Πωλ Νιούμαν: Ο κόσμος ήταν δικός του

Πωλ Λέοναρντ Νιούμαν (Paul Leonard Newman)
26 Ιανουαρίου 1925, Σέικερ Χάιτς, Οχάιο, ΗΠΑ
26 Σεπτεμβρίου 2008, Γουέστπορτ, ΗΠΑ
Σχέδιο, Μπάμπης Ζαφειράτος, 26.V.2015 (Μελάνι, 29 χ 21 εκ.)

Μια θρυλική ταινία για έναν θρύλο του σινεμά

Πρώτη δημοσίευση στην Μποτίλια Λευκή ρετροσπεκτίβα σε φόντο κόκκινο, Β’. Εδώ με προσθήκες και με τη συμπλήρωση φωτό, αφισών και βίντεο, βεβαίως. Η βιογραφία - φιλμογραφία Πωλ Νιούμαν, από τη ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ.

Ο Κόσμος Είναι Δικός Μου (1961), του Ρόμπερτ Ρόσεν. Ο Πωλ Νιούμαν με τον Τζορτζ Σκοτ, τον Τζάκι Γκλίσον και την Πάιπερ Λόρι. Ο Γρήγορος Έντυ. Ένας ακόμα μεγάλος, πυκνός,σύνθετος και πολύπλοκος ρόλος ‒αυτός που ουσιαστικά καθιέρωσε τον Πωλ Νιούμαν σαν τον μεγάλο ηθοποιό που έλαμψε (και λάμπει ακόμα) μέχρι και την τελευταία του εμφάνιση το 2002 στους Δρόμους της Απώλειας ((Road To Perdition) του Σαμ Μέντες.

Ο Έντυ, αν και γρήγορος αργεί λίγο. Θα έμφανιστεί μετά από εφτά χρόνια και 12 ταινίες με σπουδαίους επίσης ρόλους: Από την δεύτερη ήδη ταινία του και πρώτη μεγάλη του επιτυχία, το Εμείς Οι Ζωντανοί (Somebody Up There Likes Me) του Ρόμπερτ Γουάιζ, στον αυτοβιογραφικό χαρακτήρα του πυγμάχου Ρόκι Γκρατσιάνο, μέχρι τη Λυσσασμένη Γάτα (Αγγλ. Cat on a Hot Tin Roof, 1958) με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ, σε σκηνοθεσία Ρίτσαρντ Μπρουκς ‒μεταφορά του θεατρικού έργου του Τένεσυ Γουίλιαμς σε διασκευή του σκηνοθέτη και του Τζέιμς Πόου‒, και το Πόθοι Στην Κάψα Του Καλοκαιριού (The Long, Hot Summer), της ίδιας χρονιάς, του κομμουνιστή Μάρτιν Ριτ (βλ. Λευκή ρετροσπεκτίβα σε φόντο κόκκινο, Β’), από διηγήματα του Ουίλιαμ Φώκνερ (1897–1962), με Τζόαν Γούντγουωρντ, Όρσον Ουέλς, Άντονυ Φραντσιόζα, Λη Ρέμικ.

Ρόμπερτ Ρόσεν: Ο Κόσμος Είναι Δικός Μου (1961). Τζάκι Γκλήζον, Πωλ Νιούμαν

Μάρτιν Σκορσέζε: Το Χρώμα Του Χρήματος (1986). Τομ Κρουζ, Πωλ Νιούμαν. Ο γρήγορος Έντυ, 25 χρόνια αργότερα, πλασμένος από τον ίδιο συγγραφέα, τον Ουώλτερ Τέβις, αναμετριέται με τον... παλιό του εαυτό, στο πρόσωπο του Τομ Κρουζ. Ταλέντο ο Κρουζ, αλλά την παρτίδα την κλέβει ο Νιούμαν. Και οπωσδήποτε ο Ρόσσεν.

Το Ο Κόσμος Είναι Δικός Μου είναι η προτελευταία ταινία με την οποία άφησε εποχή και ο μεγάλος σκηνοθέτης Ρόμπερτ Ρόσεν, που έφυγε νέος (1908-1966), λίγο μετά από την επίσης σπουδαία του Λίλιθ (Παράξενο Ρομάντζο, 1964) με Γουώρεν Μπήτυ, Πήτερ Φόντα, Τζην Σήμπεργκ.

Ο Κόσμος Είναι Δικός Μου

Συνοπτικά: Ένας εκρηκτικά εσωτερικός Πωλ Νιούμαν στο ρόλο του «γρήγορου Έντυ», νεαρού ταλαντούχου μπιλιαρδόρου και τζογαδόρου, που παριστάνοντας τον μέτριο παίχτη μαδάει "κορόιδα", σε μια παρτίδα ζωής θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον... εαυτό του και με τον κόσμο να χάνεται κάτω απ' τα πόδια του.

Πωλ Νιούμαν - Πάιπερ Λώρη, Ο Κόσμος είναι δικός τους

Πωλ Νιούμαν - Πάιπερ Λώρη, Ο κόσμος ήταν δικός τους

Κατεβάστε από εδώ:
Robert Rossen - The Hustler 1961 (BRRip XviD CODY)

The Hustler 1961 - Ελληνικοί υπότιτλοι

Μπ. Ζ., Δεκ., 2014

***

Άγριος Σαν Θύελλα (Hud, 1963), του κομμουνιστή Μάρτιν Ριτ. Ταινία με 3 Όσκαρ: Α’ Γυναικείου Ρόλου στην Πατρίσια Νιλ. Β’ Ανδρικού Ρόλου ο Μέλβιν Ντάγκλας. Φωτογραφίας για Ασπρόμαυρη ταινία, Τζέιμς Γονγκ Χάου. 4 ακόμη υποψηφιότητες: Σκηνοθεσίας, Μάρτιν Ριτ. Α’ Ανδρικού Ρόλου, Πωλ Νιούμαν. Διασκευασμένου Σεναρίου, Έρβιν Ράβετς και Χάριετ Φρανκ, Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης, Χαλ Περέιρα, Τάμπι Λάρσεν, Ρόμπερτ Ρ. Μπέντον και Σάμιουελ Κόουμερ

