*
«ΟΙΚΟΠΕΔΑ» ΚΑΙ ΑΟΖ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ
«ΟΙΚΟΠΕΔΑ» ΚΑΙ ΑΟΖ ΣΤΟ ΙΟΝΙΟ
Ένα κουβάρι ανταγωνισμών και αντιθέσεων
Παραμένουν οι αντιθέσεις μεταξύ επιχειρηματικών ομίλων Ελλάδας, Αλβανίας και άλλων κέντρων, για τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών και πόρων στο Ιόνιο.
Παραμένουν οι αντιθέσεις μεταξύ επιχειρηματικών ομίλων Ελλάδας, Αλβανίας και άλλων κέντρων, για τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών και πόρων στο Ιόνιο.
Διόλου τυχαία, τους προηγούμενους μήνες το αλβανικό υπουργείο Εξωτερικών προχώρησε σε ρηματικές διακοινώσεις προς την ελληνική πρεσβεία στα Τίρανα, χαρακτηρίζοντας μονομερή κίνηση της Ελλάδας την προκήρυξη «οικοπέδων» για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο.
Τα Τίρανα υποστηρίζουν ότι από τη στιγμή που δεν υπάρχει οριστική συμφωνία οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας ανάμεσα σε Ελλάδα, Αλβανία και Ιταλία, καμία πράξη που αφορά έρευνα και εκμετάλλευση δεν πρέπει να αναλαμβάνεται χωρίς τη συναίνεση όλων των μερών.
Επιπλέον, επαναλαμβάνουν τον ισχυρισμό ότι με βάση το διμερές νομικό πλαίσιο και τη διεθνή νομοθεσία που αφορά την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών (όπως την διαβάζει η αλβανική αστική τάξη), οι γεωγραφικές συντεταγμένες του «Οικοπέδου 1» (στα βορειοδυτικά της Κέρκυρας) που προκήρυξε η Ελλάδα για έρευνες, εισέρχονται εντός αλβανικών χωρικών υδάτων.
Τα Τίρανα αναφέρονται στην «Ανακοίνωση» της ελληνικής κυβέρνησης με αριθμό 2014/C 400/03 για τους όρους χορήγησης και χρήσης των αδειών αναζήτησης, έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων. Σε αυτήν περιλαμβάνονται ο χάρτης και οι συντεταγμένες των συνολικά 20 «οικοπέδων» που η τότε κυβέρνηση παραχωρούσε για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης.
Σημειωτέον, το ελληνικό ΥΠΕΞ έχει απαντήσει (π.χ. με δική του ρηματική διακοίνωση στις 17/6/2015), επιμένοντας ότι τα όρια του «οικοπέδου» έχουν καθοριστεί από τη «μέση γραμμή» και ότι «τα εξωτερικά όρια του Οικοπέδου 1 έχουν σαφώς καθοριστεί σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Επομένως, η περιοχή που το Οικόπεδο καλύπτει δεν επεκτείνεται στα χωρικά ύδατα της Αλβανίας».
Συμφωνία και ...ασυμφωνία
Την ίδια ώρα, κατά τον Ευ. Βενιζέλο, που ως υπουργός Εξωτερικών είχε χειριστεί το θέμα και σύμφωνα με όσα έλεγε σε σχετική με το θέμα ημερίδα, η διμερής συμφωνία Ελλάδας - Αλβανίας που υπογράφτηκε το 2009, «είναι μια συμφωνία η οποία επιγράφεται "συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και άλλων θαλασσίων ζωνών". Είναι μια συμφωνία οριοθέτησης πολλαπλής χρήσης, κατά τον τίτλο της, αλλά κατά το περιεχόμενό της είναι πρωτίστως μια συμφωνία οριοθέτησης των εκατέρωθεν χωρικών υδάτων και αυτό αφορά το 90% του κατανεμόμενου χώρου και κατά 10% συμφωνία πολλαπλής χρήσης για την οριοθέτηση άλλων ζωνών, δηλαδή της υφαλοκρηπίδας, που ούτως ή άλλως ισχύει, και της ΑΟΖ, που δεν έχει ανακηρυχθεί ούτε από την Αλβανία ούτε από την Ελλάδα».
Βέβαια, αργότερα, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας απαγόρευσε την κύρωση της συμφωνίας και επιπλέον κινήθηκε ποινική διαδικασία εντός Αλβανίας, ενώπιον του Ειδικού Ποινικού Δικαστηρίου, για τις ευθύνες του υπουργού Εξωτερικών που υπέγραψε τη σύμβαση και των στελεχών των αλβανικών Ενόπλων Δυνάμεων και του υπουργείου Εξωτερικών που μετείχαν στη διαπραγματευτική ομάδα.
