Πέτερ Βάις: Η Ανάκριση – Νίκος Μπογιόπουλος: Μόνο έτσι!

Η Ανάκριση

Die Ermittlung, 1965, του Πέτερ Βάις

Ορατόριο σε 11 Ωδές

Θέατρο ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ

Απόδοση και σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη

Εμείς όμως που βλέπουμε ακόμη μπροστά μας αυτά τα εκατομμύρια ανθρώπων
μέσα στο φως των προβολέων
ανάμεσα σε βρισιές σε γαβγίσματα σκυλιών

που ζούμε ακόμη μ' εκείνες τι εικόνες.

ξέρουμε ότι και σήμερα εκατομμύρια ανθρώπων
υπομένουν βουβά παθητικά την εξόντωση τους

Κι αυτή την φορά τα μέσα της εξόντωσης
θα είναι ασύγκριτα πιο αποτελεσματικά από τα παλιά μέσα

ΩΔΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

ΜΑΡΤΥΣ 1

Ο εκτελεστής πλησίαζε τον πρώτο

Σε απόσταση πέντε βημάτων περίπου

Σήκωνε το όπλο στο ύψος του σβέρκου και πυροβολούσε

Ο άλλος λοξοκοίταζε

Μόλις έπεφτε ο πρώτος ερχόταν η σειρά του

ΩΔΗ  ΓΙΑ ΕΝΑΝ ΜΑΥΡΟ ΤΟΙΧΟ

ΜΑΡΤΥΣ 3

Βλέπετε

Τυχαίνει κάποιες φορές κάποιος να επιζήσει

Αυτήν την φορά ήμουν εγώ

ΟΔΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΩΡΑ

ΜΑΡΤΥΣ 6

Δεν αισθάνομαι μίσος

Δεν ζητάω εκδίκηση

Ο ι κατηγορούμενοι μου είναι αδιάφοροι

Ξέρω μονάχα

Κι αυτό καταθέτω σήμερα μπροστά σας

στην σεβαστή ομήγυρη

Αυτοί δεν θα μπορούσαν να κάνουν τίποτα απ' ότι έκαναν
δίχως την υποστήριξη εκατομμυρίων άλλων

ΩΔΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΥΣΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ

ΜΑΡΤΥΣ 2

Δε σκότωναν πια από μίσος ούτε από ιδεολογία

Σκότωναν γιατί δεν μπόρεσαν να πείσουν ότι είχαν όραμα για τον κόσμο

Κ ι αυτό τους έκανε να νιώθουν ανάξιοι λόγου

ΩΔΗ ΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

ΜΑΡΤΥΣ 1

 

