια στη φυλακή, αντί να βάζει ένσημα στο βιβλιάριο, πώς θα πάρει σύνταξη αυτός; Συνεπώς γι’ αυτό παρεμβάλλω τους αγωνιστές, χωρίς να τους ξεχωρίζω από όλους τους απλούς ανθρώπους που παλεύουν για να ζήσουν και τους οποίους αγαπάμε όπως όλους τους ανθρώπους στη χώρα μας, μαζί με τους αγωνιστές.

• Θέλετε να στείλετε ένα μήνυμα στους αναγνώστες του ΑΤΕΧΝΩΣ και ιδιαίτερα στους νεώτερους σε ηλικία;

― Θέλω να τους στείλω το μήνυμα της συνεχούς συμπαράστασης σε κάθε προοδευτικό βήμα που γίνεται στα πλαίσια της κομμουνιστικής ιδεολογίας και του ΚΚΕ και μέσα σ’ αυτό και στο Σπίτι του Αγωνιστή.

Θέλω επίσης να σας συγχαρώ για τις προσπάθειές σας γιατί και η συμμετοχή η δική σας στην παρουσίαση του βιβλίου του Χρήστου Νταβαντζή, που εξιστορεί μια πολύ διδαχτική περίοδο της ζωής του, αλλά και η προσπάθειά σας τώρα που ήρθατε εδώ για αυτή τη συνέντευξη, εκφράζει μια πολύ θετική κατεύθυνση στη ζωή σας να ασχολείστε με το καλό, με το δημιουργικό, με αυτό που έχει ανάγκη ο τόπος και οι άνθρωποι που ζουν σ’ αυτή τη χώρα.

***

Στο Σπίτι του Αγωνιστή, αγωνιστές που έζησαν και έδρασαν έχοντας ως πρόταγμα την προσφορά και τη θυσία για το καλό όλων των ανθρώπων, χωρίς ανταλλάγματα, σα να συμμετείχαν σε μια αυτονόητη διαδικασία, βρήκαν μια «απάνεμη» γωνιά να ξαποστάσουν· έχοντας τη θαλπωρή και τη φροντίδα που αξίζει κάθε απόμαχος, πόσο μάλλον του αγώνα, που εξασφαλίζεται από την απαραίτητη εθελοντική προσφορά και τις πολύτιμες εισφορές χιλιάδων κομμουνιστών, αγωνιστών, προοδευτικών απλών ανθρώπων, ως ελάχιστη ανταπόδοση (τους οφείλουμε πολύ περισσότερα).

Η καταιγίδα, σα να περίμενε ευλαβικά να τελειώσει η συνέντευξη, ξέσπασε με ορμή. Για λίγα λεπτά άνοιξαν οι ουρανοί και όλα τα σκέπασε το χαλάζι και η δυνατή βροχή. Ανέφερα στον κ. Μαραγκουδάκη τον συνειρμό με τους αγωνιστές που δε λυγίζουν μπρος στις καταιγίδες που χτυπούν τους λαϊκούς αγώνες. Γέλασε με την ψυχή του. «Ούτε στα ξερονήσια ούτε στις φυλακές, ποτέ τους δε λυγίσανε οι κομμουνιστές».

Όταν αποχαιρετιστήκαμε η βροχή έπεφτε αδύναμη. Κλείνοντας πίσω μου την αυλόπορτα με το κατακόκκινο γραμματοκιβώτιο και τσαλαβουτώντας στα βρόχινα ποτάμια της επιστροφής στο σταθμό του Μετρό, ο γνωστός στίχος από το χιλιοτραγουδισμένο αντάρτικο τραγούδι έσπρωξε και βγήκε από τα χείλη: «τα μαύρα τα μαλλιά μας κι αν ασπρίσαν, δε μας τρομάζει η βαρυχειμωνιά»…