Αλκυονίς: Τσε, ο αδερφός του ανθρώπου (14 Ιουνίου 2017) - VIDEO

Κλικ για μεγέθυνση!

Hasta siempre Comandante (1965)

Letra y Música: Carlos Puebla
Interpretación: Carlos Puebla Y Sus Tradicionales

Το video και ο υποτιτλισμός από την παρούσα μετάφραση είναι ευγενική προσφορά του φίλου Βελισσάριου Κοσσυβάκη

 

 

Hasta siempre Comandante Carlos Puebla, 1965 Aprendimos a quererte desde la histórica altura donde el sol de tu bravura le puso cerco a la muerte. Aquí se queda la clara, la entrañable transparencia, de tu querida presencia Comandante Che Guevara. Tu mano gloriosa y fuerte sobre la historia dispara cuando todo Santa Clara se despierta para verte. Vienes quemando la brisa con soles de primavera para plantar la bandera con la luz de tu sonrisa. Tu amor revolucionario te conduce a nueva empresa donde esperan la firmeza de tu brazo libertario. Seguiremos adelante como junto a ti seguimos y con Fidel te decimos: !Hasta siempre, Comandante!

Ως τη νίκη Κομαντάντε Κάρλος Πουέμπλα Μάθαμε να σ’ αγαπάμε Απ’ του μύθου την εξέδρα Της γενναίας ψυχής σου ο ήλιος Του θανάτου στήνει ενέδρα. Καθαρίζει η αντάρα στην αστραφτερή θωριά σου και στη θέρμη της ματιάς σου Κομαντάντε Τσε Γκεβάρα. Το ένδοξο φαρδύ σου χέρι Ρίχνει στο άδικο κατάρα Κι όρθια όλη η Σάντα Κλάρα Το όνομά σου το προφέρει. Ήλιοι Άνοιξης εμπρός σου στον πυρπολημένο αγέρα Κι έγινε στη γη παντιέρα Το πλατύ χαμόγελό σου. Μια επανάσταση έχεις φέρει Που σε πάει σε νέους τόπους Δίνει ελπίδα στους ανθρώπους Του ελευθερωτή το χέρι. Πάντα εμπρός θα προχωράμε Το όραμά σου ακολουθάμε Και με τον Φιντέλ σού λέμε Ως τη νίκη Κομαντάντε. (Μετάφραση προσαρμοσμένη στη μελωδία, Μπάμπης Ζαφειράτος, 24 Νοεμβρίου 2016)

***

«Ένας νεαρός Κουβανός ηγέτης με προσκάλεσε να προσχωρήσω στο κίνημά του, που αφορά την ένοπλη απελευθέρωση της πατρίδας του. Εγώ, φυσικά, δέχτηκα»
(Τσε: Γράμμα στους γονείς του, 6 ιουλίου 1956)

Η αφορμή για τη μετάφραση του τραγουδιού ήταν το όνομα του Φιντέλ, το οποίο απουσιάζει από την ελληνική εκτέλεση του Παπακωνσταντίνου, στην ελεύθερη διασκευή με τους πολύ ωραίους στίχους της Δέσποινας Φορτσέρα.

Συμπτωματικά, έτυχε να ξανακούσω το Hasta siempre Comandante στο ραδιόφωνο, μια μέρα πριν την έφοδο του άλλου Κομαντάντε στους Στρατώνες του Ουρανού. Μετάφρασα το τραγούδι αμέσως και το άφησα για να το ξανακοιτάξω μετά την επιστροφή μου από ολιγοήμερη απουσία εκτός Αθηνών, οπότε και πληροφορήθηκα την είδηση του θανάτου αυτής της εκρηκτικής προσωπικότητας, μιας από τις πιο φωτεινές μορφές του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος.

Παρά το ότι το τραγούδι δεν αφορά αποκλειστικά τον Φιντέλ, με τη θλιβερή είδηση του θανάτου του (25 Νοε. 2016) το καταθέτω βαθιά συγκινημένος, αφού ο Τσε και ο Φιντέλ ήταν κάτι παραπάνω από σύντροφοι, και από την πρώτη στιγμή που συναντήθηκαν –σ’ εκείνο το κοινό κελί τους στο Μεξικό– «Σε μια λαμπρή ψυχή ενώθηκαν οι δύο». Είναι η ένωσή τους με την απαρχή μιας καθοριστικής σχέσης αδερφοποιτών, όπως την τραγούδησε ο εθνικός ποιητής της Κούβας Νικολάς Γκιγιέν στο περιεκτικό σονέτο του με τίτλο Τσε Γκεβάρα.

*

Το Hasta siempre Comandante γράφτηκε τη νύχτα της 3 Οκτωβρίου 1965. Λίγο νωρίτερα, κατά τη συγκρότηση της πρώτης Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας (Partido Comunista de Cuba) σε επίσημη τελετή, ο Φιντέλ Κάστρο διάβασε και την αποχαιρετιστήρια επιστολή που του είχε αφήσει ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, τον Απρίλη εκείνης της χρονιάς, φεύγοντας για το Κονγκό. Το τραγούδι είναι ο αποχαιρετισμός του Πουέμπλα, ολόκληρης της Κούβας και κυρίως του Φιντέλ, στον Τσε.

Για την ιστορία: 2 Απριλίου 1965 ο κάτοχος δύο διαβατηρίων, με τα ονόματα των Ραμόν Μπενίτες Φερνάντες και Αδόλφο Μένα Γκονσάλες, αφήνοντας το αποχαιρετιστήριο γράμμα του (31 Μαρτίου 1965) στον Φιντέλ, ο οποίος θα τον συνοδέψει στο αεροδρόμιο, θα φύγει για το Κονγκό με το πρώτο διαβατήριο, θα επιστρέψει στην Κούβα τον Ιούλιο του 1966, θα αναχωρήσει εκ νέου στις 23 Οκτωβρίου με τρίτο όνομα, Λουίς Ερνάντες Γκαλβάν (Κουβανός υπάλληλος του Εθνικού Ινστιτούτου Αγροτικής Μεταρρύθμισης), θα ξαναγίνει την επομένη ο Ραμόν Μπενίτες, για να καταλήξει στις 3 Νοέμβρη 1966 στη Λα Πας της Βολιβίας, ως ο Ουρουγουανός μελετητής της υπαίθρου, κύριος Αδόλφο Μένα Γκονσάλες. (Βλέπε από Μποτίλια: Ημερολόγιο Βολιβίας).

Μια επανάσταση έχεις φέρει
Που σε πάει σε νέους τόπους
Δίνει ελπίδα στους ανθρώπους
Του ελευθερωτή το χέρι.
[...]
Και με τον Φιντέλ σού λέμε
Ως τη νίκη Κομαντάντε.

*

Πρώτη δημοσίευση, 27 Νοεμβρίου 2016
Μπάμπης Ζαφειράτος - Μποτίλια Στον Άνεμο