Πωλ Νιούμαν: 9 συνολικά υποψηφιότητες για όσκαρ: Λυσσασμένη Γάτα (Cat On A Hot Tin Roof, 1958), Ο Κόσμος Είναι Δικός Μου (The Hustler, 1961), Άγριος Σαν Θύελλα (Hud, 1963), Ο Μεγάλος Δραπέτης (Cool Hand Luke, 1967), Χωρίς Δόλο (Absence Of Malice, 1981), Η Ετυμηγορία (The Verdict, 1982), βράβευση με Το Χρώμα Του Χρήματος (The Colour Of Money, 1986), Δεν Είμαι Κορόιδο Κανενός (Nobody's Fool, 1994) και Ο Δρόμος Της Απώλειας (Road To Perdition, 2002).

Μπ. Ζ.

***

Το ΣΙΝΕΜΑ της Μποτίλιας
και
Μποτίλια Στον Άνεμο: Πρόσωπα

* * *

Πωλ Νιούμαν

Έξοδος (Exodus, 1960) του Ότο Πρέμινγκερ σε σενάριο του κομμουνιστή Ντάλτον Τράμπο (βλέπε από Μποτίλια), με Εύα Μαρί Σεντ, Ραλφ Ρίτσαρντσον, Σαλ Μινέο, Πήτερ λώφορντ, Αλεξάνδρα Στιούαρτ, Λη Κομπ

Ο Πωλ Λέοναρντ Νιούμαν (Paul Leonard Newman, 26 Ιανουαρίου 1925 - 26 Σεπτεμβρίου 2008) ήταν Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης. Είχε λάβει πολυάριθμα βραβεία για το έργο του, ανάμεσα στα οποία ένα Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου (επίσης 2 τιμητικά και 9 υποψηφιότητες), 6 Χρυσές Σφαίρες, ένα Βραβείο SAG, ένα BAFTA και ένα Έμμυ.

Somebody Up There Likes Me (1956), Εμείς Οι Ζωντανοί του Ρόμπερτ Γουάιζ. Η αυτοβιογραφία του πυγμάχου Ρόκυ Γκρατσιάνο. Δεύτερη ταινία του Νιούμαν και πρώτη μεγάλη επιτυχία του. Πιερ Άντζελι, Στηβ Μακ Κουήν, Σαλ Μίνεο, Έβερετ Σλόαν

Είχε επίσης βραβευτεί για την ερμηνεία του στην ταινία «Πόθοι στην κάψα του καλοκαιριού» (1958) στο Φεστιβάλ των Καννών, ενώ έχει λάβει τον Ασημένιο Λέοντα στο Φεστιβάλ του Βερολίνου για την ταινία «Δεν είμαι κορόιδο κανενός» (1994). Επίσης, για μια εικοσαετία υπήρξε οδηγός αγωνιστικών αυτοκινήτων, ενώ μέχρι και τις τελευταίες μέρες της ζωής του προσέφερε πλούσιο φιλανθρωπικό έργο.

The Left Handed Gun (1958). Ο Δραπέτης Των 7 Πολιτειών. Πρώτη ταινία του Άρθουρ Πεν, η έβδομη ταινία του Νιούμαν, στο ρόλο του Διάσημου παράνομου Μπίλυ Δε Κίντ. Τζων Ντένερ, Λίτα Μίλαν, Χαρντ Χάτφιλντ, Τζέιμς Κόνγκτον, Τζέιμς Μπεστ

[Παρένθεση Μποτίλιας: 

Η Μεγάλη Μονομαχία (Pat Garrett And Billy the Kid, 1973) του Σαμ Πέκινπα.

15 χρόνια αργότερα, 1973, θα δούμε και την εξαιρετική εκδοχή του Σαμ Πένινπα (7η ταινία του), Η Μεγάλη Μονομαχία (Pat Garrett & Billy the Kid) με Τζέιμς Κόμπερν - Πατ Γκάρετ, τον τραγουδιστή Κρις Κριστόφερσον - Μπίλυ, στον ρόλο που τον καθιέρωσε και ως ηθοποιό, Κάτυ Χιουράντο, Μπομπ Ντύλαν, που έγραψε και την εξαιρετική μουσική της ταινίας. Του Πέκινπα που έχει ήδη στο ενεργητικό του τις επιτυχίες: Η Ταξιαρχία των Εκδικητών (Major Dundee, 1965), Άγρια Συμμορία (The Wild Bunch, 1969), Γύπες Πάνω Απ' Την Έρημο (The Ballad of Cable Hogue, 1970), Αδέσποτα Σκυλιά (Straw Dogs, 1971), Ριψοκίνδυνος Καβαλάρης (Junior Bonner, 1972), Ήταν Δυο Φυγάδες (The Getaway, 1972). Κλείνει η παρένθεση]

Στο Ναυτικό, 1943

Καριέρα

Νεανικά Χρόνια

Ο Νιούμαν γεννήθηκε στο Σέικερ Χάιτς, στην πολιτεία Οχάιο. Ήταν γιος της Τερέζα (το γένος Φέτζερ ή Φέτσκο) και του Άρθουρ Σ. Νιούμαν, που διατηρούσε ένα επιτυχημένο κατάστημα αθλητικών ειδών. Ο πατέρας του ήταν Εβραίος και η μητέρα του προερχόταν από οικογένεια Σλοβάκων Καθολικών, από το πάλαι ποτέ Βασίλειο της Ουγγαρίας. Ο Νιούμαν έχει χαρακτηρίσει τον εαυτό του Εβραίο, υποστηρίζοντας πως αποτελεί «μεγαλύτερη πρόκληση». Η μητέρα του ηθοποιού εργαζόταν στο οικογενειακό κατάστημα, ενώ μεγάλωνε τον Πωλ και τον αδερφό του Άρθουρ (ο οποίος στο μέλλον έγινε παραγωγός και διευθυντής παραγωγής).

