Τα σχέδια, οι αντιθέσεις και ο ρόλος της Ελλάδας στον νέο ενεργειακό χάρτη που χαράσσεται στη σκιά της αντιπαράθεσης ΝΑΤΟ - Ρωσίας στην Ουκρανία

ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΣΤΗ ΝΑ ΕΥΡΩΠΗ

Η βαθύτερη εμπλοκή στον πόλεμο διαβατήριο για την αναβάθμιση σε «κόμβο»

Τα σχέδια, οι αντιθέσεις και ο ρόλος της Ελλάδας στον νέο ενεργειακό χάρτη που χαράσσεται στη σκιά της αντιπαράθεσης ΝΑΤΟ - Ρωσίας στην Ουκρανία

Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος στην Ουκρανία λειτουργεί σαν καταλύτης στα Ενεργειακά και εντείνει τον ανταγωνισμό για τον έλεγχο των πηγών και των δρόμων Ενέργειας. Το μάρμαρο όμως το πληρώνουν οι λαοί. Αυτό το αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα επιβεβαιώνουν τόσο οι εξελίξεις όσο και οι παρεμβάσεις πολιτικών, διπλωματών και τεχνοκρατών από τις ΗΠΑ και την ΕΕ.

Στη σκιά του ανταγωνισμού ΝΑΤΟ - Ρωσίας που κλιμακώνεται, η προσπάθεια της ΕΕ να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο αποδεικνύεται μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Οπως προέβλεψε ο Πάολο Σκαρόνι, αναπληρωτής πρόεδρος του Ομίλου Rothschild, πρώην CEO του ενεργειακού κολοσσού «Eni», μιλώντας πρόσφατα στο συνέδριο του «Economist» στη Θεσσαλονίκη, το επόμενο 12μηνο θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο και ειδικότερα το δίμηνο Μάρτη - Απρίλη.

Η Ευρώπη πληρώνει ήδη την Ενέργεια κατά δύο ή τρεις φορές ακριβότερη σε σχέση με τις ΗΠΑ και ενδεχομένως δύο φορές σε σχέση με την Κίνα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών της. Αλλά και για τη λεγόμενη «συνοχή» της, καθώς δυναμώνει η λαϊκή δυσαρέσκεια για την πανάκριβη Ενέργεια και στο εσωτερικό της συγκρούονται διαφορετικές απόψεις για το κόστος του πολέμου που συνεχίζεται.

Οπως εξήγησε το πρώην στέλεχος της «Eni», από τα 150 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που έπαιρνε η Ευρώπη από τη Ρωσία, σήμερα μπορεί να αντικαταστήσει μόνο 40 - 50 bcm, αγοράζοντας υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από άλλες πηγές, κυρίως από τις ΗΠΑ.

Ακόμα κι αν αυξηθούν οι ροές από υπάρχοντες αγωγούς (Αλγερία, Νορβηγία, Αζερμπαϊτζάν) και η συμμετοχή των άλλων ορυκτών καυσίμων στο ενεργειακό μείγμα, ο Σκαρόνι εκτίμησε ότι θα συνεχίσουν να λείπουν τουλάχιστον 30 bcm από τις ποσότητες που προμηθευόταν η Ευρώπη από τη Ρωσία μέχρι και πριν από λίγους μήνες.

Σχέδια «εξοικονόμησης» και αναζήτηση «εναλλακτικών»

Πάνω εκεί βασίζονται τα σχέδια «εξοικονόμησης» που η Κομισιόν και οι κυβερνήσεις της ΕΕ φορτώνουν στις πλάτες των λαών, αλλά και η αναζήτηση περισσότερων εναλλακτικών πηγών για την προμήθεια LNG, που «σκοντάφτει» όμως στην έλλειψη υποδομών για τη γρήγορη μεταφορά του σε όλη την Ευρώπη.

Αναγνωρίζοντας τις τεράστιες δυσκολίες, από τη μια, αλλά και τα οφέλη που αποκομίζουν οι ΗΠΑ από την ενεργειακή «τρικυμία» στην Ευρώπη, η Λάουρα Λόχμαν, αναπληρώτρια βοηθός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, μιλώντας στο 6ο SEEEF (Southeast Europe Energy Forum - το διοργάνωσε το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο σε συνεργασία με την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ελλάδα), μετέφερε την πρόθεση της αμερικανικής κυβέρνησης να αυξήσει μετά το 2024 την προώθηση LNG στην Ευρώπη (σήμερα το 70% του LNG των ΗΠΑ καταλήγει στην ευρωπαϊκή αγορά).

Ξεκαθάρισε ωστόσο ότι η μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Ρωσία δεν μπορεί να γίνει μέσα σε μια μέρα και ότι «θα χρειαστούν χρόνια για να απεγκλωβιστεί πλήρως η νοτιοανατολική Ευρώπη από αυτή».

Πέταξε το καρφί της κυρίως προς τη Γερμανία, τον μεγαλύτερο ενεργειακό πελάτη της Ρωσίας, ότι «οι ΗΠΑ πάντα ενθάρρυναν την ενεργειακή διαφοροποίηση, ακόμη και πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία» και ξεχώρισε ως «κρίσιμο» τον ρόλο των υποδομών που αναπτύσσονται σε Ελλάδα, Αλβανία και Κροατία.

Πρώτο στη λίστα το ζήτημα των υποδομών

Με δεδομένο ότι το LNG προορίζεται στην παρούσα φάση να αποτελέσει το βασικό καύσιμο αντικατάστασης του ρωσικού φυσικού αερίου, το ενδιαφέρον κυβερνήσεων και μονοπωλίων δεν εστιάζει τόσο στη μεταφορά, όσο στις υποδομές αποθήκευσης και διανομής, που είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες. Για τη μεταφορά, το εφοπλιστικό κεφάλαιο, με πρωταγωνιστές τους Ελληνες πλοιοκτήτες, αποδείχτηκε «έτοιμο από καιρό», κάνοντας σήμερα «χρυσές» δουλειές, με τη στήριξη πάντα του κράτους.

«Θα χρειαστούν πρόσθετες υποδομές για τη διαφοροποίηση», είπε ο Κωνσταντίνος Σιφναίος, αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της «Gastrade», της εταιρείας που διαχειρίζεται τον τερματικό σταθμό LNG στην Αλεξανδρούπολη, και προέβλεψε ότι «θα πάρει 4 - 5 χρόνια ώστε η νέα παραγωγή LNG να καλύψει το κενό του ρωσικού φυσικού αερίου».

Στο ίδιο μήκος κύματος, η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ, Μαρία Ρίτα Γκάλι, επισήμανε ότι το ελληνικό σύστημα εισαγωγής και αποθήκευσης φυσικού αερίου έχει φτάσει ήδη σε κορεσμό, παρά τις υποδομές που προστέθηκαν τα τελευταία χρόνια, προκειμένου να αναδειχτεί η χώρα πύλη εισόδου του αμερικανικού κυρίως LNG στην ευρωπαϊκή αγορά.

«Οσο δημιουργούμε νέους αγωγούς και νέες υποδομές ελπίζουμε αυτοί οι περιορισμοί να υποχωρήσουν», δήλωσε επ' αυτού ο Νταν Μπάιερς, αντιπρόεδρος Κλίματος και Τεχνολογίας στο Παγκόσμιο Ινστιτούτο Ενέργειας του Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, από το βήμα του SEEEF.

Αν και ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν τεράστιες ποσότητες Ενέργειας, ιδιαίτερα φυσικού αερίου, που μπορούν να τροφοδοτήσουν την Ευρώπη, δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο καταγράφουν ότι η σημερινή δυναμική των αμερικανικών εξαγωγών έχει φτάσει στο «peak» της και ότι για να υπάρχει αύξηση της παραγωγής θα πρέπει να δημιουργηθούν νέες υποδομές και στις ΗΠΑ. Με τον τρόπο αυτό, η εξίσωση για το ευρωπαϊκό κεφάλαιο γίνεται ακόμα πιο δυσεπίλυτη.

Η μεταστροφή του ενεργειακού άξονα προς Νότο - Βορρά

Σε κάθε περίπτωση, ο στρατηγικός ευρωατλαντικός σχεδιασμός προβλέπει τη μεταστροφή της ροής κίνησης της Ενέργειας στην Ευρώπη από την Ανατολή προς τη Δύση σε έναν άξονα Νότου - Βορρά και αντίστροφα, στον οποίο θα μεταφέρονται (κυρίως αμερικανικό) υγροποιημένο φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια.

Τα έργα ενεργειακής υποδομής σε όλη την περιοχή, όπως οι διασυνδετήριοι αγωγοί φυσικού αερίου Σερβίας - Βουλγαρίας, Πολωνίας - Σλοβακίας, Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας και Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB), σε συνδυασμό με τους τερματικούς σταθμούς LNG που κατασκευάζονται, είναι οι βασικοί κόμβοι του νέου αυτού διαδρόμου Νότου - Βορρά.

Αυτό επισήμαναν οι πρεσβευτές των ΗΠΑ σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία και Σερβία που βρέθηκαν μαζί στο πάνελ του SEEEF, αναγνωρίζοντας ωστόσο την «τεράστια έλλειψη» στις δυνατότητες αποθήκευσης και στη διασυνδεσιμότητα των αγωγών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού στην περιοχή.

