Καταλονία: Independencia για ποιους και από ποιους;

ΙΣΠΑΝΙΑ

Κινήσεις τακτικής στη «σκακιέρα» της ενδοαστικής αντιπαράθεσης

Πιο πιθανή η εφαρμογή του άρθρου 155 για την άρση της αυτονομίας της Καταλονίας, χωρίς να αποκλείεται ένας συμβιβασμός της τελευταίας στιγμής

Με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά -έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές- η ισπανική και η καταλανική κυβέρνηση, εκφράζοντας ανταγωνιστικά συμφέροντα στην ενδοαστική διαμάχη, συνεχίζουν τις κινήσεις τακτικής, σε ένα «παιχνίδι» που εμφανίζεται είτε ως «αποκατάσταση της νομιμότητας», είτε ως «σεβασμός στη δημοκρατία και λαϊκή βούληση», αλλά στην πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με τα λαϊκά συμφέροντα.

Μετά την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Ισπανίας στις 21/10 για ενεργοποίηση του λεγόμενου άρθρου 155 του Συντάγματος, που προβλέπει την άρση της αυτονομίας της Καταλονίας και τα προβλεπόμενα μέτρα για διάλυση της κυβέρνησης και του κοινοβουλίου, ανάληψη της διοίκησης από την κεντρική κυβέρνηση και την προκήρυξη πρόωρων τοπικών εκλογών σε διάστημα έξι μηνών, τα δεδομένα έδειχναν ότι η εφαρμογή του άρθρου ήταν προγραμματισμένη για το τέλος της βδομάδας.

Σε αυτό συνέβαλαν τα νέα «ήξεις αφίξεις» του Καταλανού Προέδρου Κάρλες Πουιτζντεμόντ, την Πέμπτη, ο οποίος άφηνε να διαρρεύσει ότι θα παρουσιαστεί στην επιτροπή της Ισπανικής Γερουσίας, ωστόσο το απέφυγε.

Άφηνε επίσης να διαρρεύσει ότι θα προκηρύξει τις πρόωρες εκλογές, αλλά τελικά απέρριψε αυτό το ενδεχόμενο, λέγοντας ότι «δεν υπήρχαν εγγυήσεις, εφόσον υπήρχε η απειλή του άρθρου 155».

Αντίθετα, παρέπεμψε τη συζήτηση στο τοπικό κοινοβούλιο, που θα εξέταζε το βράδυ της Πέμπτης την απάντησή του απέναντι στο άρθρο 155.

Ωστόσο, η συζήτηση ξεκίνησε χωρίς να παίρνει το λόγο η κυβέρνηση και ο Πρόεδρος και εξελίχθηκε σε μια καταγγελία από την πλευρά της αντιπολίτευσης:

• Τους «Πολίτες», το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το «Καταλονία ναι Μπορεί» (που είναι το αντίστοιχο «Ενωμένοι Μπορούμε» - «Ποδέμος» και Ενωμένη Αριστερά) και του Λαϊκού Κόμματος.

Κάποιοι απ' αυτούς, ωστόσο, κάλεσαν τον Πρόεδρο να εξαντλήσει την τελευταία ευκαιρία, να παρουσιαστεί στη Γερουσία και τελικά να προκηρύξει τις εκλογές.

Την ξεκάθαρη πρόθεση να προχωρήσει στην εφαρμογή του άρθρου 155 εξέφρασε η αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης Σοράγια Σανταμαρία, στην Επιτροπή της Γερουσίας που συνεδρίαζε επίσης την Πέμπτη το βράδυ, η οποία κατηγόρησε την καταλανική κυβέρνηση και τον Κ. Πουιτζντεμόντ ότι όσο κινείται «εκτός νόμου και συνταγματικής τάξης» δεν μπορεί παρά να εφαρμοστεί η συγκεκριμένη πρόβλεψη του Συντάγματος.

«Τριγμοί» στο καταλανικό πολιτικό σύστημα

Από νωρίς είχε φανεί ότι στον κυβερνητικό συνασπισμό «Μαζί για το ναι», του νεοφιλελεύθερου Δημοκρατικού Ευρωπαϊκού Κόμματος (PDEC) του Προέδρου της Καταλονίας και των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων Ρεπουμπλικανική Αριστερά και «Λαϊκή Ενότητα» (CUP, που στηρίζει την κυβέρνηση), υπήρχαν διαφορετικές απόψεις:

• Κάποιοι που διαφωνούσαν με την ανακήρυξη μονομερούς ανεξαρτησίας και επέλεγαν την διέξοδο των πρόωρων εκλογών και
• Κάποιοι που ήταν στην αντίθετη κατεύθυνση.

Μάλιστα, στο ενδεχόμενο προκήρυξης πρόωρων εκλογών, βουλευτές και δήμαρχοι εκλεγμένοι με το PDEC δήλωναν ανοιχτά ότι θα παραιτηθούν.

Έτσι, πολλοί αναλυτές θεωρούσαν ότι στην τελική ψηφοφορία της Παρασκευής ήταν πιθανό η πρόταση για ανακήρυξη της ανεξαρτησίας να μην συγκεντρώσει την πλειοψηφία των βουλευτών που στηρίζουν την κυβέρνηση, δηλαδή τους 82 στους 135.

Παρότι οι εξελίξεις στην Καταλονία προκάλεσαν νέες διαδηλώσεις, ιδιαίτερα νέων, που καλούσαν τον Πουιτζντεμόντ «να μην προδώσει το αυτονομιστικό κίνημα», είναι φανερό ότι από αστικές δυνάμεις αναζητείται μέχρι την τελευταία ώρα ένας συμβιβασμός.

Και αυτό γιατί ένα ισχυρό τμήμα του καταλανικού κεφαλαίου θέλει να αποφευχθούν η ρήξη και συνεπακόλουθα το ενδεχόμενο εξόδου από την ΕΕ μιας ανεξάρτητης Καταλονίας, όπως και οι πολύ σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία (άρα και στην κερδοφορία ισχυρών επιχειρηματικών ομίλων).

• Το διακύβευμα, με όποια εξέλιξη, είναι η αναβάθμιση της θέσης της καταλανικής αστικής τάξης (στην Καταλονία παράγεται το 1/5 του ΑΕΠ της Ισπανίας), με περισσότερες αρμοδιότητες και την εξασφάλιση καλύτερων όρων για την κερδοφορία της, με την απρόσκοπτη βέβαια εκμετάλλευση των εργαζομένων.

Πιέσεις ασκούνται επίσης από την ΕΕ και άλλες αστικές κυβερνήσεις ώστε να επιτευχθεί μια νέα συμφωνία.

Μέσα απ' αυτές τις εξελίξεις, προβάλλει η αναγκαιότητα

• Να βγουν οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα από το φαύλο κύκλο των εθνικισμών, οι οποίοι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των εκμεταλλευτών τους,
• Να αναπτύξουν αυτοτελώς τη δική τους πάλη ενάντια στην καπιταλιστική εξουσία.
• Να δυναμώσει η ταξική απάντηση στα ψευτοδιλήμματα των αστών και
• Να εκφραστεί με δυνάμωμα του ταξικού εργατικού κινήματος σε όλη την Ισπανία, ανεξάρτητα από εθνοτική καταγωγή και ιδιαιτερότητες, όπως παλεύει το ΚΚ Λαών της Ισπανίας, με ΓΓ της ΚΕ τον Αστορ Γκαρσία.

Δ. Κ.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 28-29/10/2017