Cat On A Hot Tin Roof (1958). Λυσσασμένη Γάτα, του Ρίτσαρντ Μπρούκς, από το θεατρικό του Τένεση Ουίλιαμς. Ελίζαμπεθ Τέιλορ, Μπερλ Άιβς, Τζούντιθ Άντερσον, Τζακ Κάρσον, Λάρυ Γκέιτς

Ο Νιούμαν έδειξε ένα πρώιμο ενδιαφέρον για το θέατρο, το οποίο ενθάρρυνε η μητέρα του. Σε ηλικία επτά ετών, πραγματοποίησε το ντεμπούτο του στην υποκριτική, σε μια σχολική παράσταση. Όταν αποφοίτησε από το λύκειο το 1943, φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο (που εδρεύει στην πόλη Αθήνα) σπουδάζοντας οικονομικά. Αποτέλεσε μέλος της φοιτητικής αδερφότητας Φι Κάππα Ταυ.

The Long, Hot Summer (1958). Πόθοι Στην Κάψα Του Καλοκαιριού, του σπουδαίου Μάρτιν Ριτ. Τζόαν Γούντγουωρντ, Λη Ρέμικ, Όρσον Ουέλς, Άντονυ Φραντσιόζα

Στο Ναυτικό, 1944

Στρατιωτική Θητεία

Ο Νιούμαν υπηρέτησε στο Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, στις επιχειρήσεις στον Ειρηνικό Ωκεανό. Εστάλη στο πρόγραμμα V-12 του Γέιλ με την ελπίδα να γίνει δεκτός σαν πιλότος. Αλλά το σχέδιο αυτό ανετράπη όταν ένας γιατρός διέγνωσε σε αυτόν αχρωματοψία. Εστάλη σε στρατόπεδο εκπαίδευσης και κατόπιν εκπαιδεύτηκε ως ασυρματιστής και σκοπευτής.

Martin Ritt: The Long, Hot Summer, 1958

Αφού εκπαιδεύτηκε ως ασυρματιστής και πολυβολητής σε τορπιλλοπλάνα, το 1944 εστάλη στο Μπάρμπερς Πόιντ, στη Χαβάη, και κατόπιν έλαβε μετάθεση για τα εφεδρικά σώματα που στρατοπέδευαν στον Ειρηνικό. Υπηρέτησε στο αεροπλανοφόρο USS Bunker Hill κατά τη Μάχη της Οκινάουα την άνοιξη του 1945. Εστάλη εκεί με μια εφεδρική μοίρα αεροπλάνων Avenger λίγο πριν την επίθεση, αλλά από κάποιο θέλημα της τύχης δεν πέταξε γιατί ο πιλότος του είχε κάποια μόλυνση στα αυτιά. Η υπόλοιπη ομάδα του δεν επέστρεψε ποτέ.

Μετά τον πόλεμο, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Κολλέγιο Κένυον, αποφοιτώντας το 1949. Ο Νιούμαν αργότερα σπούδασε υποκριτική στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ και υπό την εποπτεία του Λη Στράσμπεργκ στο Actors' Studio της Νέας Υόρκης.

From The Terrace (1960). Δεσμώτης Της ηδονής, του Τζων Ο' Χάρα. Τζόαν Γούντγουωρντ, Μύρνα Λόυ

Πρώτα Βήματα στην Υποκριτική

Ο Νιούμαν έκανε το ντεμπούτο του σε θέατρο του Μπρόντγουεϊ, στην αυθεντική παραγωγή του έργου του Γουίλιαμ Ιντζ με τίτλο «Picnic». Κατόπιν συμμετείχε στο ανέβασμα των παραστάσεων «The Desperate Hours» και «Γλυκό Πουλί της Νιότης» με την Τζεραλντίν Πέιτζ. Αργότερα πρωταγωνίστησε στην κινηματογραφική εκδοχή του τελευταίου και πάλι με την Πέιτζ.

Η πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο ήταν στο «Ασημένιο Δισκοπότηρο» (1954), το οποίο ακολούθησαν οι αναγνωρισμένοι ρόλοι στις ταινίες «Εμείς οι Ζωντανοί» (1956), ως μποξέρ Ρόκι Γκρατσιάνο, «Λυσσασμένη Γάτα» (1958), πλάι στην Ελίζαμπεθ Τέιλορ, και «The Young Philadelphians» (1959), με την Μπάρμπαρα Ρας και τον Ρόμπερτ Βων.

Άγριος Σαν Θύελλα (Hud, 1963) του Μάρτιν Ριτ πάλι, με Πατρίσια Νιλ, Μέλβιν Ντάγκλας, Μπράντον Ντε Γουάιλντ και μουσική Έλμερ Μπερνστάιν.

Ο Νιούμαν συμμετείχε σε ένα δοκιμαστικό με τον Τζέιμς Ντην για την ταινία «Ανατολικά της Εδέμ» (1955). Ο Νιούμαν έκανε δοκιμαστικό για το ρόλο του Άρον Τρασκ, ενώ ο Ντιν για αυτόν του μεγαλύτερου αδερφού του, Καλ Τρασκ (αν και ο Νιούμαν ήταν μεγαλύτερος ηλικιακά του Ντιν). Ο Ντιν κέρδισε το ρόλο του Καλ, αλλά το κομμάτι του Νιούμαν δόθηκε στον Ρίτσαρντ Ντάβαλος. Την ίδια χρονιά ο Νιούμαν συμπρωταγωνίστησε με την Εύα Μαρί Σεντ και το Φρανκ Σινάτρα σε μια ζωντανή και έγχρωμη μετάδοση του θεατρικού έργου του Θόρτον Γουάιλντερ με τίτλο «Η πόλη μας». Το 2003 ο Νιούμαν συμμετείχε σε ένα ριμέικ του ίδιου θεατρικού.