Οπως είπε ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Τζορτζ Τσούνις, μιλώντας στο συνέδριο, στόχος των ΗΠΑ είναι να μειώσουν την επιρροή της ρωσικής «Gazprom» και «να κρατήσουμε την ρωσική μπότα μακριά από τον λαιμό της Ευρώπης».

Για τα σχέδια αντικατάστασης του ρωσικού με αμερικανικό φυσικό αέριο, είπε ότι αυτά δεν γίνεται να σταματήσουν στη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία και ότι αν πρόκειται οι ΗΠΑ να «παίξουν τρισδιάστατο σκάκι με τη Ρωσία», θα πρέπει να φτάσουν μακροπρόθεσμα μέχρι την Ουκρανία και τη Σερβία.

Σε αυτά πλειοδότησε ο Αμερικανός πρέσβης στο Βελιγράδι, Κρίστοφερ Χιλ, σημειώνοντας πως η Σερβία, εδώ και μια δεκαπενταετία περίπου, έχει καταστήσει τη Ρωσία βασικό ενεργειακό της εταίρο. Προέβλεψε ότι «αυτή η ενεργειακή κρίση θα είναι και ο θάνατος της σχέσης μεταξύ Σερβίας και Ρωσίας, η οποία συζητείται εδώ και πολλά χρόνια», ομολογώντας περισσότερο τις κρυφές προσδοκίες των ΗΠΑ, παρά περιγράφοντας την πραγματικότητα.

Στη σημασία του IGB και των τερματικών σταθμών LNG στην Ελλάδα στάθηκε και η Τεοντόρα Γκεοργκίεβα, εκτελεστική διευθύντρια του ICG Bulgaria, χαρακτηρίζοντάς τους «κρίσιμης σημασίας» για τη Βουλγαρία και για την ευρύτερη περιοχή, με στόχο να τροφοδοτηθούν με υγροποιημένο φυσικό αέριο η Ρουμανία, η Μολδαβία αλλά και η Ουκρανία.

«Αναδυόμενοι» νέοι κίνδυνοι για τον λαό

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ο Τζ. Τσούνις τη χαρακτήρισε «αναδυόμενο ενεργειακό κόμβο» με τα έργα που είναι σε εξέλιξη, όπως ο FSRU στην Αλεξανδρούπολη, η επέκταση του τερματικού σταθμού LNG της Ρεβυθούσας, η επένδυση της «Motor Oil» στην Κόρινθο και οι διασυνδετήριοι αγωγοί με Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία.

Αναγνωρίζοντας τις πολύτιμες υπηρεσίες της ελληνικής κυβέρνησης στον επικίνδυνο ευρωατλαντικό σχεδιασμό, χαρακτήρισε τη στάση της στον πόλεμο της Ουκρανίας «ηγετική για την ευρύτερη περιοχή», επιβεβαιώνοντας ότι τα επιχειρηματικά - ενεργειακά σχέδια και η ανάδειξη της χώρας σε ενεργειακό κόμβο πάνε χέρι χέρι με τη βαθύτερη εμπλοκή της στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τα άλλα σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, που βάζουν μπουρλότο στην περιοχή.

Εφτασε μάλιστα στο σημείο ο Αμερικανός πρέσβης να παρουσιάσει τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, που στηρίζουν και τα άλλα αστικά κόμματα, ως απόδειξη ότι η χώρα διαθέτει φιλότιμο!

«Η Ελλάδα στήριξε περισσότερο από όλους τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Στέκεται απέναντι στη Ρωσία. Αυτό είναι το φιλότιμο», είπε προκλητικά, μπερδεύοντας σκόπιμα το φιλότιμο και τα αντιπολεμικά αισθήματα του λαού με την ξετσιπωσιά και τη συμμετοχή της αστικής τάξης στα ιμπεριαλιστικά σχέδια και στον πόλεμο.

Η λεγόμενη γεωστρατηγική αναβάθμιση της χώρας και η μετατροπή της σε κόμβο μεταφοράς Ενέργειας μεγαλώνουν τους ήδη υπάρχοντες κινδύνους για τον λαό και αυξάνουν πολύπλευρα την εμπλοκή στον πόλεμο, ενώ παράλληλα ο ίδιος ο λαός καλείται να πληρώσει το «τίμημα» με ακριβότερη Ενέργεια και βάθεμα της ενεργειακής φτώχειας.

Οσο για το αν απασχολεί τους ΗΠΑ - ΝΑΤΟ το ενδεχόμενο να υπάρξει στην Ελλάδα κυβερνητική εναλλαγή, ο Τζ. Τσούνις ήταν αφοπλιστικός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση ότι δεν θα επηρεαστούν οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, οι οποίες «συνεχώς βελτιώνονται την τελευταία δεκαετία». Κάτι παραπάνω θα ξέρει η πρεσβεία...

Ριζοσπάστης, 24-25/9/2022, Πηγή φωτό: Associated Press