Έπρεπε τα αίτια θανάτου να συμφωνούν με την ηλικία του αποθανόντος

Και να φροντίζουμε να μην υπάρχουν δυο νεκροί το ίδιο λεπτό

ΩΔΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΩΡΑ

ΜΑΡΤΥΣ 5

Εμείς ακούγαμε απ’ έξω μόνο τα χτυπήματα και τις φωνές

Αυτό που είδα ήταν όταν τους έβγαζαν σηκωτούς

Ήταν αδύνατο v’ αναγνωρίσεις ανθρώπινη ύπαρξη

Κομμάτια κρέας

ΩΔΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΩΡΑ

ΜΑΡΤΥΣ 5

Το βαγόνι ήταν κάπου ενάμισι μέτρο ψηλό

Πηδήξαμε στο έδαφος που ήταν στρωμένο με χοντρό χαλίκι Έπεφτες με τα γόνατα

Κι ένοιωθες ένα σεισμό στις κλειδώσεις

ΩΔΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΒΛΗΤΑ

ΜΑΡΤΥΣ 1

Γιατί είσαι με τους πεθαμένους ρώτησα

Δεν μπορώ πια να είμαι με τους ζωντανούς αποκρίθηκε

Το βράδυ είχε πεθάνει

ΩΔΗ ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ

ΜΑΡΤΥΣ 2 

Την έβαλαν να σταθεί δίπλα μου

Κάτω από το φουστάνι της έσταζε αίμα

Τότε μάθαμε να μιλάμε χωρίς να κουνάμε τα χείλια

ΩΔΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΩΡΑ

ΜΑΡΤΥΣ 6

Την υπέβαλαν στο μαρτύριο της εικονικής εκτέλεσης

Έκαναν πως θα την εκτελούσαν

Δινόταν το πρόσταγμα

Και μετά σιωπή

Στο τέλος έπεσε στα γόνατα

Ικέτευε να την εκτελέσουν

ΩΔΗ ΠΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΗΣ ΛΙΛΙ ΤΟΦΛΕΡ

ΜΑΡΤΥΣ 5

Ήταν μια παχύρευστη μάζα

Σαν τσιμέντο

Καίγονταν τα σωθικά σου

Διπλωνόσουν στα δυο

Έλεγες ότι θ’ ανοίξει η κοιλιά σου θα σκιστεί η σάρκα
και θα ξεράσεις τις φωτιές της κόλασης

ΩΔΗ ΠΑ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

ΜΑΡΤΥΣ 6

Τοποθετούσαν τα κορίτσια σε μεταλλικές καρέκλες
με μια μαύρη πλάκα στην κοιλιά
και μια άλλη στα οπίσθια

Μετά άνοιγαν το μηχάνημα ακτινοβολίας
και τις έκαιγαν μέχρι ν’ αχρηστευθούν οι ωοθήκες

ΩΔΗ ΠΑ ΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ

ΜΑΡΤΥΣ 6

Μόνο έτσι! 

Νίκος Μπογιόπουλος

Καθόλου τυχαία, ο Βάις επιλέγει να κλείσει το έργο του με τα λόγια του συνηγόρου των εγκληματιών του Άουσβιτς «Αυτά τα αδικήματα θα έπρεπε να είχαν παραγραφεί»!

Πράγματι, αυτό έγινε. Τα αδικήματα των πραγματικών εγκληματιών παραγράφηκαν!

Στο εδώλιο δεν κάθισε ποτέ η «Κρουπ». Η πολυεθνική «Κρουπ», που τροφοδοτούσε όλη την πολεμική μηχανή του Χίτλερ, αλλά που τα εργοστάσιά της όλως περιέργως έμεναν ανέπαφα όταν οι Αμερικάνοι ισοπέδωναν το Έσσεν.

Ο πρόεδρος των Γερμανών βιομηχάνων, ο «κύριος» Κρουπ, έλεγε ότι «ο Εθνικοσοσιαλισμός απελευθέρωσε τον Γερμανό εργάτη από τη μέγγενη ενός δόγματος (σ.σ. του κομμουνιστικού δόγματος)».

Ο «κύριος» Κρουπ έλεγε ότι «ο Αδόλφος Χίτλερ μετέτρεψε τον εργάτη σε πειθαρχημένο στρατιώτη της εργασίας και σε σύντροφο των βιομηχάνων». Ο «κύριος» Κρουπ το 1940 παρέλαβε από τα χέρια του Χίτλερ το χρυσό παράσημο του ναζιστικού κράτους.

Η σημερινή Κρουπ είναι αυτή στην οποία οι κυβερνήσεις της Ελλάδας έχουν ξεπουλήσει τα ναυπηγεία της χώρας.

Μόνο από ένα εργοστάσιο της «Κρουπ», της σημερινής «Κρουπ» με τις 670 θυγατρικές σε όλο τον κόσμο, από το εργοστάσιο που ξέχασαν να βομβαρδίσουν οι Αμερικάνοι στο Έσσεν, οι ναζί χρηματοδοτήθηκαν μέχρι το 1945 με το ιλιγγιώδη για την εποχή ποσό των 4.738.446 μάρκων.