Όχι Δάφνες Για Τους Δολοφόνους (The Prize, 1963) του Μαρκ Ρόμπσον, με Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον, Έλκε Σόμερ, Ντάιαν Μπέικερ, Ζεράρ Ουρύ

Μεγάλες παραγωγές

Ο Νιούμαν ήταν ένας από τους λίγους ηθοποιούς που έκαναν με επιτυχία τη μετάβαση από το σινεμά της δεκαετίας του ’50 σε αυτό των δεκαετιών ’60 και ’70. Η επαναστατική του περσόνα είχε πέραση στην επόμενη γενιά. Ο Νιούμαν πρωταγωνίστησε στις ταινίες «Έξοδος» (1960), «Ο κόσμος είναι δικός μου» (1961), «Άγριος Σαν Θύελλα» (1963), «F.B.I Φάκελος 17, άκρως εμπιστευτικόν» (1966), «Όμπρε!» (1967), «Ο Μεγάλος Δραπέτης» (1967), «Ο Πύργος της Κολάσεως» (1974), «Άγριο Παιχνίδι» (1977) και «Η Ετυμηγορία» (1982). Με τον ηθοποιό Ρόμπερτ Ρέντφορντ και το σκηνοθέτη Τζωρτζ Ρόι Χιλ συμμάχησε δύο φορές, για τις δυο υπερεπιτυχημένες ταινίες «Οι Δύο Ληστές» (1969) και «Το Κεντρί» (1973).

Όμπρε (Hombre, 1967), Μάρτιν Ριτ. Φρέντερικ Μαρτς, Ρίτσαρντ Μπουν, Ντάιαν Σιλέντο

Πραγματοποίησε κοινές εμφανίσεις με τη σύζυγό του, Τζοάν Γούντγουορντ, στις ταινίες «Πόθοι στην κάψα του καλοκαιριού» (1958), «Καλημέρα ζωή» (1958), «Δεσμώτες της ηδονής» (1960), «Αγαπηθήκαμε στο Παρίσι» (1961), «Στους δυο τρίτος δεν χωρεί» (1963), «Άσσοι της ταχύτητος και του ιλίγγου» (1969), «WUSA» (1970), «Ο επιθεωρητής Χάρπερ» (1975), «Χάρρυ και γιος: Η σύγκρουση» (1984) και «Ο κύριος και η κυρία Μπριτζ» (1990).

Ο Μεγάλος Δραπέτης (Cool Hand Luke, 1967), του Σιούαρτ Ρόζεμπεργκ, με τον Τζωρτζ Κέννεντυ και τον Ντένις Χόπερ

Εκτός από το να πρωταγωνιστήσει και να σκηνοθετήσει την ταινία «Χάρρυ και γιος: Η σύγκρουση», ο Νιούμαν σκηνοθέτησε τέσσερις ακόμη ταινίες (στις οποίες δεν συμμετείχε ως ηθοποιός) με πρωταγωνίστρια την Γούντγουαρντ. Ήταν οι ταινίες «Γνώρισα την Αγάπη, Γνώρισα τη Ζωή» (Rachel, Rachel 1968), βασισμένο στο μυθιστόρημα της Μάργκαρετ Λώρενς «A Jest of God», η μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του βραβευμένου με Πούλιτζερ θεατρικού «Άγριες Μαργαρίτες» (1972), η μεταφορά στη μικρή οθόνη του βραβευμένου με Πούλιτζερ θεατρικού «The Shadow Box» (1980) και η μεταφορά στον κινηματογράφο του έργου του Τένεσι Ουίλιαμς με τίτλο «Ο Γυάλινος Κόσμος» (1987).

Οι Δυο Ληστές (Butch Cassidy and the Sundance Kid, 1969) του Τζωρτζ Ρόυ Χιλ. Με Κάθρην Ρος

25 χρόνια μετά την κυκλοφορία της ταινίας «Ο κόσμος είναι δικός μου!», ο Νιούμαν εμφανίστηκε και πάλι στο ρόλο του «Γρήγορου» Έντυ Φέλσον στην ταινία του Μάρτιν Σκορσέζε, «Το χρώμα του χρήματος» (1986) για την οποία έλαβε το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου.

Ο Δικαστής (Life And Times Of Judge Roy Bean, 1972) του Τζων Χιούστον, με Ζακλίν Μπισέ, Άβα Γκάρντνερ, Άντονυ Πέρκινς.

Πρόσφατες Δουλειές

Το 2003, εμφανίστηκε σε μια θεατρική παράσταση του Μπρόντγουεϊ, την επανέκδοση του έργου του Θόρτον Γουάιλντερ, «Η πόλη μας». Έλαβε την πρώτη του υποψηφιότητα για Τόνυ για την ερμηνεία του. Το PBS και το κανάλι της καλωδιακής τηλεόρασης Showtime μετέδωσαν μια μαγνητοσκόπηση της παράστασης, οπότε ο Νιούμαν έλαβε επίσης υποψηφιότητα για Έμμυ.

