Μπάμπης Ζαφειράτος: Μάγια Αγγέλου, Γυναικεία Δουλειά

Μάγια Αγγέλου

Μάργκεριτ Άννι Τζόνσον (Marguerite Annie Johnson)

4 Απρ. 1928, Σαιντ Λούις, Μιζούρι

28 Μαΐ. 2014, Ουίνστον-Σάλεμ, Βόρεια Καρολίνα

 

 

Maya Angelou

Woman Work

 

 

Έμμετρη μετάφραση

ΜπάμπηςΖαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

 

 

Μάγια Αγγέλου

Γυναικεία Δουλειά

 

Έχω παιδιά να μεγαλώσω

Και ρούχα για να μπαλώσω

Ένα γύρω να σφουγγαρίσω

Φαγητό να ψωνίσω

Μετά το κοτόπουλο να μαγειρέψω

Μωρό να νταντέψω

Έχω έναν λόχο να τον χορτάσω

Τον κήπο να ξεχορταριάσω

Έχω πουκάμισα να πατήσω

Τα μικρά μου να ντύσω

Την κονσέρβα κι αυτή να φροντίσω

Αυτό το αχούρι να καθαρίσω

Να δώσω στους άρρωστους ένα χεράκι

Να μαζέψω μετά το μπαμπάκι

 

Λιακάδα χρυσή απάνω μου λάμψε

Βροχή μου μετά πέσε εσύ απαλά

Κι ελάτε μικρές δροσοστάλες

Το μέτωπό μου δροσίστε ξανά

 

Πάρε με θύελλα από δω μακριά

Με τον δυνατό αγριεμένο σου αγέρα

Στον ουρανό άφησέ με να πλέω

Ωσότου ξεκούραση να νιώσω ξανά

 

Νιφάδες χιονιού χορέψτε ανάλαφρα

Σκεπάστε με μ’ αυτά τα λευκά

Παγωμένα φιλιά σας

Κι αφήστε με απόψε ν’ αράξω γλυκά.

 

Ήλιε, βροχή, θολωτέ ουρανέ

Πέτρα και φύλλα, ωκεανοί και βουνά μου,

Λάμψη αστεριών, λαμπρό μου φεγγάρι

Εσείς είστε τα μόνα που σας λέω δικά μου.  

 

 

And Still I Rise ‒ Part Two: Traveling (1975)

Από το βιβλίο, Maya Angelou: The Complete Poetry (Virago Press, 2015, p. 149)

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 25 Φεβ. 2024

 

Φωτό: Maya Angelou in 1986, the year she published “All God’s Children Need Traveling Shoes.” Credit Mary Ellen Mark  (Από New York Times)

 

 

Maya Angelou

Woman Work

 

I’ve got the children to tend

The clothes to mend

The floor to mop

The food to shop

Then the chicken to fry

The baby to dry

I got company to feed

The garden to weed

I’ve got shirts to press

The tots to dress

The can to be cut

I gotta clean up this hut

Then see about the sick

And the cotton to pick.

 

Shine on me, sunshine

Rain on me, rain

Fall softly, dewdrops

And cool my brow again.

 

Storm, blow me from here

With your fiercest wind

Let me float across the sky

'Til I can rest again.

 

Fall gently, snowflakes

Cover me with white

Cold icy kisses and

Let me rest tonight.

 

Sun, rain, curving sky

Mountain, oceans, leaf and stone

Star shine, moon glow

You’re all that I can call my own.

 

And Still I Rise ‒ Part Two: Traveling (1975)

 

Βλέπε και

Μπάμπης Ζαφειράτος: Μάγια Αγγέλου, Και ανυψώνομαι (VIDEO)

Μπάμπης Ζαφειράτος: Μάγια Αγγέλου, Μονάχη

 

Μια σημείωση και δυο λόγια για την ποιήτρια

 

 Φωτογραφία: Portrait photograph of Maya Angelou by Marlene Callahan Wallace from the 1978 first-edition dust jacket of And Still I Rise (Πηγή: https://commons.wikimedia.org)

 

Και Ανυψώνομαι - And Still I Rise: Διάσημο ποίημα της Αγγέλου, από την επίσης διάσημη ομώνυμη συλλογή, και για τον λόγο πως διαβάστηκε το 1994 από τον Νέλσον Μαντέλα κατά την τελετή ορκωμοσίας του.

 

Όταν πέθανε ο Μαντέλα (18 Ιουλ. 1918 – 5 Δεκ. 2013) η Μάγια, μετά από παραγγελία του υπ. Εξωτερικών, έγραψε το His Day Is Done, που είναι και το τελευταίο της ποίημα, με την αφιέρωση:

 

Σε όλους τους πολίτες του κόσμου που όταν ο πρόεδρος Μαντέλα πέθανε χάσανε έναν φίλο

 

και με μότο τη ρήση του:

 

Η παιδεία είναι το πανίσχυρο όπλο που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να αλλάξεις τον κόσμο.

 

 

Μάγια Αγγέλου (Marguerite Annie Johnson, 4 Απρ. 1928 – 28 Μαΐ. 2014). Ποιήτρια, ιστορικός, συγγραφέας, ηθοποιός, θεατρική συγγραφέας, παραγωγός και σκηνοθέτης, ακτιβίστρια για τα πολιτικά δικαιώματα, φίλη του Μάλκολμ Χ και στενή συνεργάτιδα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Γεννήθηκε στο Σεντ Λούις και μεγάλωσε στις γκετοποιημένες αγροτικές περιοχές του Αρκάνσας. Το Αγγέλου το… κληρονόμησε από τον Ελληνοαμερικανό πρώτο της σύζυγο Αναστάσιο Αγγελόπουλο.

 

8χρονη βιάστηκε από τον φίλο της μητέρας της, ο οποίος μετά τη μαρτυρία της Μάγιας φυλακίστηκε για μια μέρα και τέσσερεις μέρες μετά δολοφονήθηκε. Η Μάγια, θεωρώντας πως ήταν υπεύθυνη για τον θάνατό του, περιέπεσε σε αλαλία για έξι χρόνια με καταφύγιό της την ποίηση…

 

Έδωσε διαλέξεις στις ΗΠΑ και στο εξωτερικό και διετέλεσε καθηγήτρια στο τμήμα Αμερικανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Γουέικ Φόρεστ του Σάλεμ, στη Βόρεια Καρολίνα από το 1981.

 

Από το 1969 έως το 2013 δημοσίευσε την 7τομη αυτοβιογραφία της, που έγινε μπεστ σέλερ, και πολλά άρθρα σε περιοδικά. Ήταν πολλές φορές υποψήφια για το βραβείο Πούλιτζερ και για το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου. Εξέδωσε 5 ποιητικές συλλογές και κάποια μεμονωμένα ποιήματα.

 

Μετά από αίτημα του Προέδρου Κλίντον, το 1993, έγραψε και απήγγειλε στην ορκωμοσία του το ποίημα On the Pulse of Morning.

Ηχογράφησε δύο άλμπουμ με ποίηση και τραγούδια που έγραψε κατά τη διάρκεια της τραγουδιστικής της καριέρας σε νυχτερινά κέντρα.

Με πολλά βραβεία και διακρίσεις, το 2000 τιμήθηκε με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών και το 2011 με το Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον Πρόεδρο Ομπάμα.

 

Στα Ελληνικά κυκλοφορεί ο πρώτος τόμος της αυτοβιογραφίας της, μέχρι τα 17 της χρόνια (1944), Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί (I Know Why the Caged Bird Sings (1969), σε μετάφραση Ιωάννας Καρατζαφέρη (Πατάκης, 2019), όπου αναφέρεται και στην τραυματική εμπειρία του βιασμού της…

 

(Μπ. Ζ.  Ιούλ. 2024)

 

 

Η Μάγια Αγγέλου από την Μποτίλια Στον Άνεμο