Στο εδώλιο δεν κάθισε η «Ντόιτσε Μπανκ». Η «Ντόιτσε Μπανκ» της Μέρκελ και του Σόιμπλε, που έχει αναλάβει το ξεπούλημα της δημόσιας  περιουσίας ως σύμβουλος των ελληνικών κυβερνήσεων, είναι η ίδια «Ντόιτσε Μπανκ» που χρηματοδότησε τη δημιουργία και λειτουργία των ναζιστικών φούρνων του Αουσβιτς.

Στο εδώλιο δεν κάθισε η «Ζήμενς». Η «Ζήμενς», με την οποία έκαναν εξωδικαστικό συμβιβασμό οι ελληνικές κυβερνήσεις για τις μίζες, είναι η ίδια «Ζήμενς» που έλυνε και έδενε επί φασίστα Μεταξά. Με πρόταση και χρηματοδότηση του επικεφαλής της «Ζήμενς» στην Αθήνα, συγκροτήθηκαν τα Τάγματα Ασφαλείας ίο 1943.

Στο εδώλιο δεν κάθισαν οι βιομήχανοι, οι τραπεζίτες, οι οικονομικοί στυλοβάτες του φασιστικού καθεστώτος Μεταξά που όταν μπήκαν οι Γερμανοί στην Αθήνα παρέδωσε τους Έλληνες πολιτικούς κρατούμενους στην Γκεστάπο για να μεταφερθούν στα Νταχάου και στα Άουσβιτς.

Στο εδώλιο δεν κάθισαν οι 25 από τους μεγαλύτερους βιομηχάνους της Γερμανίας, αυτοί που το 1933 τροφοδότησαν το αποκαλούμενο και «Ταμείο του Χίτλερ» με το αστρονομικό για την εποχή ποσό των 3 εκατ. μάρκων. Ήταν στις εκλογές του '33 που οι Ναζί πήραν το 44% των ψήφων.

Στο εδώλιο δεν κάθισε η ελβετική «Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών». Ο πρόεδρος της, ο τραπεζίτης Σαχτ, ήταν ο υπουργός Οικονομικών του Χίτλερ από το 1934.

Στο εδώλιο δεν κάθισε η «Φάρμπεν». Το τεραστίων διαστάσεων βιομηχανικό συγκρότημα της «Φάρμπεν» κατασκευάστηκε από κρατούμενους του Άουσβιτς. Περισσότεροι από 25.000 άνθρωποι πέθαναν στη διάρκεια της κατασκευής του. Στη «Φάρμπεν» δούλευαν 85.000 κρατούμενοι των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Η «Φάρμπεν» κατασκεύασε το Κυκλώνιο Β. Ήταν το αέριο που χρησιμοποιήθηκε για την εξόντωση χιλιάδων ανθρώπων στα κρεματόρια. Ένα από τα ονόματα με τα οποία κυκλοφορεί σήμερα η «Φάρμπεν» είναι «Μπάγερ».

Στο εδώλιο δεν κάθισαν οι 45 από τους μεγαλύτερους Γερμανούς βιομήχανους που στις επιχειρήσεις τους στέλνονταν για καταναγκαστική εργασία οι κρατούμενοι από το Μαουτχάουζεν.

Στο εδώλιο δεν κάθισαν:

Η αμερικανική πολυεθνική «ΙΒΜ». Η οργάνωση των 78 ναζιστικών στρατοπέδων εξόντωσης έγινε με τεχνολογία της «ΙΒΜ». Ο πρόεδρος της «ΙΒΜ», ο Τ. Watson, τιμήθηκε από το Γ’ Ράιχ με το μετάλλιο του Μεγάλου Σταυρού της Γερμανικής Τάξης του Αετού, το 1937. Ήταν η μεγαλύτερη τιμή που μπορούσε να αποδώσει το ναζιστικό καθεστώς σε μη Γερμανό πολίτη.

Η «Standard Oil». Η «Standard Oil», των συμφερόντων Ροκφέλερ, στη διάρκεια του πολέμου, εκτός από τους συμμάχους προμήθευε με καύσιμα και τον Αξονα.

