Κώστας Γουλιάμος: Ο homo technicus, η σοσιαλδημοκρατική εκδοχή του μετανθρωπισμού και η μηχανή της καπιταλιστικής ανάπτυξης

*

Ένα σημαντικό κείμενο από τον Κώστα Γουλιάμο, καθηγητή, τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, τ. Πρύτανη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, ποιητή, συγγραφέα και υποψήφιο βουλευτή του ΚΚΕ στον Βόρειο Τομέα Αθηνών κατά τις πρόσφατες εκλογές (Μάιος – Ιούνιος 2023)

*

Ας διαβαστεί και αυτό:

Κώστας Γουλιάμος: Περί «καπιταλιστικής-αστικής ηθικής»

*

Θεωρώ πως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 21ου αιώνα είναι η μετατροπή του εμπειρικού σε υπερβατικό πεδίο.

Λόγω της ψηφιακής και, οσονούπω, κβαντικής τεχνολογίας και των εφαρμογών τους (λογουχάρη: ChatGPT, AI, DNA technology, Biotechnology, SuperIntelligence, GPT-3, Virtual and Augmented Reality, Neural Networks, ACIS κ.λ.π) δημιουργείται πλέον ο ψηφιακός άνθρωπος —ο την τελευταία 20ετία αποκαλούμενος homo technicus.

Σε κάποιο βαθμό, ο homo technicus του 21ου αιώνα συναντά —mutatis mutandis— την καντιανή «Κριτική του Καθαρού Λόγου», στο σημείο που η γνώση ως γνώση δεν βασίζεται σε κανενός είδους εμπειρία.

Ο homo technicus είναι μεν πανομοιότυπος με τους άμεσους προγόνους του στη βιολογική μορφή, μολαταύτα η κοινωνική του μορφή —παγιδευμένη στη δίνη της τεχνολογίας— τελεί υπό συνεχείς τροποποιήσεις και δραστικές μεταλλάξεις.

Το βέβαιο είναι πως η τεχνολογία έχει μεταλλάξει τα ήθη μας, καθώς και τις βασικές ανθρώπινες αξίες, άμεσα συνδεδεμένων με ό,τι τέλος πάντων αναγνωρίζουμε στην ιστορία των επιστημών ως ανθρώπινη φύση.

Έτσι ενώ στο παρελθόν οι κοινωνίες βασίζονταν σε ένα πολιτισμικό και κοινωνικό υπόβαθρο, στην εποχή μας καθορίζονται από τις εν λόγω τεχνολογίες, όπου το φαινόμενο homo technicus αποτυπώνει την πιο ακριβή περιγραφή της έννοιας της μαρξιστικής αλλοτρίωσης.

Παγιδευμένος στην ψηφιακή του άνεση και ευκολία, ο homo technicus δεν έχει ιδέα για την αποξένωση, δεν ενδιαφέρεται για πολιτικούς, πολιτιστικούς και κοινωνικούς κανόνες.

Σε κάθε περίπτωση, τίθενται μείζονα ζητήματα κι` ερωτήματα αφού οι ψηφιακές/κβαντικές τεχνολογίες —ως πυλώνες στη λειτουργία του σύγχρονου καπιταλισμού αλλά και ως γενεσιουργές δυνάμεις νέων μορφών κοινωνικών/οικονομικών/πολιτισμικών διαχωρισμών— αποικιοποιούν την επικράτεια του κοινωνικού μας βιόκοσμου περισσότερο από ποτέ.

Μπορεί για παράδειγμα τα προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα νοημοσύνης (ACIS) να μην έχουν ακόμα φτάσει σε επίπεδα που μοιάζουν με τον άνθρωπο, ωστόσο προκαλούν όχι μόνο κοινωνικές ασυμμετρίες και κατακερματισμό της διαπροσωπικής επικοινωνίας αλλά κι` ένα είδος συμπύκνωσης της λογικής με χρησιμοθηρικούς-κερδοσκοπικούς στόχους.

