Maya Angelou in 1974. Wayne Miller/Magnum, via PBS
(Πηγή: nytimes.com/2017)
Μάγια Αγγέλου
Μάργκεριτ Άννι Τζόνσον (Marguerite Annie Johnson)
4 Απρ. 1928, Σαιντ Λούις, Μιζούρι
28 Μαΐ. 2014, Ουίνστον-Σάλεμ, Βόρεια Καρολίνα
Maya Angelou
My Guilt
Μετάφραση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο
Μάγια Αγγέλου
Η Ενοχή μου
Η ενοχή μου είναι «σκλαβιάς αλυσίδες», βαριά
κροταλίζουνε μέσα στα χρόνια μπροστά μου.
Ο αδερφός που πουλήθηκε κι η αδερφή μου φευγάτη,
μια πίκρα πηχτή σαν κερί που φράζει τ’ αυτιά μου.
Η ενοχή μου μουσική έχει γίνει με τα δάκρυά μου.
Το έγκλημά μου είναι «ήρωες, νεκροί και χαμένοι»,
ο Βέσεϋ, ο Τέρνερ, ο Γκάμπριελ νεκροί, σκοτωμένοι.
Νεκροί ο Μάρτιν Κινγκ, ο Μάρκους, ο Μάλκολμ.
Με μια πάλη σκληρή σε παράφορη αγάπη δοσμένοι.
Το έγκλημά μου: ζωντανή είμαι να το λέω θλιμμένη.
Το κρίμα μου είναι «στο δέντρο ψηλά κρεμασμένη»,
Η περηφάνια μου είναι πως ποτέ δεν φωνάζω.
Είμαι έτοιμη να πεθάνω σαν άνθρωπος.
Το πλήθος έτσι μπορώ να εντυπωσιάζω.
Το κρίμα μου είναι πως ποτέ δεν ουρλιάζω.
Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 26 Φεβρουαρίου 2024
Just Give Me a Cool Drink of Water ’fore I Diiie ‒ Part Two: Just Before
the World Ends (1971), p. 45
Ο Γκάμπριελ Πρόσερ (Gabriel Prosser, 1776 – 10 Οκτ. 1800) από τη Βιρτζίνια, Ο Δανός Βέσεϋ (Denmark Vesey, 1767 – 2 Ιουλ. 1822, Νότια Καρολίνα) από τις Δανικές Δυτικές Ινδίες και ο Νατ Τέρνερ (Nat Turner, 2 Οκτ. 1800 – 11 Νοε. 1831) από τη Βιρτζίνια επίσης. Η Αγία Τριάδα στην ιστορία των επαναστατημένων σκλάβων, που ηγήθηκαν μεγάλων εξεγέρσεων από το 1800 μέχρι το 1831 και βαθιά ριζωμένοι στη λαογραφία και στην ψυχή της μαύρης Αμερικής.
Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (Martin Luther King. Ατλάντα, 15 Ιαν. 1929 – Τενεσσί, 4 Απρ. 1968), κήρυκας της «μη βίας», Νόμπελ Ειρήνης 1954, που δολοφονήθηκε από το FBI 4 μέρες πριν ηγηθεί παράνομης απεργίας εργατών καθαριότητας.
Μάλκολμ Χ (Ομάχα, 19 Μαΐ. 1925 – Μανχάταν, 21 Φεβ. 1965). Ακτιβιστής και υποστηρικτής του λαού της Παλαιστίνης. Κατηγορήθηκε για αντισημιτισμό και κηρύγματα ρατσισμού και βίας. Δολοφονήθηκε από μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας ή/και από τη CIA.
Μάρκους Γκάρβεϊ (Marcus Mosiah Garvey. Τζαμάϊκα, 17 Αυγ. 1887 – 10 Ιουν. 1940). Χαρισματικός εθνικιστής ηγέτης, οργάνωσε το πρώτο αμερικανικό εθνικιστικό κίνημα των Μαύρων (1919–1926) στη Νέα Υόρκη με στόχο την οικοδόμηση στην Αφρική ενός έθνους διοικούμενου από Μαύρους.
Maya Angelou
My Guilt
My guilt is “slavery's chains,” too long
the clang of iron falls down the years.
This brother's sold, this sister's gone,
is bitter wax, lining my ears.
My guilt made music with the tears.
My crime is “heroes, dead and gone,”
dead Vesey, Turner, Gabriel,
dead Malcolm, Marcus, Martin King.
They fought too hard, they loved too well.
My crime is I'm alive to tell.
My sin is “hanging from a tree,”
I do not scream, it makes me proud.
I take to dying like a man.
I do it to impress the crowd.