Η «General Motors». Χιλιάδες θωρακισμένα αυτοκίνητα, φορτηγά και τανκς για τον γερμανικό στρατό κατασκευάστηκαν από την «General Motors». «Ό,τι συμφέρει την «General Motors» συμφέρει την Αμερική», έλεγε ο Αϊζενχάουερ. Το αμερικανικό κράτος αποζημίωσε με 33 εκατ. δολάρια την «General Motors» για τις ζημιές που υπέστησαν τα εργοστάσια της σε Γερμανία και Αυστρία στον πόλεμο. Ήταν τα εργοστάσια που κατασκεύαζαν τανκς για τον Χίτλερ.

Η «Ford». Το 1/3 των φορτηγών της Βέρμαχτ το κατασκεύασε η αμερικανική πολυεθνική «Ford». Οι μισοί «εργαζόμενοι» της εταιρείας ήταν σκλάβοι από στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ο πρόεδρος της «Ford», ο «κύριος» Ford, το 1938 γιόρτασε τα 75α γενέθλιά του παραλαμβάνοντας από τους Γερμανούς πρόξενους στο Ντιτρόιτ το μετάλλιο του Μεγάλου Σταυρού της Γερμανικής Τάξης του Αετού.

Η τράπεζα «UBC». Ήταν από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες του ναζιστικού καθεστώτος. Πρόεδρος της ήταν ο «κύριος» Πρέσκοτ Μπους. Πατέρας και παππούς δυο αμερικανών προέδρων.

Κανένα από τα στελέχη των εταιρειών δυτικών συμφερόντων δεν τιμωρήθηκε μετά τον πόλεμο για τις σχέσεις του με τον ναζισμό. Τα αδικήματά τους παραγράφηκαν. Το φρόντισε ο κύριος John McCloy. Ήταν ο Ύπατος Αρμοστής των ΗΠΑ στη Γερμανία μετά τον πόλεμο. O McCloy ήταν από το 1947 ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας. Πριν ως νομικός εκπροσωπούσε τα συμφέροντα των Ροκφέλερ και της τράπεζας «Chase Manhattan».

Ο κατάλογος είναι μακρύς και το συμπέρασμα ασφαλές: Από το εδώλιο λείπουν όλοι αυτοί που είναι δίπλα, πίσω και κυρίως πάνω από τους «Χίτλερ». Λείπουν τα μονοπώλια και όλοι αυτοί που κάνουν κουμάντο σε ένα σύστημα που είτε με φασισμό είτε χωρίς φασισμό, είτε με κοινοβούλιο είτε χωρίς κοινοβούλιο, έχει πάντα το ίδιο όνομα. Λέγεται καπιταλισμός.

Γεγονός που πρέπει να μας βάλει σε σκέψεις: Μήπως, τελικά ο Μπρεχτ είχε δίκιο;

Ναι ο Μπρεχτ είχε δίκιο:

«... ο φασισμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά σαν καπιταλισμός. Ως ο πιο ωμός, ο πιο καταπιεστικός, ο πιο θρασύς κι ο πιο δόλιος καπιταλισμός», έλεγε ο Μπρεχτ.

Γι’ αυτό απαιτείται η μέγιστη δυνατή συσπείρωση ενάντια στον φασισμό. Ενάντια στην ωμότητα, τη δολιότητα, την θρασύτητα, την απανθρωπιά του φασισμού.

Αλλά ο φασισμός δεν αρκεί να πολεμηθεί. Δεν αρκεί ούτε ακόμα και να νικηθεί. Ο φασισμός πρέπει να ξεριζωθεί. Και θα ξεριζωθεί μόνο έτσι: Ως καπιταλισμός.

_________________________________
Για την Ανάκριση βλέπε

• Ριζοσπάστης, 15/12/2013

Και από Μποτίλια:

• Άσμα ασμάτων – Πέτερ Βάις, Η Ανάκριση: Κανείς δεν μπορεί σήμερα να ισχυριστεί ότι δεν ξέρει. Ή ότι δεν θυμάται – Φασισμός = Καπιταλισμός 
• Πέτερ Βάις: Άσμα για την επανάσταση

Ή ετικέτα: