*
*
Φίλες και φίλοι γεια σας. Είναι μεγάλη η τιμή, που μου δίνεται η ευκαιρία να πω δυο λόγια με αφορμή τη βιογραφία του Χο Τσι Μινχ αυτής της μεγάλης μορφής του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος, παρουσία και της Πρέσβειρας της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Βιετνάμ,
Θα ήθελα επίσης να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στον Βελισάριο Κοσσυβάκη, που μέσα από αυτό το STUDIO, αυτό το KINO PRABDA, το σινεμά της αλήθειας, όπως έχω ξαναπεί από αυτό το βήμα, κρατάει με χίλιους τρόπους ζωντανή την ιστορική μνήμη. Να στηρίξουμε αυτό το πολιτιστικό σπουδαστήριο με όλες μας τις δυνάμεις.
Χο Τσι Μινχ - Εκείνος Που Φωτίζει
(19.5.1890, Επαρχία Νγκε Αν, Γαλλική Ινδοκίνα – 2.9.1969, Ανόι, Βόρειο Βιετνάμ)
30 Απριλίου 1975: Οι Βιετκόνγκ καταλαμβάνουν τη Σαϊγκόν - Τελειώνει ο 20ετής πόλεμος του Βιετνάμ (1955-1975) - Ο Μπουρδελοπόλεμος του μπαρμπα-Σαμ (Uncle Sam's Whorehouse War), κατά Νόρμαν Μαίηλερ
2 Σεπ. 1945 η 80ή επέτειος από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας του Βιετνάμ, όταν ο Χο Τσι Μινχ ανακήρυξε την ανεξαρτησία από τη γαλλική Ινδοκίνα
3 Φεβ. 1930 95 χρόνια από την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Βιετνάμ
Σήμερα 19 Μαΐου, είναι 135 χρόνια από τη γέννηση του Χο Τσι Μινχ (1890), αλλά και 130 χρόνια από τον θάνατο του Εθνικού Ήρωα της Κούβας Χοσέ Μαρτί (1895) με τις μορφές τους να αποτυπώνεται και σε σειρά γραμματοσήμων.
Και το αναφέρω γιατί οι δεσμοί ανάμεσα στους δυο λαούς είναι πολύ ισχυροί.
23 Δεκεμβρίου 1963 ο Τσε σε ομιλία του στο κλείσιμο της εβδομάδας αλληλεγγύης με τον λαό του Νοτίου Βιετνάμ υπογραμμίζει το σθένος και τον ηρωισμό του βιετναμέζικου λαού απέναντι στην αμερικανική επιθετικότητα και επιβεβαιώνει την αλληλεγγύη της Κουβανικής Επανάστασης. Και μεταξύ άλλων θα πει προφητικά:
Γνωρίζουμε πως όποια μέσα κι αν χρησιμοποιήσει ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός, το αποτέλεσμα θα είναι η νίκη του Νότιου Βιετνάμ και η επανένωση ολόκληρης της χώρας.
1967 17 Απριλίου Δευτέρα Ο Τσε βρίσκεται στη Βολιβία και δίνει τον τελευταίο του αγώνα. Στην Granma θα δημοσιευτεί το μήνυμά του, που είχε γραφτεί τον Σεπ. Του 1966, με την ιστορική ρήση «δύο, τρία, πολλά Βιετνάμ»
Δεν μπορούμε να κλείνουμε τ’ αφτιά μας στο κάλεσμα των καιρών. Μας το διδάσκει το Βιετνάμ με το συνεχές μάθημα ηρωισμού του, με το τραγικό και καθημερινό του μάθημα αγώνα και θανάτου μέχρι την τελική νίκη […] Πόσο κοντά μας θα βλέπαμε ένα λαμπρό μέλλον αν δύο, τρία, πολλά Βιετνάμ ανθίζανε στον κόσμο με το μερίδιό τους στον θάνατο και τις τεράστιες τραγωδίες τους, με τον καθημερινό ηρωισμό τους και τα επαναλαμβανόμενα χτυπήματά τους ενάντια στον ιμπεριαλισμό, που θα τον αναγκάζανε να διασκορπίσει τις δυνάμεις του κάτω απ’ την επέλαση της αυξανόμενης οργής όλων των λαών του κόσμου!
Στην Κούβα από το θρίαμβο της Επανάστασης (1959) και για 50 χρόνια, μέχρι το 2008, 50ή επέτειος της Επανάστασης, τα έτη ονοματοδοτούνται με κάποιο ιστορικό και κοινωνικό γεγονός (έτος της Απελευθέρωσης, της Αγροτικής Μεταρρύθμισης, της Εκπαίδευσης κλπ). Έτσι το 1967 (χρονιά δολοφονίας του Τσε) ήταν το Έτος του Ηρωικού Βιετνάμ.
Στις 23 Σεπτεμβρίου του 1973, ο Φιντέλ Κάστρο είναι ο πρώτος και μοναδικός ξένος αρχηγός κράτους που επισκέφθηκε την απελευθερωμένη περιοχή του Νότιου Βιετνάμ, πριν από το τέλος του πολέμου, και με την παρουσία του έγινε το σύμβολο αλληλεγγύης, αδελφοσύνης και πίστης μεταξύ των δύο λαών.
Συνδέονται μάλιστα και με έναν άλλον… διαβολικά καλό Πρόεδρο τον «δημοκράτη» Κένεντυ που ευθύνεται για τον Κόλπο των Χοίρων, την ένταση του εμπάργκο της Κούβας το 1961 και κλιμάκωσε τον Πόλεμο του Βιετνάμ το 1963 ο πρόεδρος που είχε βάλει σκοπό της θητείας του να σταματήσει την επέκταση του κομμουνισμού όπως είχε πει.
Το πρώτο ποίημα λοιπόν είναι του εθνικού ποιητή της Κούβας Νικολάς Γκιγιέν (10 Ιουλ. 1902, Καμαγουέι - 16 Ιουλ. 1989)
Προέρχεται από τη συλλογή Οδοντωτός Τροχός (1972) και είναι είναι ένα μικρό, απλό, τρυφερό πορτρέτο του Χο Τσι Μινχ, που το όνομά του σημαίνει Εκείνος Που Φωτίζει (ο Διαφωτιστής δηλ.). Είναι δε ιδιαίτερα αγαπητό στην Κούβα αφού έχει μελοποιηθεί από τον σπουδαίο τραγουδοποιό Πάμπλο Μιλανές το 1975.
Χο Τσι Μινχ (Εκείνος Που φωτίζει)
Και στο μακρύ του ταξιδιού φινάλε,
γλυκύς ο Χο Τσι Μινχ κι άγρυπνος στέκει.
Μες στη χακί ξεθωριασμένη φορεσιά του
με μια ανοιχτή καρδιά, αστροπελέκι.
Φρουρούς δεν έχει ανάγκη κι υπηρέτες.
Με ορθάνοιχτη μονάχα την καρδιά του
από βουνά περνάει κι από ερήμους
μες στη απλή την ξασπρισμένη φορεσιά του.
Δεν ήθελε άλλη στο ταξίδι συνοδιά του.
Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος, Σεπ. 2016
*
Σε ένα Προσκλητήριο στο Έθνος (17 Ιούλη 1966), ο Χο Τσι Μινχ θα πει:
Μπροστά στην κατάσταση που δημιουργείται, είμαστε όλοι ομόφωνα αποφασισμένοι να υποφέρουμε κάθε στέρηση και να συγκατατεθούμε σε όλες τις θυσίες για να τελειώσουμε νικηφόρα, τη δοξασμένη Ιστορική προσπάθεια πού ανατέθηκε στο λαό μας: ΝΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥΣ ΕΠΙΔΡΟΜΕΙΣ
(εκδόσεις Μνήμη χ.χ.ε. Μτφρ: Πέτρος Πεντελικός που δεν είναι άλλος από τον θρύλο της Εθνικής Αντίστασης Δημήτρη Κυριαζή με το αντιστασιακό ψευδώνυμο «Αστραπόγιαννος», πέθανε 97 χρονών στις 8 Αυγ 2017.
*
4 μικρά ποιήματα από το Ημερολόγιο Φυλακής
(29/8/1942 – 1/9/1943) Εκδόσεις Φέξη χχε. Μτφρ: Στέλλα Τέσση
Φυλακισμένο
μένει το κορμί
Το πνεύμα ωστόσο δραπετεύει.
Όσο πιο ψηλά βάζει το στόχο της
Τόσο πιο ατσαλωμένη πρέπει να ’ναι η καρδιά.
ΤΑ ΣΙΔΕΡΑ
Στο πεινασμένο στόμα
τους, σαν πνεύμα του κακού,
Ανθρώπινα ποδάρια πιάνουν, νύχτα τη νύχτα, αυτά τα τέρατα.
Και καταπίνουν ένα πόδι απ’ τον καθένα μας.
Μόνο μια κνήμη απομένει σ’ όποιον θέλει να σαλέψει.
*
Μα είναι κάτι στη ζωή,
ακόμα πιο παράξενο.
Όλοι γι’ αυτά τα σίδερα παλεύουν.
Οι σιδεροδεμένοι έχουνε μια γωνιά να κοιμηθούν.
Πού να πλαγιάσουνε οι άλλοι, δεν γνωρίζουν
ΣΚΑΚΙ
Για να περνούν οι ώρες
Παίζουμε σκάκι:
Χιλιάδες πιόνια κι άλογα χτυπιούνται.
Γίνου αστραπή στην έφοδο, στη σύμπτυξη γοργός.
Τέχνη και πόδια ανάλαφρα τη νίκη εξασφαλίζουν.
*
Αγκάλιασε με τη ματιά,
λογάριασε σωστά.
Χτύπησε αποφασιστικά, καιρό μη χάνεις.
Και μ’ όλα τα άρματα μπορείς μια μάχη ναν τη χάσεις.
Από ένα λάθος.
Ένα πιόνι όμως, απλά σε μια ευκαιρία
Μπορεί κι αυτό τη νίκη να σου δώσει.
*
Ισοδύναμα είναι στην αρχή
και τα δυο στρατεύματα.
Στο ένα όμως η νίκη θα γείρει.
Χτύπα, φυλάξου, παίξε σωστά!
Έτσι του στρατηγού τον τίτλο άξια θα τον κερδίσεις.
ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΙΚΗ ΣΤΗΛΗ
Ούτε πολύ ψηλή, ούτε πολύ
μακριά
Ούτε βασίλισσα, ούτε πριγκηπέσα
Μόνο μια στήλη χιλιομετρική, μικρή
Στου μεγάλου δρόμου την άκρη στημένη
Στους περαστικούς
Το δρόμο δείχνεις
Για να μη χαθούν.
Και τους πληροφορείς
Πόσο έχουν ακόμα να περπατήσουν.
Καθόλου ασήμαντος ο ρόλος σου.
Όλοι θα σε θυμούνται.
*
Και κλείνω αυτό το μικρό αφιέρωμα με 3 μικρά ποιήματα που περιλαμβάνονται στο σπουδαίο και σπάνιο ντοκουμέντο, που αποκαλύπτει ένα άγνωστο σε εμάς τους δυτικούς σύμπαν. Είναι οι «Σημειώσεις για την πολιτιστική ζωή στο Βιετνάμ» (Μτφρ: Σταύρος Καμπουρίδης. Νέοι Στόχοι, 1970), του Γερμανού κομμουνιστή θεατρικού συγγραφέα, ζωγράφου, σκιτσογράφου, σκηνοθέτη και θεωρητικού του κινηματογράφου, Πέτερ Βάις (8 Νοε. 1916 – 10 Μαΐου 1982), ο οποίος μεταξύ άλλων υπογράφει και τον πρόλογο σε Πολιτικά Κείμενα του Τσε. Ο Βάις επισκέφτηκε τη Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ από τις 14 Μάη μέχρι τις 21 Ιούνη του 1968.
(!) Αξίζει να προστεθεί ότι ο Βάις, εφτά (7) ολόκληρα χρόνια πριν την οριστική κατάπαυση του πυρός (1975) εξηγεί στο βιβλίο του «γιατί η επίθεση της ιμπεριαλιστικής τεχνοκρατίας, του πλούσιου κόσμου, θα ναυαγήσει σ’ αυτό το μικρό αγροτικό κράτος, τον εκπρόσωπο του φτωχού κόσμου».
Τα ποιήματα γράφτηκαν το 1941, σε μια σπηλιά, στα βουνά της βορεινής επαρχίας Κάο Μπανγκ. Ο Χο Τσι Μινχ ζούσε εκεί μετά την επιστροφή του από την εξορία, και εκεί πάρθηκε η απόφαση για την ένοπλη αντίσταση:
Πολύ
πρωί πηγαίνω στο ρυάκι
το βράδυ ξαναγυρνώ στη σπηλιά.
Ειν’ έτοιμη η καλαμποκόσουπα και τ’ άνθη του μπαμπού
Μια
πέτρα μου χρησιμεύει για τραπέζι
πάνω σ’ αυτή μεταφράζω την ιστορία
του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος
Πόσο
έξοχη είναι λοιπόν η ζωή
ενός επαναστάτη.
*
Τριγυρισμένος
από βουνά
κοντά σ’ ένα ποτάμι
Δε χρειάζεσαι πολλά
για την ευτυχία σου.
*
Εκεί
η κορφή του Μαρξ
εδώ ο ποταμός του Λένιν
Γυμνά
χέρια
θ’ ανοικοδομήσουν τη χώρα.
Μπάμπης Ζαφειράτος, STUDIO, 19 Μαΐου 2025
* * *
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.