My sin lies in not screaming loud
Βλέπε και
Μπάμπης Ζαφειράτος: Μάγια Αγγέλου - Αίσθημα Ανασφάλειας
Μπάμπης Ζαφειράτος: Μάγια Αγγέλου, Μονάχη
Μπάμπης Ζαφειράτος: Μάγια Αγγέλου, Γυναικεία Δουλειά
Μπάμπης Ζαφειράτος: Μάγια Αγγέλου, Γυναίκα
Μπάμπης Ζαφειράτος: Μάγια Αγγέλου - Πουλάκι στο κλουβί
Μια σημείωση και δυο λόγια για την ποιήτρια
Φωτογραφία: Portrait photograph of Maya Angelou by Marlene Callahan Wallace from the 1978 first-edition dust jacket of And Still I Rise (Πηγή: https://commons.wikimedia.org)
Και Ανυψώνομαι - And Still I Rise: Διάσημο ποίημα της Αγγέλου, από την επίσης διάσημη ομώνυμη συλλογή, και για τον λόγο πως διαβάστηκε το 1994 από τον Νέλσον Μαντέλα κατά την τελετή ορκωμοσίας του.
Όταν πέθανε ο Μαντέλα (18 Ιουλ. 1918 – 5 Δεκ. 2013) η Μάγια, μετά από παραγγελία του υπ. Εξωτερικών, έγραψε το His Day Is Done, που είναι και το τελευταίο της ποίημα, με την αφιέρωση:
Σε όλους τους πολίτες του κόσμου που όταν ο πρόεδρος Μαντέλα πέθανε χάσανε έναν φίλο
και με μότο τη ρήση του:
Η παιδεία είναι το πανίσχυρο όπλο που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να αλλάξεις τον κόσμο.
Μάγια Αγγέλου (Marguerite Annie Johnson, 4 Απρ. 1928 – 28 Μαΐ. 2014). Ποιήτρια, ιστορικός, συγγραφέας, ηθοποιός, θεατρική συγγραφέας, παραγωγός και σκηνοθέτης, ακτιβίστρια για τα πολιτικά δικαιώματα, φίλη του Μάλκολμ Χ και στενή συνεργάτιδα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Γεννήθηκε στο Σεντ Λούις και μεγάλωσε στις γκετοποιημένες αγροτικές περιοχές του Αρκάνσας. Το Αγγέλου το… κληρονόμησε από τον Ελληνοαμερικανό πρώτο της σύζυγο Αναστάσιο Αγγελόπουλο.
8χρονη βιάστηκε από τον φίλο της μητέρας της, ο οποίος μετά τη μαρτυρία της Μάγιας φυλακίστηκε για μια μέρα και τέσσερεις μέρες μετά δολοφονήθηκε. Η Μάγια, θεωρώντας πως ήταν υπεύθυνη για τον θάνατό του, περιέπεσε σε αλαλία για έξι χρόνια με καταφύγιό της την ποίηση…
Έδωσε διαλέξεις στις ΗΠΑ και στο εξωτερικό και διετέλεσε καθηγήτρια στο τμήμα Αμερικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Γουέικ Φόρεστ του Σάλεμ, στη Βόρεια Καρολίνα από το 1981.
Από το 1969 έως το 2013 δημοσίευσε την 7τομη αυτοβιογραφία της, που έγινε μπεστ σέλερ, και πολλά άρθρα σε περιοδικά. Ήταν πολλές φορές υποψήφια για το βραβείο Πούλιτζερ και για το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου. Εξέδωσε 5 ποιητικές συλλογές και κάποια μεμονωμένα ποιήματα.
Μετά από αίτημα του Προέδρου Κλίντον, το 1993, έγραψε και απήγγειλε στην ορκωμοσία του το ποίημα On the Pulse of Morning.
Ηχογράφησε δύο άλμπουμ με ποίηση και τραγούδια που έγραψε κατά τη διάρκεια της τραγουδιστικής της καριέρας σε νυχτερινά κέντρα.
Με πολλά βραβεία και διακρίσεις, το 2000 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών και το 2011 με το Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον Πρόεδρο Ομπάμα.
Στα Ελληνικά κυκλοφορεί ο πρώτος τόμος της αυτοβιογραφίας της, μέχρι τα 17 της χρόνια (1944), Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί (I Know Why the Caged Bird Sings (1969), σε μετάφραση Ιωάννας Καρατζαφέρη (Πατάκης, 2019), όπου αναφέρεται και στην τραυματική εμπειρία του βιασμού της…
(Μπ. Ζ. Ιούλ. 2024)
Η Μάγια Αγγέλου από την Μποτίλια Στον Άνεμο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.