Το Κεντρί (The Sting, 1973), Τζωρτζ, Ρόυ Χιλ. Ρόμπερτ Ρέντφορντ, Ρόμπερτ Σω

Η τελευταία του εμφάνιση στον κινηματογράφο ήταν στο ρόλο του αφεντικού μιας οργάνωσης παρανόμων στην ταινία «Ο Δρόμος της Απώλειας», στο πλευρό του Τομ Χανκς, ενώ δάνειζε τη φωνή του για ταινίες. Συμβαδίζοντας με την αγάπη του για τους αγώνες αυτοκινήτων, παρείχε τη φωνή για τον Ντοκ Χάντσον, ένα αποσυρμένο αγωνιστικό αυτοκίνητο στην ταινία των Disney και Pixar, «Αυτοκίνητα». Ήταν επίσης ο αφηγητής της ταινίας του 2007 «Ντείλ», σχετικά με τη ζωή του θρυλικού οδηγού NASCAR, Ντέιλ Έρνχαρντ.

Πωλ Νιούμαν, Τζόαν Γούντγουωρντ, From The Terrace (1960). Δεσμώτης Της ηδονής

Συνταξιοδότηση

Ο Νιούμαν ανακοίνωσε πως θα αποσυρθεί πλήρως από την ηθοποιία στις 25 Μαΐου 2007. Υποστήριξε πως αισθάνεται ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να ασκεί την υποκριτική στο επίπεδο που θα επιθυμούσε. «Αρχίζεις να χάνεις τη μνήμη σου, αρχίζεις να χάνεις την αυτοπεποίθησή σου, αρχίζεις να χάνεις την εφευρετικότητά σου. Οπότε νομίζω πως αυτό είναι πια ένα κλεισμένο βιβλίο για μένα».

Μπούφαλο Μπιλ (Buffalo Bil and the Indians or Sitting Bull's History Lesson, 1976), Ρόμπερτ Ώλτμαν με Μπαρτ Λάνκαστερ,Τζέραλντιν Τσάπλιν, Χάρβευ Κάιτελ

Προσωπική ζωή

Οικογένεια

Μακριά από το Χόλυγουντ, ο Νιούμαν διατηρούσε το σπίτι του στο Γουέστπορτ, στο Κονέκτικατ, με τη σύζυγό του Τζοάν Γούντγουορντ.

Είχε παντρευτεί δύο φορές. Ο πρώτος του γάμος ήταν με την Τζάκι Γουίτε, από το 1949 έως το 1958. Μαζί απέκτησαν ένα γιο, το Σκοτ (1950), και δύο κόρες, τη Σούζαν Κένταλ (1953) και τη Στέφανι. Ο Σκοτ Νιούμαν απεβίωσε το Νοέμβρη του 1978 από υπερβολική χρήση ναρκωτικών. Είχε εμφανιστεί στις ταινίες «Ο πύργος της κολάσεως» και «Fraternity Row» (1977).

Χωρίς Δόλο (Absence of Malice, 1981) του Σίντνεϋ Πόλακ, με Σάλυ Φηλντ, Μελίσα Ντήλον

Ο πατέρας του ίδρυσε ένα κέντρο πρόληψης που φέρει το όνομα του γιου του. Η Σούζαν γυρίζει ντοκιμαντέρ και ασχολείται με φιλανθρωπίες, ενώ έχει συμμετοχές στον κινηματογράφο και το Μπρόντγουεϊ. Μάλιστα έλαβε υποψηφιότητα για Έμμυ ως συμπαραγωγός της ταινίας του πατέρα της , «The Shadow Box». Ο Νιούμαν είχε οχτώ εγγόνια από τις κόρες του, ενώ ο γιος του δεν απέκτησε παιδιά.

Ο Νιούμαν νυμφεύθηκε τη Τζοάν Γούντγουορντ στις 29 Ιανουαρίου 1958. Απέκτησε τρεις κόρες: την Έλινορ “Νελ” Τερέζα (1959), τη Μελίσα “Λίσυ” Στούαρτ (1961) και την Κλαιρ “Κλέα” Ολίβια (1965). Ο Νιούμαν σκηνοθέτησε την Έλινορ (καλλιτεχνικό όνομα Νελ Ποτς) στον κεντρικό ρόλο στο πλάι στης μητέρας της στην ταινία «The Effect of Gamma Rays on Man-in-the-Moon Marigolds».

Πωλ Νιούμαν, Τζόαν Γούντγουωρντ, 1961 στα Όσκαρ

Παρά το γεγονός ότι έγινε ίνδαλμα πολύ σύντομα και το στάτους του μεγάλου αστέρα, ο Νιούμαν ήταν γνωστός για την αμφιταλάντευσή του σχετικά με τη ζωή στο Χόλιγουντ. Τα πρώτα βήματά του συγκρίνονταν μεαυτά του συγχρόνου του, Μάρλον Μπράντο, τον οποίο και δεν συμπαθούσε. Επιπλέον, ο Νιούμαν είχε την αξιοσημείωτη για αστέρα του κινηματογράφου μονογαμική στάση και έδειξε αφοσίωση στη σύζυγο και τα παιδιά του.

Η Ετυμηγορία (The Verdict, 1982) του Σίντνεϋ Λιούμετ, με Σαρλότ Ράμπλινγκ, Τζακ Ουώρντεν, Τζαίημς Μέησον

Αγώνες Αυτοκινήτων

Ο Νιούμαν έδειξε για πρώτη φορά ενδιαφέρον για τους αγώνες αυτοκινήτων («το πρώτο πράγμα στο οποίο ανακάλυψα ποτέ ότι είχα κάποια χάρη») ενώ έκανε προπόνηση και πραγματοποιούσε γυρίσματα για την ταινία το 1969, «Ο Νικητής».

Ο πρώτος επαγγελματικός αγώνας στον οποίο συμμετείχε ήταν το 1972, στο Τόμσον του Κονέκτικατ. Το 1979 έκανε τις 24 ώρες του Λε Μαν, όπου τερμάτισε δεύτερος με μια Πόρσε 935 του Ντικ Μπαρμπούρ.

Το Χρώμα Του Χρήματος (The Color Of Money, 1986) του Μάρτιν Σκορσέζε. Με το ταλαντούχο νέο τότε ζευγάρι, Τομ Κρουζ και Μαίρη Ελίζαμπεθ Μαστραντόνιο

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990 οδηγούσε για την ομάδα Bob Sharp, κυρίως με αυτοκίνητα της Nissan. Το όνομά του συνδέθηκε ιδιαίτερα με την εταιρία κατά τη δεκαετία του 80, και εμφανίστηκε και διαφημίσεις αυτοκινήτων της. Στην ηλικία των 70, έγινε ο γηραιότερος οδηγός που αποτέλεσε μέλος νικηφόρας ομάδας σε σημαντικό γεγονός, και συγκεκριμένα στις 24 ώρες της Ντειτόνα, το 1995. Ο Νιούμαν είπε σε δημοσιογράφο του Associated Press το Μάρτιο του 2005, ότι πιθανώς θα συνέχιζε για ένα χρόνο ακόμη.

Ο Νιούμαν ήταν συνιδρυτής της εταιρίας Newman/Haas/Lanigan Racing το 1983. Ήταν επίσης συνέταιρος στην ομάδα Newman Wachs Racing.

Το Λυκόφως του Ντετέκτιβ (Twilight, 1998), του Ρόμπερτ Μπέντον, με Τζην Χάκμαν, Σούζαν Σάραντον, Ρις Γουίδερσπουν

Φιλανθρωπίες

Με το συγγραφέα Α.Ε. Χότσνερ, ο Νιούμαν ίδρυσε την Newman's Own, μια σειρά τροφίμων το 1982. Ο Νιούμαν δωρίζει τα κέρδη σε φιλανθρωπίες. Συνέγραψε μάλιστα με τον Χότσνερ ένα βιβλίο για το σκοπό αυτό με τίτλο «Shameless Exploitation in Pursuit of the Common Good» («Αναίσχυντη Εκμετάλλευση σε Αναζήτηση του Κοινού Καλού»).

Το Τελευταίο Ριφιφί (Where Τhe Money Is, 2000) Μάρεκ Κανιέφσκα. Προτελευταία ταινία και ένα εκρηκτικό ζευγάρι με τη Λίντα Φιορεντίνο

Ανάμεσά σε άλλους, από τη φιλανθρωπία του Νιούμαν επωφελείται η Hole in the Wall Gang Camp, μια καλοκαιρινή κατασκήνωση για παιδιά με σοβαρά προβλήματα υγείας στο Κονέκτικατ. Συνιδρυτής της είναι ο ίδιος ο Νιούμαν και της έδωσε το όνομά της από τη συμμορία που είχαν με το Ρόμπερτ Ρέντφορντ στην ταινία «Οι Δυο Ληστές» (1969). Η ιδέα εξελίχθηκε σε μια αλυσίδα κατασκηνώσεων στις Η.Π.Α., την Ιρλανδία, τη Γαλλία και το Ισραήλ. Η κατασκήνωση φιλοξενεί 13.000 παιδιά το χρόνο εντελώς δωρεάν.

Τον Ιούνιο του 1999 ο Νιούμαν προσέφερε $250.000 για την ανακούφιση των προσφύγων του Κοσόβου.

Τελευταίος κινηματογραφικός ρ Ο Δρόμος Της Απώλειας (Road To Perdition, 2002), Σαμ Μέντες. Τομ Χανκς, Τζουντ Λο, Τζένιφερ Τζέισον Λη

Πρόβλημα Υγείας

Ο Νιούμαν επρόκειτο να αναλάβει την πρώτη του δουλειά ως σκηνοθέτης θεατρικού έργου στο Westport Country Playhouse, και συγκεκριμένα στο ανέβασμα του έργου του Τζον Στάινμπεκ, «Άνθρωποι και Ποντίκια». Ωστόσο αποσύρθηκε στις 23 Μαΐου 2008, επικαλούμενος προβλήματα υγείας. Απεβίωσε στις 26 Σεπτεμβρίου 2008.

Εμείς Οι Ζωντανοί (Somebody Up There Likes Me, 1956), Ρόμπερτ Γουάιζ. Πιερ Άντζελι, Στηβ Μακ Κουήν, Σαλ Μίνεο, Έβερετ Σλόαν

Τον Ιούνιο του 2008 διαδόθηκε πως ο Νιούμαν, πρώην μανιώδης καπνιστής, διαγνώστηκε με καρκίνο των πνευμόνων τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς. Οι φωτογραφίες του που λήφθηκαν την εποχή αυτή τον εμφανίζουν αποδυναμωμένο. Ο συγγραφές Α.Ε. Χότσνερ, συνέταιρος του Νιούμαν στη βιομηχανία τροφίμων, Newman’s Own, φέρεται πως είπε στα μέσα μαζικής ενημέρωσης ότι ο Νιούμαν του μίλησε για την ασθένεια 18 μήνες πριν. Ο εκπρόσωπος του Νιούμαν μετέφερε στους δημοσιογράφους πως ο δημοφιλής ηθοποιός ήταν καλά, αλλά απέφυγε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τις φήμες.

