ΕΕ: Η πανδημία της παρακολούθησης ― Πολυδαίδαλο πλέγμα Οδηγιών και Κανονισμών πίσω από τον βούρκο των υποκλοπών ― Ο Pegasus, ο Predator, η Intellexa και άλλα παρακολουθήματα

*

Βλέπε και

Κορονοϊός: Η πανδημία της παρακολούθησης (25/3/2020)

*

ΗΠΑρακολουθήσεων συνέχεια και κυβερνητική βαρηκοΐα με ακροαστικά − ΚΚΕ: Ανακοίνωση για νέο κρούσμα συνακροάσεων (6/4/2017)

*

ΗΠΑρακολουθήματα αστικής Δειμο-κρατίας − ΚΚΕ: Η κυβέρνηση οφείλει να αποκαλύψει τους υπαίτιους − Θανάσης Παφίλης: Υψηλή τεχνολογία. Δεν είναι ο οποιοσδήποτε και ο νοών νοείτω − Γιάννης Γκιόκας: Το «κέντρο» μπορεί να διαφεύγει του ΟΤΕ (3 video) – (2/12/2016)

*

ΝΔΣΥΡΙΖΑΠΑΣΟΚΚΙΝΑΛ: ΗΠΑρακολουθήσεων συνέχεια και κυβερνητική βαρηκοΐα με χρόνια ακροαστικά ― ΚΚΕ: Το απόλυτο «κουκούλωμα» μιας δύσοσμης και επικίνδυνης υπόθεσης

*

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Πολυδαίδαλο πλέγμα Οδηγιών και Κανονισμών πίσω από τον βούρκο των υποκλοπών

Η παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών από διάφορες υπηρεσίες ασφαλείας και αρχές των κρατών - μελών στηρίζεται σε ένα πολυδαίδαλο και επικίνδυνο νομοθετικό πλαίσιο, που έχουν διαμορφώσει κυβερνήσεις και ΕΕ σε εθνικό και ευρωενωσιακό επίπεδο.

Το θεσμικό αυτό πλαίσιο, με την αξιοποίηση εννοιών - «λάστιχο» που οι κρατικές αρχές ερμηνεύουν όπως τους εξυπηρετεί καλύτερα, έχει αναγάγει σε κανόνα την παρακολούθηση και το φακέλωμα των πάντων, τη συστηματική και γενικευμένη παραβίαση της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων. Είναι, κατά συνέπεια, απαράδεκτο.

Τέτοιες έννοιες είναι η «εθνική ασφάλεια», η «δημόσια τάξη», το «δημόσιο συμφέρον» και βέβαια η «καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της ριζοσπαστικοποίησης, του οργανωμένου εγκλήματος».

Με την επαίσχυντη Οδηγία 2006/24/ΕΚ επιβάλλονται η διατήρηση από τους παρόχους ηλεκτρονικών επικοινωνιών των «μεταδεδομένων» όλων των πολιτών σε κάθε κράτος - μέλος της ΕΕ και η άμεση διάθεσή τους στις υπηρεσίες ασφαλείας.

Τα «μεταδεδομένα» παρέχουν στοιχεία για το ποιος μίλησε με ποιον, μέσω ποιων συσκευών, πότε, για πόση διάρκεια, πού βρίσκονταν αυτοί οι χρήστες κατά τη συνομιλία τους, ακόμα και για τις αναπάντητες κλήσεις.

Παρέχουν στους κατασταλτικούς μηχανισμούς και στις υπηρεσίες ασφαλείας των κρατών - μελών τη δυνατότητα εξαγωγής ιδιαιτέρως ακριβών συμπερασμάτων σε σχέση με την ιδιωτική ζωή όλων των προσώπων, όπως οι καθημερινές συνήθειες, οι τόποι διαμονής, οι καθημερινές και άλλες μετακινήσεις, οι ασκούμενες δραστηριότητες, οι κοινωνικές σχέσεις τους και το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο τα πρόσωπα αυτά κινούνται.

Στην υπερψήφισή της τον Δεκέμβρη του 2005 στο Ευρωκοινοβούλιο είχε πρωτοστατήσει ο σημερινός υπουργός Εργασίας, τότε ευρωβουλευτής της ΝΔ Κ. Χατζηδάκης, ενώ στο Συμβούλιο της ΕΕ πέρασε και με την ψήφο της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ.

Αν και η απαράδεκτη Οδηγία κρίθηκε με απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ ανίσχυρη το 2013, ο στόχος των οργάνων της ΕΕ και των αστικών κυβερνήσεων για γενικευμένο φακέλωμα των πάντων επιτεύχθηκε και με το παραπάνω, αφού στο μεταξύ όλες οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών την είχαν ενσωματώσει στην εθνική τους νομοθεσία.

Στην Ελλάδα η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ την κατέστησε εθνική νομοθεσία με τον Ν. 3917/2011 και μέχρι σήμερα παραμένει σε ισχύ, αφού όλες οι κατοπινές διαδοχικές κυβερνήσεις ΝΔ/ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ διατηρούν την άθλια αυτή νομοθεσία ανέπαφη.

Φακέλωμα τεράστιων διαστάσεων

Τα παραπάνω εντάσσονται σε ένα νομοθετικό πλέγμα φακελώματος τεράστιων διαστάσεων, όπως:

- Ο Κανονισμός 2016/679 (Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων), που γενικεύει την καταγραφή, συλλογή και χρήση από τα αστικά κράτη των προσωπικών δεδομένων με την επίκληση λόγων «ασφάλειας του κράτους», «εθνικής άμυνας», «δημόσιας ασφάλειας», «πρόληψης, διερεύνησης, δίωξης ποινικών αδικημάτων», «άλλων σημαντικών στόχων γενικού δημόσιου συμφέροντος της Ενωσης ή κράτους - μέλους» (άρθρο 23).

- Η γιγαντιαία βάση προσωπικών δεδομένων SIS III του συστήματος Σένγκεν για την ανταλλαγή τους μεταξύ των κρατών - μελών.

- Ο Κανονισμός 2016/794 για την ανταλλαγή δεδομένων των υπηρεσιών των κρατών - μελών με τη Europol, διευρύνοντας την «εντολή της», με βάση τον οποίο μπορεί να διαβιβάζει προσωπικά δεδομένα ακόμα και σε ιδιώτες και υπηρεσίες τρίτων χωρών.

- Οι «Νόμοι» της ΕΕ για τις Ψηφιακές Αγορές και Ψηφιακές Υπηρεσίες (DMA - DSA), που εγκρίθηκαν πρόσφατα από το Ευρωκοινοβούλιο, προωθούν την πλήρη εμπορευματοποίηση των προσωπικών δεδομένων, παραδίδοντάς τα για εμπορική χρήση στους ομίλους - κολοσσούς του διαδικτύου.

- Η συγκρότηση και διεύρυνση της λειτουργίας του EU - LISA, οργανισμού λειτουργικής διαχείρισης υπολογιστικών συστημάτων ευρείας κλίμακας του λεγόμενου «Χώρου Ελευθερίας Ασφάλειας Δικαιοσύνης» της ΕΕ, που επί της ουσίας συντονίζει όλους τους ευρωενωσιακούς οργανισμούς φακελώματος και παρακολούθησης, με τους Κανονισμούς 2011/1077 και 2018/1726.

- Η Οδηγία 2016/681 της EE για τη διαβίβαση των προσωπικών δεδομένων των επιβατών αερομεταφορών.

- Το πλαίσιο αυτό συμπληρώνεται με τη Σύμβαση της ΕΕ με τις ΗΠΑ, καθώς και με δεκάδες τρίτες χώρες, και επιτρέπει τη διαβίβαση των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων στα κράτη - μέλη της ΕΕ στις υπηρεσίες ασφαλείας των ΗΠΑ και άλλων χωρών.

Γι' αυτήν την επικίνδυνη κατάσταση για τους λαούς της ΕΕ βαριές ευθύνες έχουν όλες οι πολιτικές ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου και τα αντίστοιχα κόμματά τους στα κράτη - μέλη, που πρωτοστατούν στη διαμόρφωση αυτού του αντιλαϊκού νομοθετικού πλαισίου και στηρίζουν την υλοποίησή του.

Εξάλλου αυτό το νομοθετικό πλαίσιο, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η ΕΕ επισήμως ισχυρίζεται προκλητικά ότι οι εργατικοί - λαϊκοί αγώνες διαταράσσουν τη δημόσια ζωή και ασφάλεια και συνεπώς αντιμετωπίζονται ως απειλή, θέτει ξεκάθαρα στο στόχαστρο το εργατικό - λαϊκό κίνημα που αγωνίζεται για τα δικαιώματά του με βάση τις σύγχρονες ανάγκες.