Η αλβανική αστική τάξη θεωρεί ότι η συμφωνία του 2009 είναι ετεροβαρής υπέρ της ελληνικής και ότι τα Διαπόντια Νησιά (νησιωτικό σύμπλεγμα 11 νησιών, που αποτελείται από τρία μεγαλύτερα νησιά και μερικές άλλες νησίδες Β-ΒΔ της Κέρκυρας) δεν δικαιούνται πλήρη επήρεια. Ολα αυτά, παρότι στην αντίστοιχη ιταλο-αλβανική συμφωνία του 1992, όπου ελήφθη υπόψη η λεγόμενη μέση γραμμή, η αλβανική νήσος Σάσων έλαβε πλήρη επήρεια.
Ως αντίδραση, η τότε ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε στις 14/1/2015 νέα δήλωση επιφυλάξεων στον ΟΗΕ. Με αυτήν επικαιροποίησε παλαιότερη δήλωση, του 1994, σχετικά με την αποδοχή της υποχρεωτικής δικαιοδοσίας του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (ΔΔΧ).
Στην επικαιροποιημένη δήλωση, η Αθήνα, πέραν της αποσαφήνισης ότι εξαιρούνται από τη δικαιοδοσία του ΔΔΧ διαφορές για στρατιωτικά μέτρα αμυντικού χαρακτήρα (σ.σ. αφορά την αποστρατιωτικοποίηση - όπως ζητά η Αγκυρα - νησιών του Ανατολικού Αιγαίου), πρόσθεσε άλλη μία εξαίρεση. Αυτή αφορά διαφορές σχετικές με τα σύνορα της Ελλάδας ή με ζητήματα εδαφικής κυριαρχίας, συμπεριλαμβανομένων διαφορών για τα χωρικά ύδατα και το εύρος του εναέριου χώρου.
Από διαδικαστικής άποψης, η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα να αποφασίσει αν θα δεχτεί ή όχι (εντός 12 μηνών) τη δικαιοδοτική επίλυση μιας συγκεκριμένης διαφοράς από το ΔΔΧ, με μια χώρα που μονομερώς αποδέχεται να προσφύγει στο δικαστήριο αποκλειστικά γι' αυτήν. Πέραν της Τουρκίας, οι εξαιρέσεις αυτές «φωτογραφίζουν» και την Αλβανία.
Εμπλοκή της Ιταλίας στα παζάρια
Παραπέρα, η αλβανική κυβέρνηση, στην προσπάθειά της να αμφισβητήσει ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή και κατ' επέκταση την ίδια τη συμφωνία του 2009, επιδιώκει να εμπλέξει και την Ιταλία. Σε διακοίνωσή τους, τα Τίρανα ισχυρίζονται ότι στο Ιόνιο Πέλαγος υπάρχει μια περιοχή που ορίζεται α) ανατολικά, από τη συμβολή ελληνικών και αλβανικών χωρικών υδάτων, β) από συγκεκριμένες συντεταγμένες που προκύπτουν από την ιταλοαλβανική συμφωνία του 1992 για οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και γ) από την ελληνοϊταλική συμφωνία του 1977, επίσης προς οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας.
Τα Τίρανα δεν αναφέρονται καν στην ύπαρξη της ελληνοαλβανικής συμφωνίας του 2009 και επιπλέον κρίνεται ότι επιδιώκουν να προκαλέσουν επιπλοκές στη σχεδιαζόμενη από την ελληνική κυβέρνηση υπογραφή νέας, επικαιροποιημένης συμφωνίας με τη Ρώμη για τις θαλάσσιες ζώνες.
Η ελληνική πλευρά έχει συνάψει ήδη από το 1977 συμφωνία με την Ιταλία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, με όποια πρόβλεψη έχει η συμφωνία αυτή σε σχέση με τη λεγόμενη επήρεια των νησιών (δηλ. σε σχέση με τα Διαπόντια Νησιά και τις Στροφάδες, δύο μικρά νησιά στο Ιόνιο, νότια της Ζακύνθου).
Εκφράζοντας προτάγματα της ελληνικής αστικής τάξης, ο Ευ. Βενιζέλος έλεγε στην προαναφερόμενη ημερίδα ότι πρέπει να προχωρήσει «η πολιτική συμφωνία σε επίπεδο κυβερνήσεων με την Ιταλία για τη μετατροπή της διμερούς σύμβασης το 1977, για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, σε σύμβαση οριοθέτησης πολλαπλού σκοπού, άρα και της ΑΟΖ».
