Κώστας Γουλιάμος
Ανάγκη για βαθύτερα ρήγματα
Τα όρια της λογοτεχνίας και των τεχνών δοκιμάζονται από μια τεχνολογικοποιημένη δυνατότητα ενός λόγου (εικόνα-γλώσσα-ήχος) που όλο και λιγότερο θα μας ανήκει, αφού (θα) προσαρμόζεται προς τις ψηφιακές και κβαντικές εφαρμογές.
Στο πλαίσιο αυτών των ορίων δημιουργείται μια νέα αντίληψη όπως κι ένα νέο πεδίο με την ανάλογη ή/και συνακόλουθη μηχανιστική πρακτική.
Όμως αυτή η αντίληψη/πρακτική, φυσικοποιώντας τα εγχειρήματα των ψηφιακών και κβαντικών εφαρμογών αλλά και κανονικοποιώντας τη γενικευμένη εικονοποίηση των πάντων, υπονομεύει το λόγο ως υποκείμενο βιωμένων εμπειριών και (ανα)στοχαστικής φαντασίας.
Συν τοις άλλοις, δημιουργεί περιβάλλον θεσμίζουσας υποταγής, με συνέπεια την αυτο-αλλοίωση ή/και μετάλλαξη του λόγου.
Έτσι ο λόγος αποκτά μορφή και ισχύ τεχνολογικών “παιγνίων” μ’ έμφαση στις ταξινομημένες πρακτικές μηχανισμών που προσπαθούν να σωματοποιήσουν τη μετανθρωπιστική υποκειμενικότητα ενός τεχνοποιημένου ουτοπισμού.
Πρόκειται —ρητά ή υπόρρητα— για βίαιη και συντηρητική λειτουργία υπό λαβυρινθώδεις συνθήκες κεφαλαιοκρατικής επαναδιάρθρωσης και γραφειοκρατικής νεωτερικότητας, που —ως τέτοια— επαναλαμβάνει την αστική αντίληψη περί χειραφετικής δύναμης της μηχανικής αναπαραγωγής, και η οποία κάθε άλλο παρά χειραφετική είναι.
Στην ουσία προκρίνει την προαγωγή της παραγωγής ενός ανοίκειου και, πάντως, αποσωματοποιημένου λόγου διακριτής πολιτισμικής εικονοποιίας αφασικού περιεχομένου.
Καθώς δε προωθείται από την ανάγκη της κεφαλαιοκρατικής κινητικότητας και τους όρους των βιοτεχνολογικών καινοτομιών, η συγκεκριμένη λειτουργία θέτει την αναδιευθέτηση και την ανασημασιοδότηση της (τεχνο)υποκειμενικότητας ως κυρίαρχη πλέον πολιτισμική αξία.
Στο πεδίο αυτής της ανασημασιοδότησης, η τεχνο-ανάδραση αναδεικνύεται σε μείζον ζήτημα αφού με τη σειρά της υπονομεύει το λόγο ως υποκείμενο βιωμένων εμπειριών και (ανα)στοχαστικής φαντασίας, ευνοώντας μέσα από την ψηφιακή και κβαντική κυβερνητική την αποσωματοποίησή του.
Μπορεί το μοντέλο Shannon και, αργότερα οι νευρώνες των Culloch και Pitts να εξομοιώσαν άνθρωπο και μηχανή. Όμως άλλο στοιχείο είναι η αναλογικότητα και άλλο η οργανικότητα.
Εξ άλλου η εμμονή στο είδος του μηχανικού λογο/καλλιτέχνη, υπο συνθήκες σημασιοδότησης εκφραστικών και αναπαραστασιακών σχέσεων που συγκροτούνται στο πλαίσιο των νέων τεχνολογιών, παραπέμεπει είτε σε ante-mortem είτε σε post-mortem εκφάνσεις ενός εκτεχνολογημένου μέλλοντος.
Άλλωστε το ζήτημα του λόγου (εικόνα-γλώσσα-ήχος) αποτελεί κρίσιμο ζήτημα διαφοράς του με τη “μηχανή” και όχι εξομοίωσης και ομοιότητας του με αυτή.
Εν πάση περιπτώσει, η ιστορική υπονόμευση του λόγου στη βάση της αποσωματοποίησης και απο-υλικοποίησης, όπως συγκροτήθηκε στο τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα από μια πληθώρα πολιτισμικών και καλλιτεχνικών προσεγγίσεων με άξονα την κυβερνητική, προωθήθηκε σε μεταιχμιακές συνθήκες παραγωγής νοήματος από το κεφαλαιοκρατικό apparatus για μια τεχνολογία που να μπορεί να συμπυκνώνει τις επινοήσεις, όσο και τις ανάγκες του κεφαλαίου ΚΑΙ με όρους πολιτισμού.
Ακριβώς εδώ είναι το ζήτημα και το ζητούμενο: αναφέρομαι στην αναγκαιότητα κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής τεχνολογίας που, απελευθερώνοντας τις μεγάλες αναξιοποίητες κοινωνικές δυνατότητές της, καθιστούν ώριμη τη διαδικασία χρήσης της με όρους ριζοσπαστικά χειραφετικούς.
Μποτίλια Στον Άνεμο Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης Θεατρικός Όμιλος Λυκείου Μεσσήνης Λέσχη Ανάγνωσης Καλαμάτας Όμιλος Λογοτεχνίας και Κριτικής BookSitting
*
*
Ο Κώστας Γουλιάμος είναι τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, πρώην πρύτανης Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, ποιητής, συγγραφέας.
Ήταν υποψήφιος βουλευτής με το ΚΚΕ (Μάιος – Ιούνιος 2023).
Πρόσφατα τιμήθηκε με το Βραβείο “εξαιρετικής προσφοράς στη γενική εκπαίδευση”.
Υποψήφιος ευρωβουλευτής με το ΚΚΕ στις εκλογές Ιουνίου 2024.
Ο Κώστας Γουλιάμος από την Μποτίλια Στον Άνεμο
________
* * *
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.