Φιλμογραφία
Ως Ηθοποιός

Έτος	Τίτλος	Ελληνικός Τίτλος
1954	The Silver Chalice	Το Ασημένιο Δισκοπότηρο
1956	Somebody Up There Likes Me	Εμείς οι Ζωντανοί
	The Rack	Γιατί Έγινα Προδότης
1957	The Helen Morgan Story	Το Ρομάντζο Μιας Μεγάλης Αγάπης
	Until They Sail	Ένοχες Γυναίκες
1958	The Long, Hot Summer	Πόθοι στην Κάψα του Καλοκαιριού
	The Left Handed Gun	Ο Δραπέτης Των 7 Πολιτειών
	Cat on a Hot Tin Roof	Λυσσασμένη Γάτα
	Rally 'Round the Flag, Boys!	Καλημέρα Ζωή
1959	The Young Philadelphians	Ο Καρπός της Αμαρτίας
1960	From the Terrace	Δεσμώτες της Ηδονής
	Exodus	Έξοδος
1961	The Hustler	Ο Κόσμος Είναι Δικός Μου!
	Paris Blues	Αγαπηθήκαμε στο Παρίσι
1962	Sweet Bird of Youth	Γλυκό πουλί της νιότης
	Hemingway's Adventures of a Young Man	Ο Μεγαλοφυής Τυχοδιώκτης
1963	Hud	Άγριος Σαν Θύελλα
	A New Kind of Love	Στους Δυο Τρίτος Δεν Χωρεί
	The Prize	Όχι Δάφνες Για Τους Δολοφόνους
1964	What a Way to Go!	Η Κυρία και οι Άνδρες Της
	The Outrage	Ο Βιασμός
1965	Lady L	Λαίδη Λ.
1966	Harper	F.B.I. Φάκελλος 17, Άκρως Εμπιστευτικόν
	Torn Curtain	Σχισμένο Παραπέτασμα
1967	Hombre	Όμπρε!
	Cool Hand Luke	Ο Μεγάλος Δραπέτης
1968	The Secret War of Harry Frigg	Απόδρασις Κατά Διαταγήν
1969	Winning	Άσσοι της Ταχύτητας και του Ιλίγγου
	Butch Cassidy and the Sundance Kid	Οι Δυο Ληστές
1970	WUSA	Ο Άνθρωπος της Ημέρας
1971	Sometimes a Great Notion	Οι Ατρόμητοι
1972	Pocket Money	Δυο Ατίθασα Λιοντάρια
	The Life and Times of Judge Roy Bean	Ο Δικαστής
1973	The MacKintosh Man	Ο Άνθρωπος με το Αδιάβροχο
	The Sting	Το Κεντρί
1974	The Towering Inferno	Ο Πύργος της Κολάσεως
1975	The Drowning Pool	Ο Επιθεωρητής Χάρπερ
1976	Buffalo Bill and the Indians, or Sitting Bull's History Lesson
1977	Slap Shot	Άγριο Παιχνίδι
1979	Quintet	Κουιντέτο
1980	When Time Ran Out...	Ειρηνικός Ωκεανός: Ώρα Μηδέν
1981	Fort Apache the Bronx	Μπρονξ
	Absence of Malice	Χωρίς Δόλο
1982	The Verdict	Η Ετυμηγορία
1984	Harry & Son	Χάρρυ & Γιος: Η Σύγκρουση
1986	The Color of Money	Το Χρώμα του Χρήματος
1989	Fat Man and Little Boy	Συνωμοσία της Σκιάς
	Blaze
1990	Mr. & Mrs. Bridge	Ο Κύριος και η Κυρία Μπριτζ
1994	The Hudsucker Proxy	Ο Κύριος Χούλα Χουπ
	Nobody's Fool	Δεν είμαι κορόιδο κανενός
1998	Twilight	Το Λυκόφως του Ντετέκτιβ
1999	Message in a Bottle	Χαμένες Αγάπες
2000	Where the Money Is	Τελευταίο Ριφιφί
2002	Road to Perdition	Ο Δρόμος της Απώλειας
2005	Magnificent Desolation: Walking on the Moon 3D
2006	Cars	Αυτοκίνητα
2007	Dale

Τηλεόπτικές εμφανίσεις

Έτος	Τίτλος
1952	Tales of Tomorrow
	Suspense
	The Aldrich Family
1953	You Are There
	The Web
1954	The Joe Palooka Story
	The Mask
	Goodyear Television Playhouse
	Armstrong Circle Theatre
	Danger
1955	Appointment with Adventure
	The Philco Television Playhouse
	Producers' Showcase
	Playwrights '56
1956	The United States Steel Hour
	The Kaiser Aluminum Hour
1958	Playhouse 90
1976	Great Performances: Dance in America
1982	Come Along with Me
2003	Freedom: A History of Us
	Our Town
2005	Empire Falls
2008	2008 INDYCar Series Season Preview

Ως Σκηνοθέτης ή Παραγωγός

Έτος	Τίτλος	Ιδιότητα
1968	Rachel, Rachel (Γνώρισα την Αγάπη, Γνώρισα τη Ζωή)	Σκηνοθεσία
1969	Butch Cassidy and the Sundance Kid (Οι Δυο Ληστές)	Συμπαραγωγός
	Winning (Άσσοι της Ταχύτητας και του Ιλίγγου)	Συμπαραγωγός
1970	WUSA (Ο Άνθρωπος της Ημέρας)	Συμπαραγωγός
1971	Sometimes a Great Notion (Οι Ατρόμητοι)	Σκηνοθέτης και Συμπαραγωγός
	They Might Be Giants (Ένας Καταπληκτικός Ντέτεκτιβ)	Παραγωγός
1972	The Effect of Gamma Rays on Man-in-the-Moon Marigolds (Άγριες Μαργαρίτες)	Σκηνοθέτης και Παραγωγός
	The Life and Times of Judge Roy Bean (Ο Δικαστής)	Συμπαραγωγός
1980	The Shadow Box	Σκηνοθέτης, Παραγωγός και Σεναριογράφος
1984	Harry & Son (Χάρι και Γιος: Η Σύγκρουση)	Σκηνοθέτης και Παραγωγός
1984	The Glass Menagerie (Ο Γυάλινος Κόσμος)	Σκηνοθεσία
2005	Empire Falls	Παραγωγός

Βραβεύσεις & Υποψηφιότητες

Βραβεία Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου

Πωλ Νιούμαν - Τζάκι Γκλήζον, Ο κόσμος ήταν δικός του

Βράβευση:

1986: Τιμητικό Βραβείο Συνολικής Προσφοράς στον Κινηματογράφο

1987: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Το Χρώμα του Χρήματος

1994: Jean Hersholt Humanitarian Award

Υποψηφιότητα:

1959: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Λυσσασμένη Γάτα

1962: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Ο Κόσμος Είναι Δικός Μου!