Σημειωτέον, Ελλάδα, Ιταλία και Αλβανία εμπλέκονται στο σχέδιο κατασκευής του αγωγού ΤΑΡ για τη μεταφορά αζέρικου φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Βεβαίως, κάθε κυβέρνηση έχει να φροντίσει για τα συμφέροντα της δικής της αστικής τάξης, άρα και γι' αυτά που έχουν σχέση με το θαλάσσιο και υποθαλάσσιο πλούτο, όπως π.χ. οι υδρογονάνθρακες...
Μπίζνες με «ομπρέλα» ΕΕ
Ακριβώς για να ικανοποιήσει τέτοια συμφέροντα, και η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ θέλει να «τρέξει» την υπογραφή νέας, επικαιροποιημένης συμφωνίας με τη Ρώμη, που να κλείνει και την υπόθεση της ΑΟΖ. Οπως, επίσης, να καταλήξει και σε κάποιο συμβιβασμό με τα Τίρανα.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκε στις 21/3 στην Αθήνα συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών.
Οπως είπε στις κοινές δηλώσεις τους ο Ελληνας υπουργός, Ν. Κοτζιάς,«έχουμε εντατικοποιήσει τις σχέσεις των δυο υπουργείων μας (...) Θέλουμε να λύσουμε τα προβλήματα που έρχονται από το παρελθόν με τρόπο δημιουργικό, προς όφελος και των δυο πλευρών (...) έχουμε από την δεκαετία του '90 ένα σύμφωνο φιλίας, το οποίο θέλουμε να το ανανεώσουμε, να το αναβαθμίσουμε και να βάλουμε σειρά θεμάτων σε αυτό».
Από την πλευρά του, ο Αλβανός υπουργός, Ντ. Μπουσάτι, επιβεβαίωσε ότι οι δύο κυβερνήσεις οδεύουν «προς την οριστικοποίηση και του μηχανισμού με τον οποίο θα προσπαθήσουμε να επιλύσουμε αυτά τα ζητήματα (...) μέσω της ανανέωσης ενός θεσμοθετημένου κοινού σχήματος. Δεσμευόμαστε να φτιάξουμε αυτόν το μηχανισμό, το συντομότερο δυνατό, ώστε τα όποια εμπόδια στην κοινή μας πορεία, είτε είναι του παρελθόντος, είτε του παρόντος, να τα αντιμετωπίσουμε με το βλέμμα στο μέλλον και να τα επιλύσουμε ένα - ένα, ώστε να καταλήξουμε σε μια συμφωνία - πακέτο».
Ερωτηθείς για το θέμα της χάραξης ΑΟΖ, παραδέχτηκε ότι έχουν διαφορές: «Οπως υφίστανται θέματα για τα οποία υπάρχει πλήρης ταύτιση, υφίστανται και θέματα για τα οποία εμείς είμαστε στη φάση της σκιαγράφησης μιας λύσης». Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «είναι προς το συμφέρον και το δικό μας και της Ελλάδας να δρομολογηθεί αυτό το θέμα (...) ένα θέμα που εντάσσεται στο ευρύ φάσμα των σημαντικών σχεδίων που θα εφαρμοστούν από την πλευρά της ΕΕ στην περιοχή Αδριατικής - Ιονίου, στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης, στον τομέα της Ενέργειας. Το θέμα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας θα ήταν μια καλή δυνατότητα για να απελευθερώσουμε θετική ενέργεια, ώστε να δώσουμε δυνατότητα εφαρμογής αυτών των σχεδίων των ευρωπαϊκών».
Ο ίδιος, σε συνέντευξή του στο «vima.gr», έβαλε κι άλλα ζητήματα στο παζάρι μεταξύ των δύο πλευρών, όπως το «να κλείσουμε το κεφάλαιο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου με όλα τα απομεινάρια και τις επιπτώσεις που προκύπτουν από αυτό και στη συνέχεια να επικεντρωθούμε σε ζητήματα που έχουν πρακτική σημασία για τους δύο λαούς στο μέλλον». Π.χ. την άρση από την Ελλάδα του λεγόμενου εμπολέμου του 1940: «Συζητήσαμε με την ελληνική πλευρά πολλά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν και ένα από αυτά είναι η άρση του εμπολέμου. Αναμένουμε από την Ελλάδα να το άρει προκειμένου να αρθούν και οι πολιτικές και νομικές του επιπτώσεις (...) λόγω αυτής της κατάστασης συνεχίζεται η δέσμευση των περιουσιών Αλβανών που ζουν στην Ελλάδα». Οι λεγόμενοι «τσάμηδες», άλλο ένα αγκάθι στις σχέσεις των αστικών τάξεων των δύο πλευρών και στην προσπάθειά τους να στήσουν μπίζνες...
Θ. Μπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.