Εδουάρδο Γκαλεάνο (3.9.1940 - 13.4.2015): Το έγκλημα των Μάγια και μια τελετή συγχώρεσης (13 Απριλίου) — Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος

Εδουάρδο Γκαλεάνο: Οι Αείρροες Φλέβες της Λατινικής Αμερικής
Μοντεβιδέο, Ουρουγουάη. 3 Σεπτεμβρίου 1940 –13 Απριλίου 2015
Σχέδιο αγνώστου καλλιτέχνη (Πηγή: clcfa.eredish.shop)

 

 

Eduardo Galeano

No supimos verte

 

 

Μετάφραση – Σημείωση
Μπάμπης Ζαφειράτος –Μποτίλια Στον Άνεμο

(Πρώτη δημοσίευση, 13 Απρ. 2024)

 

 

Εδουάρδο Γκαλεάνο

 

13 Απριλίου

 

Δεν ξέραμε πώς να σας δούμε

 

Το 2009, στο αίθριο του μοναστηριού στο Μανί του Γιουκατάν, σαράντα δύο Φραγκισκανοί μοναχοί πραγματοποιήσανε μια εξιλεωτική τελετή προς τον ιθαγενή πολιτισμό:

 

—Ζητάμε συγχώρεση από τον λαό των Μάγια, επειδή δεν καταλάβαμε την κοσμοαντίληψή του, τη θρησκεία του, επειδή απορρίψαμε τις θεότητές του⸱ επειδή δεν δείξαμε σεβασμό στον πολιτισμό του, επειδή για πολλούς αιώνες τού επιβάλαμε μια θρησκεία που δεν καταλάβαινε, επειδή δαιμονοποιήσαμε τις θρησκευτικές του εκδηλώσεις και επειδή είπαμε και γράψαμε πως ήτανε έργο του Διαβόλου και πως τα είδωλά του απεικονίζανε τον ίδιον τον Σατανά.

 

Τεσσερισήμισι αιώνες νωρίτερα, στο ίδιο εκείνο μέρος, ένας άλλος Φραγκισκανός μοναχός, ο Διέγο δε Λάντα, είχε κάψει τα βιβλία των Μάγια, που κρατάγανε μέσα τους οκτώ αιώνες μνήμης συλλογικής.

 

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, 12 Απριλίου 2024

 

Εδουάρδο Γκαλεάνο, Τα Παιδιά των Ημερών —Los hijos de los días. Siglo ΧΧΙ, 2012 (σ. 113).

 

Σημείωση

Diego de Landa Calderón (Γουαδαλαχάρα, Ισπανία, 12 Νοεμβρίου 1524 – Μέριδα, Γιουκατάν, Μεξικό, 29 Απριλίου 1579). Φραγκισκανός ιεραπόστολος. Ευθύνεται για μια άνευ προηγουμένου ιεροεξεταστική διαδικασία , κατά των ιθαγενών (auto-da-fe), στη Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, στο Μανί της Γουατεμάλας, με βασανιστήρια, προς απόσπαση ομολογιών για παγανισμό και αίρεση, στις 12 Ιουλ. 1562.

 

 

(Πηγή φωτό: magicaltowns.mx/)

 

Οι μέθοδοί του, απάνθρωπες ακόμη και για εκείνη την εποχή, οδηγήσανε σε καταδίκη των πράξεών του από τον ιεραρχικά ανώτερό του, τον επίσκοπο Φρανσίσκο δε Τοράλ, ο οποίος περιέγραψε τις ενέργειές του ως «βασανιστήριο» και τον απάλλαξε από τα καθήκοντά του.

Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων συγκεντρωθήκανε οι πολυάριθμοι κώδικες των Μάγια. 27 βιβλία παραδοθήκανε στην πυρά –εκτός από τέσσερα που διατηρούνται μέχρι σήμερα– και 5.000 λατρευτικές εικόνες.

Κυβερνητικό Μέγαρο στη Μέριδα του Γιουκατάν. Ο επίσκοπος Διέγο δε Λάντα καίει τα είδωλα των Μάγια. Τοιχογραφία του Γουατεμαλού ζωγράφου Fernando Castro Pacheco (Πηγή: es.wikipedia)

 

 

Abril

13

 

No supimos verte

 

En el año 2009, en el atrio del convento de Maní de Yucatán, cuarenta y dos frailes franciscanos cumplieron una ceremonia de desagravio a la cultura indígena:

 

—Pedimos perdón al pueblo maya, por no haber entendido su cosmovisión, su religión, por negar sus divinidades; por no haber respetado su cultura, por haberle impuesto durante muchos siglos una religión que no entendían, por haber satanizado sus prácticas religiosas y por haber dicho y escrito que eran obra del Demonio y que sus ídolos eran el mismo Satanás materializado.

 

Cuatro siglos y medio antes, en ese mismo lugar, otro fraile franciscano, Diego de Landa, había quemado los libros mayas, que guardaban ocho siglos de memoria colectiva.