Σέσαρ Βαγιέχο (16.3.1892 - 15.4.1938): Τα Αιώνια Ζάρια — Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος

Μεταθανάτιο πορτρέτο του Βαγιέχο από τον Πικάσο, 9.6.1938 (31χ21 εκ.). Μουσείο Πικάσο, Βαρκελώνη

 

 

Σέσαρ  Βαγιέχο

César Vallejo

Περού, 16 Μαρ. 1892 – Παρίσι, 15 Απρ. 1938

 

 

Μετάφραση – Σημείωση
Μπάμπης Ζαφειράτος – Μποτίλια Στον Άνεμο

(Πρώτη δημοσίευση, 17 Μαρ. 2024)

 

 

Σέσαρ Βαγιέχο

Τα Αιώνια Ζάρια

 

 

Θεέ μου την ύπαρξή μου κάθομαι και κλαίω⸱

ντρέπομαι που ’χω  φάει το ψωμί σου⸱

μα ετούτος ο φτωχός πηλός που συλλογιέται, λέω,

δεν έχει καλοζυμωθεί για να ’ναι στο πλευρό σου:

Εσύ Μαρίες δεν έχεις να σου φύγουν.

 

      Άμα εσύ ήσουνα άνθρωπος, Θεέ μου

σήμερα θα ’ξερες πώς να ’σουνα Θεός⸱

όμως εσύ, που υπήρξες πάντοτε καλός,

για το δημιούργημά σου τίποτα δε νιώθεις.

Και αν ο άνθρωπος σε αντέχει, ε τότε: Αυτός είναι ο Θεός!

 

      Κι όπως στ’ απατημένα μάτια μου φέγγουν τούτη την ώρα

κεριά σαν σ’ έναν καταδικασμένον ήδη,

Θεέ μου, όλα σου τα κεριά ν’ ανάψεις τώρα

και με τ’ αρχαία ζάρια ας κάνουμε παιγνίδι…

Μα, ω τζογαδόρε μου, ίσως το σύμπαν στη ζαριά του,

αφού εσύ την τύχη έχεις μοιράσει,

να δει οι μαύροι κύκλοι να προβάλουν του θανάτου,

σαν δυο από πηλό μακάβριοι άσσοι.

 

      Θεέ μου, κι αυτή τη νύχτα την κουφή κι αραχνιασμένη,

δεν το μπορείς να παίξεις γιατί η Γη είναι ένα ζάρι

με φαγωμένες τις γωνιές, στρογγυλεμένο,

που ολοταχώς κυλάει, στην τύχη της ριγμένη,

και σε μια τρύπα μοναχά θα σταματήσει

θεόρατου τάφου τρύπα, μεγαλόπρεπα ανοιγμένη.

 

 

Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος. 27 Οκτωβρίου 2022

 

Los dados eternos. Από τη συλλογή Los heraldos negros (1918), ενότητα Truenos (Αστροπελέκια). Cesar Vallejo, Obra Poética Completa, (Biblioteca Ayacucho, 1979, σ. 41).

 

Ένα ακόμη από τα ποιήματα που κουβάλαγε μαζί του ο Τσε στη Βολιβία, στο περίφημο Πράσινο Σημειωματάριο του Τσε —El cuaderno verde del Che (βλ. από Μποτίλια).

 

 

Το ποίημα έχει αφιέρωση, την οποία παραλείπει ο Τσε:

Για τον Μανουέλ Γονσάλες Πράδα, ετούτο το δυνατό, ξεχωριστό συναίσθημα, ανάλογο εκείνων που, με πολύ ενθουσιασμό, χειροκρότησε σ’ εμένα ο μεγάλος δάσκαλος.

 

 

Manuel González Prada (José Manuel González de Prada y Álvarez de Ulloa, Λίμα, 5 Ιαν. 1844 - 22 Ιουλ. 1918): Περουβιανός δοκιμιογράφος, στοχαστής και ποιητής αναρχικός. Από τις προσωπικότητες με τη μεγαλύτερη επιρροή σε Περουβιανούς διανοητές, πολιτικούς, συγγραφείς και ποιητές, τέλη 19ου με 20ού αιώνα.

 

 

César Vallejo

Los Dados Eternos

 

Para Manuel González Prada, esta

emoción bravía y selecta, una de las

que, con más entusiasmo, me ha

aplaudido el gran maestro.

 

 

Dios mío, estoy llorando el ser que vivo;

me pesa haber tomándote tu pan;

pero este pobre barro pensativo

no es costra fermentada en tu costado:

tú no tienes Marías que se van!

 

      Dios mío, si tú hubieras sido hombre,

hoy supieras ser Dios;

pero tú, que estuviste siempre bien,

no sientes nada de tu creación.

Y el hombre sí te sufre: ¡el Dios es él!

 

      Hoy que en mis ojos brujos hay candelas,

como en un condenado,

Dios mío, prenderás todas tus velas,

y jugaremos con el viejo dado...

Tal vez ¡oh jugador! al dar la suerte

del universo todo,

surgirán las ojeras de la Muerte,

como dos ases fúnebres de lodo.

 

      Dios mío, y esta noche sorda, oscura,

ya no podrás jugar, porque la Tierra

es un dado roído y ya redondo

a fuerza de rodar a la aventura,

que no puede parar sino en un hueco,

en el hueco de inmensa sepultura.

 

 

Από Μποτίλια και
Σέσαρ Βαγιέχο (16.3.1892 - 15.4.1938): Μαύρη πέτρα απάνω σε μιαν άσπρη πέτρα - Νεκρό ειδύλλιο — Μετάφραση: Μπάμπης Ζαφειράτος