Κούβα: Δαμάζοντας κυκλώνες ράτσας

ΚΥΚΛΩΝΑΣ

Κυκλώνας ράτσας,

νεοφερμένος στην Κούβα απ’ τις Μπαχάμες.

Αναθρεμμένος στις Βερμούδες,

αλλά έχει σόι στα Μπαρμπάντος.

Ήταν στο Πόρτο Ρίκο.

Ξερίζωσε το μεσιανό κατάρτι της Τζαμάικας.

Κόντεψε τη Γουαδελούπη να βιάσει.

Κατάφερε και βίασε τη Μαρτινίκα.

Ηλικία: Δυο ημερών.

Νικολάς Γκιγιέν, Ο Μεγάλος Ζωολογικός Κήπος (1968)

(Μτφρ.: Μπάμπης Ζαφειράτος)

***

Η Πολιτική Προστασία στην Κούβα και ο τυφώνας Μάθιου

Γράφει ο Βαγγέλης Γονατάς // Ατέχνως

O τυφώνας Μάθιου που ξεκίνησε από την Καραϊβική και είναι ακόμα σε εξέλιξη (έχει περάσει ήδη απέναντι στη Φλόριντα) κυριάρχησε αυτήν την εβδομάδα στην ειδησεογραφία της περιοχής. Παρ’ ότι η ετήσια αυτή επίθεση της φύσης στους φτωχούς αποτελεί σχεδόν μετεωρολογική ρουτίνα, οι μνήμες από τον πολύνεκρο τυφώνα Κατρίνα που σάρωσε και την Νέα Ορλεάνη στις ΗΠΑ, είναι ακόμα σχετικά νωπές. Επιπλέον, ο τυφώνας Μάθιου αποδεικνύεται ο ισχυρότερος της δεκαετίας σε ένταση και διάρκεια, με ταχύτητες ανέμου 225 έως και 300 χιλιόμετρα και μετακινούμενος κατά 15 περίπου χιλιόμετρα την ώρα.

Τα δυτικά ΜΜΕ ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με τον τυφώνα όταν αυτός πέρασε στο έδαφος των ΗΠΑ, φτιάχνοντας ένα κλίμα γενικού συναγερμού, παγκόσμιας συγκίνησης και θαυμασμού για το σχέδιο εκκένωσης στην πολιτεία της Φλόριντα, στην οποία τις πρώτες ώρες του τυφώνα, 600.000 οικογένειες έμειναν χωρίς ρεύμα.

Μέχρι εκείνη την στιγμή, οι “ιθαγενείς” της Καραϊβικής ήταν τα απολύτως αναλώσιμα συνήθη θύματα. Έτσι, τα 9 αρχικά θύματα σε Αϊτή και Άγιο Δομίνικο (το διπλανό νησί στην Κούβα), έγιναν χαλαρά 339 σήμερα το πρωί, 700 το βράδυ, και … έχουμε μέλλον. Σε αυτές τις χώρες οι αρχές έκαναν έκκληση στον πληθυσμό να προστατευτεί όπως μπορεί.

Αντίθετα στην Κούβα, ακόμα και τα δυτικά μέσα μετέδωσαν ότι μετακινήθηκαν πάνω από 300.000 κάτοικοι στις νοτιοανατολικές επαρχίες, αριθμός που σύμφωνα με τα κουβανικά ΜΜΕ φτάνει σχεδόν το 1.000.000, αν συνυπολογιστούν οι κεντρικές επαρχίες που εκκενώθηκαν προληπτικά. Μιλάμε δηλαδή, για περίπου το 10% του πληθυσμού της χώρας. Στην Κούβα δεν αναφέρθηκε μέχρι τώρα καμία απώλεια ανθρώπινης ζωής, αντίθετα καταγράφηκαν σοβαρές υλικές ζημιές στην παράκτια πόλη Μπαρακόα, στο Γκουαντάναμο και στο Σαντιάγκο.

Και αυτό δεν γίνεται πρώτη φορά. Θα μπορούσε να πει κανείς, ότι τόσο οι αρχές όσο και ο πληθυσμός είναι εκπαιδευμένοι στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων. Σε 1-2 ώρες εκκενώνονται πόλεις ολόκληρες, 200.000 κατοίκων και όλοι ξέρουν πού θα πάνε (σε καταφύγιο ή συγγενείς) και πώς.

Τι είναι όμως αυτό που κάνει την διαφορά σε αυτή την χώρα; Γιατί αν πούμε απλά ο σοσιαλισμός, αυτό το κείμενο είναι απλά περιττό. Αυτό που ξεχωρίζει πάντα λοιπόν, σε οποιαδήποτε κινητοποίηση του κουβανικού λαού, είναι οι CDR (Επιτροπές Υπεράσπισης της Επανάστασης). Με άλλα λόγια, η καθολική οργάνωση των κατοίκων σε επίπεδο γειτονιάς, ανά χίλιους περίπου κάτοικους. Αυτό σημαίνει οργάνωση ανά δρόμο ή τετράγωνο ή συγκρότημα κτιρίων, ακόμα και κτίριο.