1964: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Άγριος Σαν Θύελλα

1968: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Ο Μεγάλος Δραπέτης

1969: Καλύτερης Ταινίας για την ταινία Γνώρισα την αγάπη, γνώρισα τη ζωή

1982: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Χωρίς Δόλο

1983: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Η Ετυμηγορία

1995: Α' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Δεν Είμαι Κορόιδο Κανενός

2003: Β' Ανδρικού Ρόλου για την ταινία Ο Δρόμος της Απώλειας

Βραβεία Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου

Βράβευση:

1962: Καλύτερου Ξένου Ηθοποιού για την ταινία Ο Κόσμος Είναι Δικός Μου!

Υποψηφιότητα:

1959: Καλύτερου Ξένου Ηθοποιού για την ταινία Λυσσασμένη Γάτα

1964: Καλύτερου Ξένου Ηθοποιού για την ταινία Άγριος Σαν Θύελλα

1971: Καλύτερου Ηθοποιού για την ταινία Οι Δύο Ληστές

2003: Καλύτερης Ερμηνείας από Άνδρα Ηθοποιοί σε Δεύτερο Ρόλο για την ταινία Ο Δρόμος της Απώλειας

Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου

Βράβευση:

1995: Ασημένιος Λέοντας για τον Καλύτερο Ηθοποιό για την ταινία Δεν Είμαι Κορόιδο Κανενός

Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών

Βράβευση:

1958: Καλύτερου Ηθοποιού για την ταινία Πόθοι στην κάψα του καλοκαιριού

Υποψηφιότητα:

1973: Χρυσός Φοίνικας για την ταινία Άγριες Μαργαρίτες

1987: Χρυσός Φοίνικας για την ταινία Ο Γυάλινος Κόσμος

Βραβεία Αμερικανικού Σωματείου Σκηνοθετών

Υποψηφιότητα:

1969: Εξέχοντος Επιτεύγματος στην Σκηνοθεσία για την ταινία Rachel, Rachel

Βραβεία Έμμυ

Βράβευση:

2005: Εξέχουσα ερμηνεία σε Β' ρόλο σε μίνι-σειρά ή ταινία για την παραγωγή Empire Falls

Υποψηφιότητα:

1981: Σκηνοθεσίας σε Μίνι Σειρά ή Σπέσιαλ για την παραγωγή The Shadow Box

2003: Εξέχουσα ερμηνεία σε Α' ρόλο σε μίνι-σειρά ή ταινία για την παραγωγή Η Πόλη Μας

2005: Εξέχουσας Μίνι Σειράς για την παραγωγή Empire Falls

Χρυσές Σφαίρες

Βράβευση:

1957: Περισσότερα Υποσχόμενου Πρωτοεμφανιζόμενου

1964: Βραβείο Henrietta World Film Favorite για Άρρενα Ηθοποιό

1966: Βραβείο Henrietta World Film Favorite για Άρρενα Ηθοποιό

1969: Σκηνοθεσίας για την ταινία Γνώρισα την αγάπη, γνώρισα τη ζωή

1984: Βραβείο Cecil B. DeMille

2006: Καλύτερης Ερμηνείας Από Άρρενα Ηθοποιό σε Δεύτερο Ρόλο σε Σειρά, Μίνι Σειρά ή Τηλεταινία για την παραγωγή Empire Falls

Υποψηφιότητα:

1962: Καλύτερου Ηθοποιού Σε Δραματική Ταινία για την ταινία Ο Κόσμος Είναι Δικός Μου!

1963: Καλύτερου Ηθοποιού Σε Δραματική Ταινία για την ταινία Γλυκό Πουλί της Νιότης

1963: Καλύτερου Ηθοποιού Σε Δεύτερο Ρόλο για την ταινία Ο Μεγαλοφυής Τυχοδιώκτης

1964: Καλύτερου Ηθοποιού Σε Δραματική Ταινία για την ταινία Άγριος Σαν Θύελλα

1968: Καλύτερου Ηθοποιού Σε Δραματική Ταινία για την ταινία Ο Μεγάλος Δραπέτης

1983: Καλύτερου Ηθοποιού Σε Δραματική Ταινία για την ταινία Η Ετυμηγορία

1987: Καλύτερου Ηθοποιού Σε Δραματική Ταινία για την ταινία Το Χρώμα του Χρήματος

1995: Καλύτερου Ηθοποιού Σε Δραματική Ταινία για την ταινία Δεν Είμαι Κορόιδο Κανενός

2003: Καλύτερου Ηθοποιού Σε Δεύτερο Ρόλο για την ταινία Ο Δρόμος της Απώλειας

National Board of Review

Βράβευση:

1986: Καλύτερου Ηθοποιού για την ταινία Το Χρώμα του Χρήματος

Βραβεία Εθνικού Κύκλου Κριτικών Κινηματογράφου

Βράβευση:

1995: Καλύτερου Ηθοποιού για την ταινία Δεν Είμαι Κορόιδο Κανενός

Βραβεία Κύκλου Κριτικών Κινηματογράφου Νέας Υόρκης

Βράβευση:

1968: Καλύτερης Σκηνοθεσίας για την ταινία Γνώρισα την αγάπη, γνώρισα τη ζωή

1994: Καλύτερου Ηθοποιού για την ταινία Δεν Είμαι Κορόιδο Κανενός

***