Τι άλλωστε μπορεί να είναι:

• Οι αισθητήρες αύξησης των πέντε αισθήσεών μας;

• Το εμφύτευμα ματιών για να επικαλύψει πληροφορίες στην όρασή μας;

• Το εμφύτευμα αυτιού για προσαρμογή των εξωτερικών ήχων και ενίσχυση της ακοής με πληροφορίες;

• Το εμφύτευμα εγκεφάλου για τηλεπαθητική επικοινωνία με τον ψηφιακό κόσμο;

• Τα στρατιωτικά όπλα;

Προφανώς βιώνουμε την περίοδο εξιδανικευμένων τεχνοαναπτυξιακών δεδομένων που καταγράφονται ως γνωστική εξέλιξη, συνδεδεμένη με συνιστώσες του «μετανθρωπισμού» και διανθρωπισμού και που συνδέονται με την απώλεια του ανθρωπισμού.

Λέγεται μάλιστα πως ο «μετανθρωπισμός» εστιάζει στην αλλαγή και τη βελτίωση των φυσικών ανθρώπινων χαρακτηριστικών μέσω βιολογικών, τεχνολογικών και γνωστικών τροποποιήσεων.

Ως τέτοιος εγκυμονεί κινδύνους αφού νομοτελειακά οδηγεί σε κρίσιμη μείωση της αξίας του ανθρώπου, της κοινωνικοποίησης της φύσης του ανθρώπου, του «κοινωνικού είναι» και της «κοινωνικής συνείδησης», της κοινωνικοποίησης της κοινωνίας.

Ήδη από το 2006 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με σχετική μελέτη υποβάθμιζε τους κινδύνους, αποδίδοντας σαφή κερδοσκοπικό-χρησιμοθηρικό-εργαλειακό προσανατολισμό στον διανθρωπισμό (transhumanism), με τη θέση πως «είναι η πολιτική έκφραση της ιδεολογίας ότι η τεχνολογία και η επιστήμη πρέπει να χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση των ανθρώπινων ικανοτήτων».

Διόλου τυχαίο πως αργότερα μια μερίδα ερευνητών του διανθρωπισμού (π.χ, Ronald Bailey, Glenn Reynolds κλπ), αντηχώντας την ευρωπαϊκή πολιτική, άρχισε να υποστηρίζει το καπιταλιστικό πρόταγμα της «ελεύθερης αγοράς» ως «δικαίωμα στην ανθρώπινη ενίσχυση» των ανθρώπινων ικανοτήτων.

Στην ίδια κατεύθυνση συσσώρευσης βιοπολιτισμικού κεφαλαίου βρίσκεται και η σοσιαλδημοκρατική εκδοχή του μετανθρωπισμού από τον James Hughes, τον Andy Miah κ.α.

Όλοι αυτοί οι «κύκλοι» μας καλούν ν’ αναδιαμορφώσουμε τη φύση μας- να γίνουμε μετάνθρωποι, βάζοντας πλάτη στη μηχανή της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

 

Πηγή: Κώστας Γουλιάμος (fb) πακέτο με τον ψηφιακό άνθρωπο

_________________

ΥΓ ΜπΣΑ (σχόλιο στο συγκεκριμένο άρθρο)

Και όσο οι κοινωνίες βαυκαλίζονται με τη σοσιαλδημοκρατική διαχείριση του καπιταλισμού (επισημαίνεται στο κείμενο εμμέσως πλην σαφώς), τόσο απομακρύνονται από τη σοσιαλιστική φύση του ανθρώπου. Έτσι οδηγούνται στην όλο και πιο βάρβαρη εκδοχή του καπιταλισμού (αυτό δείχνειι το γιγάντωμα του φασισμού  σε ολόκληρη την Ευρώπη και τον κόσμο) που από καταβολής του πασχίζει (και το πετυχαίνει) να καταπιεί τον άνθρωπο για να φτιάξει τον εργαζόμενο-εργαλείο (κρατώντας στο τέλος μόνο το εργαλείο). Όσο δε μας κατευθύνουν και μένουμε προσηλωμένοι στο ιδεολόγημα της Ευρώπης των λαών γίνεται όλο και πιο απόμακρη η ιδεολογία των Λαών της Ευρώπης, αυτή που προτάσσει το ΚΚΕ: Ο άλλος δρόμος ανάπτυξης, με αυτοδύναμες οικονομίες πάνω από τις Αγορές και με τους εργαζόμενους - πολίτες να ελέγχουν τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας τους.