***

Το Pegasus, το Predator, η Intellexa και άλλες «ιστορίες»

Οι περιπτώσεις παρακολουθήσεων είναι ολοένα και πιο συχνό φαινόμενο σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες, το οποίο συνήθως αποκαλύπτεται στο πλαίσιο σκληρών ανταγωνισμών, επιχειρηματιών και γεωπολιτικών. Πρόσφατα αποκαλύφθηκαν παρακολουθήσεις με το λογισμικό spyware «Pegasus» για τις κυβερνήσεις της Ουγγαρίας, της Πολωνίας και της Ισπανίας. Στοιχεία έχουν δει το φως της δημοσιότητας και για τη γερμανική κυβέρνηση, που αγόρασε το προαναφερθέν κατασκοπευτικό λογισμικό το 2019, ενώ σε διαπραγματεύσεις για την απόκτησή του βρίσκονται επίσης οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Εσθονίας.

Το «Pegasus» έχει τη δυνατότητα να «μολύνει» τα κινητά τηλέφωνα «στόχων», δίνοντας στον χειριστή του πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα τους, ακόμα και σε λειτουργίες όπως το άνοιγμα του μικροφώνου και της κάμερας του κινητού.

Η παραγωγή, εμπορία και διακίνηση κατασκοπευτικού λογισμικού όπως το «Pegasus», το «Predator» και άλλα που κυκλοφορούν θεωρείται απολύτως «νόμιμη» με βάση τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αλλωστε, ο Κανονισμός 2021/821 της ΕΕ για τα «είδη διπλής χρήσης» επιτρέπει την πώληση και εξαγωγή «ειδών κυβερνοεπιτήρησης», δηλαδή «ειδών σχεδιασμένων να επιτρέπουν τη συγκεκαλυμμένη επιτήρηση φυσικών προσώπων μέσω παρακολούθησης, εξαγωγής, συλλογής ή ανάλυσης δεδομένων από συστήματα πληροφοριών και τηλεπικοινωνιών», αρκεί το κράτος εισαγωγής να ...«σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα», όπως θέτει υποκριτικά η ευρωενωσιακή νομοθεσία.

Πώς δουλεύουν

Το «Predator» έχει αναπτυχθεί από τη «Cytrox», μια εταιρεία που ιδρύθηκε στη Βόρεια Μακεδονία το 2017, με αντικείμενο την παροχή σε κυβερνήσεις «λειτουργικών λύσεων στον κυβερνοχώρο» οι οποίες περιλαμβάνουν «τη συλλογή πληροφοριών από συσκευές και υπηρεσίες cloud».

Το «προϊόν» της εταιρείας παρουσιάζεται ως «σύστημα κυβερνο-κατασκοπείας που έχει σχεδιαστεί για να προσφέρει υπηρεσίες ασφάλειας στις κυβερνήσεις» και να συμβάλλει στη «συλλογή πληροφοριών (...) τόσο από τελικές συσκευές όσο και από υπηρεσίες cloud».

Το «CitizenLab» εντόπισε ότι το «Predator» εγκαθίσταται μέσω του «WhatsApp» και γι' αυτό μοιράζεται δεδομένα με την ιδιοκτήτρια εταιρεία, τη «Meta» (πρώην «Facebook»), η οποία σε δική της έρευνα υποστηρίζει ότι στους πελάτες της «Cytrox» περιλαμβάνονται «οντότητες» σε Ελλάδα, Σαουδική Αραβία, Γερμανία, Αίγυπτο και άλλες χώρες.

Η «Meta» έδωσε στη δημοσιότητα μια εκτενή λίστα με διευθύνσεις που χρησιμοποίησε η «Cytrox» για τις επιθέσεις της, με τις οποίες «ψάρευε» τους στόχους της. Τα μηνύματα που λαμβάνουν οι στόχοι της «Cytrox» περιέχουν έναν σύνδεσμο που ο χρήστης του κινητού τηλεφώνου πρέπει να πατήσει, για να εγκατασταθεί στη συνέχεια το «Predator».

Τα μηνύματα αυτά περιλάμβαναν συνήθως παραποιημένες διευθύνσεις ενημερωτικών ιστοσελίδων στην Ελλάδα, για παράδειγμα με κατάληξη «.com» αντί για «.gr», και άλλες μικροαλλαγές που δεν είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς με την πρώτη ματιά.

Σε άλλη έρευνα που έγινε το 2018 είχαν εντοπιστεί 36 πιθανοί χειριστές του λογισμικού παρακολούθησης «Pegasus», οι οποίοι εμφανίζονταν να επιχειρούν από το 2016 σε 45 χώρες σε Ευρώπη, Αμερική, Αφρική και Μέση Ανατολή.

Ανάμεσα σε αυτές ήταν και η Ελλάδα, όπου από τον Σεπτέμβρη του 2016 εντοπίστηκε δραστηριότητα του χειριστή με την κωδική ονομασία «BLACKBIRD». Ο χειριστής αυτός εμφανίζεται να διαχειρίζεται «μολυσμένες» από το «Pegasus» συσκευές στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία.

Οπως αποκαλύφθηκε, το λογισμικό της ισραηλινής NSO χρησιμοποιήθηκε για την κατασκοπεία περισσότερων από 1.000 ατόμων σε πάνω από 50 χώρες. Στα «θύματα» συγκαταλέγονται πολλοί ηγέτες κρατών, 189 δημοσιογράφοι και πάνω από 600 πολιτικοί και κυβερνητικοί αξιωματούχοι.

Όλοι στη λίστα των πιθανών στόχων και στην Ελλάδα

Στη χώρα μας υπάρχουν κρούσματα που επιβεβαιώνουν τη λειτουργία λογισμικού παρακολούθησης όπως το «Pegasus» ή το «Predator». Γνωστή είναι και η πλήρης λειτουργία του νέου συστήματος ιταλικής κατασκευής που παρέλαβε η ΕΥΠ.

Με το σύστημα αυτό, που κόστισε πάνω από 4 εκατ. ευρώ και αντικατέστησε το προηγούμενο γερμανικό, η ΕΥΠ έχει τη δυνατότητα παρακολούθησης υπερδιπλάσιου αριθμού στόχων και αναβαθμισμένες λειτουργίες, όπως η καταγραφή και απομαγνητοφώνηση συνομιλιών, αλλά και η αυτόματη χαρτογράφηση οργανώσεων και των διασυνδέσεων «ύποπτων» ιδιωτών.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, παρά τις διαψεύσεις είναι πιθανό το σύστημα αυτό να επιτρέπει και παρακολουθήσεις κρυπτογραφημένων εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το Viber» και το WhatsApp.

Διασυνδέσεις με τη χώρα μας φαίνεται να έχει και η «Intellexa», ένας όμιλος - ομπρέλα εταιρειών τεχνολογίας παρακολούθησης, που ιδρύθηκε επίσης το 2019 και εμπλέκεται στη σκοτεινή ιστορία με τις παρακολουθήσεις στην Κύπρο (το γνωστό «βανάκι»).

Η εταιρεία είχε αρχικά έδρα την Κύπρο και πλέον εμφανίζεται με έδρα την Αθήνα, καταχωρημένη στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών με την επωνυμία «INTELLEXA ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με κύρια δραστηριότητα τις «υπηρεσίες σχεδιασμού και ανάπτυξης τεχνολογιών της πληροφορίας για εφαρμογές».

Η «Intellexa» υποστηρίζει στην ιστοσελίδα της ότι παρέχει σε «υπηρεσίες επιβολής του νόμου» και «υπηρεσίες πληροφοριών» «ολιστική προσέγγιση» για τις ανάγκες της συλλογής πληροφοριών με «πολλαπλές και ποικίλες λύσεις».

Αφήνει δηλαδή ξεκάθαρα να εννοηθεί ότι οι υπηρεσίες της απευθύνονται σε κρατικούς φορείς, υπηρεσίες και δυνάμεις καταστολής, ενώ δηλώνει ότι «εδρεύει στην ΕΕ και ελέγχεται από τους νόμους της».

Το βαν μπορεί να αποσπάσει όλα τα δεδομένα από οποιοδήποτε smartphone σε ακτίνα 1 χλμ. με το πάτημα ενός κουμπιού. Διαθέτει τεχνολογία που μπορεί να αναγνωρίσει ένα πρόσωπο όπου κι αν ταξιδεύει, να ακούσει κλήσεις και να εντοπίσει όλα τα τηλέφωνα σε μια ολόκληρη χώρα μέσα σε λίγα λεπτά. Κάθε 15 λεπτά, μπορεί να ξέρει πού είσαι.

* * *

Οπως προκύπτει λοιπόν πέρα από κάθε αμφιβολία, και στη χώρα μας δραστηριοποιείται πλέον ένα πυκνό δίκτυο «επίσημων» και «ανεπίσημων» κέντρων παρακολούθησης, που όπως φαίνεται από τα παραπάνω στοιχεία επεκτείνεται και βαθαίνει όσο αναβαθμίζεται ο ρόλος της στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, αλλά και στα επιχειρηματικά σχέδια αντίπαλων ιμπεριαλιστικών κέντρων.

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 12-14/8/2022