Ναι, αυτές οι Επιτροπές παίζουν σοβαρότατο ρόλο σε τέτοιες καταστάσεις. Γιατί έχουν γνώση του χώρου ευθύνης τους, των ανθρώπων, αυτών των πραγμάτων που δεν μπορούν να γνωρίζουν οι αρχές. Κάθε υπηρεσία ή οργανισμός στην Κούβα όταν θέλει κάτι στην ή για την γειτονιά, θα απευθυνθεί πρώτα στις CDR.

Aυτό σημαίνει ότι υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση με το κράτος και τα διοικητικά όργανα, που ανεβάζει τόσο την απαίτηση , όσο και την προσφορά και την αποτελεσματικότητα εκατέρωθεν.

Ωστόσο, πίσω από την υποδειγματική κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού και της Πολιτικής Προστασίας (Defensa Civil/Πολιτική Άμυνα) ξεπροβάλλει ένα Κράτος, ένα καθεστώς που σέβεται τον άνθρωπο, την εργασία, την περιουσία (συλλογική και ατομική) και πάνω απ’ όλα την ζωή του. Αυτό φαίνεται από πολλά και μικρά και μεγάλα, που στην Κούβα είναι αυτονόητα ενώ εδώ είναι απλώς… αδιανόητα.

Έτσι, τρεις μέρες πριν το χτύπημα του τυφώνα, ο ίδιος ο αρχηγός του Κράτους, ο πρόεδρος Ραούλ Κάστρο, βρισκόταν στις ανατολικές επαρχίες, στο Σαντιάγκο, επιβλέποντας την προετοιμασία των οργανισμών της Πολιτικής Προστασίας, δηλώνοντας ότι στην φάση εκείνη η προετοιμασία ήταν το πάν.

Οι γραμματείς των επαρχιακών οργανώσεων του κόμματος είχαν τεθεί επικεφαλής της Πολιτικής Προστασίας, στην οποία έπαιρναν μέρος όλες οι εργατικές, μαζικές, επιστημονικές, κρατικές, στρατιωτικές οργανώσεις και οργανισμοί.

Δεκάδες συνεργεία και οχήματα των κουβανικών “ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ” είχαν μεταφερθεί στις υποψήφιες να πληγούν περιοχές από τις άλλες επαρχίες της χώρας και άλλα τόσα ήταν ήδη φορτωμένα στα τρένα για να μεταφερθούν σιδηροδρομικών αν θα υπήρχε ανάγκη.

Στα βίντεο που κυκλοφόρησαν στα κοινωνικά δίκτυα, μπορεί να δει κανείς ρεπορτάζ της κουβανικής τηλεόρασης, όπου συνεργεία των δήμων ή άλλων οργανισμών, ξηλώνουν και μεταφέρουν για φύλαξη σε ασφαλές μέρος, πάνελ από φωτοβολταϊκά, ταμπέλες, πινακίδες, ακόμα και τις λάμπες από τους δρόμους.

Εντυπωσιακή ήταν και η προετοιμασία στους χώρους δουλειάς και κατοικίας για την ασφάλεια των κτιρίων, χρησιμοποιώντας απίθανα υλικά και πατέντες γι αυτό το σκοπό.

Στην παραλιακή πόλη Μπαρακόα (αρχαιότερη πόλη της Κούβας), στην πόλη και γενικότερα στην επαρχία του Γκουαντάναμο, στο Σαντιάγκο και αλλού, οι ζημιές ήταν από σοβαρότατες έως τεράστιες. Στην Μπαρακόα κόπηκε ο μόλος, κομμάτια του οδικού δικτύου, καταστράφηκε ένα μέρος του αεροδιαδρόμου, το νερό από την θάλασσα εισέβαλε δεκάδες μέτρα μέσα στην πόλη γκρέμισε σπίτια και κτίρια. Ενδεικτικό της δύναμης του νερού είναι ότι έσπρωξε ένα σιδερένιο κοντέινερ κατά ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο. Σχεδόν σε όλα τα κτίρια, ο τυφώνας ξήλωσε τις σκεπές.

“Όπου φτωχός και η μοίρα του”, συνηθίζεται να λέγεται σε αυτές τις περιπτώσεις. Όμως όταν οι φτωχοί έχουν πάρει την μοίρα στα χέρια τους και έχουν οργανωθεί σε άρχουσα τάξη, τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.

Η αποκατάσταση έχει ήδη αρχίσει, ο κόσμος δείχνει την αλληλεγγύη του στον γείτονα, τον συνάδερφο, τον συμπατριώτη. Όπως γίνεται σε κάθε τυφώνα στην Κούβα, σε λίγους μήνες θα αρχίσουν να παραδίδονται τα πρώτα καινούργια σπίτια στους πληγέντες.

Και “με κουφώματα αλουμινίου” όπως είχε γράψει η Γκράνμα για τα σπίτια που οικοδομήθηκαν και παραδόθηκαν μετά τον τυφώνα Κατρίνα.